| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೫. ಕಸ್ಸಪಸಂಯುತ್ತಂ
5. Kassapasaṃyuttaṃ
೧. ಸನ್ತುಟ್ಠಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Santuṭṭhasuttavaṇṇanā
೧೪೪. ಸನ್ತುಟ್ಠೋತಿ ಸಕೇನ ಉಚ್ಚಾವಚೇನ ಪಚ್ಚಯೇನ ಸಮಮೇವ ಚ ತುಸ್ಸನಕೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಇತರೀತರೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ದುವಿಧಂ ಇತರೀತರಂ – ಪಾಕತಿಕಂ, ಞಾಣಸಞ್ಜನಿತಞ್ಚಾತಿ। ತತ್ಥ ಪಾಕತಿಕಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಞಾಣಸಞ್ಜನಿತಮೇವ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಥೂಲಸುಖುಮಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಇತರಂ ವುಚ್ಚತಿ ಹೀನಂ ಪಣೀತತೋ ಅಞ್ಞತ್ತಾ। ತಥಾ ಪಣೀತಮ್ಪಿ ಇತರಂ ಹೀನತೋ ಅಞ್ಞತ್ತಾ। ಅಪೇಕ್ಖಾಸದ್ದಾ ಹಿ ಇತರೀತರಾತಿ। ಇತಿ ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಹೀನೇನ ವಾ ಪಣೀತೇನ ವಾ ಚೀವರಾದಿಪಚ್ಚಯೇನ ಸನ್ತುಸ್ಸಿತೋ ತಥಾಪವತ್ತೋ ಅಲೋಭೋ ಇತರೀತರಪಚ್ಚಯಸನ್ತೋಸೋ, ತಂಸಮಙ್ಗಿತಾಯ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ। ಯಥಾಲಾಭಂ ಅತ್ತನೋ ಲಾಭಾನುರೂಪಂ ಸನ್ತೋಸೋ ಯಥಾಲಾಭಸನ್ತೋಸೋ। ಸೇಸಪದದ್ವಯೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಲಬ್ಭತೀತಿ ವಾ ಲಾಭೋ, ಯೋ ಯೋ ಲಾಭೋ ಯಥಾಲಾಭೋ, ತೇನ ಸನ್ತೋಸೋ ಯಥಾಲಾಭಸನ್ತೋಸೋ। ಬಲನ್ತಿ ಕಾಯಬಲಂ। ಸಾರುಪ್ಪನ್ತಿ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅನುಚ್ಛವಿಕತಾ।
144.Santuṭṭhoti sakena uccāvacena paccayena samameva ca tussanako. Tenāha ‘‘itarītarenā’’tiādi. Tattha duvidhaṃ itarītaraṃ – pākatikaṃ, ñāṇasañjanitañcāti. Tattha pākatikaṃ paṭikkhipitvā ñāṇasañjanitameva dassento ‘‘thūlasukhumā’’tiādimāha. Itaraṃ vuccati hīnaṃ paṇītato aññattā. Tathā paṇītampi itaraṃ hīnato aññattā. Apekkhāsaddā hi itarītarāti. Iti yena kenaci hīnena vā paṇītena vā cīvarādipaccayena santussito tathāpavatto alobho itarītarapaccayasantoso, taṃsamaṅgitāya santuṭṭho. Yathālābhaṃ attano lābhānurūpaṃ santoso yathālābhasantoso. Sesapadadvayepi eseva nayo. Labbhatīti vā lābho, yo yo lābho yathālābho, tena santoso yathālābhasantoso. Balanti kāyabalaṃ. Sāruppanti bhikkhuno anucchavikatā.
ಯಥಾಲದ್ಧತೋ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಅಪತ್ಥನಾ ನಾಮ ಸಿಯಾ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಪವತ್ತಿಆಕಾರೋತಿ ತತೋ ವಿನಿವತ್ತಿತಮೇವ ಸನ್ತೋಸಸ್ಸ ಸರೂಪಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಲಭನ್ತೋಪಿ ನ ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿ ಆಹ। ತಂ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾತಿ ಪಕತಿದುಬ್ಬಲಾದೀನಂ ಗರುಚೀವರಂ ನ ಫಾಸುಭಾವಾವಹಂ ಸರೀರಬಾಧಾವಹಞ್ಚ ಹೋತೀತಿ ಪಯೋಜನವಸೇನ, ನಾತ್ರಿಚ್ಛತಾದಿವಸೇನ ಪರಿವತ್ತೇತ್ವಾ। ಲಹುಕಚೀವರಪರಿಭೋಗೇ ಸನ್ತೋಸವಿರೋಧಿ ನ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಲಹುಕೇನ ಯಾಪೇನ್ತೋಪಿ ಸನ್ತುಟ್ಠೋವ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಮಹಗ್ಘಚೀವರಂ ಬಹೂನಿ ವಾ ಚೀವರಾನಿ ಲಭಿತ್ವಾ ತಾನಿ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಗಹಣಂ ಯಥಾಸಾರುಪ್ಪನಯೇ ಠಿತತ್ತಾ ನ ಸನ್ತೋಸವಿರೋಧೀತಿ ಆಹ ‘‘ತೇಸಂ…ಪೇ॰… ಧಾರೇನ್ತೋಪಿ ಸನ್ತುಟ್ಠೋವ ಹೋತೀ’’ತಿ। ಏವಂ ಸೇಸಪಚ್ಚಯೇಸು ಯಥಾಬಲಯಥಾಸಾರುಪ್ಪನಿದ್ದೇಸೇಸು ಅಪಿ-ಸದ್ದಗ್ಗಹಣೇ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
Yathāladdhato aññassa apatthanā nāma siyā appicchatāya pavattiākāroti tato vinivattitameva santosassa sarūpaṃ dassento ‘‘labhantopi na gaṇhātī’’ti āha. Taṃ parivattetvāti pakatidubbalādīnaṃ garucīvaraṃ na phāsubhāvāvahaṃ sarīrabādhāvahañca hotīti payojanavasena, nātricchatādivasena parivattetvā. Lahukacīvaraparibhoge santosavirodhi na hotīti āha ‘‘lahukena yāpentopi santuṭṭhova hotī’’ti. Mahagghacīvaraṃ bahūni vā cīvarāni labhitvā tāni vissajjetvā aññassa gahaṇaṃ yathāsāruppanaye ṭhitattā na santosavirodhīti āha ‘‘tesaṃ…pe… dhārentopi santuṭṭhova hotī’’ti. Evaṃ sesapaccayesu yathābalayathāsāruppaniddesesu api-saddaggahaṇe adhippāyo veditabbo.
ಪಕತೀತಿ ವಾಚಾಪಕತಿಆದಿಕಾ। ಅವಸೇಸನಿದ್ದಾಯ ಅಭಿಭೂತತ್ತಾ ಪಟಿಬುಜ್ಝತೋ ಸಹಸಾ ಪಾಪಕಾ ವಿತಕ್ಕಾ ಪಾತುಭವನ್ತೀತಿ।
Pakatīti vācāpakatiādikā. Avasesaniddāya abhibhūtattā paṭibujjhato sahasā pāpakā vitakkā pātubhavantīti.
ಮುತ್ತಹರೀತಕನ್ತಿ ಗೋಮುತ್ತಪರಿಭಾವಿತಂ, ಪೂತಿಭಾವೇನ ವಾ ಛಡ್ಡಿತತ್ತಾ ಮುತ್ತಹರೀತಕಂ। ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ವಣ್ಣಿತನ್ತಿ ‘‘ಪೂತಿಮುತ್ತಭೇಸಜ್ಜಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಯಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾದೀಹಿ ಪಸತ್ಥಂ।
Muttaharītakanti gomuttaparibhāvitaṃ, pūtibhāvena vā chaḍḍitattā muttaharītakaṃ. Buddhādīhi vaṇṇitanti ‘‘pūtimuttabhesajjaṃ nissāya yā pabbajjā’’tiādinā sammāsambuddhādīhi pasatthaṃ.
ಏಕೋ ಏಕಚ್ಚೋ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ಸನ್ತೋಸಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ನ ಕಥೇತಿ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಆಯಸ್ಮಾ ಬಾಕುಲತ್ಥೇರೋ। ನ ಸನ್ತುಟ್ಟೋ ಹೋತಿ, ಸನ್ತೋಸಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇತಿ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಥೇರೋ ಉಪನನ್ದೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ। ನೇವ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ, ನ ಸನ್ತೋಸಸ್ಸ ವಣ್ಣಂ ಕಥೇತಿ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಥೇರೋ ಲಾಳುದಾಯೀ। ಅಯನ್ತಿ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೋ। ಅನೇಸನನ್ತಿ ಅಯೋನಿಸೋ ಮಿಚ್ಛಾಜೀವವಸೇನ ಪಚ್ಚಯಪರಿಯೇಸನಂ। ಉತ್ತಸತೀತಿ ‘‘ಕಥಂ ನು ಖೋ ಲಭೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಜಾತುತ್ತಾಸೇನ ಉತ್ತಸತಿ। ತಥಾ ಪರಿತಸ್ಸತಿ। ಅಯನ್ತಿ ಮಹಾಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರೋ। ಏವಂ ಯಥಾವುತ್ತಏಕಚ್ಚಭಿಕ್ಖು ವಿಯ ನ ಪರಿತಸ್ಸತಿ, ಅಲಾಭಪರಿತ್ತಾಸೇನ ವಿಘಾತಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ನ ಪರಿತ್ತಾಸಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಲೋಭೋಯೇವ ಆರಮ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಗನ್ಥನಟ್ಠೇನ ಬಜ್ಝನಟ್ಠೇನ ಗೇಧೋ ಲೋಭಗೇಧೋ। ಮುಚ್ಛನ್ತಿ ಗೇಧಂ ಮೋಮೂಹತ್ತಭಾವಂ। ಆದೀನವನ್ತಿ ದೋಸಂ। ನಿಸ್ಸರಣಮೇವಾತಿ ಚೀವರೇ ಇದಮತ್ಥಿತಾದಸ್ಸನಪುಬ್ಬಕಂ ಅಲಗ್ಗಭಾವಸಙ್ಖಾತನಿಯ್ಯಾನಮೇವ ಪಜಾನನ್ತೋ। ಯಥಾಲದ್ಧಾದೀನನ್ತಿ ಯಥಾಲದ್ಧಪಿಣ್ಡಪಾತಾದೀನಂ। ನಿದ್ಧಾರಣೇ ಚೇತಂ ಸಾಮಿವಚನಂ।
Eko ekacco santuṭṭho hoti, santosassa vaṇṇaṃ na katheti seyyathāpi āyasmā bākulatthero. Na santuṭṭo hoti, santosassa vaṇṇaṃ katheti seyyathāpi thero upanando sakyaputto. Neva santuṭṭho hoti, na santosassa vaṇṇaṃ katheti seyyathāpi thero lāḷudāyī. Ayanti āyasmā mahākassapo. Anesananti ayoniso micchājīvavasena paccayapariyesanaṃ. Uttasatīti ‘‘kathaṃ nu kho labheyya’’nti jātuttāsena uttasati. Tathā paritassati. Ayanti mahākassapatthero. Evaṃ yathāvuttaekaccabhikkhu viya na paritassati, alābhaparittāsena vighātappattiyā na parittāsaṃ āpajjati. Lobhoyeva ārammaṇena saddhiṃ ganthanaṭṭhena bajjhanaṭṭhena gedho lobhagedho. Mucchanti gedhaṃ momūhattabhāvaṃ. Ādīnavanti dosaṃ. Nissaraṇamevāti cīvare idamatthitādassanapubbakaṃ alaggabhāvasaṅkhātaniyyānameva pajānanto. Yathāladdhādīnanti yathāladdhapiṇḍapātādīnaṃ. Niddhāraṇe cetaṃ sāmivacanaṃ.
ಯಥಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪತ್ಥೇರೋತಿ ಅತ್ತನಾ ವತ್ತಬ್ಬನಿಯಾಮೇನ ವದತಿ, ಭಗವತಾ ಪನ ವತ್ತಬ್ಬನಿಯಾಮೇನ ‘‘ಯಥಾ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ। ಕಸ್ಸಪೇನ ನಿದಸ್ಸನಭೂತೇನ। ಕಥನಂ ನಾಮ ಭಾರೋ ‘‘ಮುತ್ತೋ ಮೋಚೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ ಪಟಿಞ್ಞಾನುರೂಪತ್ತಾ। ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಪರಿಪೂರಂ ಕತ್ವಾ ಪೂರಣಂ ಭಾರೋ ಸತ್ಥು ಆಣಾಯ ಸಿರಸಾ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿತಬ್ಬತೋ।
Yathā mahākassapattheroti attanā vattabbaniyāmena vadati, bhagavatā pana vattabbaniyāmena ‘‘yathā kassapo bhikkhū’’ti bhavitabbaṃ. Kassapena nidassanabhūtena. Kathanaṃ nāma bhāro ‘‘mutto moceyya’’nti paṭiññānurūpattā. Paṭipattiṃ paripūraṃ katvā pūraṇaṃ bhāro satthu āṇāya sirasā sampaṭicchitabbato.
ಸನ್ತುಟ್ಠಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Santuṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ಸನ್ತುಟ್ಠಸುತ್ತಂ • 1. Santuṭṭhasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಸನ್ತುಟ್ಠಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Santuṭṭhasuttavaṇṇanā
