Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ४८३. सरभमिगजातकं (१०)

    483. Sarabhamigajātakaṃ (10)

    १३४.

    134.

    आसीसेथेव 1 पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।

    Āsīsetheva 2 puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, yathā icchiṃ tathā ahu.

    १३५.

    135.

    आसीसेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।

    Āsīsetheva puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, udakā thalamubbhataṃ.

    १३६.

    136.

    वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।

    Vāyametheva puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    पस्सामि वोहं अत्तानं, यथा इच्छिं तथा अहु॥

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, yathā icchiṃ tathā ahu.

    १३७.

    137.

    वायमेथेव पुरिसो, न निब्बिन्देय्य पण्डितो।

    Vāyametheva puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    पस्सामि वोहं अत्तानं, उदका थलमुब्भतं॥

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, udakā thalamubbhataṃ.

    १३८.

    138.

    दुक्खूपनीतोपि नरो सपञ्‍ञो, आसं न छिन्देय्य सुखागमाय।

    Dukkhūpanītopi naro sapañño, āsaṃ na chindeyya sukhāgamāya;

    बहू हि फस्सा अहिता हिता च, अवितक्‍किता मच्‍चमुपब्बजन्ति 3

    Bahū hi phassā ahitā hitā ca, avitakkitā maccamupabbajanti 4.

    १३९.

    139.

    अचिन्तितम्पि भवति, चिन्तितम्पि विनस्सति।

    Acintitampi bhavati, cintitampi vinassati;

    न हि चिन्तामया भोगा, इत्थिया पुरिसस्स वा॥

    Na hi cintāmayā bhogā, itthiyā purisassa vā.

    १४०.

    140.

    सरभं गिरिदुग्गस्मिं, यं त्वं अनुसरी पुरे।

    Sarabhaṃ giriduggasmiṃ, yaṃ tvaṃ anusarī pure;

    अलीनचित्तस्स तुवं, विक्‍कन्तमनुजीवसि 5

    Alīnacittassa tuvaṃ, vikkantamanujīvasi 6.

    १४१.

    141.

    यो तं विदुग्गा नरका समुद्धरि, सिलाय योग्गं सरभो करित्वा।

    Yo taṃ viduggā narakā samuddhari, silāya yoggaṃ sarabho karitvā;

    दुक्खूपनीतं मच्‍चुमुखा पमोचयि, अलीनचित्तं तं मिगं 7 वदेसि॥

    Dukkhūpanītaṃ maccumukhā pamocayi, alīnacittaṃ taṃ migaṃ 8 vadesi.

    १४२.

    142.

    किं त्वं नु 9 तत्थेव तदा अहोसि, उदाहु ते कोचि नं 10 एतदक्खा।

    Kiṃ tvaṃ nu 11 tattheva tadā ahosi, udāhu te koci naṃ 12 etadakkhā;

    विवट्टच्छद्दो नुसि सब्बदस्सी, ञाणं नु ते ब्राह्मण भिंसरूपं॥

    Vivaṭṭacchaddo nusi sabbadassī, ñāṇaṃ nu te brāhmaṇa bhiṃsarūpaṃ.

    १४३.

    143.

    न चेवहं तत्थ तदा अहोसिं, न चापि मे कोचि नं 13 एतदक्खा।

    Na cevahaṃ tattha tadā ahosiṃ, na cāpi me koci naṃ 14 etadakkhā;

    गाथापदानञ्‍च सुभासितानं, अत्थं तदानेन्ति जनिन्द धीरा॥

    Gāthāpadānañca subhāsitānaṃ, atthaṃ tadānenti janinda dhīrā.

    १४४.

    144.

    आदाय पत्तिं 15 परविरियघातिं, चापे सरं किं विचिकिच्छसे तुवं।

    Ādāya pattiṃ 16 paraviriyaghātiṃ, cāpe saraṃ kiṃ vicikicchase tuvaṃ;

    नुन्‍नो 17 सरो सरभं हन्तु खिप्पं, अन्‍नञ्हि एतं वरपञ्‍ञ रञ्‍ञो॥

    Nunno 18 saro sarabhaṃ hantu khippaṃ, annañhi etaṃ varapañña rañño.

    १४५.

    145.

    अद्धा पजानामि अहम्पि एतं, अन्‍नं मिगो ब्राह्मण खत्तियस्स।

    Addhā pajānāmi ahampi etaṃ, annaṃ migo brāhmaṇa khattiyassa;

    पुब्बे कतञ्‍च 19 अपचायमानो, तस्मा मिगं सरभं नो हनामि॥

    Pubbe katañca 20 apacāyamāno, tasmā migaṃ sarabhaṃ no hanāmi.

    १४६.

    146.

    नेसो मिगो महाराज, असुरेसो दिसम्पति।

    Neso migo mahārāja, asureso disampati;

    एतं हन्त्वा मनुस्सिन्द, भवस्सु अमराधिपो॥

    Etaṃ hantvā manussinda, bhavassu amarādhipo.

    १४७.

    147.

    सचे च राजा 21 विचिकिच्छसे तुवं, हन्तुं मिगं सरभं सहायकं 22

    Sace ca rājā 23 vicikicchase tuvaṃ, hantuṃ migaṃ sarabhaṃ sahāyakaṃ 24;

    सपुत्तदारो नरवीरसेट्ठ 25, गन्त्वा 26 तुवं वेतरणिं यमस्स॥

    Saputtadāro naravīraseṭṭha 27, gantvā 28 tuvaṃ vetaraṇiṃ yamassa.

    १४८.

    148.

    कामं अहं जानपदा च सब्बे, पुत्ता च दारा च सहायसङ्घा।

    Kāmaṃ ahaṃ jānapadā ca sabbe, puttā ca dārā ca sahāyasaṅghā;

    गच्छेमु तं वेतरणिं यमस्स, न त्वेव हञ्‍ञो मम पाणदो यो 29

    Gacchemu taṃ vetaraṇiṃ yamassa, na tveva hañño mama pāṇado yo 30.

    १४९.

    149.

    अयं मिगो किच्छगतस्स मय्हं, एकस्स कत्ता विवनस्मि घोरे।

    Ayaṃ migo kicchagatassa mayhaṃ, ekassa kattā vivanasmi ghore;

    तं तादिसं पुब्बकिच्‍चं सरन्तो, जानं महाब्रह्मे कथं हनेय्यं॥

    Taṃ tādisaṃ pubbakiccaṃ saranto, jānaṃ mahābrahme kathaṃ haneyyaṃ.

    १५०.

    150.

    मित्ताभिराधी चिरमेव जीव, रज्‍जं इमं धम्मगुणे 31 पसास।

    Mittābhirādhī cirameva jīva, rajjaṃ imaṃ dhammaguṇe 32 pasāsa;

    नारीगणेहि परिचारियन्तो, मोदस्सु रट्ठे तिदिवेव वासवो॥

    Nārīgaṇehi paricāriyanto, modassu raṭṭhe tidiveva vāsavo.

    १५१.

    151.

    अक्‍कोधनो निच्‍चपसन्‍नचित्तो, सब्बातिथी याचयोगो भवित्वा 33

    Akkodhano niccapasannacitto, sabbātithī yācayogo bhavitvā 34;

    दत्वा च भुत्वा च यथानुभावं, अनिन्दितो सग्गमुपेहि ठानन्ति॥

    Datvā ca bhutvā ca yathānubhāvaṃ, anindito saggamupehi ṭhānanti.

    सरभमिगजातकं दसमं।

    Sarabhamigajātakaṃ dasamaṃ.

    तेरसकनिपातं निट्ठितं।

    Terasakanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    तस्सुद्दानं –

    Tassuddānaṃ –

    वरअम्ब कुठारि सहंसवरो, अथरञ्‍ञस्मिं दूतकपञ्‍चमको।

    Varaamba kuṭhāri sahaṃsavaro, atharaññasmiṃ dūtakapañcamako;

    अथ बोधि अकित्ति सुतक्‍करिना, अथ रुरुमिगेनपरो सरभोति॥

    Atha bodhi akitti sutakkarinā, atha rurumigenaparo sarabhoti.







    Footnotes:
    1. आसिंसेथेव (सी॰ स्या॰ पी॰)
    2. āsiṃsetheva (sī. syā. pī.)
    3. मच्‍चुमुपब्बजन्ति (क॰ सी॰ पी॰), मच्‍चुमुपपज्‍जन्ति (स्या॰ क॰) एत्थ ‘‘अवितक्‍कितापि फस्सो मच्‍चं जनं उपगच्छन्ती’’ति अत्थो
    4. maccumupabbajanti (ka. sī. pī.), maccumupapajjanti (syā. ka.) ettha ‘‘avitakkitāpi phasso maccaṃ janaṃ upagacchantī’’ti attho
    5. तव, विक्‍कन्तं जीवितं लभि (क॰)
    6. tava, vikkantaṃ jīvitaṃ labhi (ka.)
    7. तमेव (स्या॰ क॰)
    8. tameva (syā. ka.)
    9. तुवन्‍नु (सी॰ पी॰)
    10. तं (क॰)
    11. tuvannu (sī. pī.)
    12. taṃ (ka.)
    13. तं (क॰)
    14. taṃ (ka.)
    15. पत्तं (स्या॰), पट्टिं (क॰)
    16. pattaṃ (syā.), paṭṭiṃ (ka.)
    17. नुण्णो (क॰ सी॰ स्या॰), तुण्णो (क॰)
    18. nuṇṇo (ka. sī. syā.), tuṇṇo (ka.)
    19. पुब्बे च कतं (क॰)
    20. pubbe ca kataṃ (ka.)
    21. राज (सी॰ स्या॰ पी॰)
    22. सहायकं मे (सी॰ पी॰)
    23. rāja (sī. syā. pī.)
    24. sahāyakaṃ me (sī. pī.)
    25. नरविरियसेट्ठ (सी॰ पी॰)
    26. गन्ता (सी॰ पी॰ अट्ठ॰)
    27. naraviriyaseṭṭha (sī. pī.)
    28. gantā (sī. pī. aṭṭha.)
    29. पाणद’स्स (सी॰ स्या॰ पी॰)
    30. pāṇada’ssa (sī. syā. pī.)
    31. रज्‍जम्पिमं चस्स गणे (क॰)
    32. rajjampimaṃ cassa gaṇe (ka.)
    33. पाहुनके करित्वा (स्या॰), याचयोगो विदित्वा (क॰)
    34. pāhunake karitvā (syā.), yācayogo viditvā (ka.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४८३] १०. सरभमिगजातकवण्णना • [483] 10. Sarabhamigajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact