| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಸನ್ಥತಚತುಕ್ಕಭೇದಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Santhatacatukkabhedakathāvaṇṇanā
೬೧-೨. ಪಟಿಪನ್ನಕಸ್ಸಾತಿ ಆರದ್ಧವಿಪಸ್ಸಕಸ್ಸ। ಉಪಾದಿನ್ನಕನ್ತಿ ಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಉಪಾದಿನ್ನಕೇನ ಫುಸತೀತಿ ಉಪಾದಿನ್ನಕಸರೀರೇನ ಫುಸೀಯತೀತಿ ಕಮ್ಮಸಾಧನೇನ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಅಥ ವಾ ಏವಂ ಕರೋನ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಿಞ್ಚಿ ಉಪಾದಿನ್ನಕಂ ಉಪಾದಿನ್ನಕೇನ ನ ಫುಸತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಲೇಸಂ ಓಡ್ಡೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಲೇಸಂ ಠಪೇಸ್ಸನ್ತಿ, ಪರಿಕಪ್ಪೇಸ್ಸನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸನ್ಥತಾದಿಭೇದೇಹಿ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾತಿ ಸನ್ಥತಾದಿವಿಸೇಸನೇಹಿ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ। ಸನ್ಥತಾಯಾತಿ ಸಮುದಾಯೇ ಏಕದೇಸವೋಹಾರೋ ದಡ್ಢಸ್ಸ ಪಟಸ್ಸ ಛಿದ್ದನ್ತಿಆದೀಸು ವಿಯ। ಯಥಾ ಹಿ ಪಟಸ್ಸ ಏಕದೇಸೋವ ವತ್ಥತೋ ದಡ್ಢೋತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಂ ಏಕದೇಸವೋಹಾರಂ ಸಮುದಾಯೇ ಪಟೇ ಉಪಚಾರತೋ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಪುನ ತಂ ಸಮುದಾಯಂ ದಡ್ಢಪ್ಪದೇಸಸಙ್ಖಾತಛಿದ್ದಸಮ್ಬನ್ಧೀಭಾವೇನ ‘‘ದಡ್ಢಸ್ಸ ಪಟಸ್ಸ ಛಿದ್ದ’’ನ್ತಿ ವೋಹರನ್ತಿ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ಇತ್ಥಿಯಾ ಮಗ್ಗಪ್ಪದೇಸವೋಹಾರಂ ಸಮುದಾಯಭೂತಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಪುನ ತಂ ಇತ್ಥಿಂ ಸನ್ಥತಮಗ್ಗಸಮ್ಬನ್ಧಿನಿಂ ಕತ್ವಾ ಸನ್ಥತಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಚ್ಚಮಗ್ಗೇನಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಸಾರತ್ಥದೀಪನಿಯಂ (ಸಾರತ್ಥ॰ ಟೀ॰ ಪಾರಾಜಿಕಕಣ್ಡ ೨.೬೧-೬೨) ಪನೇತ್ಥ ‘‘ಏಕದೇಸೇ ಸಮುದಾಯವೋಹಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ತಂ ನ ಯುತ್ತಂ ಅವಯವವೋಹಾರೇನ ಸಮುದಾಯಸ್ಸೇವ ಪತೀಯಮಾನತ್ತಾ। ಇತರಥಾ ಹಿ ಸನ್ಥತಾಯ ವಚ್ಚಮಗ್ಗೇನಾತಿ ಇತ್ಥಿಲಿಙ್ಗತಾ ಮಗ್ಗಸಮ್ಬನ್ಧಿತಾ ಚ ನ ಸಿಯಾ, ಏಕದೇಸೇ ಸಮುದಾಯೋಪಚಾರಸ್ಸ ಪನ ಏಕದೇಸೋವ ಅತ್ಥೋ ಸಾಖಾಯ ಛಿಜ್ಜಮಾನಾಯ ರುಕ್ಖೋ ಛಿಜ್ಜತೀತಿಆದೀಸು ವಿಯ।
61-2.Paṭipannakassāti āraddhavipassakassa. Upādinnakanti kāyindriyaṃ sandhāya vuttaṃ. Upādinnakena phusatīti upādinnakasarīrena phusīyatīti kammasādhanena attho daṭṭhabbo. Atha vā evaṃ karonto bhikkhu kiñci upādinnakaṃ upādinnakena na phusatīti attho. Lesaṃ oḍḍessantīti lesaṃ ṭhapessanti, parikappessantīti attho. Santhatādibhedehi bhinditvāti santhatādivisesanehi visesetvā. Santhatāyāti samudāye ekadesavohāro daḍḍhassa paṭassa chiddantiādīsu viya. Yathā hi paṭassa ekadesova vatthato daḍḍhoti vuccati, taṃ ekadesavohāraṃ samudāye paṭe upacārato āropetvā puna taṃ samudāyaṃ daḍḍhappadesasaṅkhātachiddasambandhībhāvena ‘‘daḍḍhassa paṭassa chidda’’nti voharanti, evamidhāpi itthiyā maggappadesavohāraṃ samudāyabhūtāya itthiyā āropetvā puna taṃ itthiṃ santhatamaggasambandhiniṃ katvā santhatāya itthiyā vaccamaggenātiādi vuttaṃ. Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. pārājikakaṇḍa 2.61-62) panettha ‘‘ekadese samudāyavohāro’’ti vuttaṃ, taṃ na yuttaṃ avayavavohārena samudāyasseva patīyamānattā. Itarathā hi santhatāya vaccamaggenāti itthiliṅgatā maggasambandhitā ca na siyā, ekadese samudāyopacārassa pana ekadesova attho sākhāya chijjamānāya rukkho chijjatītiādīsu viya.
ವತ್ಥಾದೀನಿ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಅಪ್ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಬಹಿಯೇವ ವೇಠನಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಪಲಿವೇಠೇತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಮುದಾಯೇ ಅವಯವೂಪಚಾರೇನೇವ ಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸನ್ಥತೋ ನಾಮಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಯತ್ತಕೇ ಪವಿಟ್ಠೇತಿ ತಿಲಬೀಜಮತ್ತೇ ಪವಿಟ್ಠೇ। ಅಕ್ಖಿನಾಸಾದೀನಂ ಸನ್ಥತತ್ತೇಪಿ ಯಥಾವತ್ಥುಕಮೇವಾತಿ ಆಹ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಕ್ಖೇತ್ತೇ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯನ್ತಿಆದಿ। ಖಾಣುಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟನ್ತಿ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಖಾಣುಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಸಮತಲಂ, ಅತಿರಿತ್ತಂ ವಾ ಠಿತಂ ಖಾಣುಂ ಸಚೇ ಘಟ್ಟೇತಿ, ಘಟ್ಟೇನ್ತಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಂ ಪವೇಸಾಭಾವತೋ। ಸಚೇ ಪನ ಈಸಕಂ ಅನ್ತೋ ಅಲ್ಲೋಕಾಸೇ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಠಿತಂ ಅನುಪಾದಿನ್ನಮೇವ ಖಾಣುಸೀಸಂ ಅಙ್ಗಜಾತೇನ ಛುಪತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಮೇವ। ತಸ್ಸ ತಲನ್ತಿ ವೇಳುನಳಾದಿಕಸ್ಸ ಅನ್ತೋತಲಂ। ಬಹಿದ್ಧಾ ಖಾಣುಕೇತಿ ಅನ್ತೋ ಪವೇಸಿತವೇಳುಪಬ್ಬಾದಿಕಸ್ಸ ಬಹಿ ನಿಕ್ಖನ್ತಸೀಸಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಯಥಾ ಚ ಇತ್ಥಿನಿಮಿತ್ತೇತಿಆದೀಸು ಯಥಾ ಇತ್ಥಿಯಾ ಪಸ್ಸಾವಮಗ್ಗೇ ಖಾಣುಂ ಕತ್ವಾ ಘಟ್ಟನಾದಿಕಂ ವುತ್ತಂ, ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಚ್ಚಮಗ್ಗಾದೀಸುಪಿ ಲಕ್ಖಣಂ ವೇದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Vatthādīni maggassa anto appavesetvā bahiyeva veṭhanaṃ sandhāya ‘‘paliveṭhetvā’’ti vuttaṃ. Samudāye avayavūpacāreneva bhikkhupi santhato nāmātiādi vuttaṃ. Yattake paviṭṭheti tilabījamatte paviṭṭhe. Akkhināsādīnaṃ santhatattepi yathāvatthukamevāti āha thullaccayakkhette thullaccayantiādi. Khāṇuṃ ghaṭṭentassa dukkaṭanti itthinimittassa anto khāṇuṃ pavesetvā samatalaṃ, atirittaṃ vā ṭhitaṃ khāṇuṃ sace ghaṭṭeti, ghaṭṭentassa dukkaṭaṃ pavesābhāvato. Sace pana īsakaṃ anto allokāse pavesetvā ṭhitaṃ anupādinnameva khāṇusīsaṃ aṅgajātena chupati, pārājikameva. Tassa talanti veḷunaḷādikassa antotalaṃ. Bahiddhā khāṇuketi anto pavesitaveḷupabbādikassa bahi nikkhantasīsaṃ sandhāya vuttaṃ. Yathā ca itthinimittetiādīsu yathā itthiyā passāvamagge khāṇuṃ katvā ghaṭṭanādikaṃ vuttaṃ, evaṃ sabbattha vaccamaggādīsupi lakkhaṇaṃ veditabbanti attho.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೧. ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಂ • 1. Paṭhamapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಸನ್ಥತಚತುಕ್ಕಭೇದಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Santhatacatukkabhedakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸನ್ಥತಚತುಕ್ಕಭೇದಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Santhatacatukkabhedakakathāvaṇṇanā
