| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
7. සඤ්‌ඤානානත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Saññānānattasuttavaṇṇanā
91. ආපාථෙ පතිතන්‌ති චක්‌ඛුස්‌ස ආපාථගතං සාටකවෙඨනාදිසඤ්‌ඤිතං භූතසඞ්‌ඝාතං සම්‌මා නිස්‌සිතං. චක්‌ඛුද්‌වාරෙ සම්‌පටිච්‌ඡනාදිසම්‌පයුත්‌තසඤ්‌ඤානං සඞ්‌කප්‌පගතිකත්‌තා, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණසම්‌පයුත්‌තසඤ්‌ඤාගහණෙනෙව වා ගහෙතබ්‌බතො ‘‘රූපසඤ්‌ඤාති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණසම්‌පයුත්‌තා සඤ්‌ඤා’’ති වුත්‌තං තත්‌ථ සඤ්‌ඤාය එව ලබ්‌භනතො. එතෙනෙව හි තංසම්‌පයුත්‌තො සඞ්‌කප්‌පොති ඉදම්‌පි සංවණ්‌ණිතන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං. තෙනාහ ‘‘සඤ්‌ඤාසඞ්‌කප්‌පඡන්‌දා එකජවනවාරෙපි නානාජවනවාරෙපි ලබ්‌භන්‌තී’’ති. ජවනසම්‌පයුත්‌තස්‌ස විතක්‌කස්‌ස ඡන්‌දගතිකත්‌තා වුත්‌තං ‘‘තීහි චිත්‌තෙහි සම්‌පයුත්‌තො සඞ්‌කප්‌පො’’ති. ඡන්‌දිකතට්‌ඨෙනාති ඡන්‌දකරණට්‌ඨෙන, ඉච්‌ඡිතට්‌ඨෙනාති අත්‌ථො. අනුඩහනට්‌ඨෙනාති පරිඩහනට්‌ඨෙන. සන්‌නිස්‌සයඩාහරසා හි රාගග්‌ගිආදයො ‘‘රූපෙ’’ති පන තස්‌ස ආරම්‌මණදස්‌සනමෙතං. පරිළාහොති පරිළාහසීසෙන අපෙක්‌ඛං වදති. තෙනාහ ‘‘පරිළාහෙ උප්‌පන්‌නෙ’’තිආදි. ‘‘පරිළාහො’’ති දළ්‌හජ්‌ඣොසානා බලවාකාරප්‌පත්‌තා වුත්‌තාති ආහ ‘‘පරිළාහපරියෙසනා පන නානාජවනවාරෙයෙව ලබ්‌භන්‌තී’’ති. තාසං ලද්‌ධූපනිස්‌සයභාවතොති දස්‌සෙති. ඉමිනා නයෙනාති ‘‘උප්‌පජ්‌ජති සඤ්‌ඤානානත්‌ත’’න්‌ති එත්‌ථ වුත්‌තනයෙන අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. ‘‘රූපසඤ්‌ඤාදිනානාසභාවං සඤ්‌ඤං පටිච්‌ච කාමසඞ්‌කප්‌පාදිනානාසභාවො සඞ්‌කප්‌පො උප්‌පජ්‌ජතී’’තිආදිනා නයෙන වෙදිතබ්‌බො.
91.Āpāthe patitanti cakkhussa āpāthagataṃ sāṭakaveṭhanādisaññitaṃ bhūtasaṅghātaṃ sammā nissitaṃ. Cakkhudvāre sampaṭicchanādisampayuttasaññānaṃ saṅkappagatikattā, cakkhuviññāṇasampayuttasaññāgahaṇeneva vā gahetabbato ‘‘rūpasaññāti cakkhuviññāṇasampayuttā saññā’’ti vuttaṃ tattha saññāya eva labbhanato. Eteneva hi taṃsampayutto saṅkappoti idampi saṃvaṇṇitanti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saññāsaṅkappachandā ekajavanavārepi nānājavanavārepi labbhantī’’ti. Javanasampayuttassa vitakkassa chandagatikattā vuttaṃ ‘‘tīhi cittehi sampayutto saṅkappo’’ti. Chandikataṭṭhenāti chandakaraṇaṭṭhena, icchitaṭṭhenāti attho. Anuḍahanaṭṭhenāti pariḍahanaṭṭhena. Sannissayaḍāharasā hi rāgaggiādayo ‘‘rūpe’’ti pana tassa ārammaṇadassanametaṃ. Pariḷāhoti pariḷāhasīsena apekkhaṃ vadati. Tenāha ‘‘pariḷāhe uppanne’’tiādi. ‘‘Pariḷāho’’ti daḷhajjhosānā balavākārappattā vuttāti āha ‘‘pariḷāhapariyesanā pana nānājavanavāreyeva labbhantī’’ti. Tāsaṃ laddhūpanissayabhāvatoti dasseti. Iminā nayenāti ‘‘uppajjati saññānānatta’’nti ettha vuttanayena attho veditabbo. ‘‘Rūpasaññādinānāsabhāvaṃ saññaṃ paṭicca kāmasaṅkappādinānāsabhāvo saṅkappo uppajjatī’’tiādinā nayena veditabbo.
සඤ්‌ඤානානත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Saññānānattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 7. සඤ්‌ඤානානත්‌තසුත්‌තං • 7. Saññānānattasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 7. සඤ්‌ඤානානත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Saññānānattasuttavaṇṇanā
