| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၅. ကသ္သပသံယုတ္တံ
5. Kassapasaṃyuttaṃ
၁. သန္တုဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Santuṭṭhasuttavaṇṇanā
၁၄၄. သန္တုဋ္ဌောတိ သကေန ဥစ္စာဝစေန ပစ္စယေန သမမေဝ စ တုသ္သနကော။ တေနာဟ ‘‘ဣတရီတရေနာ’’တိအာဒိ။ တတ္ထ ဒုဝိဓံ ဣတရီတရံ – ပာကတိကံ, ဉာဏသဉ္ဇနိတဉ္စာတိ။ တတ္ထ ပာကတိကံ ပဋိက္ခိပိတ္ဝာ ဉာဏသဉ္ဇနိတမေဝ ဒသ္သေန္တော ‘‘ထူလသုခုမာ’’တိအာဒိမာဟ။ ဣတရံ ဝုစ္စတိ ဟီနံ ပဏီတတော အညတ္တာ။ တထာ ပဏီတမ္ပိ ဣတရံ ဟီနတော အညတ္တာ။ အပေက္ခာသဒ္ဒာ ဟိ ဣတရီတရာတိ။ ဣတိ ယေန ကေနစိ ဟီနေန ဝာ ပဏီတေန ဝာ စီဝရာဒိပစ္စယေန သန္တုသ္သိတော တထာပဝတ္တော အလောဘော ဣတရီတရပစ္စယသန္တောသော, တံသမင္ဂိတာယ သန္တုဋ္ဌော။ ယထာလာဘံ အတ္တနော လာဘာနုရူပံ သန္တောသော ယထာလာဘသန္တောသော။ သေသပဒဒ္ဝယေပိ ဧသေဝ နယော။ လဗ္ဘတီတိ ဝာ လာဘော, ယော ယော လာဘော ယထာလာဘော, တေန သန္တောသော ယထာလာဘသန္တောသော။ ဗလန္တိ ကာယဗလံ။ သာရုပ္ပန္တိ ဘိက္ခုနော အနုစ္ဆဝိကတာ။
144.Santuṭṭhoti sakena uccāvacena paccayena samameva ca tussanako. Tenāha ‘‘itarītarenā’’tiādi. Tattha duvidhaṃ itarītaraṃ – pākatikaṃ, ñāṇasañjanitañcāti. Tattha pākatikaṃ paṭikkhipitvā ñāṇasañjanitameva dassento ‘‘thūlasukhumā’’tiādimāha. Itaraṃ vuccati hīnaṃ paṇītato aññattā. Tathā paṇītampi itaraṃ hīnato aññattā. Apekkhāsaddā hi itarītarāti. Iti yena kenaci hīnena vā paṇītena vā cīvarādipaccayena santussito tathāpavatto alobho itarītarapaccayasantoso, taṃsamaṅgitāya santuṭṭho. Yathālābhaṃ attano lābhānurūpaṃ santoso yathālābhasantoso. Sesapadadvayepi eseva nayo. Labbhatīti vā lābho, yo yo lābho yathālābho, tena santoso yathālābhasantoso. Balanti kāyabalaṃ. Sāruppanti bhikkhuno anucchavikatā.
ယထာလဒ္ဓတော အညသ္သ အပတ္ထနာ နာမ သိယာ အပ္ပိစ္ဆတာယ ပဝတ္တိအာကာရောတိ တတော ဝိနိဝတ္တိတမေဝ သန္တောသသ္သ သရူပံ ဒသ္သေန္တော ‘‘လဘန္တောပိ န ဂဏ္ဟာတီ’’တိ အာဟ။ တံ ပရိဝတ္တေတ္ဝာတိ ပကတိဒုဗ္ဗလာဒီနံ ဂရုစီဝရံ န ဖာသုဘာဝာဝဟံ သရီရဗာဓာဝဟဉ္စ ဟောတီတိ ပယောဇနဝသေန, နာတ္ရိစ္ဆတာဒိဝသေန ပရိဝတ္တေတ္ဝာ။ လဟုကစီဝရပရိဘောဂေ သန္တောသဝိရောဓိ န ဟောတီတိ အာဟ ‘‘လဟုကေန ယာပေန္တောပိ သန္တုဋ္ဌောဝ ဟောတီ’’တိ။ မဟဂ္ဃစီဝရံ ဗဟူနိ ဝာ စီဝရာနိ လဘိတ္ဝာ တာနိ ဝိသ္သဇ္ဇေတ္ဝာ အညသ္သ ဂဟဏံ ယထာသာရုပ္ပနယေ ဌိတတ္တာ န သန္တောသဝိရောဓီတိ အာဟ ‘‘တေသံ။ပေ.။ ဓာရေန္တောပိ သန္တုဋ္ဌောဝ ဟောတီ’’တိ။ ဧဝံ သေသပစ္စယေသု ယထာဗလယထာသာရုပ္ပနိဒ္ဒေသေသု အပိ-သဒ္ဒဂ္ဂဟဏေ အဓိပ္ပာယော ဝေဒိတဗ္ဗော။
Yathāladdhato aññassa apatthanā nāma siyā appicchatāya pavattiākāroti tato vinivattitameva santosassa sarūpaṃ dassento ‘‘labhantopi na gaṇhātī’’ti āha. Taṃ parivattetvāti pakatidubbalādīnaṃ garucīvaraṃ na phāsubhāvāvahaṃ sarīrabādhāvahañca hotīti payojanavasena, nātricchatādivasena parivattetvā. Lahukacīvaraparibhoge santosavirodhi na hotīti āha ‘‘lahukena yāpentopi santuṭṭhova hotī’’ti. Mahagghacīvaraṃ bahūni vā cīvarāni labhitvā tāni vissajjetvā aññassa gahaṇaṃ yathāsāruppanaye ṭhitattā na santosavirodhīti āha ‘‘tesaṃ…pe… dhārentopi santuṭṭhova hotī’’ti. Evaṃ sesapaccayesu yathābalayathāsāruppaniddesesu api-saddaggahaṇe adhippāyo veditabbo.
ပကတီတိ ဝာစာပကတိအာဒိကာ။ အဝသေသနိဒ္ဒာယ အဘိဘူတတ္တာ ပဋိဗုဇ္ဈတော သဟသာ ပာပကာ ဝိတက္ကာ ပာတုဘဝန္တီတိ။
Pakatīti vācāpakatiādikā. Avasesaniddāya abhibhūtattā paṭibujjhato sahasā pāpakā vitakkā pātubhavantīti.
မုတ္တဟရီတကန္တိ ဂောမုတ္တပရိဘာဝိတံ, ပူတိဘာဝေန ဝာ ဆဍ္ဍိတတ္တာ မုတ္တဟရီတကံ။ ဗုဒ္ဓာဒီဟိ ဝဏ္ဏိတန္တိ ‘‘ပူတိမုတ္တဘေသဇ္ဇံ နိသ္သာယ ယာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ’’တိအာဒိနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓာဒီဟိ ပသတ္ထံ။
Muttaharītakanti gomuttaparibhāvitaṃ, pūtibhāvena vā chaḍḍitattā muttaharītakaṃ. Buddhādīhi vaṇṇitanti ‘‘pūtimuttabhesajjaṃ nissāya yā pabbajjā’’tiādinā sammāsambuddhādīhi pasatthaṃ.
ဧကော ဧကစ္စော သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ, သန္တောသသ္သ ဝဏ္ဏံ န ကထေတိ သေယ္ယထာပိ အာယသ္မာ ဗာကုလတ္ထေရော။ န သန္တုဋ္ဋော ဟောတိ, သန္တောသသ္သ ဝဏ္ဏံ ကထေတိ သေယ္ယထာပိ ထေရော ဥပနန္ဒော သက္ယပုတ္တော။ နေဝ သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ, န သန္တောသသ္သ ဝဏ္ဏံ ကထေတိ သေယ္ယထာပိ ထေရော လာဠုဒာယီ။ အယန္တိ အာယသ္မာ မဟာကသ္သပော။ အနေသနန္တိ အယောနိသော မိစ္ဆာဇီဝဝသေန ပစ္စယပရိယေသနံ။ ဥတ္တသတီတိ ‘‘ကထံ နု ခော လဘေယ္ယ’’န္တိ ဇာတုတ္တာသေန ဥတ္တသတိ။ တထာ ပရိတသ္သတိ။ အယန္တိ မဟာကသ္သပတ္ထေရော။ ဧဝံ ယထာဝုတ္တဧကစ္စဘိက္ခု ဝိယ န ပရိတသ္သတိ, အလာဘပရိတ္တာသေန ဝိဃာတပ္ပတ္တိယာ န ပရိတ္တာသံ အာပဇ္ဇတိ။ လောဘောယေဝ အာရမ္မဏေန သဒ္ဓိံ ဂန္ထနဋ္ဌေန ဗဇ္ဈနဋ္ဌေန ဂေဓော လောဘဂေဓော။ မုစ္ဆန္တိ ဂေဓံ မောမူဟတ္တဘာဝံ။ အာဒီနဝန္တိ ဒောသံ။ နိသ္သရဏမေဝာတိ စီဝရေ ဣဒမတ္ထိတာဒသ္သနပုဗ္ဗကံ အလဂ္ဂဘာဝသင္ခာတနိယ္ယာနမေဝ ပဇာနန္တော။ ယထာလဒ္ဓာဒီနန္တိ ယထာလဒ္ဓပိဏ္ဍပာတာဒီနံ။ နိဒ္ဓာရဏေ စေတံ သာမိဝစနံ။
Eko ekacco santuṭṭho hoti, santosassa vaṇṇaṃ na katheti seyyathāpi āyasmā bākulatthero. Na santuṭṭo hoti, santosassa vaṇṇaṃ katheti seyyathāpi thero upanando sakyaputto. Neva santuṭṭho hoti, na santosassa vaṇṇaṃ katheti seyyathāpi thero lāḷudāyī. Ayanti āyasmā mahākassapo. Anesananti ayoniso micchājīvavasena paccayapariyesanaṃ. Uttasatīti ‘‘kathaṃ nu kho labheyya’’nti jātuttāsena uttasati. Tathā paritassati. Ayanti mahākassapatthero. Evaṃ yathāvuttaekaccabhikkhu viya na paritassati, alābhaparittāsena vighātappattiyā na parittāsaṃ āpajjati. Lobhoyeva ārammaṇena saddhiṃ ganthanaṭṭhena bajjhanaṭṭhena gedho lobhagedho. Mucchanti gedhaṃ momūhattabhāvaṃ. Ādīnavanti dosaṃ. Nissaraṇamevāti cīvare idamatthitādassanapubbakaṃ alaggabhāvasaṅkhātaniyyānameva pajānanto. Yathāladdhādīnanti yathāladdhapiṇḍapātādīnaṃ. Niddhāraṇe cetaṃ sāmivacanaṃ.
ယထာ မဟာကသ္သပတ္ထေရောတိ အတ္တနာ ဝတ္တဗ္ဗနိယာမေန ဝဒတိ, ဘဂဝတာ ပန ဝတ္တဗ္ဗနိယာမေန ‘‘ယထာ ကသ္သပော ဘိက္ခူ’’တိ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ကသ္သပေန နိဒသ္သနဘူတေန။ ကထနံ နာမ ဘာရော ‘‘မုတ္တော မောစေယ္ယ’’န္တိ ပဋိညာနုရူပတ္တာ။ ပဋိပတ္တိံ ပရိပူရံ ကတ္ဝာ ပူရဏံ ဘာရော သတ္ထု အာဏာယ သိရသာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗတော။
Yathā mahākassapattheroti attanā vattabbaniyāmena vadati, bhagavatā pana vattabbaniyāmena ‘‘yathā kassapo bhikkhū’’ti bhavitabbaṃ. Kassapena nidassanabhūtena. Kathanaṃ nāma bhāro ‘‘mutto moceyya’’nti paṭiññānurūpattā. Paṭipattiṃ paripūraṃ katvā pūraṇaṃ bhāro satthu āṇāya sirasā sampaṭicchitabbato.
သန္တုဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Santuṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၁. သန္တုဋ္ဌသုတ္တံ • 1. Santuṭṭhasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. သန္တုဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Santuṭṭhasuttavaṇṇanā
