| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๖. สปฺปิทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา
6. Sappidāyakattheraapadānavaṇṇanā
ผุโสฺส นามาถ ภควาติอาทิกํ อายสฺมโต สปฺปิทายกเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร อเนเกสุ ภเวสุ วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต ผุสฺสสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพโตฺต อโหสิฯ ตทา ภควา ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต วีถิยํ จรมาโน ตสฺส อุปาสกสฺส เคหทฺวารํ สมฺปาปุณิฯ อถ โส อุปาสโก ภควนฺตํ ทิสฺวา ปสนฺนมานโส วนฺทิตฺวา ปตฺตปูรํ สปฺปิเตลํ อทาสิ, ภควา อนุโมทนํ กตฺวา ปกฺกามิฯ โส เตเนว โสมนเสฺสน ยาวตายุกํ ฐตฺวา ตโต จุโต เตน ปุเญฺญน เทวโลเก อุปฺปโนฺน ตตฺถ ทิพฺพสุขํ อนุภวิตฺวา มนุเสฺสสุ จ นิพฺพโตฺต อุปฺปนฺนุปฺปนฺนภเว สปฺปิเตลมธุผาณิตาทิมธุราหารสมงฺคี สุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ เอกสฺมิํ กุเล นิพฺพโตฺต วุทฺธิปฺปโตฺต สโทฺธ พุทฺธิสมฺปโนฺน สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส ปพฺพชิตฺวา วตฺตสมฺปโนฺน นจิรเสฺสว อรหา อโหสิฯ
Phussonāmātha bhagavātiādikaṃ āyasmato sappidāyakattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro anekesu bhavesu vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto phussassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto ahosi. Tadā bhagavā bhikkhusaṅghaparivuto vīthiyaṃ caramāno tassa upāsakassa gehadvāraṃ sampāpuṇi. Atha so upāsako bhagavantaṃ disvā pasannamānaso vanditvā pattapūraṃ sappitelaṃ adāsi, bhagavā anumodanaṃ katvā pakkāmi. So teneva somanassena yāvatāyukaṃ ṭhatvā tato cuto tena puññena devaloke uppanno tattha dibbasukhaṃ anubhavitvā manussesu ca nibbatto uppannuppannabhave sappitelamadhuphāṇitādimadhurāhārasamaṅgī sukhaṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ ekasmiṃ kule nibbatto vuddhippatto saddho buddhisampanno satthu dhammadesanaṃ sutvā pasannamānaso pabbajitvā vattasampanno nacirasseva arahā ahosi.
๒๘. โส อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา ชาตโสมนโสฺส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต ผุโสฺส นามาถ ภควาติอาทิมาหฯ ตตฺถ ผุโสฺสติ ผุสฺสนกฺขตฺตโยเคน ชาตตฺตา มาตาปิตูหิ กตนามเธเยฺยน ผุโสฺสฯ อถ วา นิพฺพานํ ผุสิ ปสฺสิ สจฺฉิ อกาสีติ ผุโสฺสฯ อถ วา สมติํสปารมิตาสตฺตติํสโพธิปกฺขิยธเมฺม สกเล จ เตปิฎเก ปริยตฺติธเมฺม ผุสิ ปสฺสิ อญฺญาสีติ ผุโสฺสฯ ภคฺควา ภคฺยวา ยุโตฺตติอาทิปุญฺญโกฎฺฐาสสมงฺคิตาย ภควาฯ อาหุตีนํ ปฎิคฺคโหติ อาหุติโน วุจฺจนฺติ ปูชาสกฺการา, เตสํ อาหุตีนํ ปฎิคฺคเหตุํ อรหตีติ อาหุตีนํ ปฎิคฺคโหฯ มหาชนํ นิพฺพาเปโนฺต วีโร ผุโสฺส นาม ภควา วีถิยํ อถ ตทา คจฺฉเตติ สมฺพโนฺธฯ เสสํ ปากฎเมวาติฯ
28. So attano pubbakammaṃ saritvā jātasomanasso pubbacaritāpadānaṃ pakāsento phusso nāmātha bhagavātiādimāha. Tattha phussoti phussanakkhattayogena jātattā mātāpitūhi katanāmadheyyena phusso. Atha vā nibbānaṃ phusi passi sacchi akāsīti phusso. Atha vā samatiṃsapāramitāsattatiṃsabodhipakkhiyadhamme sakale ca tepiṭake pariyattidhamme phusi passi aññāsīti phusso. Bhaggavā bhagyavā yuttotiādipuññakoṭṭhāsasamaṅgitāya bhagavā. Āhutīnaṃ paṭiggahoti āhutino vuccanti pūjāsakkārā, tesaṃ āhutīnaṃ paṭiggahetuṃ arahatīti āhutīnaṃ paṭiggaho. Mahājanaṃ nibbāpento vīro phusso nāma bhagavā vīthiyaṃ atha tadā gacchateti sambandho. Sesaṃ pākaṭamevāti.
สปฺปิทายกเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Sappidāyakattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๖. สปฺปิทายกเตฺถรอปทานํ • 6. Sappidāyakattheraapadānaṃ
