| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
3. සප්‌පුරිසධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Sappurisadhammasuttavaṇṇanā
105. එවං මෙ සුතන්‌ති සප්‌පුරිසධම්‌මසුත්‌තං. තත්‌ථ සප්‌පුරිසධම්‌මන්‌ති සප්‌පුරිසානං ධම්‌මං. අසප්‌පුරිසධම්‌මන්‌ති පාපපුරිසානං ධම්‌මං. එවං මාතිකං ඨපෙත්‌වාපි පුන යථා නාම මග්‌ගකුසලො පුරිසො වාමං මුඤ්‌චිත්‌වා දක්‌ඛිණං ගණ්‌හාති. පඨමං මුඤ්‌චිතබ්‌බං කථෙති, එවං පහාතබ්‌බං ධම්‌මං පඨමං දෙසෙන්‌තො කතමො ච, භික්‌ඛවෙ, අසප්‌පුරිසධම්‌මොතිආදිමාහ. තත්‌ථ උච්‌චාකුලාති ඛත්‌තියකුලා වා බ්‍රාහ්‌මණකුලා වා. එතදෙව හි කුලද්‌වයං ‘‘උච්‌චාකුල’’න්‌ති වුච්‌චති. සො තත්‌ථ පුජ්‌ජොති සො භික්‌ඛු තෙසු භික්‌ඛූසු පූජාරහො. අන්‌තරං කරිත්‌වාති අබ්‌භන්‌තරං කත්‌වා.
105.Evaṃme sutanti sappurisadhammasuttaṃ. Tattha sappurisadhammanti sappurisānaṃ dhammaṃ. Asappurisadhammanti pāpapurisānaṃ dhammaṃ. Evaṃ mātikaṃ ṭhapetvāpi puna yathā nāma maggakusalo puriso vāmaṃ muñcitvā dakkhiṇaṃ gaṇhāti. Paṭhamaṃ muñcitabbaṃ katheti, evaṃ pahātabbaṃ dhammaṃ paṭhamaṃ desento katamo ca, bhikkhave, asappurisadhammotiādimāha. Tattha uccākulāti khattiyakulā vā brāhmaṇakulā vā. Etadeva hi kuladvayaṃ ‘‘uccākula’’nti vuccati. So tattha pujjoti so bhikkhu tesu bhikkhūsu pūjāraho. Antaraṃ karitvāti abbhantaraṃ katvā.
මහාකුලාති ඛත්‌තියකුලා වා බ්‍රාහ්‌මණකුලා වා වෙස්‌සකුලා වා. ඉදමෙව හි කුලත්‌තයං ‘‘මහාකුල’’න්‌ති වුච්‌චති. මහාභොගකුලාති මහන්‌තෙහි භොගෙහි සමන්‌නාගතා කුලා. උළාරභොගකුලාති උළාරෙහි පණීතෙහි භොගෙහි සම්‌පන්‌නකුලා. ඉමස්‌මිං පදද්‌වයෙ චත්‌තාරිපි කුලානි ලබ්‌භන්‌ති. යත්‌ථ කත්‌ථචි කුලෙ ජාතො හි පුඤ්‌ඤබලෙහි මහාභොගොපි උළාරභොගොපි හොතියෙව.
Mahākulāti khattiyakulā vā brāhmaṇakulā vā vessakulā vā. Idameva hi kulattayaṃ ‘‘mahākula’’nti vuccati. Mahābhogakulāti mahantehi bhogehi samannāgatā kulā. Uḷārabhogakulāti uḷārehi paṇītehi bhogehi sampannakulā. Imasmiṃ padadvaye cattāripi kulāni labbhanti. Yattha katthaci kule jāto hi puññabalehi mahābhogopi uḷārabhogopi hotiyeva.
106. යසස්‌සීති පරිවාරසම්‌පන්‌නො. අප්‌පඤ්‌ඤාතාති රත්‌තිං ඛිත්‌තසරා විය සඞ්‌ඝමජ්‌ඣාදීසු න පඤ්‌ඤායන්‌ති. අප්‌පෙසක්‌ඛාති අප්‌පපරිවාරා.
106.Yasassīti parivārasampanno. Appaññātāti rattiṃ khittasarā viya saṅghamajjhādīsu na paññāyanti. Appesakkhāti appaparivārā.
107. ආරඤ්‌ඤිකොති සමාදින්‌නආරඤ්‌ඤිකධුතඞ්‌ගො. සෙසධුතඞ්‌ගෙසුපි එසෙව නයො. ඉමස්‌මිඤ්‌ච සුත්‌තෙ පාළියං නවෙව ධුතඞ්‌ගානි ආගතානි, විත්‌ථාරෙන පනෙතානි තෙරස හොන්‌ති. තෙසු යං වත්‌තබ්‌බං, තං සබ්‌බං සබ්‌බාකාරෙන විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ ධුතඞ්‌ගනිද්‌දෙසෙ වුත්‌තමෙව.
107.Āraññikoti samādinnaāraññikadhutaṅgo. Sesadhutaṅgesupi eseva nayo. Imasmiñca sutte pāḷiyaṃ naveva dhutaṅgāni āgatāni, vitthārena panetāni terasa honti. Tesu yaṃ vattabbaṃ, taṃ sabbaṃ sabbākārena visuddhimagge dhutaṅganiddese vuttameva.
108. අතම්‌මයතාති තම්‌මයතා වුච්‌චති තණ්‌හා, නිත්‌තණ්‌හාති අත්‌ථො. අතම්‌මයතඤ්‌ඤෙව අන්‌තරං කරිත්‌වාති නිත්‌තණ්‌හතංයෙව කාරණං කත්‌වා අබ්‌භන්‌තරං වා කත්‌වා, චිත්‌තෙ උප්‌පාදෙත්‌වාති අත්‌ථො.
108.Atammayatāti tammayatā vuccati taṇhā, nittaṇhāti attho. Atammayataññeva antaraṃ karitvāti nittaṇhataṃyeva kāraṇaṃ katvā abbhantaraṃ vā katvā, citte uppādetvāti attho.
නිරොධවාරෙ යස්‌මා අනාගාමිඛීණාසවාව තං සමාපත්‌තිං සමාපජ්‌ජන්‌ති, පුථුජ්‌ජනස්‌ස සා නත්‌ථි, තස්‌මා අසප්‌පුරිසවාරො පරිහීනො. න කඤ්‌චි මඤ්‌ඤතීති කඤ්‌චි පුග්‌ගලං තීහි මඤ්‌ඤනාහි න මඤ්‌ඤති. න කුහිඤ්‌චි මඤ්‌ඤතීති කිස්‌මිඤ්‌චි ඔකාසෙ න මඤ්‌ඤති. න කෙනචි මඤ්‌ඤතීති කෙනචි වත්‌ථුනාපි තං පුග්‌ගලං න මඤ්‌ඤති. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Nirodhavāre yasmā anāgāmikhīṇāsavāva taṃ samāpattiṃ samāpajjanti, puthujjanassa sā natthi, tasmā asappurisavāro parihīno. Na kañci maññatīti kañci puggalaṃ tīhi maññanāhi na maññati. Nakuhiñci maññatīti kismiñci okāse na maññati. Na kenaci maññatīti kenaci vatthunāpi taṃ puggalaṃ na maññati. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
සප්‌පුරිසධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sappurisadhammasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 3. සප්‌පුරිසසුත්‌තං • 3. Sappurisasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. සප්‌පුරිසධම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Sappurisadhammasuttavaṇṇanā
