| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದಂ
8. Sannidhikārakasikkhāpadaṃ
೨೫೨. ಅಟ್ಠಮೇ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಜಾತೋ ಅಬ್ಭನ್ತರೋ। ಮಹಾಥೇರೋತಿ ಮಹನ್ತೇಹಿ ಥಿರಗುಣೇಹಿ ಯುತ್ತೋ। ಇಮಿನಾ ‘‘ಬೇಲಟ್ಠೋ’’ತಿ ಸಞ್ಞಾನಾಮಸ್ಸ ಸಞ್ಞಿನಾಮಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಧಾನಘರೇತಿ ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಾನಂ ಪದಹನಟ್ಠಾನಘರಸಙ್ಖಾತೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಆವಾಸೇ। ಸುಕ್ಖಕುರನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಸೋಸನಕುರತ್ತಾ ನ ಸುಕ್ಖಕುರಂ ಹೋತಿ, ಕೇವಲಂ ಪನ ಅಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನತ್ತಾತಿ ಆಹ ‘‘ಅಸೂಪಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಓದನ’’ನ್ತಿ। ಸೋಸನಕುರಮ್ಪಿ ಯುತ್ತಮೇವ। ವಕ್ಖತಿ ಹಿ ‘‘ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ ಉದಕೇನ ತೇಮೇತ್ವಾ’’ತಿ। ‘‘ಓದನ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಕುರಸದ್ದಸ್ಸ ಓದನಪರಿಯಾಯತಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಓದನಞ್ಹಿ ಕರೋತಿ ಆಯುವಣ್ಣಾದಯೋತಿ ‘‘ಕುರ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸೋತಿ ಬೇಲಟ್ಠಸೀಸೋ। ತಞ್ಚ ಖೋತಿ ತಞ್ಚ ಸುಕ್ಖಕುರಂ ಆಹರತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಪಚ್ಚಯಗಿದ್ಧತಾಯಾತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಚ್ಚಯೇ ಲುದ್ಧತಾಯ। ಥೇರೋ ಭುಞ್ಜತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಏಕಾಹಾರಸ್ಸ ಸತ್ತಾಹಮತ್ತಟ್ಠಿತತ್ತಾ ‘‘ಸತ್ತಾಹ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತೋತಿ ಭುಞ್ಜನತೋ ಪರನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಚತ್ತಾರಿಪೀತಿ ಏತ್ಥ ಪಿಸದ್ದೇನ ಅಧಿಕಾನಿಪಿ ಸತ್ತಾಹಾನಿ ಗಹೇತಬ್ಬಾನಿ।
252. Aṭṭhame abbhantare jāto abbhantaro. Mahātheroti mahantehi thiraguṇehi yutto. Iminā ‘‘belaṭṭho’’ti saññānāmassa saññināmiṃ dasseti. Padhānaghareti samathavipassanānaṃ padahanaṭṭhānagharasaṅkhāte ekasmiṃ āvāse. Sukkhakuranti ettha sosanakurattā na sukkhakuraṃ hoti, kevalaṃ pana asūpabyañjanattāti āha ‘‘asūpabyañjanaṃ odana’’nti. Sosanakurampi yuttameva. Vakkhati hi ‘‘taṃ piṇḍapātaṃ udakena temetvā’’ti. ‘‘Odana’’ntiiminā kurasaddassa odanapariyāyataṃ dasseti. Odanañhi karoti āyuvaṇṇādayoti ‘‘kura’’nti vuccati. Soti belaṭṭhasīso. Tañca khoti tañca sukkhakuraṃ āharatīti sambandho. Paccayagiddhatāyāti piṇḍapātapaccaye luddhatāya. Thero bhuñjatīti sambandho. Manussānaṃ ekāhārassa sattāhamattaṭṭhitattā ‘‘sattāha’’nti vuttaṃ. Tatoti bhuñjanato paranti sambandho. Cattāripīti ettha pisaddena adhikānipi sattāhāni gahetabbāni.
೨೫೩. ಇತೀತಿ ಇದಂ ತಯಂ। ‘‘ಸನ್ನಿಧಿ ಕಾರೋ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ ಸಮಾಸೋ ವಿಸೇಸನಪರನಿಪಾತವಸೇನ ಗಹೇತಬ್ಬೋ। ‘‘ಸನ್ನಿಧಿಕಿರಿಯನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕರೀಯತೀತಿ ಕಾರೋತಿ ಕಮ್ಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏಕರತ್ತನ್ತಿ ಅನ್ತಿಮಪರಿಚ್ಛೇದವಸೇನ ವುತ್ತಂ ತದಧಿಕಾನಮ್ಪಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತತ್ತಾ। ಅಸ್ಸಾತಿ ‘‘ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕ’’ನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ।
253.Itīti idaṃ tayaṃ. ‘‘Sannidhi kāro assā’’ti samāso visesanaparanipātavasena gahetabbo. ‘‘Sannidhikiriyanti attho’’ti iminā karīyatīti kāroti kammatthaṃ dasseti. Ekarattanti antimaparicchedavasena vuttaṃ tadadhikānampi adhippetattā. Assāti ‘‘sannidhikāraka’’nti padassa.
ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸ್ಸ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಸ್ಸ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯತ್ತಾ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯಂ ಅಸಮಾನಮ್ಪಿ ಸುದ್ಧಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯಾ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ ವಾ’’ತಿ। ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇತಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಚ ಗಹಣೇ ಚ। ಅಜ್ಝೋಹರಿತುಕಾಮತಾಯ ಹಿ ಪಟಿಗ್ಗಹಣೇ ಚ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಗಹಣೇ ಚಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಯಂ ಪತ್ತಂ ಅಙ್ಗುಲಿಯಾ ಘಂಸನ್ತಸ್ಸ ಲೇಖಾ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಸೋ ಪತ್ತೋ ದುದ್ಧೋತೋ ಹೋತಿ ಸಚೇತಿ ಯೋಜನಾ ಉತ್ತರವಾಕ್ಯೇ ಯಂಸದ್ದಂ ದಿಸ್ವಾ ಪುಬ್ಬವಾಕ್ಯೇ ತಂಸದ್ದಸ್ಸ ಗಮನೀಯತ್ತಾ। ಗಣ್ಠಿಕಪತ್ತಸ್ಸಾತಿ ಬನ್ಧನಪತ್ತಸ್ಸ। ಸೋತಿ ಸ್ನೇಹೋ। ಪಗ್ಘರತಿ ಸನ್ದಿಸ್ಸತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತಾದಿಸೇತಿ ದುದ್ಧೋತೇ, ಗಣ್ಠಿಕೇ ವಾ। ತತ್ಥಾತಿ ಧೋವಿತಪತ್ತೇ ಆಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ। ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಾತಿ ನ ವೋಹರಿತಬ್ಬಾ, ವೋಹರಿತುಂ ನ ಯುತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯನ್ತಿ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯಂ ಪರಿಚ್ಚಜನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಹೀತಿ ಸಚ್ಚಂ, ಯಸ್ಮಾ ವಾ। ತತೋತಿ ಅಪರಿಚ್ಚತ್ತಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯತೋ ನೀಹರಿತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Sannidhikārakassa sattāhakālikassa nissaggiyapācittiyāpattiyā paccayattā sannidhikārakaṃ yāmakālikaṃ khādanīyabhojanīyaṃ asamānampi suddhapācittiyāpattiyā paccayo hotīti āha ‘‘yāmakālikaṃ vā’’ti. Paṭiggahaṇeti paṭiggahaṇe ca gahaṇe ca. Ajjhoharitukāmatāya hi paṭiggahaṇe ca paṭiggahetvā gahaṇe cāti vuttaṃ hoti. Yaṃ pattaṃ aṅguliyā ghaṃsantassa lekhā paññāyati, so patto duddhoto hoti saceti yojanā uttaravākye yaṃsaddaṃ disvā pubbavākye taṃsaddassa gamanīyattā. Gaṇṭhikapattassāti bandhanapattassa. Soti sneho. Paggharati sandissatīti sambandho. Tādiseti duddhote, gaṇṭhike vā. Tatthāti dhovitapatte āsiñcitvāti sambandho. Hīti saccaṃ. Abbohārikāti na voharitabbā, voharituṃ na yuttāti attho. Yanti khādanīyabhojanīyaṃ pariccajantīti sambandho. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tatoti apariccattakhādanīyabhojanīyato nīharitvāti sambandho.
ಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸೇಸೂತಿ ನಿದ್ಧಾರಣಸಮುದಾಯೋ। ಸತಿ ಪಚ್ಚಯೇತಿ ಪಿಪಾಸಸಙ್ಖಾತೇ ಪಚ್ಚಯೇ ಸತಿ। ಅನತಿರಿತ್ತಕತನ್ತಿ ಅತಿರಿತ್ತೇನ ಅಕತಂ ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯನ್ತಿ ಯೋಜನಾ। ಏಕಮೇವ ಪಾಚಿತ್ತಿಯನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ವಿಕಪ್ಪದ್ವಯೇತಿ ಸಾಮಿಸನಿರಾಮಿಸಸಙ್ಖಾತೇ ವಿಕಪ್ಪದ್ವಯೇ। ಸಬ್ಬವಿಕಪ್ಪೇಸೂತಿ ವಿಕಾಲಸನ್ನಿಧಿಅಕಪ್ಪಿಯಮಂಸಯಾಮಕಾಲಿಕಪಚ್ಚಯಸಙ್ಖಾತೇಸು ಸಬ್ಬೇಸು ವಿಕಪ್ಪೇಸು।
Akappiyamaṃsesūti niddhāraṇasamudāyo. Sati paccayeti pipāsasaṅkhāte paccaye sati. Anatirittakatanti atirittena akataṃ sannidhikārakaṃ khādanīyabhojanīyanti yojanā. Ekameva pācittiyanti sambandho. Vikappadvayeti sāmisanirāmisasaṅkhāte vikappadvaye. Sabbavikappesūti vikālasannidhiakappiyamaṃsayāmakālikapaccayasaṅkhātesu sabbesu vikappesu.
೨೫೫. ಆಮಿಸಸಂಸಟ್ಠನ್ತಿ ಆಮಿಸೇನ ಸಂಸಟ್ಠಂ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ।
255.Āmisasaṃsaṭṭhanti āmisena saṃsaṭṭhaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ.
೨೫೬. ಚತುಬ್ಬಿಧಕಾಲಿಕಸ್ಸ ಸರೂಪಞ್ಚ ವಚನತ್ಥಞ್ಚ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ ‘‘ವಿಕಾಲಭೋಜನಸಿಕ್ಖಾಪದೇ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ನಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ಖಾದನೀಯಭೋಜನೀಯ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಯಾವಕಾಲಿಕಸ್ಸ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಯಾವ…ಪೇ॰… ಕಾಲಿಕ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಸದ್ಧಿಂ…ಪೇ॰… ಪಾನ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಯಾಮಕಾಲಿಕಸ್ಸ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಯಾವ…ಪೇ॰… ಕಾಲಿಕ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಸಬ್ಬಿಆದಿ ಪಞ್ಚವಿಧಂ ಭೇಸಜ್ಜ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಸ್ಸ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಸತ್ತಾಹಂ…ಪೇ॰… ಕಾಲಿಕ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಠಪೇತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಮ್ಪೀ’’ತಿಇಮಿನಾ ಯಾವಜೀವಿಕಸ್ಸ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ‘‘ಯಾವ…ಪೇ॰… ಜೀವಿಕ’’ನ್ತಿಇಮಿನಾ ವಚನತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಸಬ್ಬವಚನತ್ಥೋ ಲಹುಕಮತ್ತಮೇವ, ಗರುಕೋ ಪನೇವಂ ವೇದಿತಬ್ಬೋ – ಯಾವ ಯತ್ತಕೋ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕೋ ಕಾಲೋ ಯಾವಕಾಲೋ, ಸೋ ಅಸ್ಸತ್ಥೀ, ತಂ ವಾ ಕಾಲಂ ಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯಾವಕಾಲಿಕಂ। ಯಾಮೋ ಕಾಲೋ ಯಾಮಕಾಲೋ, ಸೋ ಅಸ್ಸತ್ಥಿ, ತಂ ವಾ ಕಾಲಂ ಪರಿಭುಞ್ಜೀತಬ್ಬನ್ತಿ ಯಾಮಕಾಲಿಕಂ। ಸತ್ತಾಹೋ ಕಾಲೋ ಸತ್ತಾಹಕಾಲೋ, ಸೋ ಅಸ್ಸತ್ಥಿ, ತಂ ವಾ ಕಾಲಂ ನಿದಹಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕಂ। ಯಾವ ಯತ್ತಕೋ ಜೀವೋ ಯಾವಜೀವೋ, ಸೋ ಅಸ್ಸತ್ಥಿ, ಯಾವಜೀವಂ ವಾ ಪರಿಹರಿತ್ವಾ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಯಾವಜೀವಿಕನ್ತಿ।
256. Catubbidhakālikassa sarūpañca vacanatthañca dassento āha ‘‘vikālabhojanasikkhāpade’’tiādi. Tattha niddiṭṭhaṃ khādanīyabhojanīya’’ntiiminā yāvakālikassa sarūpaṃ dasseti. ‘‘Yāva…pe… kālika’’ntiiminā vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Saddhiṃ…pe… pāna’’ntiiminā yāmakālikassa sarūpaṃ dasseti. ‘‘Yāva…pe… kālika’’ntiiminā vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Sabbiādi pañcavidhaṃ bhesajja’’ntiiminā sattāhakālikassa sarūpaṃ dasseti. ‘‘Sattāhaṃ…pe… kālika’’ntiiminā vacanatthaṃ dasseti. ‘‘Ṭhapetvā…pe… sabbampī’’tiiminā yāvajīvikassa sarūpaṃ dasseti. ‘‘Yāva…pe… jīvika’’ntiiminā vacanatthaṃ dasseti. Sabbavacanattho lahukamattameva, garuko panevaṃ veditabbo – yāva yattako majjhanhiko kālo yāvakālo, so assatthī, taṃ vā kālaṃ bhuñjitabbanti yāvakālikaṃ. Yāmo kālo yāmakālo, so assatthi, taṃ vā kālaṃ paribhuñjītabbanti yāmakālikaṃ. Sattāho kālo sattāhakālo, so assatthi, taṃ vā kālaṃ nidahitvā paribhuñjitabbanti sattāhakālikaṃ. Yāva yattako jīvo yāvajīvo, so assatthi, yāvajīvaṃ vā pariharitvā paribhuñjitabbanti yāvajīvikanti.
ತತ್ಥಾತಿ ಚತುಬ್ಬಿಧೇಸು ಕಾಲಿಕೇಸು। ಸತಕ್ಖತ್ತುನ್ತಿ ಅನೇಕವಾರಂ। ಯಾವ ಕಾಲೋ ನಾತಿಕ್ಕಮತಿ, ತಾವ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಯೋಜನಾ। ಅಹೋರತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತಸ್ಸಾತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
Tatthāti catubbidhesu kālikesu. Satakkhattunti anekavāraṃ. Yāva kālo nātikkamati, tāva bhuñjantassāti yojanā. Ahorattaṃ bhuñjantassāti sambandhoti. Aṭṭhamaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೪. ಭೋಜನವಗ್ಗೋ • 4. Bhojanavaggo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೮. ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
