| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
2. උපොසථක්‌ඛන්‌ධකං
2. Uposathakkhandhakaṃ
සන්‌නිපාතානුජානනාදිකථාවණ්‌ණනා
Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
132. උපොසථක්‌ඛන්‌ධකෙ තරන්‌ති ප්‌ලවන්‌ති එත්‌ථ බාලාති තිත්‌ථං. ඉතොති ඉමස්‌මිං සාසනෙ ලද්‌ධිතො. තං කථෙන්‌තීති ‘‘ඉමස්‌මිං නාම දිවසෙ මුහුත්‌තෙ වා ඉදං කත්‌තබ්‌බ’’න්‌තිආදිනා කථෙන්‌ති.
132. Uposathakkhandhake taranti plavanti ettha bālāti titthaṃ. Itoti imasmiṃ sāsane laddhito. Taṃ kathentīti ‘‘imasmiṃ nāma divase muhutte vā idaṃ kattabba’’ntiādinā kathenti.
134. ‘‘සුණාතු මෙ භන්‌තෙ’’තිආදීසු යං වත්‌තබ්‌බං, තං මාතිකාට්‌ඨකථායං (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. නිදානවණ්‌ණනා) විත්‌ථාරතො ආගතමෙවාති න ඉධ විත්‌ථාරයිස්‌සාම, අත්‌ථිකෙහි පන තතොයෙව ගහෙතබ්‌බං.
134. ‘‘Suṇātu me bhante’’tiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) vitthārato āgatamevāti na idha vitthārayissāma, atthikehi pana tatoyeva gahetabbaṃ.
135. ආපජ්‌ජිත්‌වා වා වුට්‌ඨිතොති එත්‌ථ ආරොචිතාපි ආපත්‌ති අසන්‌තී නාම හොතීති වෙදිතබ්‌බං. තෙනෙව මාතිකාට්‌ඨකථායං (කඞ්‌ඛා. අට්‌ඨ. නිදානවණ්‌ණනා) වුත්‌තං ‘‘යස්‌ස පන එවං අනාපන්‌නා වා ආපත්‌ති ආපජ්‌ජිත්‌වා ච පන වුට්‌ඨිතා වා දෙසිතා වා ආරොචිතා වා, තස්‌ස සා ආපත්‌ති අසන්‌තී නාම හොතී’’ති. මුසාවාදො නාම වචීභෙදපච්‌චයා හොතීති ආහ ‘‘න මුසාවාදලක්‌ඛණෙනා’’ති. භගවතො පන වචනෙනාති සම්‌පජානමුසාවාදෙ කිං හොති? ‘‘දුක්‌කටං හොතී’’ති ඉමිනා වචනෙන. වචීද්‌වාරෙ අකිරියසමුට්‌ඨානා ආපත්‌ති හොතීති යස්‌මා යස්‌ස භික්‌ඛුනො අධම්‌මිකාය පටිඤ්‌ඤාය තුණ්‌හීභූතස්‌ස නිසින්‌නස්‌ස මනොද්‌වාරෙ ආපත්‌ති නාම නත්‌ථි, යස්‌මා පන ආවි කාතබ්‌බං න ආවි අකාසි, තෙනස්‌ස වචීද්‌වාරෙ අකිරියසමුට්‌ඨානා ආපත්‌ති හොති.
135.Āpajjitvā vā vuṭṭhitoti ettha ārocitāpi āpatti asantī nāma hotīti veditabbaṃ. Teneva mātikāṭṭhakathāyaṃ (kaṅkhā. aṭṭha. nidānavaṇṇanā) vuttaṃ ‘‘yassa pana evaṃ anāpannā vā āpatti āpajjitvā ca pana vuṭṭhitā vā desitā vā ārocitā vā, tassa sā āpatti asantī nāma hotī’’ti. Musāvādo nāma vacībhedapaccayā hotīti āha ‘‘na musāvādalakkhaṇenā’’ti. Bhagavato pana vacanenāti sampajānamusāvāde kiṃ hoti? ‘‘Dukkaṭaṃ hotī’’ti iminā vacanena. Vacīdvāre akiriyasamuṭṭhānā āpatti hotīti yasmā yassa bhikkhuno adhammikāya paṭiññāya tuṇhībhūtassa nisinnassa manodvāre āpatti nāma natthi, yasmā pana āvi kātabbaṃ na āvi akāsi, tenassa vacīdvāre akiriyasamuṭṭhānā āpatti hoti.
වාචාති වාචාය, ය-කාරලොපෙනායං නිද්‌දෙසො. කෙනචි මනුජෙන වාචාය අනාලපන්‌තොති යොජෙතබ්‌බං. ගිරං නො ච පරෙ භණෙය්‍යාති ‘‘ඉමෙ සොස්‌සන්‌තී’’ති පරපුග්‌ගලෙ සන්‌ධාය සද්‌දම්‌පි න නිච්‌ඡාරෙය්‍ය. ආපජ්‌ජෙය්‍ය වාචසිකන්‌ති වාචතො සමුට්‌ඨිතං ආපත්‌තිං ආපජ්‌ජෙය්‍ය.
Vācāti vācāya, ya-kāralopenāyaṃ niddeso. Kenaci manujena vācāya anālapantoti yojetabbaṃ. Giraṃ no ca pare bhaṇeyyāti ‘‘ime sossantī’’ti parapuggale sandhāya saddampi na nicchāreyya. Āpajjeyya vācasikanti vācato samuṭṭhitaṃ āpattiṃ āpajjeyya.
අන්‌තරායකරොති විප්‌පටිසාරවත්‌ථුතාය පාමොජ්‌ජාදිසම්‌භවං නිවාරෙත්‌වා පඨමජ්‌ඣානාදීනං අධිගමාය අන්‌තරායකරො. තස්‌ස භික්‌ඛුනො ඵාසු හොතීති අවිප්‌පටිසාරමූලකානං පාමොජ්‌ජාදීනං වසෙන තස්‌ස භික්‌ඛුනො සුඛා පටිපදා සම්‌පජ්‌ජතීති අත්‌ථො.
Antarāyakaroti vippaṭisāravatthutāya pāmojjādisambhavaṃ nivāretvā paṭhamajjhānādīnaṃ adhigamāya antarāyakaro. Tassa bhikkhuno phāsu hotīti avippaṭisāramūlakānaṃ pāmojjādīnaṃ vasena tassa bhikkhuno sukhā paṭipadā sampajjatīti attho.
සන්‌නිපාතානුජානනාදිකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi
68. සන්‌නිපාතානුජානනා • 68. Sannipātānujānanā
69. පාතිමොක්‌ඛුද්‌දෙසානුජානනා • 69. Pātimokkhuddesānujānanā
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / සන්‌නිපාතානුජානනාදිකථා • Sannipātānujānanādikathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / සන්‌නිපාතානුජානනාදිකථාවණ්‌ණනා • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / සන්‌නිපාතානුජානනාදිකථාවණ්‌ණනා • Sannipātānujānanādikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 68. සන්‌නිපාතානුජානනාදිකථා • 68. Sannipātānujānanādikathā
