| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
६. सप्पसुत्तवण्णना
6. Sappasuttavaṇṇanā
१४२. सुराकारकानन्ति पिट्ठसुरायोजनकानं। कोसलानं इस्सरोति कोसलो, कोसलराजस्स अयन्ति कोसलिका। परिभोगपातीति भत्तपरिभोजनत्थाय पाति परिभोगपाति। कम्मारुद्धनपणाळियाति कम्मारुद्धनपणाळिमुखे। धममानायाति धमियमानाय। तं पन यस्मा भस्तवातेहि पूरितं नाम होति, तस्मा ‘‘भस्तवातेन पूरियमानाया’’ति वुत्तं। नियामभूमियन्ति भगवतो पटिसल्लानट्ठाने सञ्चरन्तं मारं मंसचक्खुनाव दिस्वा। तेनाह ‘‘विज्जुलतालोकेना’’ति।
142.Surākārakānanti piṭṭhasurāyojanakānaṃ. Kosalānaṃ issaroti kosalo, kosalarājassa ayanti kosalikā. Paribhogapātīti bhattaparibhojanatthāya pāti paribhogapāti. Kammāruddhanapaṇāḷiyāti kammāruddhanapaṇāḷimukhe. Dhamamānāyāti dhamiyamānāya. Taṃ pana yasmā bhastavātehi pūritaṃ nāma hoti, tasmā ‘‘bhastavātena pūriyamānāyā’’ti vuttaṃ. Niyāmabhūmiyanti bhagavato paṭisallānaṭṭhāne sañcarantaṃ māraṃ maṃsacakkhunāva disvā. Tenāha ‘‘vijjulatālokenā’’ti.
सेय्यत्थायाति सेय्यानिसंसाय। तेनाह ‘‘ठस्सामी’’तिआदि। अत्तसञ्ञतोति अत्तभावेन संयतो। तेनाह ‘‘संयतत्तभावो’’ति। तंसण्ठितस्साति तस्मिं हत्थपादकुक्कुच्चरहिते बुद्धमुनिस्मिं अवट्ठितस्स। वोस्सज्ज चरेय्य तत्थ सोति इमिना भगवा तं ब्याकरमानो विभिंसिता बुद्धानं किं करिस्सति भयाभावतो? केवलं पन अनट्ठवलिकं उप्पीळेन्तो विय त्वमेव आयासं आपज्जिस्ससीति मारं सन्तज्जेति।
Seyyatthāyāti seyyānisaṃsāya. Tenāha ‘‘ṭhassāmī’’tiādi. Attasaññatoti attabhāvena saṃyato. Tenāha ‘‘saṃyatattabhāvo’’ti. Taṃsaṇṭhitassāti tasmiṃ hatthapādakukkuccarahite buddhamunismiṃ avaṭṭhitassa. Vossajja careyya tattha soti iminā bhagavā taṃ byākaramāno vibhiṃsitā buddhānaṃ kiṃ karissati bhayābhāvato? Kevalaṃ pana anaṭṭhavalikaṃ uppīḷento viya tvameva āyāsaṃ āpajjissasīti māraṃ santajjeti.
भेरवाति अवीतरागानं भयजनका। तत्थाति तंनिमित्तं। फलेय्याति भिज्जेय्य। सत्तिसल्लन्ति सत्तिसङ्खातं पुथुसल्लं। उरस्मिं चारयेय्युन्ति फासुं विज्झितुं ठपेय्युं उग्गिरेय्युं। खन्धुपधीसूति खन्धसङ्खातेसु उपधीसु। ताणं करोन्ति नामाति ततो भयनिमित्ततो अत्तनो ताणं करोन्ति नाम।
Bheravāti avītarāgānaṃ bhayajanakā. Tatthāti taṃnimittaṃ. Phaleyyāti bhijjeyya. Sattisallanti sattisaṅkhātaṃ puthusallaṃ. Urasmiṃ cārayeyyunti phāsuṃ vijjhituṃ ṭhapeyyuṃ uggireyyuṃ. Khandhupadhīsūti khandhasaṅkhātesu upadhīsu. Tāṇaṃ karonti nāmāti tato bhayanimittato attano tāṇaṃ karonti nāma.
सप्पसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Sappasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ६. सप्पसुत्तं • 6. Sappasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ६. सप्पसुत्तवण्णना • 6. Sappasuttavaṇṇanā
