| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ಸಙ್ಖಾರುಪಪತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā
೧೬೦. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರುಪಪತ್ತಿಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾರುಪಪತ್ತಿನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂಯೇವ ಉಪಪತ್ತಿಂ, ನ ಸತ್ತಸ್ಸ, ನ ಪೋಸಸ್ಸ, ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ಭವೂಪಗಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಉಪಪತ್ತಿಂ।
160.Evaṃme sutanti saṅkhārupapattisuttaṃ. Tattha saṅkhārupapattinti saṅkhārānaṃyeva upapattiṃ, na sattassa, na posassa, puññābhisaṅkhārena vā bhavūpagakkhandhānaṃ upapattiṃ.
೧೬೧. ಸದ್ಧಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ಸದ್ಧಾದಯೋ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಲೋಕಿಕಾ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ದಹತೀತಿ ಠಪೇತಿ। ಅಧಿಟ್ಠಾತೀತಿ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತಿ। ಸಙ್ಖಾರಾ ಚ ವಿಹಾರಾ ಚಾತಿ ಸಹ ಪತ್ಥನಾಯ ಸದ್ಧಾದಯೋವ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ। ತತ್ರುಪಪತ್ತಿಯಾತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ನಿಬ್ಬತ್ತನತ್ಥಾಯ। ಅಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಅಯಂ ಪಟಿಪದಾತಿ ಸಹ ಪತ್ಥನಾಯ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾವ। ಯಸ್ಸ ಹಿ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಅತ್ಥಿ, ನ ಪತ್ಥನಾ, ತಸ್ಸ ಗತಿ ಅನಿಬದ್ಧಾ। ಯಸ್ಸ ಪತ್ಥನಾ ಅತ್ಥಿ, ನ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ, ತಸ್ಸಪಿ ಅನಿಬದ್ಧಾ। ಯೇಸಂ ಉಭಯಂ ಅತ್ಥಿ, ತೇಸಂ ಗತಿ ನಿಬದ್ಧಾ। ಯಥಾ ಹಿ ಆಕಾಸೇ ಖಿತ್ತದಣ್ಡೋ ಅಗ್ಗೇನ ವಾ ಮಜ್ಝೇನ ವಾ ಮೂಲೇನ ವಾ ನಿಪತಿಸ್ಸತೀತಿ ನಿಯಮೋ ನತ್ಥಿ, ಏವಂ ಸತ್ತಾನಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಗ್ಗಹಣಂ ಅನಿಯತಂ। ತಸ್ಮಾ ಕುಸಲಂ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪತ್ಥನಂ ಕಾತುಂ ವಟ್ಟತಿ।
161.Saddhāya samannāgatoti saddhādayo pañca dhammā lokikā vaṭṭanti. Dahatīti ṭhapeti. Adhiṭṭhātīti patiṭṭhāpeti. Saṅkhārā ca vihārā cāti saha patthanāya saddhādayova pañca dhammā. Tatrupapattiyāti tasmiṃ ṭhāne nibbattanatthāya. Ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadāti saha patthanāya pañca dhammāva. Yassa hi pañca dhammā atthi, na patthanā, tassa gati anibaddhā. Yassa patthanā atthi, na pañca dhammā, tassapi anibaddhā. Yesaṃ ubhayaṃ atthi, tesaṃ gati nibaddhā. Yathā hi ākāse khittadaṇḍo aggena vā majjhena vā mūlena vā nipatissatīti niyamo natthi, evaṃ sattānaṃ paṭisandhiggahaṇaṃ aniyataṃ. Tasmā kusalaṃ kammaṃ katvā ekasmiṃ ṭhāne patthanaṃ kātuṃ vaṭṭati.
೧೬೫. ಆಮಣ್ಡನ್ತಿ ಆಮಲಕಂ। ಯಥಾ ತಂ ಪರಿಸುದ್ಧಚಕ್ಖುಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸೋವ ಪಾಕಟಂ ಹೋತಿ, ಏವಂ ತಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಸದ್ಧಿಂ ತತ್ಥ ನಿಬ್ಬತ್ತಸತ್ತೇಹಿ ಸಹಸ್ಸೀ ಲೋಕಧಾತು। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ।
165.Āmaṇḍanti āmalakaṃ. Yathā taṃ parisuddhacakkhussa purisassa sabbasova pākaṭaṃ hoti, evaṃ tassa brahmuno saddhiṃ tattha nibbattasattehi sahassī lokadhātu. Esa nayo sabbattha.
೧೬೭. ಸುಭೋತಿ ಸುನ್ದರೋ। ಜಾತಿಮಾತಿ ಆಕರಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತೋತಿ ಧೋವನಾದೀಹಿ ಸುಟ್ಠುಕತಪರಿಕಮ್ಮೋ। ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತೋತಿ ರತ್ತಕಮ್ಬಲೇ ಠಪಿತೋ।
167.Subhoti sundaro. Jātimāti ākarasampanno. Suparikammakatoti dhovanādīhi suṭṭhukataparikammo. Paṇḍukambale nikkhittoti rattakambale ṭhapito.
೧೬೮. ಸತಸಹಸ್ಸೋತಿ ಲೋಕಧಾತುಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಹಿ ಆಲೋಕಫರಣಬ್ರಹ್ಮಾ। ನಿಕ್ಖನ್ತಿ ನಿಕ್ಖೇನ ಕತಂ ಪಿಳನ್ಧನಂ, ನಿಕ್ಖಂ ನಾಮ ಪಞ್ಚಸುವಣ್ಣಂ, ಊನಕನಿಕ್ಖೇನ ಕತಂ ಪಸಾಧನಞ್ಹಿ ಘಟ್ಟನಮಜ್ಜನಕ್ಖಮಂ ನ ಹೋತಿ, ಅತಿರೇಕೇನ ಕತಂ ಘಟ್ಟನಮಜ್ಜನಂ ಖಮತಿ, ವಣ್ಣವನ್ತಂ ಪನ ನ ಹೋತಿ, ಫರುಸಧಾತುಕಂ ಖಾಯತಿ। ನಿಕ್ಖೇನ ಕತಂ ಘಟ್ಟನಮಜ್ಜನಞ್ಚೇವ ಖಮತಿ, ವಣ್ಣವನ್ತಞ್ಚ ಹೋತಿ। ಜಮ್ಬೋನದನ್ತಿ ಜಮ್ಬುನದಿಯಂ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ। ಮಹಾಜಮ್ಬುರುಕ್ಖಸ್ಸ ಹಿ ಏಕೇಕಾ ಸಾಖಾ ಪಣ್ಣಾಸ ಪಣ್ಣಾಸ ಯೋಜನಾನಿ ವಡ್ಢಿತಾ, ತಾಸು ಮಹನ್ತಾ ನದಿಯೋ ಸನ್ದನ್ತಿ, ತಾಸಂ ನದೀನಂ ಉಭಯತೀರೇಸು ಜಮ್ಬುಪಕ್ಕಾನಂ ಪತಿತಟ್ಠಾನೇ ಸುವಣ್ಣಙ್ಕುರಾ ಉಟ್ಠಹನ್ತಿ, ತೇ ನದೀಜಲೇನ ವುಯ್ಹಮಾನಾ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಮಹಾಸಮುದ್ದಂ ಪವಿಸನ್ತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಜಮ್ಬೋನದನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ದಕ್ಖಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತಉಕ್ಕಾಮುಖಸುಕುಸಲಸಮ್ಪಹಟ್ಠನ್ತಿ ದಕ್ಖೇನ ಸುಕುಸಲೇನ ಕಮ್ಮಾರಪುತ್ತೇನ ಉಕ್ಕಾಮುಖೇ ಪಚಿತ್ವಾ ಸಮ್ಪಹಟ್ಠಂ। ಉಕ್ಕಾಮುಖೇತಿ ಉದ್ಧನೇ। ಸಮ್ಪಹಟ್ಠನ್ತಿ ಧೋತಘಟ್ಟಿತಮಜ್ಜಿತಂ। ವತ್ಥೋಪಮೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೭೫-೭೬) ಚ ಧಾತುವಿಭಙ್ಗೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೩.೩೫೭-೩೬೦) ಚ ಪಿಣ್ಡಸೋಧನಂ ವುತ್ತಂ। ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸುತ್ತೇ ಕತಭಣ್ಡಸೋಧನಂ ವುತ್ತಂ।
168.Satasahassoti lokadhātusatasahassamhi ālokapharaṇabrahmā. Nikkhanti nikkhena kataṃ piḷandhanaṃ, nikkhaṃ nāma pañcasuvaṇṇaṃ, ūnakanikkhena kataṃ pasādhanañhi ghaṭṭanamajjanakkhamaṃ na hoti, atirekena kataṃ ghaṭṭanamajjanaṃ khamati, vaṇṇavantaṃ pana na hoti, pharusadhātukaṃ khāyati. Nikkhena kataṃ ghaṭṭanamajjanañceva khamati, vaṇṇavantañca hoti. Jambonadanti jambunadiyaṃ nibbattaṃ. Mahājamburukkhassa hi ekekā sākhā paṇṇāsa paṇṇāsa yojanāni vaḍḍhitā, tāsu mahantā nadiyo sandanti, tāsaṃ nadīnaṃ ubhayatīresu jambupakkānaṃ patitaṭṭhāne suvaṇṇaṅkurā uṭṭhahanti, te nadījalena vuyhamānā anupubbena mahāsamuddaṃ pavisanti. Taṃ sandhāya jambonadanti vuttaṃ. Dakkhakammāraputtaukkāmukhasukusalasampahaṭṭhanti dakkhena sukusalena kammāraputtena ukkāmukhe pacitvā sampahaṭṭhaṃ. Ukkāmukheti uddhane. Sampahaṭṭhanti dhotaghaṭṭitamajjitaṃ. Vatthopame (ma. ni. 1.75-76) ca dhātuvibhaṅge (ma. ni. 3.357-360) ca piṇḍasodhanaṃ vuttaṃ. Imasmiṃ sutte katabhaṇḍasodhanaṃ vuttaṃ.
ಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬವಾರೇಸು ಫರಿತ್ವಾ ಅಧಿಮುಚ್ಚಿತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಫರಣಂ ಚೇತೋಫರಣಂ ಕಸಿಣಫರಣಂ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಫರಣಂ ಆಲೋಕಫರಣಂ ಸರೀರಫರಣನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಚೇತೋಫರಣಂ ನಾಮ ಲೋಕಧಾತುಸಹಸ್ಸೇ ಸತ್ತಾನಂ ಚಿತ್ತಜಾನನಂ। ಕಸಿಣಫರಣಂ ನಾಮ ಲೋಕಧಾತುಸಹಸ್ಸೇ ಕಸಿಣಪತ್ಥರಣಂ। ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಫರಣಂ ನಾಮ ಆಲೋಕಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ಸಹಸ್ಸಲೋಕಧಾತುದಸ್ಸನಂ। ಆಲೋಕಫರಣಮ್ಪಿ ಏತದೇವ। ಸರೀರಫರಣಂ ನಾಮ ಲೋಕಧಾತುಸಹಸ್ಸೇ ಸರೀರಪಭಾಯ ಪತ್ಥರಣಂ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚ ಫರಣಾನಿ ಅವಿನಾಸೇನ್ತೇನ ಕಥೇತಬ್ಬನ್ತಿ।
Yaṃ pana sabbavāresu pharitvā adhimuccitvāti vuttaṃ, tattha pañcavidhaṃ pharaṇaṃ cetopharaṇaṃ kasiṇapharaṇaṃ dibbacakkhupharaṇaṃ ālokapharaṇaṃ sarīrapharaṇanti. Tattha cetopharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse sattānaṃ cittajānanaṃ. Kasiṇapharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse kasiṇapattharaṇaṃ. Dibbacakkhupharaṇaṃ nāma ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā sahassalokadhātudassanaṃ. Ālokapharaṇampi etadeva. Sarīrapharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse sarīrapabhāya pattharaṇaṃ. Sabbattha imāni pañca pharaṇāni avināsentena kathetabbanti.
ತಿಪಿಟಕಚೂಳಾಭಯತ್ಥೇರೋ ಪನಾಹ – ‘‘ಮಣಿಓಪಮ್ಮೇ ಕಸಿಣಫರಣಂ ವಿಯ ನಿಕ್ಖೋಪಮ್ಮೇ ಸರೀರಫರಣಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ತಸ್ಸ ವಾದಂ ವಿಯ ಅಟ್ಠಕಥಾ ನಾಮ ನತ್ಥೀತಿ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ವಾ ಸರೀರಫರಣಂ ನ ಸಬ್ಬಕಾಲಿಕಂ, ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ ಫರಣಾನಿ ಅವಿನಾಸೇತ್ವಾವ ಕಥೇತಬ್ಬನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಧಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ಪದಂ ಫರಣಪದಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ, ಅಥ ವಾ ಫರತೀತಿ ಪತ್ಥರತಿ। ಅಧಿಮುಚ್ಚತೀತಿ ಜಾನಾತಿ।
Tipiṭakacūḷābhayatthero panāha – ‘‘maṇiopamme kasiṇapharaṇaṃ viya nikkhopamme sarīrapharaṇaṃ viya dissatī’’ti. Tassa vādaṃ viya aṭṭhakathā nāma natthīti paṭikkhitvā sarīrapharaṇaṃ na sabbakālikaṃ, cattārimāni pharaṇāni avināsetvāva kathetabbanti vuttaṃ. Adhimuccatīti padaṃ pharaṇapadasseva vevacanaṃ, atha vā pharatīti pattharati. Adhimuccatīti jānāti.
೧೬೯. ಆಭಾತಿಆದೀಸು ಆಭಾದಯೋ ನಾಮ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಾ ದೇವಾ ನತ್ಥಿ, ತಯೋ ಪರಿತ್ತಾಭಾದಯೋ ದೇವಾ ಆಭಾ ನಾಮ, ಪರಿತ್ತಾಸುಭಾದಯೋ ಚ। ಸುಭಕಿಣ್ಹಾದಯೋ ಚ ಸುಭಾ ನಾಮ। ವೇಹಪ್ಫಲಾದಿವಾರಾ ಪಾಕಟಾಯೇವ।
169.Ābhātiādīsu ābhādayo nāma pāṭiyekkā devā natthi, tayo parittābhādayo devā ābhā nāma, parittāsubhādayo ca. Subhakiṇhādayo ca subhā nāma. Vehapphalādivārā pākaṭāyeva.
ಇಮೇ ತಾವ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮೇ ಭಾವೇತ್ವಾ ಕಾಮಾವಚರೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತತು। ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಂ ಪನ ಆಸವಕ್ಖಯಞ್ಚ ಕಥಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ? ಇಮೇ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ ಸೀಲಂ, ಸೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸೀಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಯ ಕಸಿಣಪರಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ತಾ ತಾ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಭಾವೇತ್ವಾ ರೂಪೀಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ, ಅರೂಪಜ್ಝಾನಾನಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತ್ವಾ ಅರೂಪೀಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ, ಸಮಾಪತ್ತಿಪದಟ್ಠಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಅನಾಗಾಮಿಫಲಂ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪಞ್ಚಸು ಸುದ್ಧಾವಾಸೇಸು ನಿಬ್ಬತ್ತತಿ। ಉಪರಿಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತ್ವಾ ಆಸವಕ್ಖಯಂ ಪಾಪುಣಾತೀತಿ।
Ime tāva pañca dhamme bhāvetvā kāmāvacaresu nibbattatu. Brahmaloke nibbattaṃ pana āsavakkhayañca kathaṃ pāpuṇātīti? Ime pañca dhammā sīlaṃ, so imasmiṃ sīle patiṭṭhāya kasiṇaparikammaṃ katvā tā tā samāpattiyo bhāvetvā rūpībrahmaloke nibbattati, arūpajjhānāni nibbattetvā arūpībrahmaloke, samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā anāgāmiphalaṃ sacchikatvā pañcasu suddhāvāsesu nibbattati. Uparimaggaṃ bhāvetvā āsavakkhayaṃ pāpuṇātīti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಸಙ್ಖಾರುಪಪತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ದುತಿಯವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೧೦. ಸಙ್ಖಾರುಪಪತ್ತಿಸುತ್ತಂ • 10. Saṅkhārupapattisuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಸಙ್ಖಾರುಪಪತ್ತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā
