Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൯. സപ്പങ്ഗപഞ്ഹോ
9. Sappaṅgapañho
൯. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ‘സപ്പസ്സ തീണി അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’തി യം വദേസി, കതമാനി താനി തീണി അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’’തി? ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, സപ്പോ ഉരേന ഗച്ഛതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന പഞ്ഞായ ചരിതബ്ബം, പഞ്ഞായ ചരമാനസ്സ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനോ ചിത്തം ഞായേ ചരതി, വിലക്ഖണം വിവജ്ജേതി, സലക്ഖണം ഭാവേതി. ഇദം, മഹാരാജ , സപ്പസ്സ പഠമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
9. ‘‘Bhante nāgasena, ‘sappassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, sappo urena gacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena paññāya caritabbaṃ, paññāya caramānassa kho, mahārāja, yogino cittaṃ ñāye carati, vilakkhaṇaṃ vivajjeti, salakkhaṇaṃ bhāveti. Idaṃ, mahārāja , sappassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, സപ്പോ ചരമാനോ ഓസധം പരിവജ്ജേന്തോ ചരതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ദുച്ചരിതം പരിവജ്ജേന്തേന ചരിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, സപ്പസ്സ ദുതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sappo caramāno osadhaṃ parivajjento carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena duccaritaṃ parivajjentena caritabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, sappassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, സപ്പോ മനുസ്സേ ദിസ്വാ തപ്പതി 1 സോചതി ചിന്തയതി, ഏവമേവ ഖോ മഹാരാജ യോഗിനാ യോഗാവചരേന കുവിതക്കേ, വിതക്കേത്വാ അരതിം ഉപ്പാദയിത്വാ തപ്പിതബ്ബം സോചിതബ്ബം ചിന്തയിതബ്ബം ‘പമാദേന മേ ദിവസോ വീതിനാമിതോ, ന സോ പുന സക്കാ ലദ്ധു’ന്തി. ഇദം, മഹാരാജ, സപ്പസ്സ തതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ഭല്ലാടിയജാതകേ ദ്വിന്നം കിന്നരാനം –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, sappo manusse disvā tappati 2 socati cintayati, evameva kho mahārāja yoginā yogāvacarena kuvitakke, vitakketvā aratiṃ uppādayitvā tappitabbaṃ socitabbaṃ cintayitabbaṃ ‘pamādena me divaso vītināmito, na so puna sakkā laddhu’nti. Idaṃ, mahārāja, sappassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā bhallāṭiyajātake dvinnaṃ kinnarānaṃ –
‘‘‘മയേകരത്തം 3 വിപ്പവസിമ്ഹ ലുദ്ദ, അകാമകാ അഞ്ഞമഞ്ഞം സരന്താ;
‘‘‘Mayekarattaṃ 4 vippavasimha ludda, akāmakā aññamaññaṃ sarantā;
തമേകരത്തം 5 അനുതപ്പമാനാ, സോചാമ ‘സാ രത്തി പുന നഹേസ്സതീ’’’തി.
Tamekarattaṃ 6 anutappamānā, socāma ‘sā ratti puna nahessatī’’’ti.
സപ്പങ്ഗപഞ്ഹോ നവമോ.
Sappaṅgapañho navamo.
Footnotes: