Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
൧൦. സങ്ഖാരുപപത്തിസുത്തവണ്ണനാ
10. Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā
൧൬൦. ഏവം മേ സുതന്തി സങ്ഖാരുപപത്തിസുത്തം. തത്ഥ സങ്ഖാരുപപത്തിന്തി സങ്ഖാരാനംയേവ ഉപപത്തിം, ന സത്തസ്സ, ന പോസസ്സ, പുഞ്ഞാഭിസങ്ഖാരേന വാ ഭവൂപഗക്ഖന്ധാനം ഉപപത്തിം.
160.Evaṃme sutanti saṅkhārupapattisuttaṃ. Tattha saṅkhārupapattinti saṅkhārānaṃyeva upapattiṃ, na sattassa, na posassa, puññābhisaṅkhārena vā bhavūpagakkhandhānaṃ upapattiṃ.
൧൬൧. സദ്ധായ സമന്നാഗതോതി സദ്ധാദയോ പഞ്ച ധമ്മാ ലോകികാ വട്ടന്തി. ദഹതീതി ഠപേതി. അധിട്ഠാതീതി പതിട്ഠാപേതി. സങ്ഖാരാ ച വിഹാരാ ചാതി സഹ പത്ഥനായ സദ്ധാദയോവ പഞ്ച ധമ്മാ. തത്രുപപത്തിയാതി തസ്മിം ഠാനേ നിബ്ബത്തനത്ഥായ. അയം മഗ്ഗോ അയം പടിപദാതി സഹ പത്ഥനായ പഞ്ച ധമ്മാവ. യസ്സ ഹി പഞ്ച ധമ്മാ അത്ഥി, ന പത്ഥനാ, തസ്സ ഗതി അനിബദ്ധാ. യസ്സ പത്ഥനാ അത്ഥി, ന പഞ്ച ധമ്മാ, തസ്സപി അനിബദ്ധാ. യേസം ഉഭയം അത്ഥി, തേസം ഗതി നിബദ്ധാ. യഥാ ഹി ആകാസേ ഖിത്തദണ്ഡോ അഗ്ഗേന വാ മജ്ഝേന വാ മൂലേന വാ നിപതിസ്സതീതി നിയമോ നത്ഥി, ഏവം സത്താനം പടിസന്ധിഗ്ഗഹണം അനിയതം. തസ്മാ കുസലം കമ്മം കത്വാ ഏകസ്മിം ഠാനേ പത്ഥനം കാതും വട്ടതി.
161.Saddhāya samannāgatoti saddhādayo pañca dhammā lokikā vaṭṭanti. Dahatīti ṭhapeti. Adhiṭṭhātīti patiṭṭhāpeti. Saṅkhārā ca vihārā cāti saha patthanāya saddhādayova pañca dhammā. Tatrupapattiyāti tasmiṃ ṭhāne nibbattanatthāya. Ayaṃ maggo ayaṃ paṭipadāti saha patthanāya pañca dhammāva. Yassa hi pañca dhammā atthi, na patthanā, tassa gati anibaddhā. Yassa patthanā atthi, na pañca dhammā, tassapi anibaddhā. Yesaṃ ubhayaṃ atthi, tesaṃ gati nibaddhā. Yathā hi ākāse khittadaṇḍo aggena vā majjhena vā mūlena vā nipatissatīti niyamo natthi, evaṃ sattānaṃ paṭisandhiggahaṇaṃ aniyataṃ. Tasmā kusalaṃ kammaṃ katvā ekasmiṃ ṭhāne patthanaṃ kātuṃ vaṭṭati.
൧൬൫. ആമണ്ഡന്തി ആമലകം. യഥാ തം പരിസുദ്ധചക്ഖുസ്സ പുരിസസ്സ സബ്ബസോവ പാകടം ഹോതി, ഏവം തസ്സ ബ്രഹ്മുനോ സദ്ധിം തത്ഥ നിബ്ബത്തസത്തേഹി സഹസ്സീ ലോകധാതു. ഏസ നയോ സബ്ബത്ഥ.
165.Āmaṇḍanti āmalakaṃ. Yathā taṃ parisuddhacakkhussa purisassa sabbasova pākaṭaṃ hoti, evaṃ tassa brahmuno saddhiṃ tattha nibbattasattehi sahassī lokadhātu. Esa nayo sabbattha.
൧൬൭. സുഭോതി സുന്ദരോ. ജാതിമാതി ആകരസമ്പന്നോ. സുപരികമ്മകതോതി ധോവനാദീഹി സുട്ഠുകതപരികമ്മോ. പണ്ഡുകമ്ബലേ നിക്ഖിത്തോതി രത്തകമ്ബലേ ഠപിതോ.
167.Subhoti sundaro. Jātimāti ākarasampanno. Suparikammakatoti dhovanādīhi suṭṭhukataparikammo. Paṇḍukambale nikkhittoti rattakambale ṭhapito.
൧൬൮. സതസഹസ്സോതി ലോകധാതുസതസഹസ്സമ്ഹി ആലോകഫരണബ്രഹ്മാ. നിക്ഖന്തി നിക്ഖേന കതം പിളന്ധനം, നിക്ഖം നാമ പഞ്ചസുവണ്ണം, ഊനകനിക്ഖേന കതം പസാധനഞ്ഹി ഘട്ടനമജ്ജനക്ഖമം ന ഹോതി, അതിരേകേന കതം ഘട്ടനമജ്ജനം ഖമതി, വണ്ണവന്തം പന ന ഹോതി, ഫരുസധാതുകം ഖായതി. നിക്ഖേന കതം ഘട്ടനമജ്ജനഞ്ചേവ ഖമതി, വണ്ണവന്തഞ്ച ഹോതി. ജമ്ബോനദന്തി ജമ്ബുനദിയം നിബ്ബത്തം. മഹാജമ്ബുരുക്ഖസ്സ ഹി ഏകേകാ സാഖാ പണ്ണാസ പണ്ണാസ യോജനാനി വഡ്ഢിതാ, താസു മഹന്താ നദിയോ സന്ദന്തി, താസം നദീനം ഉഭയതീരേസു ജമ്ബുപക്കാനം പതിതട്ഠാനേ സുവണ്ണങ്കുരാ ഉട്ഠഹന്തി, തേ നദീജലേന വുയ്ഹമാനാ അനുപുബ്ബേന മഹാസമുദ്ദം പവിസന്തി. തം സന്ധായ ജമ്ബോനദന്തി വുത്തം. ദക്ഖകമ്മാരപുത്തഉക്കാമുഖസുകുസലസമ്പഹട്ഠന്തി ദക്ഖേന സുകുസലേന കമ്മാരപുത്തേന ഉക്കാമുഖേ പചിത്വാ സമ്പഹട്ഠം. ഉക്കാമുഖേതി ഉദ്ധനേ. സമ്പഹട്ഠന്തി ധോതഘട്ടിതമജ്ജിതം. വത്ഥോപമേ (മ॰ നി॰ ൧.൭൫-൭൬) ച ധാതുവിഭങ്ഗേ (മ॰ നി॰ ൩.൩൫൭-൩൬൦) ച പിണ്ഡസോധനം വുത്തം. ഇമസ്മിം സുത്തേ കതഭണ്ഡസോധനം വുത്തം.
168.Satasahassoti lokadhātusatasahassamhi ālokapharaṇabrahmā. Nikkhanti nikkhena kataṃ piḷandhanaṃ, nikkhaṃ nāma pañcasuvaṇṇaṃ, ūnakanikkhena kataṃ pasādhanañhi ghaṭṭanamajjanakkhamaṃ na hoti, atirekena kataṃ ghaṭṭanamajjanaṃ khamati, vaṇṇavantaṃ pana na hoti, pharusadhātukaṃ khāyati. Nikkhena kataṃ ghaṭṭanamajjanañceva khamati, vaṇṇavantañca hoti. Jambonadanti jambunadiyaṃ nibbattaṃ. Mahājamburukkhassa hi ekekā sākhā paṇṇāsa paṇṇāsa yojanāni vaḍḍhitā, tāsu mahantā nadiyo sandanti, tāsaṃ nadīnaṃ ubhayatīresu jambupakkānaṃ patitaṭṭhāne suvaṇṇaṅkurā uṭṭhahanti, te nadījalena vuyhamānā anupubbena mahāsamuddaṃ pavisanti. Taṃ sandhāya jambonadanti vuttaṃ. Dakkhakammāraputtaukkāmukhasukusalasampahaṭṭhanti dakkhena sukusalena kammāraputtena ukkāmukhe pacitvā sampahaṭṭhaṃ. Ukkāmukheti uddhane. Sampahaṭṭhanti dhotaghaṭṭitamajjitaṃ. Vatthopame (ma. ni. 1.75-76) ca dhātuvibhaṅge (ma. ni. 3.357-360) ca piṇḍasodhanaṃ vuttaṃ. Imasmiṃ sutte katabhaṇḍasodhanaṃ vuttaṃ.
യം പന സബ്ബവാരേസു ഫരിത്വാ അധിമുച്ചിത്വാതി വുത്തം, തത്ഥ പഞ്ചവിധം ഫരണം ചേതോഫരണം കസിണഫരണം ദിബ്ബചക്ഖുഫരണം ആലോകഫരണം സരീരഫരണന്തി. തത്ഥ ചേതോഫരണം നാമ ലോകധാതുസഹസ്സേ സത്താനം ചിത്തജാനനം. കസിണഫരണം നാമ ലോകധാതുസഹസ്സേ കസിണപത്ഥരണം. ദിബ്ബചക്ഖുഫരണം നാമ ആലോകം വഡ്ഢേത്വാ ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ സഹസ്സലോകധാതുദസ്സനം. ആലോകഫരണമ്പി ഏതദേവ. സരീരഫരണം നാമ ലോകധാതുസഹസ്സേ സരീരപഭായ പത്ഥരണം. സബ്ബത്ഥ ഇമാനി പഞ്ച ഫരണാനി അവിനാസേന്തേന കഥേതബ്ബന്തി.
Yaṃ pana sabbavāresu pharitvā adhimuccitvāti vuttaṃ, tattha pañcavidhaṃ pharaṇaṃ cetopharaṇaṃ kasiṇapharaṇaṃ dibbacakkhupharaṇaṃ ālokapharaṇaṃ sarīrapharaṇanti. Tattha cetopharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse sattānaṃ cittajānanaṃ. Kasiṇapharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse kasiṇapattharaṇaṃ. Dibbacakkhupharaṇaṃ nāma ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbena cakkhunā sahassalokadhātudassanaṃ. Ālokapharaṇampi etadeva. Sarīrapharaṇaṃ nāma lokadhātusahasse sarīrapabhāya pattharaṇaṃ. Sabbattha imāni pañca pharaṇāni avināsentena kathetabbanti.
തിപിടകചൂളാഭയത്ഥേരോ പനാഹ – ‘‘മണിഓപമ്മേ കസിണഫരണം വിയ നിക്ഖോപമ്മേ സരീരഫരണം വിയ ദിസ്സതീ’’തി. തസ്സ വാദം വിയ അട്ഠകഥാ നാമ നത്ഥീതി പടിക്ഖിത്വാ സരീരഫരണം ന സബ്ബകാലികം, ചത്താരിമാനി ഫരണാനി അവിനാസേത്വാവ കഥേതബ്ബന്തി വുത്തം. അധിമുച്ചതീതി പദം ഫരണപദസ്സേവ വേവചനം, അഥ വാ ഫരതീതി പത്ഥരതി. അധിമുച്ചതീതി ജാനാതി.
Tipiṭakacūḷābhayatthero panāha – ‘‘maṇiopamme kasiṇapharaṇaṃ viya nikkhopamme sarīrapharaṇaṃ viya dissatī’’ti. Tassa vādaṃ viya aṭṭhakathā nāma natthīti paṭikkhitvā sarīrapharaṇaṃ na sabbakālikaṃ, cattārimāni pharaṇāni avināsetvāva kathetabbanti vuttaṃ. Adhimuccatīti padaṃ pharaṇapadasseva vevacanaṃ, atha vā pharatīti pattharati. Adhimuccatīti jānāti.
൧൬൯. ആഭാതിആദീസു ആഭാദയോ നാമ പാടിയേക്കാ ദേവാ നത്ഥി, തയോ പരിത്താഭാദയോ ദേവാ ആഭാ നാമ, പരിത്താസുഭാദയോ ച. സുഭകിണ്ഹാദയോ ച സുഭാ നാമ. വേഹപ്ഫലാദിവാരാ പാകടായേവ.
169.Ābhātiādīsu ābhādayo nāma pāṭiyekkā devā natthi, tayo parittābhādayo devā ābhā nāma, parittāsubhādayo ca. Subhakiṇhādayo ca subhā nāma. Vehapphalādivārā pākaṭāyeva.
ഇമേ താവ പഞ്ച ധമ്മേ ഭാവേത്വാ കാമാവചരേസു നിബ്ബത്തതു. ബ്രഹ്മലോകേ നിബ്ബത്തം പന ആസവക്ഖയഞ്ച കഥം പാപുണാതീതി? ഇമേ പഞ്ച ധമ്മാ സീലം, സോ ഇമസ്മിം സീലേ പതിട്ഠായ കസിണപരികമ്മം കത്വാ താ താ സമാപത്തിയോ ഭാവേത്വാ രൂപീബ്രഹ്മലോകേ നിബ്ബത്തതി, അരൂപജ്ഝാനാനി നിബ്ബത്തേത്വാ അരൂപീബ്രഹ്മലോകേ, സമാപത്തിപദട്ഠാനം വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അനാഗാമിഫലം സച്ഛികത്വാ പഞ്ചസു സുദ്ധാവാസേസു നിബ്ബത്തതി. ഉപരിമഗ്ഗം ഭാവേത്വാ ആസവക്ഖയം പാപുണാതീതി.
Ime tāva pañca dhamme bhāvetvā kāmāvacaresu nibbattatu. Brahmaloke nibbattaṃ pana āsavakkhayañca kathaṃ pāpuṇātīti? Ime pañca dhammā sīlaṃ, so imasmiṃ sīle patiṭṭhāya kasiṇaparikammaṃ katvā tā tā samāpattiyo bhāvetvā rūpībrahmaloke nibbattati, arūpajjhānāni nibbattetvā arūpībrahmaloke, samāpattipadaṭṭhānaṃ vipassanaṃ vaḍḍhetvā anāgāmiphalaṃ sacchikatvā pañcasu suddhāvāsesu nibbattati. Uparimaggaṃ bhāvetvā āsavakkhayaṃ pāpuṇātīti.
പപഞ്ചസൂദനിയാ മജ്ഝിമനികായട്ഠകഥായ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
സങ്ഖാരുപപത്തിസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ദുതിയവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Dutiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൧൦. സങ്ഖാരുപപത്തിസുത്തം • 10. Saṅkhārupapattisuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൧൦. സങ്ഖാരുപപത്തിസുത്തവണ്ണനാ • 10. Saṅkhārupapattisuttavaṇṇanā