| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
९. सप्पङ्गपञ्हो
9. Sappaṅgapañho
९. ‘‘भन्ते नागसेन, ‘सप्पस्स तीणि अङ्गानि गहेतब्बानी’ति यं वदेसि, कतमानि तानि तीणि अङ्गानि गहेतब्बानी’’ति? ‘‘यथा, महाराज, सप्पो उरेन गच्छति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन पञ्ञाय चरितब्बं, पञ्ञाय चरमानस्स खो, महाराज, योगिनो चित्तं ञाये चरति, विलक्खणं विवज्जेति, सलक्खणं भावेति। इदं, महाराज , सप्पस्स पठमं अङ्गं गहेतब्बं।
9. ‘‘Bhante nāgasena, ‘sappassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, sappo urena gacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena paññāya caritabbaṃ, paññāya caramānassa kho, mahārāja, yogino cittaṃ ñāye carati, vilakkhaṇaṃ vivajjeti, salakkhaṇaṃ bhāveti. Idaṃ, mahārāja , sappassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सप्पो चरमानो ओसधं परिवज्जेन्तो चरति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन दुच्चरितं परिवज्जेन्तेन चरितब्बं। इदं, महाराज, सप्पस्स दुतियं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sappo caramāno osadhaṃ parivajjento carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena duccaritaṃ parivajjentena caritabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sappassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, सप्पो मनुस्से दिस्वा तप्पति 1 सोचति चिन्तयति, एवमेव खो महाराज योगिना योगावचरेन कुवितक्के, वितक्केत्वा अरतिं उप्पादयित्वा तप्पितब्बं सोचितब्बं चिन्तयितब्बं ‘पमादेन मे दिवसो वीतिनामितो, न सो पुन सक्का लद्धु’न्ति। इदं, महाराज, सप्पस्स ततियं अङ्गं गहेतब्बं। भासितम्पेतं, महाराज, भगवता भल्लाटियजातके द्विन्नं किन्नरानं –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sappo manusse disvā tappati 2 socati cintayati, evameva kho mahārāja yoginā yogāvacarena kuvitakke, vitakketvā aratiṃ uppādayitvā tappitabbaṃ socitabbaṃ cintayitabbaṃ ‘pamādena me divaso vītināmito, na so puna sakkā laddhu’nti. Idaṃ, mahārāja, sappassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā bhallāṭiyajātake dvinnaṃ kinnarānaṃ –
‘‘‘मयेकरत्तं 3 विप्पवसिम्ह लुद्द, अकामका अञ्ञमञ्ञं सरन्ता।
‘‘‘Mayekarattaṃ 4 vippavasimha ludda, akāmakā aññamaññaṃ sarantā;
तमेकरत्तं 5 अनुतप्पमाना, सोचाम ‘सा रत्ति पुन नहेस्सती’’’ति॥
Tamekarattaṃ 6 anutappamānā, socāma ‘sā ratti puna nahessatī’’’ti.
सप्पङ्गपञ्हो नवमो।
Sappaṅgapañho navamo.
Footnotes:
