Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அட்ட²கதா² • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā

    6. ஸங்கா²ரயமகங்

    6. Saṅkhārayamakaṃ

    1. பண்ணத்திவாரவண்ணனா

    1. Paṇṇattivāravaṇṇanā

    1. இதா³னி தேஸஞ்ஞேவ மூலயமகே தே³ஸிதானங் குஸலாதி³த⁴ம்மானங் லப்³ப⁴மானவஸேன ஏகதே³ஸங் ஸங்க³ண்ஹித்வா ஸச்சயமகானந்தரங் தே³ஸிதஸ்ஸ ஸங்கா²ரயமகஸ்ஸ வண்ணனா ஹோதி. தத்தா²பி ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ பண்ணத்திவாராத³யோ தயோ மஹாவாரா, அந்தரவாராத³யோ ச அவஸேஸபபே⁴தா³ வேதி³தப்³பா³. அயங் பனெத்த² விஸேஸோ – பண்ணத்திவாரே தாவ யதா² ஹெட்டா² க²ந்தா⁴த³யோ த⁴ம்மே உத்³தி³ஸித்வா ‘‘ரூபங் ரூபக்க²ந்தோ⁴; சக்கு² சக்கா²யதனங்; சக்கு² சக்கு²தா⁴து; து³க்க²ங் து³க்க²ஸச்ச’’ந்தி பத³ஸோத⁴னவாரோ ஆரத்³தோ⁴. ததா² அனாரபி⁴த்வா ‘‘அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸா காயஸங்கா²ரோ’’தி பட²மங் தயோபி ஸங்கா²ரா விப⁴ஜித்வா த³ஸ்ஸிதா.

    1. Idāni tesaññeva mūlayamake desitānaṃ kusalādidhammānaṃ labbhamānavasena ekadesaṃ saṅgaṇhitvā saccayamakānantaraṃ desitassa saṅkhārayamakassa vaṇṇanā hoti. Tatthāpi heṭṭhā vuttanayeneva paṇṇattivārādayo tayo mahāvārā, antaravārādayo ca avasesapabhedā veditabbā. Ayaṃ panettha viseso – paṇṇattivāre tāva yathā heṭṭhā khandhādayo dhamme uddisitvā ‘‘rūpaṃ rūpakkhandho; cakkhu cakkhāyatanaṃ; cakkhu cakkhudhātu; dukkhaṃ dukkhasacca’’nti padasodhanavāro āraddho. Tathā anārabhitvā ‘‘assāsapassāsā kāyasaṅkhāro’’ti paṭhamaṃ tayopi saṅkhārā vibhajitvā dassitā.

    தத்த² காயஸ்ஸ ஸங்கா²ரோ காயஸங்கா²ரோ. ‘‘அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸா காயிகா, ஏதே த⁴ம்மா காயப்படிப³த்³தா⁴’’தி (ம॰ நி॰ 1.463; ஸங்॰ நி॰ 4.348 அத்த²தோ ஸமானங்) ஹி வசனதோ காரணபூ⁴தஸ்ஸ கரஜகாயஸ்ஸ ப²லபூ⁴தோ ஏவ ஸங்கா²ரோதி காயஸங்கா²ரோ. அபரோ நயோ – ஸங்க²ரியதீதி ஸங்கா²ரோ. கேன ஸங்க²ரியதீதி? காயேன. அயஞ்ஹி வாதோ விய ப⁴ஸ்தாய கரஜகாயேன ஸங்க²ரியதீதி. ஏவம்பி காயஸ்ஸ ஸங்கா²ரோதி காயஸங்கா²ரோ. காயேன கதோ அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸவாதோதி அத்தோ². ‘‘புப்³பே³வ கோ², ஆவுஸோ விஸாக², விதக்கெத்வா விசாரெத்வா பச்சா² வாசங் பி⁴ந்த³தி, தஸ்மா விதக்கவிசாரா வசீஸங்கா²ரோ’’தி (ம॰ நி॰ 1.463; ஸங்॰ நி॰ 4.348) வசனதோ பன ஸங்க²ரோதீதி ஸங்கா²ரோ. கிங் ஸங்க²ரோதி? வசிங். வசியா ஸங்கா²ரோதி வசீஸங்கா²ரோ. வசீபே⁴த³ஸமுட்டா²பகஸ்ஸ விதக்கவிசாரத்³வயஸ்ஸேதங் நாமங். ‘‘ஸஞ்ஞா ச வேத³னா ச சேதஸிகா ஏதே த⁴ம்மா சித்தபடிப³த்³தா⁴’’தி (ம॰ நி॰ 1.463; ஸங்॰ நி॰ 4.348) வசனதோயேவ பன ததியபதே³பி ஸங்க²ரியதீதி ஸங்கா²ரோ. கேன ஸங்க²ரியதி? சித்தேன. கரணத்தே² ஸாமிவசனங் கத்வா சித்தஸ்ஸ ஸங்கா²ரோதி சித்தஸங்கா²ரோ. ஸப்³பே³ஸம்பி சித்தஸமுட்டா²னானங் சேதஸிகத⁴ம்மானமேதங் அதி⁴வசனங். விதக்கவிசாரானங் பன வசீஸங்கா²ரபா⁴வேன விஸுங் க³ஹிதத்தா ‘‘ட²பெத்வா விதக்கவிசாரே’’தி வுத்தங்.

    Tattha kāyassa saṅkhāro kāyasaṅkhāro. ‘‘Assāsapassāsā kāyikā, ete dhammā kāyappaṭibaddhā’’ti (ma. ni. 1.463; saṃ. ni. 4.348 atthato samānaṃ) hi vacanato kāraṇabhūtassa karajakāyassa phalabhūto eva saṅkhāroti kāyasaṅkhāro. Aparo nayo – saṅkhariyatīti saṅkhāro. Kena saṅkhariyatīti? Kāyena. Ayañhi vāto viya bhastāya karajakāyena saṅkhariyatīti. Evampi kāyassa saṅkhāroti kāyasaṅkhāro. Kāyena kato assāsapassāsavātoti attho. ‘‘Pubbeva kho, āvuso visākha, vitakketvā vicāretvā pacchā vācaṃ bhindati, tasmā vitakkavicārā vacīsaṅkhāro’’ti (ma. ni. 1.463; saṃ. ni. 4.348) vacanato pana saṅkharotīti saṅkhāro. Kiṃ saṅkharoti? Vaciṃ. Vaciyā saṅkhāroti vacīsaṅkhāro. Vacībhedasamuṭṭhāpakassa vitakkavicāradvayassetaṃ nāmaṃ. ‘‘Saññā ca vedanā ca cetasikā ete dhammā cittapaṭibaddhā’’ti (ma. ni. 1.463; saṃ. ni. 4.348) vacanatoyeva pana tatiyapadepi saṅkhariyatīti saṅkhāro. Kena saṅkhariyati? Cittena. Karaṇatthe sāmivacanaṃ katvā cittassa saṅkhāroti cittasaṅkhāro. Sabbesampi cittasamuṭṭhānānaṃ cetasikadhammānametaṃ adhivacanaṃ. Vitakkavicārānaṃ pana vacīsaṅkhārabhāvena visuṃ gahitattā ‘‘ṭhapetvā vitakkavicāre’’ti vuttaṃ.

    2-7. இதா³னி காயோ காயஸங்கா²ரோதி பத³ஸோத⁴னவாரோ ஆரத்³தோ⁴. தஸ்ஸ அனுலோமனயே தீணி, படிலோமனயே தீணீதி ச² யமகானி. பத³ஸோத⁴னமூலசக்கவாரே ஏகேகஸங்கா²ரமூலகானி த்³வே த்³வே கத்வா அனுலோமனயே ச², படிலோமனயே சா²தி த்³வாத³ஸ யமகானி. ஸுத்³த⁴ஸங்கா²ரவாரே பன யதா² ஸுத்³த⁴க²ந்த⁴வாராதீ³ஸு ‘‘ரூபங் க²ந்தோ⁴, க²ந்தா⁴ ரூபங்; சக்கு² ஆயதனங், ஆயதனா சக்கூ²’’திஆதி³னா நயேன யமகானி வுத்தானி. ஏவங் ‘‘காயோ ஸங்கா²ரோ, ஸங்கா²ரா காயோ’’தி அவத்வா ‘‘காயஸங்கா²ரோ வசீஸங்கா²ரோ, வசீஸங்கா²ரோ காயஸங்கா²ரோ’’திஆதி³னா நயேன காயஸங்கா²ரமூலகானி த்³வே, வசீஸங்கா²ரமூலகங் ஏகந்தி அனுலோமே தீணி, படிலோமே தீணீதி ஸப்³பா³னிபி ஸுத்³தி⁴கவாரே ச² யமகானி வுத்தானி. கிங் காரணா? ஸுத்³தி⁴கஏகேகபத³வஸேன அத்தா²பா⁴வதோ. யதா² ஹி க²ந்த⁴யமகாதீ³ஸு ரூபாதி³விஸிட்டா²னங் க²ந்தா⁴னங் சக்கா²தி³விஸிட்டா²னஞ்ச ஆயதனாதீ³னங் அதி⁴ப்பேதத்தா ‘‘ரூபங் க²ந்தோ⁴ , க²ந்தா⁴ ரூபங், சக்கு² ஆயதனங், ஆயதனா சக்கூ²’’தி ஸுத்³தி⁴கஏகேகபத³வஸேன அத்தோ² அத்தி². ஏவமித⁴ ‘‘காயோ ஸங்கா²ரோ, ஸங்கா²ரா காயோ’’தி நத்தி². காயஸங்கா²ரோதி பன த்³வீஹிபி பதே³ஹி ஏகோவ அத்தோ² லப்³ப⁴தி. அஸ்ஸாஸோ வா பஸ்ஸாஸோ வாதி ஸுத்³தி⁴கஏகேகபத³வஸேன அத்தா²பா⁴வதோ ‘‘காயோ ஸங்கா²ரோ, ஸங்கா²ரா காயோ’’தி ந வுத்தங். ‘‘காயோ காயஸங்கா²ரோ’’திஆதி³ பன வத்தப்³ப³ங் ஸியா. தம்பி காயவசீசித்தபதே³ஹி இத⁴ அதி⁴ப்பேதானங் ஸங்கா²ரானங் அக்³க³ஹிதத்தா ந யுஜ்ஜதி. ஸுத்³த⁴ஸங்கா²ரவாரோ ஹேஸ. பத³ஸோத⁴னே பன வினாபி அத்தே²ன வசனங் யுஜ்ஜதீதி தத்த² ஸோ நயோ க³ஹிதோவ. இத⁴ பன காயஸங்கா²ரஸ்ஸ வசீஸங்கா²ராதீ³ஹி, வசீஸங்கா²ரஸ்ஸ ச சித்தஸங்கா²ராதீ³ஹி, சித்தஸங்கா²ரஸ்ஸ ச காயஸங்கா²ராதீ³ஹி, அஞ்ஞத்தா ‘‘காயஸங்கா²ரோ வசீஸங்கா²ரோ, வசீஸங்கா²ரோ, காயஸங்கா²ரோ’’தி ஏகேகஸங்கா²ரமூலகானி த்³வே த்³வே கத்வா ச² யமகானி யுஜ்ஜந்தி. தேஸு அக்³க³ஹிதக்³க³ஹணேன தீணேவ லப்³ப⁴ந்தி. தஸ்மா தானேவ த³ஸ்ஸேதுங் அனுலோமனயே தீணி, படிலோமனயே தீணீதி ச² யமகானி வுத்தானி. ஸுத்³த⁴ஸங்கா²ரமூலசக்கவாரோ பனெத்த² ந க³ஹிதோதி. ஏவங் பண்ணத்திவாரஸ்ஸ உத்³தே³ஸவாரோ வேதி³தப்³போ³.

    2-7. Idāni kāyo kāyasaṅkhāroti padasodhanavāro āraddho. Tassa anulomanaye tīṇi, paṭilomanaye tīṇīti cha yamakāni. Padasodhanamūlacakkavāre ekekasaṅkhāramūlakāni dve dve katvā anulomanaye cha, paṭilomanaye chāti dvādasa yamakāni. Suddhasaṅkhāravāre pana yathā suddhakhandhavārādīsu ‘‘rūpaṃ khandho, khandhā rūpaṃ; cakkhu āyatanaṃ, āyatanā cakkhū’’tiādinā nayena yamakāni vuttāni. Evaṃ ‘‘kāyo saṅkhāro, saṅkhārā kāyo’’ti avatvā ‘‘kāyasaṅkhāro vacīsaṅkhāro, vacīsaṅkhāro kāyasaṅkhāro’’tiādinā nayena kāyasaṅkhāramūlakāni dve, vacīsaṅkhāramūlakaṃ ekanti anulome tīṇi, paṭilome tīṇīti sabbānipi suddhikavāre cha yamakāni vuttāni. Kiṃ kāraṇā? Suddhikaekekapadavasena atthābhāvato. Yathā hi khandhayamakādīsu rūpādivisiṭṭhānaṃ khandhānaṃ cakkhādivisiṭṭhānañca āyatanādīnaṃ adhippetattā ‘‘rūpaṃ khandho , khandhā rūpaṃ, cakkhu āyatanaṃ, āyatanā cakkhū’’ti suddhikaekekapadavasena attho atthi. Evamidha ‘‘kāyo saṅkhāro, saṅkhārā kāyo’’ti natthi. Kāyasaṅkhāroti pana dvīhipi padehi ekova attho labbhati. Assāso vā passāso vāti suddhikaekekapadavasena atthābhāvato ‘‘kāyo saṅkhāro, saṅkhārā kāyo’’ti na vuttaṃ. ‘‘Kāyo kāyasaṅkhāro’’tiādi pana vattabbaṃ siyā. Tampi kāyavacīcittapadehi idha adhippetānaṃ saṅkhārānaṃ aggahitattā na yujjati. Suddhasaṅkhāravāro hesa. Padasodhane pana vināpi atthena vacanaṃ yujjatīti tattha so nayo gahitova. Idha pana kāyasaṅkhārassa vacīsaṅkhārādīhi, vacīsaṅkhārassa ca cittasaṅkhārādīhi, cittasaṅkhārassa ca kāyasaṅkhārādīhi, aññattā ‘‘kāyasaṅkhāro vacīsaṅkhāro, vacīsaṅkhāro, kāyasaṅkhāro’’ti ekekasaṅkhāramūlakāni dve dve katvā cha yamakāni yujjanti. Tesu aggahitaggahaṇena tīṇeva labbhanti. Tasmā tāneva dassetuṃ anulomanaye tīṇi, paṭilomanaye tīṇīti cha yamakāni vuttāni. Suddhasaṅkhāramūlacakkavāro panettha na gahitoti. Evaṃ paṇṇattivārassa uddesavāro veditabbo.

    8-18. நித்³தே³ஸவாரே பனஸ்ஸ அனுலோமே தாவ யஸ்மா ந காயாத³யோவ காயஸங்கா²ராதீ³னங் நாமங், தஸ்மா நோதி படிஸேதோ⁴ கதோ. படிலோமே ந காயோ ந காயஸங்கா²ரோதி யோ ந காயோ ஸோ காயஸங்கா²ரோபி ந ஹோதீதி புச்ச²தி. காயஸங்கா²ரோ ந காயோ காயஸங்கா²ரோதி காயஸங்கா²ரோ காயோ ந ஹோதி, காயஸங்கா²ரோயேவ பனேஸோதி அத்தோ². அவஸேஸந்தி ந கேவலங் ஸேஸஸங்கா²ரத்³வயமேவ. காயஸங்கா²ரவினிமுத்தங் பன ஸேஸங் ஸப்³ப³ம்பி ஸங்க²தாஸங்க²தபண்ணத்திபே⁴த³ங் த⁴ம்மஜாதங் நேவ காயோ, ந காயஸங்கா²ரோதி இமினா உபாயேன ஸப்³ப³விஸ்ஸஜ்ஜனேஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³தி.

    8-18. Niddesavāre panassa anulome tāva yasmā na kāyādayova kāyasaṅkhārādīnaṃ nāmaṃ, tasmā noti paṭisedho kato. Paṭilome na kāyo na kāyasaṅkhāroti yo na kāyo so kāyasaṅkhāropi na hotīti pucchati. Kāyasaṅkhāro na kāyo kāyasaṅkhāroti kāyasaṅkhāro kāyo na hoti, kāyasaṅkhāroyeva panesoti attho. Avasesanti na kevalaṃ sesasaṅkhāradvayameva. Kāyasaṅkhāravinimuttaṃ pana sesaṃ sabbampi saṅkhatāsaṅkhatapaṇṇattibhedaṃ dhammajātaṃ neva kāyo, na kāyasaṅkhāroti iminā upāyena sabbavissajjanesu attho veditabboti.

    பண்ணத்திவாரவண்ணனா.

    Paṇṇattivāravaṇṇanā.

    2. பவத்திவாரவண்ணனா

    2. Pavattivāravaṇṇanā

    19. பவத்திவாரே பனெத்த² பச்சுப்பன்னகாலே புக்³க³லவாரஸ்ஸ அனுலோமனயே ‘‘யஸ்ஸ காயஸங்கா²ரோ உப்பஜ்ஜதி, தஸ்ஸ வசீஸங்கா²ரோ உப்பஜ்ஜதீ’’தி காயஸங்கா²ரமூலகானி த்³வே, வசீஸங்கா²ரமூலகங் ஏகந்தி தீணேவ யமகானி லப்³ப⁴ந்தி; தானி க³ஹிதானேவ. தஸ்ஸ படிலோமனயேபி ஓகாஸவாராதீ³ஸுபி ஏஸேவ நயோ. ஏவமெத்த² ஸப்³ப³வாரேஸு திண்ணங் திண்ணங் யமகானங் வஸேன யமகக³ணனா வேதி³தப்³பா³.

    19. Pavattivāre panettha paccuppannakāle puggalavārassa anulomanaye ‘‘yassa kāyasaṅkhāro uppajjati, tassa vacīsaṅkhāro uppajjatī’’ti kāyasaṅkhāramūlakāni dve, vacīsaṅkhāramūlakaṃ ekanti tīṇeva yamakāni labbhanti; tāni gahitāneva. Tassa paṭilomanayepi okāsavārādīsupi eseva nayo. Evamettha sabbavāresu tiṇṇaṃ tiṇṇaṃ yamakānaṃ vasena yamakagaṇanā veditabbā.

    அத்த²வினிச்ச²யே பனெத்த² இத³ங் லக்க²ணங் – இமஸ்மிஞ்ஹி ஸங்கா²ரயமகே ‘‘அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸானங் உப்பாத³க்க²ணே விதக்கவிசாரானங் உப்பாத³க்க²ணே’’திஆதி³வசனதோ பச்சுப்பன்னாதி³காலபே⁴தோ³ பவத்திவஸேனாபி க³ஹேதப்³போ³, ந சுதிபடிஸந்தி⁴வஸேனேவ. ‘‘து³தியஜ்ஜா²னே ததியஜ்ஜா²னே தத்த² காயஸங்கா²ரோ உப்பஜ்ஜதீ’’திஆதி³வசனதோ ச ஜா²னம்பி ஓகாஸவஸேன க³ஹிதந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ஏவமெத்த² யங் யங் லப்³ப⁴தி, தஸ்ஸ தஸ்ஸ வஸேன அத்த²வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³.

    Atthavinicchaye panettha idaṃ lakkhaṇaṃ – imasmiñhi saṅkhārayamake ‘‘assāsapassāsānaṃ uppādakkhaṇe vitakkavicārānaṃ uppādakkhaṇe’’tiādivacanato paccuppannādikālabhedo pavattivasenāpi gahetabbo, na cutipaṭisandhivaseneva. ‘‘Dutiyajjhāne tatiyajjhāne tattha kāyasaṅkhāro uppajjatī’’tiādivacanato ca jhānampi okāsavasena gahitanti veditabbaṃ. Evamettha yaṃ yaṃ labbhati, tassa tassa vasena atthavinicchayo veditabbo.

    தத்ரித³ங் நயமுக²ங் – வினா விதக்கவிசாரேஹீதி து³தியததியஜ்ஜா²னவஸேன வுத்தங். தேஸந்தி தேஸங் து³தியததியஜ்ஜா²னஸமங்கீ³னங். காமாவசரானந்தி காமாவசரே உப்பன்னஸத்தானங். ரூபாவசரதே³வானங் பன அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸா நத்தி². அரூபாவசரானங் ரூபமேவ நத்தி². வினா அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸேஹீதி ரூபாரூபப⁴வேஸு நிப்³ப³த்தஸத்தானங் விதக்கவிசாருப்பத்திங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங்.

    Tatridaṃ nayamukhaṃ – vinā vitakkavicārehīti dutiyatatiyajjhānavasena vuttaṃ. Tesanti tesaṃ dutiyatatiyajjhānasamaṅgīnaṃ. Kāmāvacarānanti kāmāvacare uppannasattānaṃ. Rūpāvacaradevānaṃ pana assāsapassāsā natthi. Arūpāvacarānaṃ rūpameva natthi. Vinā assāsapassāsehīti rūpārūpabhavesu nibbattasattānaṃ vitakkavicāruppattiṃ sandhāya vuttaṃ.

    21. பட²மஜ்ஜா²னே காமாவசரேதி காமாவசரபூ⁴மியங் உப்பன்னே பட²மஜ்ஜா²னே. அங்க³மத்தவஸேன செத்த² பட²மஜ்ஜா²னங் க³ஹேதப்³ப³ங், ந அப்பனாவஸேனேவ. அனப்பனாபத்தேபி ஹி ஸவிதக்கஸவிசாரசித்தே இத³ங் ஸங்கா²ரத்³வயங் உப்பஜ்ஜதேவ.

    21. Paṭhamajjhāne kāmāvacareti kāmāvacarabhūmiyaṃ uppanne paṭhamajjhāne. Aṅgamattavasena cettha paṭhamajjhānaṃ gahetabbaṃ, na appanāvaseneva. Anappanāpattepi hi savitakkasavicāracitte idaṃ saṅkhāradvayaṃ uppajjateva.

    24. சித்தஸ்ஸ ப⁴ங்க³க்க²ணேதி இத³ங் காயஸங்கா²ரஸ்ஸ ஏகந்தசித்தஸமுட்டா²னத்தா வுத்தங். உப்பஜ்ஜமானமேவ ஹி சித்தங் ரூபங் வா அரூபங் வா ஸமுட்டா²பேதி, ந பி⁴ஜ்ஜமானங்.

    24. Cittassabhaṅgakkhaṇeti idaṃ kāyasaṅkhārassa ekantacittasamuṭṭhānattā vuttaṃ. Uppajjamānameva hi cittaṃ rūpaṃ vā arūpaṃ vā samuṭṭhāpeti, na bhijjamānaṃ.

    37. ஸுத்³தா⁴வாஸானங் து³தியே சித்தே வத்தமானேதி படிஸந்தி⁴தோ து³தியே ப⁴வங்க³சித்தே. காமஞ்சேதங் படிஸந்தி⁴சித்தேபி வத்தமானே தேஸங் தத்த² நுப்பஜ்ஜித்தே²வ. யாவ பன அப்³போ³கிண்ணங் விபாகசித்தங் வத்ததி, தாவ நுப்பஜ்ஜித்தே²வ நாமாதி த³ஸ்ஸனத்த²மேதங் வுத்தங். யஸ்ஸ வா ஜா²னஸ்ஸ விபாகசித்தேன தே நிப்³ப³த்தா, தங் ஸதஸோபி ஸஹஸ்ஸஸோபி உப்பஜ்ஜமானங் பட²மசித்தமேவ. விபாகசித்தேன பன விஸதி³ஸங் ப⁴வனிகந்தியா ஆவஜ்ஜனசித்தங் து³தியசித்தங் நாம. தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.

    37. Suddhāvāsānaṃ dutiye citte vattamāneti paṭisandhito dutiye bhavaṅgacitte. Kāmañcetaṃ paṭisandhicittepi vattamāne tesaṃ tattha nuppajjittheva. Yāva pana abbokiṇṇaṃ vipākacittaṃ vattati, tāva nuppajjittheva nāmāti dassanatthametaṃ vuttaṃ. Yassa vā jhānassa vipākacittena te nibbattā, taṃ satasopi sahassasopi uppajjamānaṃ paṭhamacittameva. Vipākacittena pana visadisaṃ bhavanikantiyā āvajjanacittaṃ dutiyacittaṃ nāma. Taṃ sandhāyetaṃ vuttanti veditabbaṃ.

    44. பச்சி²மசித்தஸமங்கீ³னந்தி ஸப்³ப³பச்சி²மேன அப்படிஸந்தி⁴கசித்தேன ஸமங்கீ³பூ⁴தானங் கீ²ணாஸவானங். அவிதக்கஅவிசாரங் பச்சி²மசித்தந்தி ரூபாவசரானங் து³தியஜ்ஜா²னிகாதி³சுதிசித்தவஸேன, அரூபாவசரானஞ்ச சதுத்த²ஜ்ஜா²னிகசுதிசித்தவஸேனேதங் வுத்தங். தேஸந்தி தேஸங் பச்சி²மசித்தஸமங்கீ³ஆதீ³னங்.

    44. Pacchimacittasamaṅgīnanti sabbapacchimena appaṭisandhikacittena samaṅgībhūtānaṃ khīṇāsavānaṃ. Avitakkaavicāraṃ pacchimacittanti rūpāvacarānaṃ dutiyajjhānikādicuticittavasena, arūpāvacarānañca catutthajjhānikacuticittavasenetaṃ vuttaṃ. Tesanti tesaṃ pacchimacittasamaṅgīādīnaṃ.

    79. யஸ்ஸ காயஸங்கா²ரோ நிருஜ்ஜ²தி, தஸ்ஸ சித்தஸங்கா²ரோ நிருஜ்ஜ²தீதி எத்த² நியமதோ காயஸங்கா²ரஸ்ஸ சித்தஸங்கா²ரேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகக்க²ணே நிருஜ்ஜ²னதோ ஆமந்தாதி படிவசனங் தி³ன்னங். ந சித்தஸங்கா²ரஸ்ஸ காயஸங்கா²ரேன ஸத்³தி⁴ங். கிங் காரணா? சித்தஸங்கா²ரோ ஹி காயஸங்கா²ரேன வினாபி உப்பஜ்ஜதி ச நிருஜ்ஜ²தி ச. காயஸங்கா²ரோ பன சித்தஸமுட்டா²னோ அஸ்ஸாஸபஸ்ஸாஸவாதோ. சித்தஸமுட்டா²னரூபஞ்ச சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே உப்பஜ்ஜித்வா யாவ அஞ்ஞானி ஸோளஸசித்தானி உப்பஜ்ஜந்தி, தாவ திட்ட²தி. தேஸங் ஸோளஸன்னங் ஸப்³ப³பச்சி²மேன ஸத்³தி⁴ங் நிருஜ்ஜ²தீதி யேன சித்தேன ஸத்³தி⁴ங் உப்பஜ்ஜதி, ததோ பட்டா²ய ஸத்தரஸமேன ஸத்³தி⁴ங் நிருஜ்ஜ²தி. ந கஸ்ஸசி சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே வா டி²திக்க²ணே வா நிருஜ்ஜ²தி, நாபி டி²திக்க²ணே வா ப⁴ங்க³க்க²ணே வா உப்பஜ்ஜதி. ஏஸா சித்தஸமுட்டா²னரூபஸ்ஸ த⁴ம்மதாதி நியமதோ சித்தஸங்கா²ரேன ஸத்³தி⁴ங் ஏகக்க²ணே நிருஜ்ஜ²னதோ ஆமந்தாதி வுத்தங். யங் பன விப⁴ங்க³ப்பகரணஸ்ஸ ஸீஹளட்ட²கதா²யங் ‘‘சித்தஸமுட்டா²னங் ரூபங் ஸத்தரஸமஸ்ஸ சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே நிருஜ்ஜ²தீ’’தி வுத்தங், தங் இமாய பாளியா விரூஜ்ஜ²தி. அட்ட²கதா²தோ ச பாளியேவ ப³லவதராதி பாளியங் வுத்தமேவ பமாணங்.

    79. Yassa kāyasaṅkhāro nirujjhati, tassa cittasaṅkhāro nirujjhatīti ettha niyamato kāyasaṅkhārassa cittasaṅkhārena saddhiṃ ekakkhaṇe nirujjhanato āmantāti paṭivacanaṃ dinnaṃ. Na cittasaṅkhārassa kāyasaṅkhārena saddhiṃ. Kiṃ kāraṇā? Cittasaṅkhāro hi kāyasaṅkhārena vināpi uppajjati ca nirujjhati ca. Kāyasaṅkhāro pana cittasamuṭṭhāno assāsapassāsavāto. Cittasamuṭṭhānarūpañca cittassa uppādakkhaṇe uppajjitvā yāva aññāni soḷasacittāni uppajjanti, tāva tiṭṭhati. Tesaṃ soḷasannaṃ sabbapacchimena saddhiṃ nirujjhatīti yena cittena saddhiṃ uppajjati, tato paṭṭhāya sattarasamena saddhiṃ nirujjhati. Na kassaci cittassa uppādakkhaṇe vā ṭhitikkhaṇe vā nirujjhati, nāpi ṭhitikkhaṇe vā bhaṅgakkhaṇe vā uppajjati. Esā cittasamuṭṭhānarūpassa dhammatāti niyamato cittasaṅkhārena saddhiṃ ekakkhaṇe nirujjhanato āmantāti vuttaṃ. Yaṃ pana vibhaṅgappakaraṇassa sīhaḷaṭṭhakathāyaṃ ‘‘cittasamuṭṭhānaṃ rūpaṃ sattarasamassa cittassa uppādakkhaṇe nirujjhatī’’ti vuttaṃ, taṃ imāya pāḷiyā virūjjhati. Aṭṭhakathāto ca pāḷiyeva balavatarāti pāḷiyaṃ vuttameva pamāṇaṃ.

    128. யஸ்ஸ காயஸங்கா²ரோ உப்பஜ்ஜதி, தஸ்ஸ வசீஸங்கா²ரோ நிருஜ்ஜ²தீதி எத்த² யஸ்மா காயஸங்கா²ரோ சித்தஸ்ஸ உப்பாத³க்க²ணே உப்பஜ்ஜதி, ந ச தஸ்மிங் க²ணே விதக்கவிசாரா நிருஜ்ஜ²ந்தி, தஸ்மா நோதி படிஸேதோ⁴ கதோதி. இமினா நயமுகே²ன ஸப்³ப³த்த² அத்த²வினிச்ச²யோ வேதி³தப்³போ³. பரிஞ்ஞாவாரோ பாகதிகோயேவாதி.

    128. Yassa kāyasaṅkhāro uppajjati, tassa vacīsaṅkhāro nirujjhatīti ettha yasmā kāyasaṅkhāro cittassa uppādakkhaṇe uppajjati, na ca tasmiṃ khaṇe vitakkavicārā nirujjhanti, tasmā noti paṭisedho katoti. Iminā nayamukhena sabbattha atthavinicchayo veditabbo. Pariññāvāro pākatikoyevāti.

    பவத்திவாரவண்ணனா.

    Pavattivāravaṇṇanā.

    ஸங்கா²ரயமகவண்ணனா நிட்டி²தா.

    Saṅkhārayamakavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / யமகபாளி • Yamakapāḷi / 6. ஸங்கா²ரயமகங் • 6. Saṅkhārayamakaṃ

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 6. ஸங்கா²ரயமகங் • 6. Saṅkhārayamakaṃ

    டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 6. ஸங்கா²ரயமகங் • 6. Saṅkhārayamakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact