Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
౧౦. సఙ్ఖారుపపత్తిసుత్తవణ్ణనా
10. Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā
౧౬౦. ఏవం మే సుతన్తి సఙ్ఖారుపపత్తిసుత్తం. తత్థ సఙ్ఖారుపపత్తిన్తి సఙ్ఖారానంయేవ ఉపపత్తిం, న సత్తస్స, న పోసస్స, పుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారేన వా భవూపగక్ఖన్ధానం ఉపపత్తిం.
160.Evaṃme sutanti saṅkhārupapattisuttaṃ. Tattha saṅkhārupapattinti saṅkhārānaṃyeva upapattiṃ, na sattassa, na posassa, puññābhisaṅkhārena vā bhavūpagakkhandhānaṃ upapattiṃ.
౧౬౧. సద్ధాయ సమన్నాగతోతి సద్ధాదయో పఞ్చ ధమ్మా లోకికా వట్టన్తి. దహతీతి ఠపేతి. అధిట్ఠాతీతి పతిట్ఠాపేతి. సఙ్ఖారా చ విహారా చాతి సహ పత్థనాయ సద్ధాదయోవ పఞ్చ ధమ్మా. తత్రుపపత్తియాతి తస్మిం ఠానే నిబ్బత్తనత్థాయ. అయం మగ్గో అయం పటిపదాతి సహ పత్థనాయ పఞ్చ ధమ్మావ. యస్స హి పఞ్చ ధమ్మా అత్థి, న పత్థనా, తస్స గతి అనిబద్ధా. యస్స పత్థనా అత్థి, న పఞ్చ ధమ్మా, తస్సపి అనిబద్ధా. యేసం ఉభయం అత్థి, తేసం గతి నిబద్ధా. యథా హి ఆకాసే ఖిత్తదణ్డో అగ్గేన వా మజ్ఝేన వా మూలేన వా నిపతిస్సతీతి నియమో నత్థి, ఏవం సత్తానం పటిసన్ధిగ్గహణం అనియతం. తస్మా కుసలం కమ్మం కత్వా ఏకస్మిం ఠానే పత్థనం కాతుం వట్టతి.
161.Saddhāya samannāgatoti saddhādayo pañca dhammā lokikā vaṭṭanti. Dahatīti ṭhapeti. Adhiṭṭhātīti patiṭṭhāpeti. Saṅkhārā ca vihārā cāti saha patthanāya saddhādayova pañca dhammā. Tatrupapattiyāti tasmiṃ ṭhāne nibbattanatthāya. Ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadāti saha patthanāya pañca dhammāva. Yassa hi pañca dhammā atthi, na patthanā, tassa gati anibaddhā. Yassa patthanā atthi, na pañca dhammā, tassapi anibaddhā. Yesaṃ ubhayaṃ atthi, tesaṃ gati nibaddhā. Yathā hi ākāse khittadaṇḍo aggena vā majjhena vā mūlena vā nipatissatīti niyamo natthi, evaṃ sattānaṃ paṭisandhiggahaṇaṃ aniyataṃ. Tasmā kusalaṃ kammaṃ katvā ekasmiṃ ṭhāne patthanaṃ kātuṃ vaṭṭati.
౧౬౫. ఆమణ్డన్తి ఆమలకం. యథా తం పరిసుద్ధచక్ఖుస్స పురిసస్స సబ్బసోవ పాకటం హోతి, ఏవం తస్స బ్రహ్మునో సద్ధిం తత్థ నిబ్బత్తసత్తేహి సహస్సీ లోకధాతు. ఏస నయో సబ్బత్థ.
165.Āmaṇḍanti āmalakaṃ. Yathā taṃ parisuddhacakkhussa purisassa sabbasova pākaṭaṃ hoti, evaṃ tassa brahmuno saddhiṃ tattha nibbattasattehi sahassī lokadhātu. Esa nayo sabbattha.
౧౬౭. సుభోతి సున్దరో. జాతిమాతి ఆకరసమ్పన్నో. సుపరికమ్మకతోతి ధోవనాదీహి సుట్ఠుకతపరికమ్మో. పణ్డుకమ్బలే నిక్ఖిత్తోతి రత్తకమ్బలే ఠపితో.
167.Subhoti sundaro. Jātimāti ākarasampanno. Suparikammakatoti dhovanādīhi suṭṭhukataparikammo. Paṇḍukambale nikkhittoti rattakambale ṭhapito.
౧౬౮. సతసహస్సోతి లోకధాతుసతసహస్సమ్హి ఆలోకఫరణబ్రహ్మా. నిక్ఖన్తి నిక్ఖేన కతం పిళన్ధనం, నిక్ఖం నామ పఞ్చసువణ్ణం, ఊనకనిక్ఖేన కతం పసాధనఞ్హి ఘట్టనమజ్జనక్ఖమం న హోతి, అతిరేకేన కతం ఘట్టనమజ్జనం ఖమతి, వణ్ణవన్తం పన న హోతి, ఫరుసధాతుకం ఖాయతి. నిక్ఖేన కతం ఘట్టనమజ్జనఞ్చేవ ఖమతి, వణ్ణవన్తఞ్చ హోతి. జమ్బోనదన్తి జమ్బునదియం నిబ్బత్తం. మహాజమ్బురుక్ఖస్స హి ఏకేకా సాఖా పణ్ణాస పణ్ణాస యోజనాని వడ్ఢితా, తాసు మహన్తా నదియో సన్దన్తి, తాసం నదీనం ఉభయతీరేసు జమ్బుపక్కానం పతితట్ఠానే సువణ్ణఙ్కురా ఉట్ఠహన్తి, తే నదీజలేన వుయ్హమానా అనుపుబ్బేన మహాసముద్దం పవిసన్తి. తం సన్ధాయ జమ్బోనదన్తి వుత్తం. దక్ఖకమ్మారపుత్తఉక్కాముఖసుకుసలసమ్పహట్ఠన్తి దక్ఖేన సుకుసలేన కమ్మారపుత్తేన ఉక్కాముఖే పచిత్వా సమ్పహట్ఠం. ఉక్కాముఖేతి ఉద్ధనే. సమ్పహట్ఠన్తి ధోతఘట్టితమజ్జితం. వత్థోపమే (మ॰ ని॰ ౧.౭౫-౭౬) చ ధాతువిభఙ్గే (మ॰ ని॰ ౩.౩౫౭-౩౬౦) చ పిణ్డసోధనం వుత్తం. ఇమస్మిం సుత్తే కతభణ్డసోధనం వుత్తం.
168.Satasahassoti lokadhātusatasahassamhi ālokapharaṇabrahmā. Nikkhanti nikkhena kataṃ piḷandhanaṃ, nikkhaṃ nāma pañcasuvaṇṇaṃ, ūnakanikkhena kataṃ pasādhanañhi ghaṭṭanamajjanakkhamaṃ na hoti, atirekena kataṃ ghaṭṭanamajjanaṃ khamati, vaṇṇavantaṃ pana na hoti, pharusadhātukaṃ khāyati. Nikkhena kataṃ ghaṭṭanamajjanañceva khamati, vaṇṇavantañca hoti. Jambonadanti jambunadiyaṃ nibbattaṃ. Mahājamburukkhassa hi ekekā sākhā paṇṇāsa paṇṇāsa yojanāni vaḍḍhitā, tāsu mahantā nadiyo sandanti, tāsaṃ nadīnaṃ ubhayatīresu jambupakkānaṃ patitaṭṭhāne suvaṇṇaṅkurā uṭṭhahanti, te nadījalena vuyhamānā anupubbena mahāsamuddaṃ pavisanti. Taṃ sandhāya jambonadanti vuttaṃ. Dakkhakammāraputtaukkāmukhasukusalasampahaṭṭhanti dakkhena sukusalena kammāraputtena ukkāmukhe pacitvā sampahaṭṭhaṃ. Ukkāmukheti uddhane. Sampahaṭṭhanti dhotaghaṭṭitamajjitaṃ. Vatthopame (ma. ni. 1.75-76) ca dhātuvibhaṅge (ma. ni. 3.357-360) ca piṇḍasodhanaṃ vuttaṃ. Imasmiṃ sutte katabhaṇḍasodhanaṃ vuttaṃ.
యం పన సబ్బవారేసు ఫరిత్వా అధిముచ్చిత్వాతి వుత్తం, తత్థ పఞ్చవిధం ఫరణం చేతోఫరణం కసిణఫరణం దిబ్బచక్ఖుఫరణం ఆలోకఫరణం సరీరఫరణన్తి. తత్థ చేతోఫరణం నామ లోకధాతుసహస్సే సత్తానం చిత్తజాననం. కసిణఫరణం నామ లోకధాతుసహస్సే కసిణపత్థరణం. దిబ్బచక్ఖుఫరణం నామ ఆలోకం వడ్ఢేత్వా దిబ్బేన చక్ఖునా సహస్సలోకధాతుదస్సనం. ఆలోకఫరణమ్పి ఏతదేవ. సరీరఫరణం నామ లోకధాతుసహస్సే సరీరపభాయ పత్థరణం. సబ్బత్థ ఇమాని పఞ్చ ఫరణాని అవినాసేన్తేన కథేతబ్బన్తి.
Yaṃ pana sabbavāresu pharitvā adhimuccitvāti vuttaṃ, tattha pañcavidhaṃ pharaṇaṃ cetopharaṇaṃ kasiṇapharaṇaṃ dibbacakkhupharaṇaṃ ālokapharaṇaṃ sarīrapharaṇanti. Tattha cetopharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse sattānaṃ cittajānanaṃ. Kasiṇapharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse kasiṇapattharaṇaṃ. Dibbacakkhupharaṇaṃ nāma ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā sahassalokadhātudassanaṃ. Ālokapharaṇampi etadeva. Sarīrapharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse sarīrapabhāya pattharaṇaṃ. Sabbattha imāni pañca pharaṇāni avināsentena kathetabbanti.
తిపిటకచూళాభయత్థేరో పనాహ – ‘‘మణిఓపమ్మే కసిణఫరణం వియ నిక్ఖోపమ్మే సరీరఫరణం వియ దిస్సతీ’’తి. తస్స వాదం వియ అట్ఠకథా నామ నత్థీతి పటిక్ఖిత్వా సరీరఫరణం న సబ్బకాలికం, చత్తారిమాని ఫరణాని అవినాసేత్వావ కథేతబ్బన్తి వుత్తం. అధిముచ్చతీతి పదం ఫరణపదస్సేవ వేవచనం, అథ వా ఫరతీతి పత్థరతి. అధిముచ్చతీతి జానాతి.
Tipiṭakacūḷābhayatthero panāha – ‘‘maṇiopamme kasiṇapharaṇaṃ viya nikkhopamme sarīrapharaṇaṃ viya dissatī’’ti. Tassa vādaṃ viya aṭṭhakathā nāma natthīti paṭikkhitvā sarīrapharaṇaṃ na sabbakālikaṃ, cattārimāni pharaṇāni avināsetvāva kathetabbanti vuttaṃ. Adhimuccatīti padaṃ pharaṇapadasseva vevacanaṃ, atha vā pharatīti pattharati. Adhimuccatīti jānāti.
౧౬౯. ఆభాతిఆదీసు ఆభాదయో నామ పాటియేక్కా దేవా నత్థి, తయో పరిత్తాభాదయో దేవా ఆభా నామ, పరిత్తాసుభాదయో చ. సుభకిణ్హాదయో చ సుభా నామ. వేహప్ఫలాదివారా పాకటాయేవ.
169.Ābhātiādīsu ābhādayo nāma pāṭiyekkā devā natthi, tayo parittābhādayo devā ābhā nāma, parittāsubhādayo ca. Subhakiṇhādayo ca subhā nāma. Vehapphalādivārā pākaṭāyeva.
ఇమే తావ పఞ్చ ధమ్మే భావేత్వా కామావచరేసు నిబ్బత్తతు. బ్రహ్మలోకే నిబ్బత్తం పన ఆసవక్ఖయఞ్చ కథం పాపుణాతీతి? ఇమే పఞ్చ ధమ్మా సీలం, సో ఇమస్మిం సీలే పతిట్ఠాయ కసిణపరికమ్మం కత్వా తా తా సమాపత్తియో భావేత్వా రూపీబ్రహ్మలోకే నిబ్బత్తతి, అరూపజ్ఝానాని నిబ్బత్తేత్వా అరూపీబ్రహ్మలోకే, సమాపత్తిపదట్ఠానం విపస్సనం వడ్ఢేత్వా అనాగామిఫలం సచ్ఛికత్వా పఞ్చసు సుద్ధావాసేసు నిబ్బత్తతి. ఉపరిమగ్గం భావేత్వా ఆసవక్ఖయం పాపుణాతీతి.
Ime tāva pañca dhamme bhāvetvā kāmāvacaresu nibbattatu. Brahmaloke nibbattaṃ pana āsavakkhayañca kathaṃ pāpuṇātīti? Ime pañca dhammā sīlaṃ, so imasmiṃ sīle patiṭṭhāya kasiṇaparikammaṃ katvā tā tā samāpattiyo bhāvetvā rūpībrahmaloke nibbattati, arūpajjhānāni nibbattetvā arūpībrahmaloke, samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā anāgāmiphalaṃ sacchikatvā pañcasu suddhāvāsesu nibbattati. Uparimaggaṃ bhāvetvā āsavakkhayaṃ pāpuṇātīti.
పపఞ్చసూదనియా మజ్ఝిమనికాయట్ఠకథాయ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
సఙ్ఖారుపపత్తిసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
దుతియవగ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya / ౧౦. సఙ్ఖారుపపత్తిసుత్తం • 10. Saṅkhārupapattisuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧౦. సఙ్ఖారుపపత్తిసుత్తవణ్ణనా • 10. Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā