Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๔๘๓. สรภมิคชาตกํ (๑๐)

    483. Sarabhamigajātakaṃ (10)

    ๑๓๔.

    134.

    อาสีเสเถว 1 ปุริโส, น นิพฺพิเนฺทยฺย ปณฺฑิโต;

    Āsīsetheva 2 puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ, ยถา อิจฺฉิํ ตถา อหุฯ

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, yathā icchiṃ tathā ahu.

    ๑๓๕.

    135.

    อาสีเสเถว ปุริโส, น นิพฺพิเนฺทยฺย ปณฺฑิโต;

    Āsīsetheva puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ, อุทกา ถลมุพฺภตํฯ

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, udakā thalamubbhataṃ.

    ๑๓๖.

    136.

    วายเมเถว ปุริโส, น นิพฺพิเนฺทยฺย ปณฺฑิโต;

    Vāyametheva puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ, ยถา อิจฺฉิํ ตถา อหุฯ

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, yathā icchiṃ tathā ahu.

    ๑๓๗.

    137.

    วายเมเถว ปุริโส, น นิพฺพิเนฺทยฺย ปณฺฑิโต;

    Vāyametheva puriso, na nibbindeyya paṇḍito;

    ปสฺสามิ โวหํ อตฺตานํ, อุทกา ถลมุพฺภตํฯ

    Passāmi vohaṃ attānaṃ, udakā thalamubbhataṃ.

    ๑๓๘.

    138.

    ทุกฺขูปนีโตปิ นโร สปโญฺญ, อาสํ น ฉิเนฺทยฺย สุขาคมาย;

    Dukkhūpanītopi naro sapañño, āsaṃ na chindeyya sukhāgamāya;

    พหู หิ ผสฺสา อหิตา หิตา จ, อวิตกฺกิตา มจฺจมุปพฺพชนฺติ 3

    Bahū hi phassā ahitā hitā ca, avitakkitā maccamupabbajanti 4.

    ๑๓๙.

    139.

    อจินฺติตมฺปิ ภวติ, จินฺติตมฺปิ วินสฺสติ;

    Acintitampi bhavati, cintitampi vinassati;

    น หิ จินฺตามยา โภคา, อิตฺถิยา ปุริสสฺส วาฯ

    Na hi cintāmayā bhogā, itthiyā purisassa vā.

    ๑๔๐.

    140.

    สรภํ คิริทุคฺคสฺมิํ, ยํ ตฺวํ อนุสรี ปุเร;

    Sarabhaṃ giriduggasmiṃ, yaṃ tvaṃ anusarī pure;

    อลีนจิตฺตสฺส ตุวํ, วิกฺกนฺตมนุชีวสิ 5

    Alīnacittassa tuvaṃ, vikkantamanujīvasi 6.

    ๑๔๑.

    141.

    โย ตํ วิทุคฺคา นรกา สมุทฺธริ, สิลาย โยคฺคํ สรโภ กริตฺวา;

    Yo taṃ viduggā narakā samuddhari, silāya yoggaṃ sarabho karitvā;

    ทุกฺขูปนีตํ มจฺจุมุขา ปโมจยิ, อลีนจิตฺตํ ตํ มิคํ 7 วเทสิฯ

    Dukkhūpanītaṃ maccumukhā pamocayi, alīnacittaṃ taṃ migaṃ 8 vadesi.

    ๑๔๒.

    142.

    กิํ ตฺวํ นุ 9 ตเตฺถว ตทา อโหสิ, อุทาหุ เต โกจิ นํ 10 เอตทกฺขา;

    Kiṃ tvaṃ nu 11 tattheva tadā ahosi, udāhu te koci naṃ 12 etadakkhā;

    วิวฎฺฎจฺฉโทฺท นุสิ สพฺพทสฺสี, ญาณํ นุ เต พฺราหฺมณ ภิํสรูปํฯ

    Vivaṭṭacchaddo nusi sabbadassī, ñāṇaṃ nu te brāhmaṇa bhiṃsarūpaṃ.

    ๑๔๓.

    143.

    น เจวหํ ตตฺถ ตทา อโหสิํ, น จาปิ เม โกจิ นํ 13 เอตทกฺขา;

    Na cevahaṃ tattha tadā ahosiṃ, na cāpi me koci naṃ 14 etadakkhā;

    คาถาปทานญฺจ สุภาสิตานํ, อตฺถํ ตทาเนนฺติ ชนินฺท ธีราฯ

    Gāthāpadānañca subhāsitānaṃ, atthaṃ tadānenti janinda dhīrā.

    ๑๔๔.

    144.

    อาทาย ปตฺติํ 15 ปรวิริยฆาติํ, จาเป สรํ กิํ วิจิกิจฺฉเส ตุวํ;

    Ādāya pattiṃ 16 paraviriyaghātiṃ, cāpe saraṃ kiṃ vicikicchase tuvaṃ;

    นุโนฺน 17 สโร สรภํ หนฺตุ ขิปฺปํ, อนฺนญฺหิ เอตํ วรปญฺญ รโญฺญฯ

    Nunno 18 saro sarabhaṃ hantu khippaṃ, annañhi etaṃ varapañña rañño.

    ๑๔๕.

    145.

    อทฺธา ปชานามิ อหมฺปิ เอตํ, อนฺนํ มิโค พฺราหฺมณ ขตฺติยสฺส;

    Addhā pajānāmi ahampi etaṃ, annaṃ migo brāhmaṇa khattiyassa;

    ปุเพฺพ กตญฺจ 19 อปจายมาโน, ตสฺมา มิคํ สรภํ โน หนามิฯ

    Pubbe katañca 20 apacāyamāno, tasmā migaṃ sarabhaṃ no hanāmi.

    ๑๔๖.

    146.

    เนโส มิโค มหาราช, อสุเรโส ทิสมฺปติ;

    Neso migo mahārāja, asureso disampati;

    เอตํ หนฺตฺวา มนุสฺสินฺท, ภวสฺสุ อมราธิโปฯ

    Etaṃ hantvā manussinda, bhavassu amarādhipo.

    ๑๔๗.

    147.

    สเจ จ ราชา 21 วิจิกิจฺฉเส ตุวํ, หนฺตุํ มิคํ สรภํ สหายกํ 22;

    Sace ca rājā 23 vicikicchase tuvaṃ, hantuṃ migaṃ sarabhaṃ sahāyakaṃ 24;

    สปุตฺตทาโร นรวีรเสฎฺฐ 25, คนฺตฺวา 26 ตุวํ เวตรณิํ ยมสฺสฯ

    Saputtadāro naravīraseṭṭha 27, gantvā 28 tuvaṃ vetaraṇiṃ yamassa.

    ๑๔๘.

    148.

    กามํ อหํ ชานปทา จ สเพฺพ, ปุตฺตา จ ทารา จ สหายสงฺฆา;

    Kāmaṃ ahaṃ jānapadā ca sabbe, puttā ca dārā ca sahāyasaṅghā;

    คเจฺฉมุ ตํ เวตรณิํ ยมสฺส, น เตฺวว หโญฺญ มม ปาณโท โย 29

    Gacchemu taṃ vetaraṇiṃ yamassa, na tveva hañño mama pāṇado yo 30.

    ๑๔๙.

    149.

    อยํ มิโค กิจฺฉคตสฺส มยฺหํ, เอกสฺส กตฺตา วิวนสฺมิ โฆเร;

    Ayaṃ migo kicchagatassa mayhaṃ, ekassa kattā vivanasmi ghore;

    ตํ ตาทิสํ ปุพฺพกิจฺจํ สรโนฺต, ชานํ มหาพฺรเหฺม กถํ หเนยฺยํฯ

    Taṃ tādisaṃ pubbakiccaṃ saranto, jānaṃ mahābrahme kathaṃ haneyyaṃ.

    ๑๕๐.

    150.

    มิตฺตาภิราธี จิรเมว ชีว, รชฺชํ อิมํ ธมฺมคุเณ 31 ปสาส;

    Mittābhirādhī cirameva jīva, rajjaṃ imaṃ dhammaguṇe 32 pasāsa;

    นารีคเณหิ ปริจาริยโนฺต, โมทสฺสุ รเฎฺฐ ติทิเวว วาสโวฯ

    Nārīgaṇehi paricāriyanto, modassu raṭṭhe tidiveva vāsavo.

    ๑๕๑.

    151.

    อโกฺกธโน นิจฺจปสนฺนจิโตฺต, สพฺพาติถี ยาจโยโค ภวิตฺวา 33;

    Akkodhano niccapasannacitto, sabbātithī yācayogo bhavitvā 34;

    ทตฺวา จ ภุตฺวา จ ยถานุภาวํ, อนินฺทิโต สคฺคมุเปหิ ฐานนฺติฯ

    Datvā ca bhutvā ca yathānubhāvaṃ, anindito saggamupehi ṭhānanti.

    สรภมิคชาตกํ ทสมํฯ

    Sarabhamigajātakaṃ dasamaṃ.

    เตรสกนิปาตํ นิฎฺฐิตํฯ

    Terasakanipātaṃ niṭṭhitaṃ.

    ตสฺสุทฺทานํ –

    Tassuddānaṃ –

    วรอมฺพ กุฐาริ สหํสวโร, อถรญฺญสฺมิํ ทูตกปญฺจมโก;

    Varaamba kuṭhāri sahaṃsavaro, atharaññasmiṃ dūtakapañcamako;

    อถ โพธิ อกิตฺติ สุตกฺกรินา, อถ รุรุมิเคนปโร สรโภติฯ

    Atha bodhi akitti sutakkarinā, atha rurumigenaparo sarabhoti.







    Footnotes:
    1. อาสิํเสเถว (สี. สฺยา. ปี.)
    2. āsiṃsetheva (sī. syā. pī.)
    3. มจฺจุมุปพฺพชนฺติ (ก. สี. ปี.), มจฺจุมุปปชฺชนฺติ (สฺยา. ก.) เอตฺถ ‘‘อวิตกฺกิตาปิ ผโสฺส มจฺจํ ชนํ อุปคจฺฉนฺตี’’ติ อโตฺถ
    4. maccumupabbajanti (ka. sī. pī.), maccumupapajjanti (syā. ka.) ettha ‘‘avitakkitāpi phasso maccaṃ janaṃ upagacchantī’’ti attho
    5. ตว, วิกฺกนฺตํ ชีวิตํ ลภิ (ก.)
    6. tava, vikkantaṃ jīvitaṃ labhi (ka.)
    7. ตเมว (สฺยา. ก.)
    8. tameva (syā. ka.)
    9. ตุวนฺนุ (สี. ปี.)
    10. ตํ (ก.)
    11. tuvannu (sī. pī.)
    12. taṃ (ka.)
    13. ตํ (ก.)
    14. taṃ (ka.)
    15. ปตฺตํ (สฺยา.), ปฎฺฎิํ (ก.)
    16. pattaṃ (syā.), paṭṭiṃ (ka.)
    17. นุโณฺณ (ก. สี. สฺยา.), ตุโณฺณ (ก.)
    18. nuṇṇo (ka. sī. syā.), tuṇṇo (ka.)
    19. ปุเพฺพ จ กตํ (ก.)
    20. pubbe ca kataṃ (ka.)
    21. ราช (สี. สฺยา. ปี.)
    22. สหายกํ เม (สี. ปี.)
    23. rāja (sī. syā. pī.)
    24. sahāyakaṃ me (sī. pī.)
    25. นรวิริยเสฎฺฐ (สี. ปี.)
    26. คนฺตา (สี. ปี. อฎฺฐ.)
    27. naraviriyaseṭṭha (sī. pī.)
    28. gantā (sī. pī. aṭṭha.)
    29. ปาณท’สฺส (สี. สฺยา. ปี.)
    30. pāṇada’ssa (sī. syā. pī.)
    31. รชฺชมฺปิมํ จสฺส คเณ (ก.)
    32. rajjampimaṃ cassa gaṇe (ka.)
    33. ปาหุนเก กริตฺวา (สฺยา.), ยาจโยโค วิทิตฺวา (ก.)
    34. pāhunake karitvā (syā.), yācayogo viditvā (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๔๘๓] ๑๐. สรภมิคชาตกวณฺณนา • [483] 10. Sarabhamigajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact