Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
8. ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³வண்ணனா
8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
252-3. அட்ட²மே தாதி³ஸந்தி அஸூபப்³யஞ்ஜனங். யங்கிஞ்சி யாவகாலிகங் வா யாமகாலிகங் வாதி எத்த² ‘‘யாமகாலிக’’ந்தி இமினா ந கேவலங் யாவகாலிகே ஏவ ஸன்னிதி⁴பச்சயா பாசித்தியங், அத² கோ² யாமகாலிகேபீதி த³ஸ்ஸேதி. நனு ச யாமகாலிகங் நேவ கா²த³னீயேஸு அந்தோக³த⁴ங், ந போ⁴ஜனீயேஸு. தேனேவ பத³பா⁴ஜனீயே ‘‘கா²த³னீயங் நாம பஞ்ச போ⁴ஜனானி யாமகாலிகங் ஸத்தாஹகாலிகங் யாவஜீவிகங் ட²பெத்வா அவஸேஸங் கா²த³னீயங் நாம. போ⁴ஜனீயங் நாம பஞ்ச போ⁴ஜனானீ’’தி வுத்தங், ‘‘யோ பன பி⁴க்கு² ஸன்னிதி⁴காரகங் கா²த³னீயங் வா போ⁴ஜனீயங் வா கா²தெ³ய்ய வா பு⁴ஞ்ஜெய்ய வா, பாசித்திய’’ந்தி ச வுத்தங், தஸ்மா யாமகாலிகே பாசித்தியேன ப⁴விதப்³ப³ந்தி கத²ங் விஞ்ஞாயதீதி? வுச்சதே – பத³பா⁴ஜனே கா²த³னீய-ஸத்³த³ஸ்ஸ அத்த²த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘யாமகாலிகங் ட²பெத்வா’’தி வுத்தங், ந பன ஸன்னிதி⁴பச்சயா அனாபத்தித³ஸ்ஸனத்த²ங். கா²தி³தப்³ப³ஞ்ஹி யங்கிஞ்சி கா²த³னீயந்தி அதி⁴ப்பேதங், ந ச யாமகாலிகேஸு கிஞ்சி கா²தி³தப்³ப³ங் அத்தி² பாதப்³யபா⁴வதோ. தஸ்மா கிஞ்சாபி யாமகாலிகங் கா²த³னீயபோ⁴ஜனீயேஹி ந ஸங்க³ஹிதங், ததா²பி அனாபத்திங் த³ஸ்ஸெந்தேன ‘‘அனாபத்தி யாமகாலிகங் யாமே நித³ஹித்வா பு⁴ஞ்ஜதீ’’தி வசனதோ யாமாதிக்கமே ஸன்னிதி⁴பச்சயா பாசித்தியேன ப⁴விதப்³ப³ந்தி விஞ்ஞாயதி. ‘‘யாமகாலிகேன, பி⁴க்க²வே, ஸத்தாஹகாலிகங் யாவஜீவிகங் தத³ஹுபடிக்³க³ஹிதங் யாமே கப்பதி, யாமாதிக்கந்தே ந கப்பதீ’’தி (மஹாவ॰ 305) இமினாபி சாயமத்தோ² ஸித்³தோ⁴. தேனேவ ப⁴க³வதோ அதி⁴ப்பாயஞ்ஞூஹி அட்ட²கதா²சரியேஹி யாமகாலிகே பாசித்தியமேவ வுத்தங்.
252-3. Aṭṭhame tādisanti asūpabyañjanaṃ. Yaṃkiñci yāvakālikaṃ vā yāmakālikaṃ vāti ettha ‘‘yāmakālika’’nti iminā na kevalaṃ yāvakālike eva sannidhipaccayā pācittiyaṃ, atha kho yāmakālikepīti dasseti. Nanu ca yāmakālikaṃ neva khādanīyesu antogadhaṃ, na bhojanīyesu. Teneva padabhājanīye ‘‘khādanīyaṃ nāma pañca bhojanāni yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ ṭhapetvā avasesaṃ khādanīyaṃ nāma. Bhojanīyaṃ nāma pañca bhojanānī’’ti vuttaṃ, ‘‘yo pana bhikkhu sannidhikārakaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā, pācittiya’’nti ca vuttaṃ, tasmā yāmakālike pācittiyena bhavitabbanti kathaṃ viññāyatīti? Vuccate – padabhājane khādanīya-saddassa atthadassanatthaṃ ‘‘yāmakālikaṃ ṭhapetvā’’ti vuttaṃ, na pana sannidhipaccayā anāpattidassanatthaṃ. Khāditabbañhi yaṃkiñci khādanīyanti adhippetaṃ, na ca yāmakālikesu kiñci khāditabbaṃ atthi pātabyabhāvato. Tasmā kiñcāpi yāmakālikaṃ khādanīyabhojanīyehi na saṅgahitaṃ, tathāpi anāpattiṃ dassentena ‘‘anāpatti yāmakālikaṃ yāme nidahitvā bhuñjatī’’ti vacanato yāmātikkame sannidhipaccayā pācittiyena bhavitabbanti viññāyati. ‘‘Yāmakālikena, bhikkhave, sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahitaṃ yāme kappati, yāmātikkante na kappatī’’ti (mahāva. 305) imināpi cāyamattho siddho. Teneva bhagavato adhippāyaññūhi aṭṭhakathācariyehi yāmakālike pācittiyameva vuttaṃ.
படிக்³க³ஹணேதி க³ஹணமேவ ஸந்தா⁴ய வுத்தங். படிக்³க³ஹிதமேவ ஹி தங், புன படிக்³க³ஹணகிச்சங் நத்தி². தேனேவ ‘‘அஜ்ஜோ²ஹரிதுகாமதாய க³ண்ஹந்தஸ்ஸ படிக்³க³ஹணே’’தி வுத்தங். மாதிகாட்ட²கதா²யங் (கங்கா²॰ அட்ட²॰ ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³வண்ணனா) பன ‘‘அஜ்ஜோ²ஹரிஸ்ஸாமீதி க³ண்ஹந்தஸ்ஸ படிக்³க³ஹணே’’இச்சேவ வுத்தங். யந்தி யங் பத்தங். ஸந்தி³ஸ்ஸதீதி யாகு³யா உபரி ஸந்தி³ஸ்ஸதி. தேலவண்ணே பத்தே ஸதிபி நிஸ்னேஹபா⁴வே அங்கு³லியா க⁴ங்ஸந்தஸ்ஸ வண்ணவஸேனேவ லேகா² பஞ்ஞாயதி, தஸ்மா தத்த² அனாபத்தீதி த³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘ஸா அப்³போ³ஹாரிகா’’தி வுத்தங். ஸயங் படிக்³க³ஹெத்வா அபரிச்சத்தமேவ ஹி து³தியதி³வஸே ந வட்டதீதி எத்த² படிக்³க³ஹணே அனபெக்க²விஸ்ஸஜ்ஜனேன அனுபஸம்பன்னஸ்ஸ நிரபெக்க²தா³னேன வா விஜஹிதபடிக்³க³ஹணங் பரிச்சத்தமேவ ஹோதீதி ‘‘அபரிச்சத்த’’ந்தி இமினா உப⁴யதா²பி அவிஜஹிதபடிக்³க³ஹணமேவ வுத்தங். தஸ்மா யங் பரஸ்ஸ பரிச்சஜித்வா அதி³ன்னம்பி ஸசே படிக்³க³ஹணே நிரபெக்க²விஸ்ஸஜ்ஜனேன விஜஹிதபடிக்³க³ஹணங் ஹோதி, தம்பி து³தியதி³வஸே வட்டதீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Paṭiggahaṇeti gahaṇameva sandhāya vuttaṃ. Paṭiggahitameva hi taṃ, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Teneva ‘‘ajjhoharitukāmatāya gaṇhantassa paṭiggahaṇe’’ti vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā) pana ‘‘ajjhoharissāmīti gaṇhantassa paṭiggahaṇe’’icceva vuttaṃ. Yanti yaṃ pattaṃ. Sandissatīti yāguyā upari sandissati. Telavaṇṇe patte satipi nisnehabhāve aṅguliyā ghaṃsantassa vaṇṇavaseneva lekhā paññāyati, tasmā tattha anāpattīti dassanatthaṃ ‘‘sā abbohārikā’’ti vuttaṃ. Sayaṃ paṭiggahetvā apariccattameva hi dutiyadivase na vaṭṭatīti ettha paṭiggahaṇe anapekkhavissajjanena anupasampannassa nirapekkhadānena vā vijahitapaṭiggahaṇaṃ pariccattameva hotīti ‘‘apariccatta’’nti iminā ubhayathāpi avijahitapaṭiggahaṇameva vuttaṃ. Tasmā yaṃ parassa pariccajitvā adinnampi sace paṭiggahaṇe nirapekkhavissajjanena vijahitapaṭiggahaṇaṃ hoti, tampi dutiyadivase vaṭṭatīti veditabbaṃ.
யதி³ ஏவங் ‘‘பத்தோ து³த்³தோ⁴தோ ஹோதீ’’திஆதீ³ஸு கஸ்மா ஆபத்தி வுத்தாதி? ‘‘படிக்³க³ஹணங் அவிஸ்ஸஜ்ஜெத்வாவ ஸயங் வா அஞ்ஞேன வா துச்ச²ங் கத்வா ந ஸம்மா தோ⁴வித்வா நிட்டா²பிதே பத்தே லக்³க³ம்பி அவிஜஹிதபடிக்³க³ஹணமேவ ஹோதீதி தத்த² ஆபத்தீ’’தி தீஸுபி க³ண்டி²பதே³ஸு வுத்தங். கேசி பன ‘‘ஸாமணேரானங் பரிச்சஜந்தீதி இமஸ்மிங் அதி⁴காரே ட²த்வா ‘அபரிச்சத்தமேவா’தி வுத்தத்தா அனுபஸம்பன்னஸ்ஸ பரிச்சத்தமேவ வட்டதி, அபரிச்சத்தங் ந வட்டதீதி ஆபன்னங், தஸ்மா நிராலயபா⁴வேன படிக்³க³ஹணே விஜஹிதேபி அனுபஸம்பன்னஸ்ஸ அபரிச்சத்தங் ந வட்டதீ’’தி வத³ந்தி, தங் யுத்தங் விய ந தி³ஸ்ஸதி. யத³க்³கே³ன ஹி படிக்³க³ஹணங் விஜஹதி, தத³க்³கே³ன ஸன்னிதி⁴ம்பி ந கரோதி விஜஹிதபடிக்³க³ஹணஸ்ஸ அப்படிக்³க³ஹிதஸதி³ஸத்தா. படிக்³க³ஹெத்வா நித³ஹிதேயேவ ச ஸன்னிதி⁴பச்சயா ஆபத்தி வுத்தா. ‘‘படிக்³க³ஹெத்வா ஏகரத்தங் வீதினாமிதஸ்ஸேதங் அதி⁴வசன’’ந்தி ஹி வுத்தங்.
Yadi evaṃ ‘‘patto duddhoto hotī’’tiādīsu kasmā āpatti vuttāti? ‘‘Paṭiggahaṇaṃ avissajjetvāva sayaṃ vā aññena vā tucchaṃ katvā na sammā dhovitvā niṭṭhāpite patte laggampi avijahitapaṭiggahaṇameva hotīti tattha āpattī’’ti tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Keci pana ‘‘sāmaṇerānaṃ pariccajantīti imasmiṃ adhikāre ṭhatvā ‘apariccattamevā’ti vuttattā anupasampannassa pariccattameva vaṭṭati, apariccattaṃ na vaṭṭatīti āpannaṃ, tasmā nirālayabhāvena paṭiggahaṇe vijahitepi anupasampannassa apariccattaṃ na vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ yuttaṃ viya na dissati. Yadaggena hi paṭiggahaṇaṃ vijahati, tadaggena sannidhimpi na karoti vijahitapaṭiggahaṇassa appaṭiggahitasadisattā. Paṭiggahetvā nidahiteyeva ca sannidhipaccayā āpatti vuttā. ‘‘Paṭiggahetvā ekarattaṃ vītināmitassetaṃ adhivacana’’nti hi vuttaṃ.
பாளியங் ‘‘ஸத்தாஹகாலிகங் யாவஜீவிகங் ஆஹாரத்தா²ய படிக்³க³ண்ஹாதி, ஆபத்தி து³க்கடஸ்ஸா’’திஆதி³னா ஸன்னிஹிதேஸு ஸத்தாஹகாலிகயாவஜீவிகேஸு புரேப⁴த்தம்பி ஆஹாரத்தா²ய அஜ்ஜோ²ஹரணேபி து³க்கடஸ்ஸ வுத்தத்தா யாமகாலிகேபி ஆஹாரத்தா²ய அஜ்ஜோ²ஹரணே விஸுங் து³க்கடேனபி ப⁴விதப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘ஆஹாரத்தா²ய அஜ்ஜோ²ஹரதோ து³க்கடேன ஸத்³தி⁴ங் பாசித்திய’’ந்தி. பகதிஆமிஸேதி ஓத³னாதி³கப்பியாமிஸே. யாமகாலிகங் ஸதி பச்சயே ஸாமிஸேன முகே²ன அஜ்ஜோ²ஹரதோ த்³வேதி ஹிய்யோ படிக்³க³ஹிதயாமகாலிகங் அஜ்ஜ புரேப⁴த்தங் ஸாமிஸேன முகே²ன பு⁴ஞ்ஜதோ ஸன்னிஹிதயாமகாலிகபச்சயா ஏகங் பாசித்தியங், ஸன்னிஹிதேன ஸங்ஸட்ட²ஆமிஸபச்சயா ஏகந்தி த்³வே பாசித்தியானி. விகப்பத்³வயேபீதி ஸாமிஸேன நிராமிஸேனாதி வுத்தவிதா⁴னத்³வயே. து³க்கடங் வட்³ட⁴தீதி ஆஹாரத்தா²ய அஜ்ஜோ²ஹரணபச்சயா து³க்கடங் வட்³ட⁴தி. து²ல்லச்சயஞ்ச து³க்கடஞ்ச வட்³ட⁴தீதி மனுஸ்ஸமங்ஸே து²ல்லச்சயங், ஸேஸஅகப்பியமங்ஸேஸு து³க்கடங் வட்³ட⁴தி.
Pāḷiyaṃ ‘‘sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāya paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassā’’tiādinā sannihitesu sattāhakālikayāvajīvikesu purebhattampi āhāratthāya ajjhoharaṇepi dukkaṭassa vuttattā yāmakālikepi āhāratthāya ajjhoharaṇe visuṃ dukkaṭenapi bhavitabbanti āha ‘‘āhāratthāya ajjhoharato dukkaṭena saddhiṃ pācittiya’’nti. Pakatiāmiseti odanādikappiyāmise. Yāmakālikaṃ sati paccaye sāmisena mukhena ajjhoharato dveti hiyyo paṭiggahitayāmakālikaṃ ajja purebhattaṃ sāmisena mukhena bhuñjato sannihitayāmakālikapaccayā ekaṃ pācittiyaṃ, sannihitena saṃsaṭṭhaāmisapaccayā ekanti dve pācittiyāni. Vikappadvayepīti sāmisena nirāmisenāti vuttavidhānadvaye. Dukkaṭaṃ vaḍḍhatīti āhāratthāya ajjhoharaṇapaccayā dukkaṭaṃ vaḍḍhati. Thullaccayañca dukkaṭañca vaḍḍhatīti manussamaṃse thullaccayaṃ, sesaakappiyamaṃsesu dukkaṭaṃ vaḍḍhati.
255. படிக்³க³ஹணபச்சயா தாவ து³க்கடந்தி எத்த² ஸன்னிஹிதத்தா புரேப⁴த்தம்பி து³க்கடமேவ. ஸதி பச்சயே பன ஸன்னிஹிதம்பி ஸத்தாஹகாலிகங் யாவஜீவிகங் பே⁴ஸஜ்ஜத்தா²ய க³ண்ஹந்தஸ்ஸ பரிபு⁴ஞ்ஜந்தஸ்ஸ ச அனாபத்தியேவ. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ. யாவகாலிகயாமகாலிகதா, ஸன்னிதி⁴பா⁴வோ, தஸ்ஸ அஜ்ஜோ²ஹரணந்தி இமானி பனெத்த² தீணி அங்கா³னி.
255.Paṭiggahaṇapaccayā tāva dukkaṭanti ettha sannihitattā purebhattampi dukkaṭameva. Sati paccaye pana sannihitampi sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ bhesajjatthāya gaṇhantassa paribhuñjantassa ca anāpattiyeva. Sesamettha uttānameva. Yāvakālikayāmakālikatā, sannidhibhāvo, tassa ajjhoharaṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 4. போ⁴ஜனவக்³கோ³ • 4. Bhojanavaggo
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 8. ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / 8. ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / 8. ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³வண்ணனா • 8. Sannidhikārakasikkhāpadavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / பாசித்யாதி³யோஜனாபாளி • Pācityādiyojanāpāḷi / 8. ஸன்னிதி⁴காரகஸிக்கா²பத³ங் • 8. Sannidhikārakasikkhāpadaṃ