| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
၉. သင္ခာရုပေက္ခာဉာဏနိဒ္ဒေသော
9. Saṅkhārupekkhāñāṇaniddeso
၅၄. ကထံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ 1 ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ? ဥပ္ပာဒံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ 2 ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ, ပဝတ္တံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ, နိမိတ္တံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ပေ.။ အာယူဟနံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ပဋိသန္ဓိံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ဂတိံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ နိဗ္ဗတ္တိံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ဥပပတ္တိံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ဇာတိံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ဇရံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ဗ္ယာဓိံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ မရဏံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ သောကံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ ပရိဒေဝံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာ။ပေ.။ ဥပာယာသံ မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။
54. Kathaṃ muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā 3 paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ? Uppādaṃ muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā 4 paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ, pavattaṃ muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ, nimittaṃ muñcitukamyatā…pe… āyūhanaṃ muñcitukamyatā… paṭisandhiṃ muñcitukamyatā… gatiṃ muñcitukamyatā… nibbattiṃ muñcitukamyatā… upapattiṃ muñcitukamyatā… jātiṃ muñcitukamyatā… jaraṃ muñcitukamyatā… byādhiṃ muñcitukamyatā… maraṇaṃ muñcitukamyatā… sokaṃ muñcitukamyatā… paridevaṃ muñcitukamyatā…pe… upāyāsaṃ muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
ဥပ္ပာဒော ဒုက္ခန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ပဝတ္တံ ဒုက္ခန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ပေ.။ ဥပာယာသော ဒုက္ခန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။
Uppādo dukkhanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Pavattaṃ dukkhanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ…pe… upāyāso dukkhanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
ဥပ္ပာဒော ဘယန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ပဝတ္တံ ဘယန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ပေ.။ ဥပာယာသော ဘယန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။
Uppādo bhayanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Pavattaṃ bhayanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ…pe… upāyāso bhayanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
ဥပ္ပာဒော သာမိသန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ပဝတ္တံ သာမိသန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ပေ.။ ဥပာယာသော သာမိသန္တိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။
Uppādo sāmisanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Pavattaṃ sāmisanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ…pe… upāyāso sāmisanti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
ဥပ္ပာဒော သင္ခာရာတိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ပဝတ္တံ သင္ခာရာတိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ပေ.။ ဥပာယာသော သင္ခာရာတိ – မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။
Uppādo saṅkhārāti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Pavattaṃ saṅkhārāti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ…pe… upāyāso saṅkhārāti – muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ.
ဥပ္ပာဒော သင္ခာရာ, တေ သင္ခာရေ အဇ္ဈုပေက္ခတီတိ – သင္ခာရုပေက္ခာ။ ယေ စ သင္ခာရာ ယာ စ ဥပေက္ခာ ဥဘောပေတေ သင္ခာရာ, တေ သင္ခာရေ အဇ္ဈုပေက္ခတီတိ – သင္ခာရုပေက္ခာ။ ပဝတ္တံ သင္ခာရာ။ပေ.။ နိမိတ္တံ သင္ခာရာ။ အာယူဟနာ သင္ခာရာ။ ပဋိသန္ဓိ သင္ခာရာ။ ဂတိ သင္ခာရာ။ နိဗ္ဗတ္တိ သင္ခာရာ။ ဥပပတ္တိ သင္ခာရာ။ ဇာတိ သင္ခာရာ။ ဇရာ သင္ခာရာ။ ဗ္ယာဓိ သင္ခာရာ။ မရဏံ သင္ခာရာ။ သောကော သင္ခာရာ။ ပရိဒေဝော သင္ခာရာ။ပေ.။ ဥပာယာသော သင္ခာရာ, တေ သင္ခာရေ အဇ္ဈုပေက္ခတီတိ – သင္ခာရုပေက္ခာ။ ယေ စ သင္ခာရာ ယာ စ ဥပေက္ခာ ဥဘောပေတေ သင္ခာရာ, တေ သင္ခာရေ အဇ္ဈုပေက္ခတီတိ – သင္ခာရုပေက္ခာ။
Uppādo saṅkhārā, te saṅkhāre ajjhupekkhatīti – saṅkhārupekkhā. Ye ca saṅkhārā yā ca upekkhā ubhopete saṅkhārā, te saṅkhāre ajjhupekkhatīti – saṅkhārupekkhā. Pavattaṃ saṅkhārā…pe… nimittaṃ saṅkhārā… āyūhanā saṅkhārā… paṭisandhi saṅkhārā… gati saṅkhārā… nibbatti saṅkhārā… upapatti saṅkhārā… jāti saṅkhārā… jarā saṅkhārā… byādhi saṅkhārā… maraṇaṃ saṅkhārā… soko saṅkhārā… paridevo saṅkhārā…pe… upāyāso saṅkhārā, te saṅkhāre ajjhupekkhatīti – saṅkhārupekkhā. Ye ca saṅkhārā yā ca upekkhā ubhopete saṅkhārā, te saṅkhāre ajjhupekkhatīti – saṅkhārupekkhā.
၅၅. ကတိဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? အဋ္ဌဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။ ပုထုဇ္ဇနသ္သ ကတိဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? သေက္ခသ္သ ကတိဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? ဝီတရာဂသ္သ ကတိဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဒ္ဝီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။ သေက္ခသ္သ တီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။ ဝီတရာဂသ္သ တီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။
55. Katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Aṭṭhahākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. Puthujjanassa katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Sekkhassa katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Vītarāgassa katihākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Puthujjanassa dvīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. Sekkhassa tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. Vītarāgassa tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.
ပုထုဇ္ဇနသ္သ ကတမေဟိ ဒ္ဝီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနော သင္ခာရုပေက္ခံ အဘိနန္ဒတိ ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝာ။ ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဣမေဟိ ဒ္ဝီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။ သေက္ခသ္သ ကတမေဟိ တီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? သေက္ခော သင္ခာရုပေက္ခံ အဘိနန္ဒတိ ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝာ ပဋိသင္ခာယ ဝာ ဖလသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇတိ။ သေက္ခသ္သ ဣမေဟိ တီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။ ဝီတရာဂသ္သ ကတမေဟိ တီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ? ဝီတရာဂော သင္ခာရုပေက္ခံ ဝိပသ္သတိ ဝာ ပဋိသင္ခာယ ဝာ ဖလသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇတိ, တဒဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ သုညတဝိဟာရေန ဝာ အနိမိတ္တဝိဟာရေန ဝာ အပ္ပဏိဟိတဝိဟာရေန ဝာ ဝိဟရတိ။ ဝီတရာဂသ္သ ဣမေဟိ တီဟာကာရေဟိ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဟောတိ။
Puthujjanassa katamehi dvīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Puthujjano saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā. Puthujjanassa imehi dvīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. Sekkhassa katamehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Sekkho saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati. Sekkhassa imehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti. Vītarāgassa katamehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti? Vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati, tadajjhupekkhitvā suññatavihārena vā animittavihārena vā appaṇihitavihārena vā viharati. Vītarāgassa imehi tīhākārehi saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro hoti.
၅၆. ကထံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဧကတ္တံ ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနသ္သ သင္ခာရုပေက္ခံ အဘိနန္ဒတော စိတ္တံ ကိလိသ္သတိ, ဘာဝနာယ ပရိပန္ထော ဟောတိ, ပဋိဝေဓသ္သ အန္တရာယော ဟောတိ, အာယတိံ ပဋိသန္ဓိယာ ပစ္စယော ဟောတိ။ သေက္ခသ္သပိ သင္ခာရုပေက္ခံ အဘိနန္ဒတော စိတ္တံ ကိလိသ္သတိ, ဘာဝနာယ ပရိပန္ထော ဟောတိ, ဥတ္တရိပဋိဝေဓသ္သ အန္တရာယော ဟောတိ, အာယတိံ ပဋိသန္ဓိယာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဧဝံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဧကတ္တံ ဟောတိ အဘိနန္ဒဋ္ဌေန။
56. Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti? Puthujjanassa saṅkhārupekkhaṃ abhinandato cittaṃ kilissati, bhāvanāya paripantho hoti, paṭivedhassa antarāyo hoti, āyatiṃ paṭisandhiyā paccayo hoti. Sekkhassapi saṅkhārupekkhaṃ abhinandato cittaṃ kilissati, bhāvanāya paripantho hoti, uttaripaṭivedhassa antarāyo hoti, āyatiṃ paṭisandhiyā paccayo hoti. Evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti abhinandaṭṭhena.
ကထံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဧကတ္တံ ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနော သင္ခာရုပေက္ခံ အနိစ္စတောပိ ဒုက္ခတောပိ အနတ္တတောပိ ဝိပသ္သတိ။ သေက္ခောပိ သင္ခာရုပေက္ခံ အနိစ္စတောပိ ဒုက္ခတောပိ အနတ္တတောပိ ဝိပသ္သတိ။ ဝီတရာဂောပိ သင္ခာရုပေက္ခံ အနိစ္စတောပိ ဒုက္ခတောပိ အနတ္တတောပိ ဝိပသ္သတိ။ ဧဝံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော ဧကတ္တံ ဟောတိ အနုပသ္သနဋ္ဌေန။
Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti? Puthujjano saṅkhārupekkhaṃ aniccatopi dukkhatopi anattatopi vipassati. Sekkhopi saṅkhārupekkhaṃ aniccatopi dukkhatopi anattatopi vipassati. Vītarāgopi saṅkhārupekkhaṃ aniccatopi dukkhatopi anattatopi vipassati. Evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro ekattaṃ hoti anupassanaṭṭhena.
ကထံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနသ္သ သင္ခာရုပေက္ခာ ကုသလာ ဟောတိ။ သေက္ခသ္သပိ သင္ခာရုပေက္ခာ ကုသလာ ဟောတိ။ ဝီတရာဂသ္သ သင္ခာရုပေက္ခာ အဗ္ယာကတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ ကုသလာဗ္ယာကတဋ္ဌေန။
Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti? Puthujjanassa saṅkhārupekkhā kusalā hoti. Sekkhassapi saṅkhārupekkhā kusalā hoti. Vītarāgassa saṅkhārupekkhā abyākatā hoti. Evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti kusalābyākataṭṭhena.
ကထံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနသ္သ သင္ခာရုပေက္ခာ ကိဉ္စိကာလေ သုဝိဒိတာ ဟောတိ, ကိဉ္စိကာလေ န သုဝိဒိတာ ဟောတိ။ သေက္ခသ္သပိ သင္ခာရုပေက္ခာ ကိဉ္စိကာလေ သုဝိဒိတာ ဟောတိ, ကိဉ္စိကာလေ န သုဝိဒိတာ ဟောတိ။ ဝီတရာဂသ္သ သင္ခာရုပေက္ခာ အစ္စန္တံ သုဝိဒိတာ ဟောတိ။ ဧဝံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ ဝိဒိတဋ္ဌေန စ အဝိဒိတဋ္ဌေန စ။
Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti? Puthujjanassa saṅkhārupekkhā kiñcikāle suviditā hoti, kiñcikāle na suviditā hoti. Sekkhassapi saṅkhārupekkhā kiñcikāle suviditā hoti, kiñcikāle na suviditā hoti. Vītarāgassa saṅkhārupekkhā accantaṃ suviditā hoti. Evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti viditaṭṭhena ca aviditaṭṭhena ca.
ကထံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနော သင္ခာရုပေက္ခံ အတိတ္တတ္တာ ဝိပသ္သတိ။ သေက္ခောပိ သင္ခာရုပေက္ခံ အတိတ္တတ္တာ ဝိပသ္သတိ။ ဝီတရာဂော သင္ခာရုပေက္ခံ တိတ္တတ္တာ ဝိပသ္သတိ။ ဧဝံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ တိတ္တဋ္ဌေန စ အတိတ္တဋ္ဌေန စ။
Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti? Puthujjano saṅkhārupekkhaṃ atittattā vipassati. Sekkhopi saṅkhārupekkhaṃ atittattā vipassati. Vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ tittattā vipassati. Evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti tittaṭṭhena ca atittaṭṭhena ca.
ကထံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ? ပုထုဇ္ဇနော သင္ခာရုပေက္ခံ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပဟာနာယ သောတာပတ္တိမဂ္ဂံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ဝိပသ္သတိ။ သေက္ခော သင္ခာရုပေက္ခံ တိဏ္ဏံ သညောဇနာနံ ပဟီနတ္တာ ဥတ္တရိပဋိလာဘတ္ထာယ ဝိပသ္သတိ။ ဝီတရာဂော သင္ခာရုပေက္ခံ သဗ္ဗကိလေသာနံ ပဟီနတ္တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရတ္ထာယ ဝိပသ္သတိ။ ဧဝံ ပုထုဇ္ဇနသ္သ စ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ ပဟီနဋ္ဌေန စ အပ္ပဟီနဋ္ဌေန စ။
Kathaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti? Puthujjano saṅkhārupekkhaṃ tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ pahānāya sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya vipassati. Sekkho saṅkhārupekkhaṃ tiṇṇaṃ saññojanānaṃ pahīnattā uttaripaṭilābhatthāya vipassati. Vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ sabbakilesānaṃ pahīnattā diṭṭhadhammasukhavihāratthāya vipassati. Evaṃ puthujjanassa ca sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti pahīnaṭṭhena ca appahīnaṭṭhena ca.
ကထံ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ? သေက္ခော သင္ခာရုပေက္ခံ အဘိနန္ဒတိ ဝာ ဝိပသ္သတိ ဝာ ပဋိသင္ခာယ ဝာ ဖလသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇတိ။ ဝီတရာဂော သင္ခာရုပေက္ခံ ဝိပသ္သတိ ဝာ ပဋိသင္ခာယ ဝာ ဖလသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇတိ, တဒဇ္ဈုပေက္ခိတ္ဝာ သုညတဝိဟာရေန ဝာ အနိမိတ္တဝိဟာရေန ဝာ အပ္ပဏိဟိတဝိဟာရေန ဝာ ဝိဟရတိ။ ဧဝံ သေက္ခသ္သ စ ဝီတရာဂသ္သ စ သင္ခာရုပေက္ခာယ စိတ္တသ္သ အဘိနီဟာရော နာနတ္တံ ဟောတိ ဝိဟာရသမာပတ္တဋ္ဌေန။
Kathaṃ sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti? Sekkho saṅkhārupekkhaṃ abhinandati vā vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati. Vītarāgo saṅkhārupekkhaṃ vipassati vā paṭisaṅkhāya vā phalasamāpattiṃ samāpajjati, tadajjhupekkhitvā suññatavihārena vā animittavihārena vā appaṇihitavihārena vā viharati. Evaṃ sekkhassa ca vītarāgassa ca saṅkhārupekkhāya cittassa abhinīhāro nānattaṃ hoti vihārasamāpattaṭṭhena.
၅၇. ကတိ သင္ခာရုပေက္ခာ သမထဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ? ကတိ သင္ခာရုပေက္ခာ ဝိပသ္သနာဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ? အဋ္ဌ သင္ခာရုပေက္ခာ သမထဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဒသ သင္ခာရုပေက္ခာ ဝိပသ္သနာဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။
57. Kati saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti? Kati saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti? Aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti. Dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti.
ကတမာ အဋ္ဌ သင္ခာရုပေက္ခာ သမထဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ? ပဌမံ ဈာနံ ပဋိလာဘတ္ထာယ နီဝရဏေ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ဒုတိယံ ဈာနံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ဝိတက္ကဝိစာရေ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ တတိယံ ဈာနံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ပီတိံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ပဋိလာဘတ္ထာယ သုခဒုက္ခေ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ္တိံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ရူပသညံ ပဋိဃသညံ နာနတ္တသညံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ္တိံ ပဋိလာဘတ္ထာယ အာကာသာနဉ္စာယတနသညံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ္တိံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိံ ပဋိလာဘတ္ထာယ အာကိဉ္စညာယတနသညံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ဣမာ အဋ္ဌ သင္ခာရုပေက္ခာ သမထဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။
Katamā aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti? Paṭhamaṃ jhānaṃ paṭilābhatthāya nīvaraṇe paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Dutiyaṃ jhānaṃ paṭilābhatthāya vitakkavicāre paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Tatiyaṃ jhānaṃ paṭilābhatthāya pītiṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ . Catutthaṃ jhānaṃ paṭilābhatthāya sukhadukkhe paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Ākāsānañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya rūpasaññaṃ paṭighasaññaṃ nānattasaññaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Viññāṇañcāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya ākāsānañcāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Ākiñcaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya viññāṇañcāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiṃ paṭilābhatthāya ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Imā aṭṭha saṅkhārupekkhā samathavasena uppajjanti.
ကတမာ ဒသ သင္ခာရုပေက္ခာ ဝိပသ္သနာဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ? သောတာပတ္တိမဂ္ဂံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ဥပ္ပာဒံ ပဝတ္တံ နိမိတ္တံ အာယူဟနံ ပဋိသန္ဓိံ ဂတိံ နိဗ္ဗတ္တိံ ဥပပတ္တိံ ဇာတိံ ဇရံ ဗ္ယာဓိံ မရဏံ သောကံ ပရိဒေဝံ ဥပာယာသံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ သောတာပတ္တိဖလသမာပတ္တတ္ထာယ ဥပ္ပာဒံ ပဝတ္တံ နိမိတ္တံ အာယူဟနံ ပဋိသန္ဓိံ။ပေ.။ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ သကဒာဂာမိမဂ္ဂံ ပဋိလာဘတ္ထာယ။ပေ.။ သကဒာဂာမိဖလသမာပတ္တတ္ထာယ။ပေ.။ အနာဂာမိမဂ္ဂံ ပဋိလာဘတ္ထာယ။ပေ.။ အနာဂာမိဖလသမာပတ္တတ္ထာယ ။ပေ.။ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ပဋိလာဘတ္ထာယ ဥပ္ပာဒံ ပဝတ္တံ နိမိတ္တံ အာယူဟနံ ပဋိသန္ဓိံ ဂတိံ နိဗ္ဗတ္တိံ ဥပပတ္တိံ ဇာတိံ ဇရံ ဗ္ယာဓိံ မရဏံ သောကံ ပရိဒေဝံ ဥပာယာသံ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ အရဟတ္တဖလသမာပတ္တတ္ထာယ။ပေ.။ သုညတဝိဟာရသမာပတ္တတ္ထာယ။ပေ.။ အနိမိတ္တဝိဟာရသမာပတ္တတ္ထာယ ဥပ္ပာဒံ ပဝတ္တံ နိမိတ္တံ အာယူဟနံ ပဋိသန္ဓိံ။ပေ.။ ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ။ ဣမာ ဒသ သင္ခာရုပေက္ခာ ဝိပသ္သနာဝသေန ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။
Katamā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti? Sotāpattimaggaṃ paṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyūhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Sotāpattiphalasamāpattatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyūhanaṃ paṭisandhiṃ…pe… paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Sakadāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya…pe… sakadāgāmiphalasamāpattatthāya…pe… anāgāmimaggaṃ paṭilābhatthāya…pe… anāgāmiphalasamāpattatthāya …pe… arahattamaggaṃ paṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyūhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jaraṃ byādhiṃ maraṇaṃ sokaṃ paridevaṃ upāyāsaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Arahattaphalasamāpattatthāya…pe… suññatavihārasamāpattatthāya…pe… animittavihārasamāpattatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyūhanaṃ paṭisandhiṃ…pe… paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ. Imā dasa saṅkhārupekkhā vipassanāvasena uppajjanti.
၅၈. ကတိ သင္ခာရုပေက္ခာ ကုသလာ, ကတိ အကုသလာ, ကတိ အဗ္ယာကတာ? ပန္နရသ သင္ခာရုပေက္ခာ ကုသလာ, တိသ္သော သင္ခာရုပေက္ခာ အဗ္ယာကတာ။ နတ္ထိ သင္ခာရုပေက္ခာ အကုသလာ။
58. Kati saṅkhārupekkhā kusalā, kati akusalā, kati abyākatā? Pannarasa saṅkhārupekkhā kusalā, tisso saṅkhārupekkhā abyākatā. Natthi saṅkhārupekkhā akusalā.
ပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ၊ အဋ္ဌ စိတ္တသ္သ ဂောစရာ။
Paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā, aṭṭha cittassa gocarā;
ပုထုဇ္ဇနသ္သ ဒ္ဝေ ဟောန္တိ၊ တယော သေက္ခသ္သ ဂောစရာ။
Puthujjanassa dve honti, tayo sekkhassa gocarā;
တယော စ ဝီတရာဂသ္သ၊ ယေဟိ စိတ္တံ ဝိဝဋ္ဋတိ။
Tayo ca vītarāgassa, yehi cittaṃ vivaṭṭati.
အဋ္ဌ သမာဓိသ္သ ပစ္စယာ၊ ဒသ ဉာဏသ္သ ဂောစရာ။
Aṭṭha samādhissa paccayā, dasa ñāṇassa gocarā;
အဋ္ဌာရသ သင္ခာရုပေက္ခာ၊ တိဏ္ဏံ ဝိမောက္ခာန ပစ္စယာ။
Aṭṭhārasa saṅkhārupekkhā, tiṇṇaṃ vimokkhāna paccayā.
ဣမေ အဋ္ဌာရသာကာရာ၊ ပညာ ယသ္သ ပရိစ္စိတာ။
Ime aṭṭhārasākārā, paññā yassa pariccitā;
ကုသလော သင္ခာရုပေက္ခာသု၊ နာနာဒိဋ္ဌီသု န ကမ္ပတီတိ။
Kusalo saṅkhārupekkhāsu, nānādiṭṭhīsu na kampatīti.
တံ ဉာတဋ္ဌေန ဉာဏံ, ပဇာနနဋ္ဌေန ပညာ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘‘မုဉ္စိတုကမ္ယတာပဋိသင္ခာသန္တိဋ္ဌနာ ပညာ သင္ခာရုပေက္ခာသု ဉာဏံ’’။
Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘muñcitukamyatāpaṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇaṃ’’.
သင္ခာရုပေက္ခာဉာဏနိဒ္ဒေသော နဝမော။
Saṅkhārupekkhāñāṇaniddeso navamo.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ၉. သင္ခာရုပေက္ခာဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 9. Saṅkhārupekkhāñāṇaniddesavaṇṇanā
