Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မိလိန္ဒပဉ္ဟပာဠိ • Milindapañhapāḷi |
၅. သန္ထဝဝဂ္ဂော
5. Santhavavaggo
၁. သန္ထဝပဉ္ဟော
1. Santhavapañho
၁. ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ဘာသိတမ္ပေတံ ဘဂဝတာ –
1. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā –
‘‘‘သန္ထဝတော ဘယံ ဇာတံ၊ နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။
‘‘‘Santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo;
အနိကေတမသန္ထဝံ၊ ဧတံ ဝေ မုနိဒသ္သန’န္တိ။
Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti.
‘‘ပုန စ ဘဂဝတာ ဘဏိတံ ‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ, ဝာသယေတ္ထ ဗဟုသ္သုတေ’တိ။ ယဒိ, ဘန္တေ နာဂသေန, တထာဂတေန ဘဏိတံ ‘သန္ထဝတော ဘယံ ဇာတံ, နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။ အနိကေတမသန္ထဝံ, ဧတံ ဝေ မုနိဒသ္သန’န္တိ, တေန ဟိ ‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ, ဝာသယေတ္ထ ဗဟုသ္သုတေ’တိ ယံ ဝစနံ, တံ မိစ္ဆာ။ ယဒိ တထာဂတေန ဘဏိတံ ‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ, ဝာသယေတ္ထ ဗဟုသ္သုတေ’တိ, တေန ဟိ ‘သန္ထဝတော ဘယံ ဇာတံ, နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။ အနိကေတမသန္ထဝံ, ဧတံ ဝေ မုနိဒသ္သန’န္တိ တမ္ပိ ဝစနံ မိစ္ဆာ။ အယမ္ပိ ဥဘတော ကောဋိကော ပဉ္ဟော တဝာနုပ္ပတ္တော, သော တယာ နိဗ္ဗာဟိတဗ္ဗော’’တိ။
‘‘Puna ca bhagavatā bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti. Yadi, bhante nāgasena, tathāgatena bhaṇitaṃ ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti, tena hi ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti, tena hi ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ , မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ‘သန္ထဝတော ဘယံ ဇာတံ, နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။ အနိကေတမသန္ထဝံ, ဧတံ ဝေ မုနိဒသ္သန’န္တိ။ ဘဏိတဉ္စ ‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ, ဝာသယေတ္ထ ဗဟုသ္သုတေ’တိ။ ယံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဘဏိတံ ‘သန္ထဝတော ဘယံ ဇာတံ, နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။ အနိကေတမသန္ထဝံ, ဧတံ ဝေ မုနိဒသ္သန’န္တိ, တံ သဘာဝဝစနံ အသေသဝစနံ နိသ္သေသဝစနံ နိပ္ပရိယာယဝစနံ သမဏာနုစ္ဆဝံ သမဏသာရုပ္ပံ သမဏပ္ပတိရူပံ သမဏာရဟံ သမဏဂောစရံ သမဏပ္ပဋိပဒာ သမဏပ္ပဋိပတ္တိ။ ယထာ, မဟာရာဇ, အာရညကော မိဂော အရညေ ပဝနေ စရမာနော နိရာလယော အနိကေတော ယထိစ္ဆကံ သယတိ, ဧဝမေဝ ခော, မဟာရာဇ, ဘိက္ခုနာ ‘သန္ထဝတော ဘယံ ဇာတံ, နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။ အနိကေတမသန္ထဝံ, ဧတံ ဝေ မုနိဒသ္သန’န္တိ စိန္တေတဗ္ဗံ။
‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti. Bhaṇitañca ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti. Yaṃ, mahārāja, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti, taṃ sabhāvavacanaṃ asesavacanaṃ nissesavacanaṃ nippariyāyavacanaṃ samaṇānucchavaṃ samaṇasāruppaṃ samaṇappatirūpaṃ samaṇārahaṃ samaṇagocaraṃ samaṇappaṭipadā samaṇappaṭipatti. Yathā, mahārāja, āraññako migo araññe pavane caramāno nirālayo aniketo yathicchakaṃ sayati, evameva kho, mahārāja, bhikkhunā ‘santhavato bhayaṃ jātaṃ, niketā jāyate rajo. Aniketamasanthavaṃ, etaṃ ve munidassana’nti cintetabbaṃ.
‘‘ယံ ပန, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဘဏိတံ ‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ, ဝာသယေတ္ထ ဗဟုသ္သုတေ’တိ, တံ ဒ္ဝေ အတ္ထဝသေ သမ္ပသ္သမာနေန ဘဂဝတာ ဘဏိတံ။ ကတမေ ဒ္ဝေ? ဝိဟာရဒာနံ နာမ သဗ္ဗဗုဒ္ဓေဟိ ဝဏ္ဏိတံ အနုမတံ ထောမိတံ ပသတ္ထံ, တံ တေ ဝိဟာရဒာနံ ဒတ္ဝာ ဇာတိဇရာမရဏာ ပရိမုစ္စိသ္သန္တီတိ။ အယံ တာဝ ပဌမော အာနိသံသော ဝိဟာရဒာနေ။
‘‘Yaṃ pana, mahārāja, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti, taṃ dve atthavase sampassamānena bhagavatā bhaṇitaṃ. Katame dve? Vihāradānaṃ nāma sabbabuddhehi vaṇṇitaṃ anumataṃ thomitaṃ pasatthaṃ, taṃ te vihāradānaṃ datvā jātijarāmaraṇā parimuccissantīti. Ayaṃ tāva paṭhamo ānisaṃso vihāradāne.
‘‘ပုန စပရံ ဝိဟာရေ ဝိဇ္ဇမာနေ ဘိက္ခုနိယော ဗ္ယတ္တသင္ကေတာ ဘဝိသ္သန္တိ, သုလဘံ ဒသ္သနံ ဒသ္သနကာမာနံ, အနိကေတေ ဒုဒ္ဒသ္သနာ ဘဝိသ္သန္တီတိ။ အယံ ဒုတိယော အာနိသံသော ဝိဟာရဒာနေ။ ဣမေ ဒ္ဝေ အတ္ထဝသေ သမ္ပသ္သမာနေန ဘဂဝတာ ဘဏိတံ ‘ဝိဟာရေ ကာရယေ ရမ္မေ, ဝာသယေတ္ထ ဗဟုသ္သုတေ’တိ, န တတ္ထ ဗုဒ္ဓပုတ္တေန အာလယော ကရဏီယော နိကေတေ’’တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဧဝမေတံ တထာ သမ္ပဋိစ္ဆာမီ’’တိ။
‘‘Puna caparaṃ vihāre vijjamāne bhikkhuniyo byattasaṅketā bhavissanti, sulabhaṃ dassanaṃ dassanakāmānaṃ, anikete duddassanā bhavissantīti. Ayaṃ dutiyo ānisaṃso vihāradāne. Ime dve atthavase sampassamānena bhagavatā bhaṇitaṃ ‘vihāre kāraye ramme, vāsayettha bahussute’ti, na tattha buddhaputtena ālayo karaṇīyo nikete’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
သန္ထဝပဉ္ဟော ပဌမော။
Santhavapañho paṭhamo.