| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၂. ဥပောသထက္ခန္ဓကော
2. Uposathakkhandhako
၆၈. သန္နိပာတာနုဇာနနာ
68. Sannipātānujānanā
၁၃၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခော ပန သမယေန အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတ္ဝာ ဓမ္မံ ဘာသန္တိ။ တေ မနုသ္သာ ဥပသင္ကမန္တိ ဓမ္မသ္သဝနာယ။ တေ လဘန္တိ အညတိတ္ထိယေသု ပရိဗ္ဗာဇကေသု ပေမံ, လဘန္တိ ပသာဒံ, လဘန္တိ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ပက္ခံ။ အထ ခော ရညော မာဂဓသ္သ သေနိယသ္သ ဗိမ္ဗိသာရသ္သ ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ – ‘‘ဧတရဟိ ခော အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတ္ဝာ ဓမ္မံ ဘာသန္တိ။ တေ မနုသ္သာ ဥပသင္ကမန္တိ ဓမ္မသ္သဝနာယ။ တေ လဘန္တိ အညတိတ္ထိယေသု ပရိဗ္ဗာဇကေသု ပေမံ, လဘန္တိ ပသာဒံ, လဘန္တိ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ပက္ခံ။ ယံနူန အယ္ယာပိ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတေယ္ယု’’န္တိ။ အထ ခော ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ, ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဣဓ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတသ္သ ပဋိသလ္လီနသ္သ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပာဒိ ‘ဧတရဟိ ခော အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတ္ဝာ ဓမ္မံ ဘာသန္တိ။ တေ မနုသ္သာ ဥပသင္ကမန္တိ ဓမ္မသ္သဝနာယ။ တေ လဘန္တိ အညတိတ္ထိယေသု ပရိဗ္ဗာဇကေသု ပေမံ, လဘန္တိ ပသာဒံ, လဘန္တိ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ပက္ခံ။ ယံနူန အယ္ယာပိ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတေယ္ယု’န္တိ။ သာဓု, ဘန္တေ, အယ္ယာပိ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတေယ္ယု’’န္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခော ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ပဒက္ခိဏံ ကတ္ဝာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတု’’န္တိ။
132. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena aññatitthiyā paribbājakā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsanti. Te manussā upasaṅkamanti dhammassavanāya. Te labhanti aññatitthiyesu paribbājakesu pemaṃ, labhanti pasādaṃ, labhanti aññatitthiyā paribbājakā pakkhaṃ. Atha kho rañño māgadhassa seniyassa bimbisārassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘etarahi kho aññatitthiyā paribbājakā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsanti. Te manussā upasaṅkamanti dhammassavanāya. Te labhanti aññatitthiyesu paribbājakesu pemaṃ, labhanti pasādaṃ, labhanti aññatitthiyā paribbājakā pakkhaṃ. Yaṃnūna ayyāpi cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipateyyu’’nti. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā māgadho seniyo bimbisāro bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi ‘etarahi kho aññatitthiyā paribbājakā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsanti. Te manussā upasaṅkamanti dhammassavanāya. Te labhanti aññatitthiyesu paribbājakesu pemaṃ, labhanti pasādaṃ, labhanti aññatitthiyā paribbājakā pakkhaṃ. Yaṃnūna ayyāpi cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipateyyu’nti. Sādhu, bhante, ayyāpi cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipateyyu’’nti. Atha kho bhagavā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitu’’nti.
တေန ခော ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ဘဂဝတာ အနုညာတာ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတုန္တိ – စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတ္ဝာ တုဏ္ဟီ နိသီဒန္တိ။ တေ မနုသ္သာ ဥပသင္ကမန္တိ ဓမ္မသ္သဝနာယ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယ္ယန္တိ ဝိပာစေန္တိ – ‘‘ကထဉ္ဟိ နာမ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတ္ဝာ တုဏ္ဟီ နိသီဒိသ္သန္တိ, သေယ္ယထာပိ မူဂသူကရာ။ နနု နာမ သန္နိပတိတေဟိ ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော’’တိ။ အသ္သောသုံ ခော ဘိက္ခူ တေသံ မနုသ္သာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယ္ယန္တာနံ ဝိပာစေန္တာနံ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ အထ ခော ဘဂဝာ ဧတသ္မိံ နိဒာနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတ္ဝာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခသ္သ သန္နိပတိတ္ဝာ ဓမ္မံ ဘာသိတု’’န္တိ။
Tena kho pana samayena bhikkhū – bhagavatā anuññātā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitunti – cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā tuṇhī nisīdanti. Te manussā upasaṅkamanti dhammassavanāya. Te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā tuṇhī nisīdissanti, seyyathāpi mūgasūkarā. Nanu nāma sannipatitehi dhammo bhāsitabbo’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, cātuddase pannarase aṭṭhamiyā ca pakkhassa sannipatitvā dhammaṃ bhāsitu’’nti.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / သန္နိပာတာနုဇာနနာဒိကထာ • Sannipātānujānanādikathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / သန္နိပာတာနုဇာနနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / သန္နိပာတာနုဇာနနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / သန္နိပာတာနုဇာနနာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၆၈. သန္နိပာတာနုဇာနနာဒိကထာ • 68. Sannipātānujānanādikathā
