| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
೨. ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕಂ
2. Uposathakkhandhakaṃ
೬೮. ಸನ್ನಿಪಾತಾನುಜಾನನಾದಿಕಥಾ
68. Sannipātānujānanādikathā
೧೩೨. ಉಪೋಸಥಕ್ಖನ್ಧಕೇ ತರನ್ತಿ ಓತರನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ತಿತ್ಥಂ, ಉದಕತಿತ್ಥಂ, ತಿತ್ಥಂ ವಿಯಾತಿ ತಿತ್ಥಂ, ಲದ್ಧೀತಿ ಆಹ ‘‘ತಿತ್ಥಂ ವುಚ್ಚತಿ ಲದ್ಧೀ’’ತಿ। ಲದ್ಧಿ ಹಿ ಬಹೂನಂ ಲದ್ಧಿಕಾನಂ ಓತರಣಟ್ಠಾನತ್ತಾ ತಿತ್ಥಂ ನಾಮ। ಅಞ್ಞನ್ತಿ ಸಾಸನಿಕಲದ್ಧಿತೋ ಅಞ್ಞಂ। ಏತೇಸನ್ತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ। ಇತೋತಿ ಇಮಸ್ಮಾ ಸಾಸನಿಕಲದ್ಧಿತೋ। ಯನ್ತಿ ಯಂ ಧಮ್ಮಜಾತಂ। ತೇಸನ್ತಿ ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಾನಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ। ತೇ ಲಭನ್ತೀತಿ ಏತ್ಥ ತಸದ್ದೋ ಮನುಸ್ಸವಿಸಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ತೇ ಮನುಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಮೂಗಸೂಕರಾತಿ ಏತ್ಥ ಥೂಲಸರೀರಸ್ಸ ಸೂಕರಸ್ಸ ಸದ್ದಮತ್ತಸ್ಸಾಪಿ ಅಭಾವತೋ ಮೂಗಸೂಕರೋ ನಾಮಾತಿ ಆಹ ‘‘ಥೂಲಸರೀರಸೂಕರಾ’’ತಿ।
132. Uposathakkhandhake taranti otaranti etthāti titthaṃ, udakatitthaṃ, titthaṃ viyāti titthaṃ, laddhīti āha ‘‘titthaṃ vuccati laddhī’’ti. Laddhi hi bahūnaṃ laddhikānaṃ otaraṇaṭṭhānattā titthaṃ nāma. Aññanti sāsanikaladdhito aññaṃ. Etesanti paribbājakānaṃ. Itoti imasmā sāsanikaladdhito. Yanti yaṃ dhammajātaṃ. Tesanti aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ. Te labhantīti ettha tasaddo manussavisayoti āha ‘‘te manussā’’ti. Mūgasūkarāti ettha thūlasarīrassa sūkarassa saddamattassāpi abhāvato mūgasūkaro nāmāti āha ‘‘thūlasarīrasūkarā’’ti.
೧೩೫. ಅಸ್ಸಾತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ। ಸೋತಿ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೋ। ಕಿನ್ತಿ ಕಿಂ ಆಪತ್ತಿ। ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಪದಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಆಸಙ್ಕಾ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಆಹ ‘‘ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತೀ’’ತಿ। ಸಾ ಚ ಖೋ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ಮುಸಾವಾದಲಕ್ಖಣೇನ ನ ಹೋತೀತಿ ಯೋಜನಾ। ಕೇನ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಭಗವತೋ ಪನ ವಚನೇನಾ’’ತಿ। ವಚನೇನಾತಿ ಚ ‘‘ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ಕಿಂ ಹೋತಿ? ದುಕ್ಕಟಂ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೧೩೫) ವಚನೇನ। ಅಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಾತಿ ಆವಿ ಕತ್ತಬ್ಬಾಯ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಕರಣೇನ ಅಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಾ।
135.Assāti bhikkhuno. Soti sampajānamusāvādo. Kinti kiṃ āpatti. Dukkaṭanti padassa dukkaṭaṃ kammanti āsaṅkā bhaveyyāti āha ‘‘dukkaṭāpattī’’ti. Sā ca kho dukkaṭāpatti musāvādalakkhaṇena na hotīti yojanā. Kena hotīti āha ‘‘bhagavato pana vacanenā’’ti. Vacanenāti ca ‘‘sampajānamusāvāde kiṃ hoti? Dukkaṭaṃ hotī’’ti (mahāva. 135) vacanena. Akiriyasamuṭṭhānāti āvi kattabbāya āpattiyā akaraṇena akiriyasamuṭṭhānā.
ಮನುಜೇನಾತಿ ಮನುಸ್ಸೇನ। ವಾಚಾತಿ ವಾಚಾಯ। ಯಕಾರಸ್ಸ ಹಿ ಲೋಪೋ। ಗಿರನ್ತಿ ಸದ್ದಂ। ಪರೇತಿ ಅಞ್ಞೇ ಪುಗ್ಗಲೇ। ವಾಚಸಿಕನ್ತಿ ವಾಚಾತೋ ಸಮುಟ್ಠಿತಂ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಯೋಜನಾ – ಭಿಕ್ಖು ಕೇನಚಿ ಆಸನ್ನೇ ಠಿತೇನ ಮನುಜೇನ ವಾಚಾಯ ಅನಾಲಪನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಪರೇ ದೂರೇ ಠಿತೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ಸನ್ಧಾಯ ಗಿರಂ ಮಹಾಸದ್ದಂ ನೋ ಚ ಭಣೇಯ್ಯ, ಏವಮ್ಪಿ ವಾಚಸಿಕಮೇವ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ।
Manujenāti manussena. Vācāti vācāya. Yakārassa hi lopo. Giranti saddaṃ. Pareti aññe puggale. Vācasikanti vācāto samuṭṭhitaṃ. Ayaṃ panettha yojanā – bhikkhu kenaci āsanne ṭhitena manujena vācāya anālapanto hoti, pare dūre ṭhite puggale sandhāya giraṃ mahāsaddaṃ no ca bhaṇeyya, evampi vācasikameva āpajjeyyāti.
ಅನ್ತರಾಯಿಕೋತಿ ಏತ್ಥ ಕರೋತ್ಯತ್ಥೇ ಣಿಕಪಚ್ಚಯೋತಿ ಆಹ ‘‘ಅನ್ತರಾಯಕರೋ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಮತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ಇಮಿನಾ ಕಿಸ್ಸಾತಿ ಏತ್ಥ ತದತ್ಥೇ ಚತುತ್ಥೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ, ಹೇತ್ವತ್ಥೋಪಿ ಯುಜ್ಜತೇವ। ಸಬ್ಬತ್ಥಾತಿ ಸಬ್ಬೇಸು ‘‘ದುತಿಯಸ್ಸ ಝಾನಸ್ಸ ಅಧಿಗಮಾಯಾ’’ತಿಆದೀಸು। ಇತೀತಿಆದಿ ನಿಗಮನಂ। ಉದ್ದೇಸತೋ ಚಾತಿ ‘‘ಸುಣಾತು ಮೇ ಭನ್ತೇ ಸಙ್ಘೋ’’ತಿಆದಿಉದ್ದೇಸತೋ ಚ। ನಿದ್ದೇಸತೋ ಚಾತಿ ‘‘ಪಾತಿಮೋಕ್ಖನ್ತಿ ಆದಿಮೇತ’’ನ್ತಿಆದಿನಿದ್ದೇಸತೋ ಚ।
Antarāyikoti ettha karotyatthe ṇikapaccayoti āha ‘‘antarāyakaro’’ti. ‘‘Kimatthāyā’’ti iminā kissāti ettha tadatthe catutthīti dasseti, hetvatthopi yujjateva. Sabbatthāti sabbesu ‘‘dutiyassa jhānassa adhigamāyā’’tiādīsu. Itītiādi nigamanaṃ. Uddesato cāti ‘‘suṇātu me bhante saṅgho’’tiādiuddesato ca. Niddesato cāti ‘‘pātimokkhanti ādimeta’’ntiādiniddesato ca.
೧೩೬. ದೇವಸಿಕನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಣಿಕಪಚ್ಚಯೋ ವಿಚ್ಛತ್ಥೇ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ದಿವಸೇ ದಿವಸೇ’’ತಿ। ತತಿಯೇ ಚ ಸತ್ತಮೇ ಚ ಪಕ್ಖೇತಿ ಏಕಸ್ಸ ಉತುನೋ ಅಟ್ಠಸು ಪಕ್ಖೇಸು ತತಿಯೇ ಚ ಸತ್ತಮೇ ಚ ಪಕ್ಖೇ। ‘‘ವಚನತೋ’’ತಿ ಪದಂ ‘‘ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಪದೇ ಞಾಪಕಹೇತು। ತಥಾರೂಪೇ ಪಚ್ಚಯೇತಿ ತಥಾರೂಪೇ ವಿಕತಿಚಾರಿತ್ತಸಙ್ಖಾತೇ ಪಚ್ಚಯೇ। ಅನುವತ್ತಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅನುಮತಿಂ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ। ವಚನತೋಪೀತಿ ಪಿಸದ್ದೋ ಪುಬ್ಬೇ ಞಾಪಕಹೇತುಂ ಸಮ್ಪಿಣ್ಡೇತಿ। ಏತನ್ತಿ ‘‘ಯಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ಚಾತುದ್ದಸೇ ವಾ ಪನ್ನರಸೇ ವಾ ಉದ್ದಿಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವಚನಂ।
136.Devasikanti ettha ṇikapaccayo vicchatthe hotīti āha ‘‘divase divase’’ti. Tatiye ca sattame ca pakkheti ekassa utuno aṭṭhasu pakkhesu tatiye ca sattame ca pakkhe. ‘‘Vacanato’’ti padaṃ ‘‘vaṭṭatī’’ti pade ñāpakahetu. Tathārūpe paccayeti tathārūpe vikaticārittasaṅkhāte paccaye. Anuvattitabbanti anumatiṃ vattitabbaṃ. Vacanatopīti pisaddo pubbe ñāpakahetuṃ sampiṇḍeti. Etanti ‘‘yasmiṃ tasmiṃ cātuddase vā pannarase vā uddisituṃ vaṭṭatī’’ti vacanaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi
೬೮. ಸನ್ನಿಪಾತಾನುಜಾನನಾ • 68. Sannipātānujānanā
೬೯. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾನುಜಾನನಾ • 69. Pātimokkhuddesānujānanā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಸನ್ನಿಪಾತಾನುಜಾನನಾದಿಕಥಾ • Sannipātānujānanādikathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸನ್ನಿಪಾತಾನುಜಾನನಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸನ್ನಿಪಾತಾನುಜಾನನಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಸನ್ನಿಪಾತಾನುಜಾನನಾದಿಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
