Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
൭. സഞ്ഞാനാനത്തസുത്തവണ്ണനാ
7. Saññānānattasuttavaṇṇanā
൯൧. ആപാഥേ പതിതന്തി ചക്ഖുസ്സ ആപാഥഗതം സാടകവേഠനാദിസഞ്ഞിതം ഭൂതസങ്ഘാതം സമ്മാ നിസ്സിതം. ചക്ഖുദ്വാരേ സമ്പടിച്ഛനാദിസമ്പയുത്തസഞ്ഞാനം സങ്കപ്പഗതികത്താ, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമ്പയുത്തസഞ്ഞാഗഹണേനേവ വാ ഗഹേതബ്ബതോ ‘‘രൂപസഞ്ഞാതി ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമ്പയുത്താ സഞ്ഞാ’’തി വുത്തം തത്ഥ സഞ്ഞായ ഏവ ലബ്ഭനതോ. ഏതേനേവ ഹി തംസമ്പയുത്തോ സങ്കപ്പോതി ഇദമ്പി സംവണ്ണിതന്തി ദട്ഠബ്ബം. തേനാഹ ‘‘സഞ്ഞാസങ്കപ്പഛന്ദാ ഏകജവനവാരേപി നാനാജവനവാരേപി ലബ്ഭന്തീ’’തി. ജവനസമ്പയുത്തസ്സ വിതക്കസ്സ ഛന്ദഗതികത്താ വുത്തം ‘‘തീഹി ചിത്തേഹി സമ്പയുത്തോ സങ്കപ്പോ’’തി. ഛന്ദികതട്ഠേനാതി ഛന്ദകരണട്ഠേന, ഇച്ഛിതട്ഠേനാതി അത്ഥോ. അനുഡഹനട്ഠേനാതി പരിഡഹനട്ഠേന. സന്നിസ്സയഡാഹരസാ ഹി രാഗഗ്ഗിആദയോ ‘‘രൂപേ’’തി പന തസ്സ ആരമ്മണദസ്സനമേതം. പരിളാഹോതി പരിളാഹസീസേന അപേക്ഖം വദതി. തേനാഹ ‘‘പരിളാഹേ ഉപ്പന്നേ’’തിആദി. ‘‘പരിളാഹോ’’തി ദള്ഹജ്ഝോസാനാ ബലവാകാരപ്പത്താ വുത്താതി ആഹ ‘‘പരിളാഹപരിയേസനാ പന നാനാജവനവാരേയേവ ലബ്ഭന്തീ’’തി. താസം ലദ്ധൂപനിസ്സയഭാവതോതി ദസ്സേതി. ഇമിനാ നയേനാതി ‘‘ഉപ്പജ്ജതി സഞ്ഞാനാനത്ത’’ന്തി ഏത്ഥ വുത്തനയേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. ‘‘രൂപസഞ്ഞാദിനാനാസഭാവം സഞ്ഞം പടിച്ച കാമസങ്കപ്പാദിനാനാസഭാവോ സങ്കപ്പോ ഉപ്പജ്ജതീ’’തിആദിനാ നയേന വേദിതബ്ബോ.
91.Āpāthe patitanti cakkhussa āpāthagataṃ sāṭakaveṭhanādisaññitaṃ bhūtasaṅghātaṃ sammā nissitaṃ. Cakkhudvāre sampaṭicchanādisampayuttasaññānaṃ saṅkappagatikattā, cakkhuviññāṇasampayuttasaññāgahaṇeneva vā gahetabbato ‘‘rūpasaññāti cakkhuviññāṇasampayuttā saññā’’ti vuttaṃ tattha saññāya eva labbhanato. Eteneva hi taṃsampayutto saṅkappoti idampi saṃvaṇṇitanti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘saññāsaṅkappachandā ekajavanavārepi nānājavanavārepi labbhantī’’ti. Javanasampayuttassa vitakkassa chandagatikattā vuttaṃ ‘‘tīhi cittehi sampayutto saṅkappo’’ti. Chandikataṭṭhenāti chandakaraṇaṭṭhena, icchitaṭṭhenāti attho. Anuḍahanaṭṭhenāti pariḍahanaṭṭhena. Sannissayaḍāharasā hi rāgaggiādayo ‘‘rūpe’’ti pana tassa ārammaṇadassanametaṃ. Pariḷāhoti pariḷāhasīsena apekkhaṃ vadati. Tenāha ‘‘pariḷāhe uppanne’’tiādi. ‘‘Pariḷāho’’ti daḷhajjhosānā balavākārappattā vuttāti āha ‘‘pariḷāhapariyesanā pana nānājavanavāreyeva labbhantī’’ti. Tāsaṃ laddhūpanissayabhāvatoti dasseti. Iminā nayenāti ‘‘uppajjati saññānānatta’’nti ettha vuttanayena attho veditabbo. ‘‘Rūpasaññādinānāsabhāvaṃ saññaṃ paṭicca kāmasaṅkappādinānāsabhāvo saṅkappo uppajjatī’’tiādinā nayena veditabbo.
സഞ്ഞാനാനത്തസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Saññānānattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൭. സഞ്ഞാനാനത്തസുത്തം • 7. Saññānānattasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൭. സഞ്ഞാനാനത്തസുത്തവണ്ണനാ • 7. Saññānānattasuttavaṇṇanā