| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
4. ஸரப⁴ஸுத்தவண்ணனா
4. Sarabhasuttavaṇṇanā
65. சதுத்தே² கி³ஜ்ஜா² எத்த² ஸந்தீதி கி³ஜ்ஜ²ங், கூடங். தங் ஏதஸ்ஸாதி கி³ஜ்ஜ²கூடோ. கி³ஜ்ஜோ² வியாதி வா கி³ஜ்ஜ²ங், கூடங். தங் ஏதஸ்ஸாதி கி³ஜ்ஜ²கூடோ, பப்³ப³தோ. தஸ்மிங் கி³ஜ்ஜ²கூடே. தேனாஹ ‘‘கி³ஜ்ஜா² வா’’திஆதி³. அசிரபக்கந்தோதி எத்த² ந தே³ஸந்தரபக்கமனங் அதி⁴ப்பேதங், அத² கோ² ஸாஸனபக்கமனந்தி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘இமஸ்மிங் ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா’’திஆதி³மாஹ, தேனேவ ஹி ‘‘இமஸ்ஸா த⁴ம்மவினயா’’தி வுத்தங். லப்³ப⁴தீதி லாபோ⁴, சதுன்னங் பச்சயானமேதங் அதி⁴வசனங். ஸக்கச்சங் காதப்³போ³ தா³தப்³போ³தி ஸக்காரோ. பச்சயா ஏவ ஹி பணீதபணீதா ஸுந்த³ரஸுந்த³ரா அபி⁴ஸங்க²ரித்வா கதா ஸக்காராதி வுச்சந்தி. ஸக்காரோதி வா ஸுந்த³ரகாரோ, பரேஹி அத்தனோ கா³ரவகிரியா புப்பா²தீ³ஹி வா பூஜா. லாபோ⁴ ச ஸக்காரோ ச லாப⁴ஸக்காரா, தே நட்டா² பஹீனா ஏதேஸந்தி நட்ட²லாப⁴ஸக்காரா.
65. Catutthe gijjhā ettha santīti gijjhaṃ, kūṭaṃ. Taṃ etassāti gijjhakūṭo. Gijjho viyāti vā gijjhaṃ, kūṭaṃ. Taṃ etassāti gijjhakūṭo, pabbato. Tasmiṃ gijjhakūṭe. Tenāha ‘‘gijjhāvā’’tiādi. Acirapakkantoti ettha na desantarapakkamanaṃ adhippetaṃ, atha kho sāsanapakkamananti dassento ‘‘imasmiṃ sāsane pabbajitvā’’tiādimāha, teneva hi ‘‘imassā dhammavinayā’’ti vuttaṃ. Labbhatīti lābho, catunnaṃ paccayānametaṃ adhivacanaṃ. Sakkaccaṃ kātabbo dātabboti sakkāro. Paccayā eva hi paṇītapaṇītā sundarasundarā abhisaṅkharitvā katā sakkārāti vuccanti. Sakkāroti vā sundarakāro, parehi attano gāravakiriyā pupphādīhi vā pūjā. Lābho ca sakkāro ca lābhasakkārā, te naṭṭhā pahīnā etesanti naṭṭhalābhasakkārā.
மஹாலாப⁴ஸக்காரோ உப்பஜ்ஜீதி ததா³ கிர ப⁴க³வதோ மஹாலாப⁴ஸக்காரோ உப்பஜ்ஜி யதா² தங் சத்தாரோ அஸங்கெ²ய்யே பூரிததா³னபாரமிஸஞ்சயஸ்ஸ. ஸப்³ப³தி³ஸாஸு ஹி யமகமஹாமேகோ⁴ வுட்ட²ஹித்வா மஹோகோ⁴ விய ஸப்³ப³பாரமியோ ‘‘ஏகஸ்மிங் அத்தபா⁴வே விபாகங் த³ஸ்ஸாமா’’தி ஸம்பிண்டி³தா விய லாப⁴ஸக்காரமஹோக⁴ங் நிப்³ப³த்தயிங்ஸு. ததோ ததோ அன்னபானயானவத்த²மாலாக³ந்த⁴விலேபனாதி³ஹத்தா² க²த்தியப்³ராஹ்மணாத³யோ ஆக³ந்த்வா ‘‘கஹங் பு³த்³தோ⁴ , கஹங் ப⁴க³வா, கஹங் தே³வதே³வோ நராஸபோ⁴ புரிஸஸீஹோ’’தி ப⁴க³வந்தங் பரியேஸந்தி, ஸகடஸதேஹிபி பச்சயே ஆஹரித்வா ஓகாஸங் அலப⁴மானா ஸமந்தா கா³வுதப்பமாணம்பி ஸகடது⁴ரேன ஸகடது⁴ரங் ஆஹச்ச திட்ட²ந்தி சேவ அனுப³ந்த⁴ந்தி ச அந்த⁴கவிந்த³ப்³ராஹ்மணோ விய. யதா² ச ப⁴க³வதோ, ஏவங் பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸபி. வுத்தம்பி சேதங் –
Mahālābhasakkāro uppajjīti tadā kira bhagavato mahālābhasakkāro uppajji yathā taṃ cattāro asaṅkheyye pūritadānapāramisañcayassa. Sabbadisāsu hi yamakamahāmegho vuṭṭhahitvā mahogho viya sabbapāramiyo ‘‘ekasmiṃ attabhāve vipākaṃ dassāmā’’ti sampiṇḍitā viya lābhasakkāramahoghaṃ nibbattayiṃsu. Tato tato annapānayānavatthamālāgandhavilepanādihatthā khattiyabrāhmaṇādayo āgantvā ‘‘kahaṃ buddho , kahaṃ bhagavā, kahaṃ devadevo narāsabho purisasīho’’ti bhagavantaṃ pariyesanti, sakaṭasatehipi paccaye āharitvā okāsaṃ alabhamānā samantā gāvutappamāṇampi sakaṭadhurena sakaṭadhuraṃ āhacca tiṭṭhanti ceva anubandhanti ca andhakavindabrāhmaṇo viya. Yathā ca bhagavato, evaṃ bhikkhusaṅghassapi. Vuttampi cetaṃ –
‘‘தேன கோ² பன ஸமயேன ப⁴க³வா ஸக்கதோ ஹோதி க³ருகதோ மானிதோ பூஜிதோ அபசிதோ லாபீ⁴ சீவரபிண்ட³பாதஸேனாஸனகி³லானபச்சயபே⁴ஸஜ்ஜபரிக்கா²ரானங், பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴பி ஸக்கதோ ஹோதி…பே॰… பரிக்கா²ரான’’ந்தி (உதா³॰ 38).
‘‘Tena kho pana samayena bhagavā sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ, bhikkhusaṅghopi sakkato hoti…pe… parikkhārāna’’nti (udā. 38).
ததா² –
Tathā –
‘‘யாவதா கோ² பன, சுந்த³, ஏதரஹி ஸங்கோ⁴ வா க³ணோ வா லோகே உப்பன்னோ, நாஹங், சுந்த³, அஞ்ஞங் ஏகங் ஸங்க⁴ம்பி ஸமனுபஸ்ஸாமி ஏவங்லாப⁴க்³க³யஸக்³க³ப்பத்தங் யத²ரிவாயங், சுந்த³, பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴’’தி (தீ³॰ நி॰ 3.176).
‘‘Yāvatā kho pana, cunda, etarahi saṅgho vā gaṇo vā loke uppanno, nāhaṃ, cunda, aññaṃ ekaṃ saṅghampi samanupassāmi evaṃlābhaggayasaggappattaṃ yatharivāyaṃ, cunda, bhikkhusaṅgho’’ti (dī. ni. 3.176).
ஸ்வாயங் ப⁴க³வதோ ச ஸங்க⁴ஸ்ஸ ச உப்பன்னோ லாப⁴ஸக்காரோ ஏகதோ ஹுத்வா த்³வின்னங் மஹானதீ³னங் உத³கங் விய அப்பமெய்யோ அஹோஸி, ப⁴க³வதோ பன பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ ச உப்பன்னோ லாப⁴ஸக்காரோ த⁴ம்மஸ்ஸபி உப்பன்னோயேவ. த⁴ம்மத⁴ரானஞ்ஹி கதோ ஸக்காரோ த⁴ம்மஸ்ஸ கதோ நாம ஹோதி. தேன வுத்தங் ‘‘திண்ணங் ரதனானங் மஹாலாப⁴ஸக்காரோ உப்பஜ்ஜீ’’தி.
Svāyaṃ bhagavato ca saṅghassa ca uppanno lābhasakkāro ekato hutvā dvinnaṃ mahānadīnaṃ udakaṃ viya appameyyo ahosi, bhagavato pana bhikkhusaṅghassa ca uppanno lābhasakkāro dhammassapi uppannoyeva. Dhammadharānañhi kato sakkāro dhammassa kato nāma hoti. Tena vuttaṃ ‘‘tiṇṇaṃ ratanānaṃ mahālābhasakkāro uppajjī’’ti.
வுத்தமத்த²ங் பாளியா நித³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘யதா²ஹா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஸக்கதோதி ஸக்காரப்பத்தோ. யஸ்ஸ ஹி சத்தாரோ பச்சயே ஸக்கத்வா ஸுஅபி⁴ஸங்க²தே பணீதபணீதே உபனேதி, ஸோ ஸக்கதோ. க³ருகதோதி க³ருபா⁴வஹேதூனங் உத்தமகு³ணானங் மத்த²கப்பத்தியா அனஞ்ஞஸாதா⁴ரணேன க³ருகாரேன ஸப்³ப³தே³வமனுஸ்ஸேஹி பாஸாணச்ச²த்தங் விய க³ருகதோ. யஸ்மிஞ்ஹி க³ருபா⁴வங் பச்சுபட்ட²பெத்வா பச்சயே தெ³ந்தி, ஸோ க³ருகதோ. மானிதோதி ஸம்மாபடிபத்தியா மானிதோ மனேன பியாயிதோ. தாய ஹி விஞ்ஞூனங் மனாபதா. பூஜிதோதி மானநாதி³பூஜாய சேவ சதுபச்சயபூஜாய ச பூஜிதோ. யஸ்ஸ ஹி ஸப்³ப³மேதங் பூஜனஞ்ச கரொந்தி, ஸோ பூஜிதோ. அபசிதோதி நீசவுத்திகரணேன அபசிதோ. ஸத்தா²ரஞ்ஹி தி³ஸ்வா மனுஸ்ஸா ஹத்தி²க்க²ந்தா⁴தீ³ஹி ஓதரந்தி, மக்³க³ங் தெ³ந்தி, அங்ஸகூடதோ ஸாடகங் அபனெந்தி. ஆஸனதோ வுட்ட²ஹந்தி, வந்த³ந்தீதி ஏவங் ஸோ தேஹி அபசிதோ நாம ஹோதி.
Vuttamatthaṃ pāḷiyā nidassento ‘‘yathāhā’’tiādimāha. Tattha sakkatoti sakkārappatto. Yassa hi cattāro paccaye sakkatvā suabhisaṅkhate paṇītapaṇīte upaneti, so sakkato. Garukatoti garubhāvahetūnaṃ uttamaguṇānaṃ matthakappattiyā anaññasādhāraṇena garukārena sabbadevamanussehi pāsāṇacchattaṃ viya garukato. Yasmiñhi garubhāvaṃ paccupaṭṭhapetvā paccaye denti, so garukato. Mānitoti sammāpaṭipattiyā mānito manena piyāyito. Tāya hi viññūnaṃ manāpatā. Pūjitoti mānanādipūjāya ceva catupaccayapūjāya ca pūjito. Yassa hi sabbametaṃ pūjanañca karonti, so pūjito. Apacitoti nīcavuttikaraṇena apacito. Satthārañhi disvā manussā hatthikkhandhādīhi otaranti, maggaṃ denti, aṃsakūṭato sāṭakaṃ apanenti. Āsanato vuṭṭhahanti, vandantīti evaṃ so tehi apacito nāma hoti.
அவண்ணங் பத்த²ரித்வாதி அவண்ணங் தத்த² தத்த² ஸங்கித்தனவஸேன பத்த²ரித்வா. ஆவட்டனிமாயந்தி ஆவட்டெத்வா க³ஹணமாயங். ஆவட்டேதி புரிமாகாரதோ நிவத்தேதி அத்தனோ வஸே வத்தேதி ஏதாயாதி ஆவட்டனீ, மாயா, தங் ஆவட்டனிமாயங் ஓஸாரெத்வா பரிஜப்பெத்வாதி அத்தோ². கோடிதோ பட்டா²யாதி அந்திமகோடிதோ பட்டா²ய. த²த்³த⁴காயேன ப²ருஸவாசாய திண்ணங் ரதனானங் அவண்ணகத²னங் அனத்தா²வஹத்தா விஸஸிஞ்சனஸதி³ஸா ஹோதீதி ஆஹ ‘‘விஸங் ஸிஞ்சித்வா’’தி. அஞ்ஞாதோதி ஆஞாதோ. தேனாஹ ‘‘ஞாதோ’’திஆதி³.
Avaṇṇaṃ pattharitvāti avaṇṇaṃ tattha tattha saṃkittanavasena pattharitvā. Āvaṭṭanimāyanti āvaṭṭetvā gahaṇamāyaṃ. Āvaṭṭeti purimākārato nivatteti attano vase vatteti etāyāti āvaṭṭanī, māyā, taṃ āvaṭṭanimāyaṃ osāretvā parijappetvāti attho. Koṭito paṭṭhāyāti antimakoṭito paṭṭhāya. Thaddhakāyena pharusavācāya tiṇṇaṃ ratanānaṃ avaṇṇakathanaṃ anatthāvahattā visasiñcanasadisā hotīti āha ‘‘visaṃ siñcitvā’’ti. Aññātoti āñāto. Tenāha ‘‘ñāto’’tiādi.
காயங்க³ந்தி காயமேவ அங்க³ங், காயஸ்ஸ வா அங்க³ங், ஸீஸாதி³. வாசங்க³ந்தி ‘‘ஹோது, ஸாதூ⁴’’தி ஏவமாதி³வாசாய அவயவங். ஏககேனாதி அஸஹாயேன. இமஸ்ஸ பனத்த²ஸ்ஸாதி ‘‘சரியங் சரணகாலே’’திஆதி³னா வுத்தஸ்ஸ. யதோ யதோ க³ரு து⁴ரந்தி யஸ்மிங் யஸ்மிங் டா²னே து⁴ரங் க³ரு பா⁴ரிகங் ஹோதி, அஞ்ஞே ப³லிப³த்³தா³ உக்கி²பிதுங் ந ஸக்கொந்தி. யதோ க³ம்பீ⁴ரவத்தனீதி வத்தந்தி எத்தா²தி வத்தனீ, து³ம்மக்³க³ஸ்ஸேதங் நாமங், யஸ்மிங் டா²னே உத³கசிக்க²ல்லமஹந்ததாய வா விஸமச்சி²ன்னதடபா⁴வேன வா மக்³கோ³ க³ம்பீ⁴ரோ ஹோதீதி அத்தோ². ததா³ஸ்ஸு கண்ஹங் யுஞ்ஜெந்தீதி அஸ்ஸூதி நிபாதமத்தங், ததா³ கண்ஹங் யுஞ்ஜெந்தீதி அத்தோ². யதா³ து⁴ரஞ்ச க³ரு ஹோதி மக்³கோ³ ச க³ம்பீ⁴ரோ, ததா³ அஞ்ஞே ப³லிப³த்³தே³ அபனெத்வா கண்ஹமேவ யுஞ்ஜெந்தீதி வுத்தங் ஹோதி. ஸ்வாஸ்ஸு தங் வஹதே து⁴ரந்தி எத்த²பி அஸ்ஸூதி நிபாதமத்தமேவ, ஸோ தங் து⁴ரங் வஹதீதி அத்தோ².
Kāyaṅganti kāyameva aṅgaṃ, kāyassa vā aṅgaṃ, sīsādi. Vācaṅganti ‘‘hotu, sādhū’’ti evamādivācāya avayavaṃ. Ekakenāti asahāyena. Imassa panatthassāti ‘‘cariyaṃ caraṇakāle’’tiādinā vuttassa. Yato yato garu dhuranti yasmiṃ yasmiṃ ṭhāne dhuraṃ garu bhārikaṃ hoti, aññe balibaddā ukkhipituṃ na sakkonti. Yato gambhīravattanīti vattanti etthāti vattanī, dummaggassetaṃ nāmaṃ, yasmiṃ ṭhāne udakacikkhallamahantatāya vā visamacchinnataṭabhāvena vā maggo gambhīro hotīti attho. Tadāssu kaṇhaṃ yuñjentīti assūti nipātamattaṃ, tadā kaṇhaṃ yuñjentīti attho. Yadā dhurañca garu hoti maggo ca gambhīro, tadā aññe balibadde apanetvā kaṇhameva yuñjentīti vuttaṃ hoti. Svāssu taṃ vahate dhuranti etthapi assūti nipātamattameva, so taṃ dhuraṃ vahatīti attho.
கே³ஹவேதனந்தி கே³ஹே நிவுட்ட²பா⁴வஹேது தா³தப்³ப³ங். காளகோ நாம நாமேனாதி அஞ்ஜனவண்ணோ கிரேஸ, தேனஸ்ஸ ‘‘காளகோ’’தி நாமங் அகங்ஸு. காளகங் உபஸங்கமித்வா ஆஹாதி காளகோ கிர ஏகதி³வஸங் சிந்தேஸி ‘‘மய்ஹங் மாதா து³க்³க³தா மங் புத்தட்டா²னே ட²பெத்வா து³க்கே²ன போஸேதி, யங்னூனாஹங் ப⁴திங் கத்வா இமங் து³க்³க³தபா⁴வதோ மோசெய்ய’’ந்தி. ஸோ ததோ பட்டா²ய ப⁴திங் உபதா⁴ரெந்தோ விசரதி. அத² தஸ்மிங் தி³வஸே கா³மகோ³ரூபேஹி ஸத்³தி⁴ங் தத்த² ஸமீபே சரதி. ஸத்த²வாஹபுத்தோபி கோ³ஸுத்தவித்தகோ, ஸோ ‘‘அத்தி² நு கோ² ஏதேஸங் கு³ன்னங் அந்தரே ஸகடானி உத்தாரேதுங் ஸமத்தோ² உஸபா⁴ஜானீயோ’’தி உபதா⁴ரயமானோ போ³தி⁴ஸத்தங் தி³ஸ்வா ‘‘அயங் ஆஜானீயோ ஸக்கி²ஸ்ஸதி மய்ஹங் ஸகடானி உத்தாரேது’’ந்தி அஞ்ஞாஸி. தேன தங் உபஸங்கமித்வா ஏவமாஹ. ஸோ அஞ்ஞேஸங்…பே॰… கே³ஹமேவ அக³மாஸீதி ததா³ கிர கா³மதா³ரகா ‘‘கிங் நாமேதங் காளகஸ்ஸ க³லே’’தி தஸ்ஸ ஸந்திகங் ஆக³ச்ச²ந்தி. ஸோ தே அனுப³ந்தி⁴த்வா தூ³ரதோவ பலாபெந்தோ மாது ஸந்திகங் க³தோ. தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங்.
Gehavetananti gehe nivuṭṭhabhāvahetu dātabbaṃ. Kāḷako nāma nāmenāti añjanavaṇṇo kiresa, tenassa ‘‘kāḷako’’ti nāmaṃ akaṃsu. Kāḷakaṃ upasaṅkamitvā āhāti kāḷako kira ekadivasaṃ cintesi ‘‘mayhaṃ mātā duggatā maṃ puttaṭṭhāne ṭhapetvā dukkhena poseti, yaṃnūnāhaṃ bhatiṃ katvā imaṃ duggatabhāvato moceyya’’nti. So tato paṭṭhāya bhatiṃ upadhārento vicarati. Atha tasmiṃ divase gāmagorūpehi saddhiṃ tattha samīpe carati. Satthavāhaputtopi gosuttavittako, so ‘‘atthi nu kho etesaṃ gunnaṃ antare sakaṭāni uttāretuṃ samattho usabhājānīyo’’ti upadhārayamāno bodhisattaṃ disvā ‘‘ayaṃ ājānīyo sakkhissati mayhaṃ sakaṭāni uttāretu’’nti aññāsi. Tena taṃ upasaṅkamitvā evamāha. So aññesaṃ…pe… gehameva agamāsīti tadā kira gāmadārakā ‘‘kiṃ nāmetaṃ kāḷakassa gale’’ti tassa santikaṃ āgacchanti. So te anubandhitvā dūratova palāpento mātu santikaṃ gato. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
ஸாயன்ஹஸமயந்தி ஸாயன்ஹகாலே. பு⁴ம்மத்தே² ஏதங் உபயோக³வசனங். ந ஹெத்த² அச்சந்தஸங்யோகோ³ ஸம்ப⁴வதி. படிஸல்லானா வுட்டி²தோதி எத்த² தேஹி தேஹி ஸத்³தி⁴விஹாரிகஅந்தேவாஸிகஉபாஸகஉபாஸிகாதி³ஸத்தேஹி சேவ ரூபாரம்மணாதி³ஸங்கா²ரேஹி ச படினிவத்தெத்வா அபஸக்கித்வா நிலீயனங் விவேசனங் காயசித்தேஹி ததோ விவித்ததாய படிஸல்லானங் காயவிவேகோ, சித்தவிவேகோ ச. யோ ததோ து³வித⁴விவேகதோ வுட்டி²தோ ப⁴வங்க³ப்பத்தியா ஸப்³ரஹ்மசாரீஹி ஸமாக³மேன ச அபேதோ. ஸோ படிஸல்லானா வுட்டி²தோ நாம ஹோதி. அயங் பன யஸ்மா படிஸல்லானானங் உத்தமதோ ப²லஸமாபத்திதோ வுட்டா²ஸி, தஸ்மா ‘‘ப²லஸமாபத்திதோ’’தி வுத்தங். காயஸக்கி²னோ ப⁴விஸ்ஸாமாதி நாமகாயேன தே³ஸனாஸம்படிச்ச²னவஸேன ஸக்கி²பூ⁴தா ப⁴விஸ்ஸாம. நனு ச ‘‘பஞ்ஞத்தே ஆஸனே நிஸீதீ³’’தி இத³ங் கஸ்மா வுத்தங். தித்தி²யா ஹி ப⁴க³வதோ படிபக்கா², தே கஸ்மா தஸ்ஸ ஆஸனங் பஞ்ஞாபெந்தீதி ஆஹ ‘‘ததா²க³தோ ஹீ’’திஆதி³.
Sāyanhasamayanti sāyanhakāle. Bhummatthe etaṃ upayogavacanaṃ. Na hettha accantasaṃyogo sambhavati. Paṭisallānā vuṭṭhitoti ettha tehi tehi saddhivihārikaantevāsikaupāsakaupāsikādisattehi ceva rūpārammaṇādisaṅkhārehi ca paṭinivattetvā apasakkitvā nilīyanaṃ vivecanaṃ kāyacittehi tato vivittatāya paṭisallānaṃ kāyaviveko, cittaviveko ca. Yo tato duvidhavivekato vuṭṭhito bhavaṅgappattiyā sabrahmacārīhi samāgamena ca apeto. So paṭisallānā vuṭṭhito nāma hoti. Ayaṃ pana yasmā paṭisallānānaṃ uttamato phalasamāpattito vuṭṭhāsi, tasmā ‘‘phalasamāpattito’’ti vuttaṃ. Kāyasakkhino bhavissāmāti nāmakāyena desanāsampaṭicchanavasena sakkhibhūtā bhavissāma. Nanu ca ‘‘paññatte āsane nisīdī’’ti idaṃ kasmā vuttaṃ. Titthiyā hi bhagavato paṭipakkhā, te kasmā tassa āsanaṃ paññāpentīti āha ‘‘tathāgato hī’’tiādi.
விக்³கா³ஹிககத²ந்தி விக்³கா³ஹஸங்வத்தனிகங் ஸாரம்ப⁴கத²ங். ஆயாசெய்யாஸீதி வசீபே⁴த³ங் கத்வா யாசெய்யாஸி. பத்தெ²ய்யாஸீதி மனஸா ஆஸீஸெய்யாஸி. பிஹெய்யாஸீதி தஸ்ஸேவ வேவசனங். நித்தேஜதங் ஆபன்னோதி தேஜஹானியா நித்தேஜபா⁴வங் ஆபன்னோ, நித்தேஜபூ⁴தோதி அத்தோ². ததோ ஏவ பி⁴க்கு²ஆத³யோபி ஸம்முகா² ஓலோகேதுங் அஸமத்த²தாய பத்தக்க²ந்தோ⁴, பதிதக்க²ந்தோ⁴தி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ஓனதகீ³வோ’’தி. த³ஸ்ஸிதத⁴ம்மேஸூதி வுத்தத⁴ம்மேஸு. வசனமத்தமேவ ஹி தேஸங், ந பன த³ஸ்ஸனங் தாதி³ஸஸ்ஸேவ த⁴ம்மஸ்ஸ அபா⁴வதோ. ப⁴க³வதோ ஏவ வா ‘‘இமே த⁴ம்மா அனபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴’’தி பரஸ்ஸ வசனவஸேன த³ஸ்ஸிதத⁴ம்மேஸு. படிசரிஸ்ஸதீதி படிச்சா²த³னவஸே சரிஸ்ஸதி பவத்திஸ்ஸதி, படிச்சா²த³னத்தோ² ஏவ வா சரதி-ஸத்³தோ³ அனேகத்த²த்தா தா⁴தூனந்தி ஆஹ ‘‘படிச்சா²தெ³ஸ்ஸதீ’’தி. அஞ்ஞேன வா அஞ்ஞந்தி பன படிச்சா²த³னாகாரத³ஸ்ஸனந்தி ஆஹ ‘‘அஞ்ஞேன வா வசனேனா’’திஆதி³.
Viggāhikakathanti viggāhasaṃvattanikaṃ sārambhakathaṃ. Āyāceyyāsīti vacībhedaṃ katvā yāceyyāsi. Pattheyyāsīti manasā āsīseyyāsi. Piheyyāsīti tasseva vevacanaṃ. Nittejataṃ āpannoti tejahāniyā nittejabhāvaṃ āpanno, nittejabhūtoti attho. Tato eva bhikkhuādayopi sammukhā oloketuṃ asamatthatāya pattakkhandho, patitakkhandhoti attho. Tenāha ‘‘onatagīvo’’ti. Dassitadhammesūti vuttadhammesu. Vacanamattameva hi tesaṃ, na pana dassanaṃ tādisasseva dhammassa abhāvato. Bhagavato eva vā ‘‘ime dhammā anabhisambuddhā’’ti parassa vacanavasena dassitadhammesu. Paṭicarissatīti paṭicchādanavase carissati pavattissati, paṭicchādanattho eva vā carati-saddo anekatthattā dhātūnanti āha ‘‘paṭicchādessatī’’ti. Aññenavā aññanti pana paṭicchādanākāradassananti āha ‘‘aññena vā vacanenā’’tiādi.
தத்த² அஞ்ஞங் வசனந்தி யங் ஸமனுயுஞ்ஜந்தேன ப⁴க³வதா பரஸ்ஸ தோ³ஸவிபா⁴வனங் வசனங் வுத்தங், தங் ததோ அஞ்ஞேனேவ வசனேன படிச்சா²தே³தி. ‘‘ஆபத்திங் ஆபன்னோஸீ’’தி சோத³கேன வுத்தவசனங் விய ‘‘கோ ஆபன்னோ, கிங் ஆபன்னோ, கிஸ்மிங் ஆபன்னோ, கங் ப⁴ணத², கிங் ப⁴ணதா²’’திஆதி³வசனேன அஞ்ஞங் ஆக³ந்துககத²ங் ஆஹரந்தோ ‘‘த்வங் இத்த²ன்னாமங் ஆபத்திங் ஆபன்னோஸீ’’தி புட்டோ² ‘‘பாடலிபுத்தங் க³தொம்ஹீ’’தி வத்வா புன ‘‘ந தவ பாடலிபுத்தக³மனங் புச்சா²ம, ஆபத்திங் புச்சா²மா’’தி வுத்தே ததோ ராஜக³ஹங் க³தொம்ஹி. ராஜக³ஹங் வா யாஹி ப்³ராஹ்மணகே³ஹங் வா, ஆபத்திங் ஆபன்னோஸீதி. ‘‘தத்த² மே ஸூகரமங்ஸங் லத்³த⁴’’ந்திஆதீ³னி வத³ந்தோ விய ஸமனுயுஞ்ஜகேன வுத்தவசனதோ அஞ்ஞங் ஆக³ந்துககத²ங் ஆஹரந்தோ அபனாமெஸ்ஸதி, விக்கே²பங் க³மயிஸ்ஸதி. அப்பதீதா ஹொந்தி தேன அதுட்டா² அஸோமனஸ்ஸிகாதி அபச்சயோ, தோ³மனஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். நேவ அத்தனோ, ந பரேஸங் ஹிதங் அபி⁴ராத⁴யதீதி அனபி⁴ரத்³தி⁴, தோ³மனஸ்ஸமேவ. தேனேவாஹ ‘‘அபச்சயேன தோ³மனஸ்ஸங் வுத்த’’ந்தி.
Tattha aññaṃ vacananti yaṃ samanuyuñjantena bhagavatā parassa dosavibhāvanaṃ vacanaṃ vuttaṃ, taṃ tato aññeneva vacanena paṭicchādeti. ‘‘Āpattiṃ āpannosī’’ti codakena vuttavacanaṃ viya ‘‘ko āpanno, kiṃ āpanno, kismiṃ āpanno, kaṃ bhaṇatha, kiṃ bhaṇathā’’tiādivacanena aññaṃ āgantukakathaṃ āharanto ‘‘tvaṃ itthannāmaṃ āpattiṃ āpannosī’’ti puṭṭho ‘‘pāṭaliputtaṃ gatomhī’’ti vatvā puna ‘‘na tava pāṭaliputtagamanaṃ pucchāma, āpattiṃ pucchāmā’’ti vutte tato rājagahaṃ gatomhi. Rājagahaṃ vā yāhi brāhmaṇagehaṃ vā, āpattiṃ āpannosīti. ‘‘Tattha me sūkaramaṃsaṃ laddha’’ntiādīni vadanto viya samanuyuñjakena vuttavacanato aññaṃ āgantukakathaṃ āharanto apanāmessati, vikkhepaṃ gamayissati. Appatītā honti tena atuṭṭhā asomanassikāti apaccayo, domanassetaṃ adhivacanaṃ. Neva attano, na paresaṃ hitaṃ abhirādhayatīti anabhiraddhi, domanassameva. Tenevāha ‘‘apaccayena domanassaṃ vutta’’nti.
யஸ்ஸ கோ² பன தே அத்தா²ய த⁴ம்மோ தே³ஸிதோதி எத்த² த⁴ம்ம-ஸத்³தே³ன சதுஸச்சத⁴ம்மோ வுத்தோதி ஆஹ ‘‘யஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ வா ப²லஸ்ஸ வா அத்தா²யா’’தி. சதுஸச்சத⁴ம்மோ ஹி மக்³க³ப²லாதி⁴க³மத்தா²ய தே³ஸீயதி. ந நிக்³க³ச்ச²தீதி ந பவத்தேதி. நந்தி நங் த⁴ம்மங். இதா³னி ‘‘யஸ்ஸ கோ² பன தே அத்தா²ய த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ’’தி எத்த² த⁴ம்ம-ஸத்³தே³ன படிபத்தித⁴ம்மோ த³ஸ்ஸிதோ, ந பன சதுஸச்சத⁴ம்மோதி அதி⁴ப்பாயேன அத்த²விகப்பங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அத² வா’’திஆதி³மாஹ. பஞ்ச த⁴ம்மாதி க³ம்பீ⁴ரஞாணசரியபூ⁴தானங் க²ந்தா⁴தீ³னங் உக்³க³ஹஸவனதா⁴ரணபரிசயயோனிஸோமனஸிகாரே ஸந்தா⁴யாஹ. தக்கரஸ்ஸ ஸம்மா து³க்க²க்க²யாயாதி எத்த² ஸம்மாஸத்³தோ³ உப⁴யத்தா²பி யோஜேதப்³போ³ ‘‘ஸம்மா தக்கரஸ்ஸ ஸம்மா து³க்க²க்க²யாயா’’தி. யோ ஹி ஸம்மா த⁴ம்மங் படிபஜ்ஜதி, தஸ்ஸேவ ஸம்மா து³க்க²க்க²யோ ஹோதீதி. யோ பன வுத்தனயேன தக்கரோ, தஸ்ஸ நிய்யானங் அத்த²தோ த⁴ம்மஸ்ஸேவ நிய்யானந்தி தப்படிக்கே²பேன ‘‘ஸோ த⁴ம்மோ…பே॰… ந நிய்யாதி ந நிக்³க³ச்ச²தீ’’தி ஆஹ.
Yassa kho pana te atthāya dhammo desitoti ettha dhamma-saddena catusaccadhammo vuttoti āha ‘‘yassa maggassa vā phalassa vā atthāyā’’ti. Catusaccadhammo hi maggaphalādhigamatthāya desīyati. Na niggacchatīti na pavatteti. Nanti naṃ dhammaṃ. Idāni ‘‘yassa kho pana te atthāya dhammo desito’’ti ettha dhamma-saddena paṭipattidhammo dassito, na pana catusaccadhammoti adhippāyena atthavikappaṃ dassento ‘‘atha vā’’tiādimāha. Pañca dhammāti gambhīrañāṇacariyabhūtānaṃ khandhādīnaṃ uggahasavanadhāraṇaparicayayonisomanasikāre sandhāyāha. Takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti ettha sammāsaddo ubhayatthāpi yojetabbo ‘‘sammā takkarassa sammā dukkhakkhayāyā’’ti. Yo hi sammā dhammaṃ paṭipajjati, tasseva sammā dukkhakkhayo hotīti. Yo pana vuttanayena takkaro, tassa niyyānaṃ atthato dhammasseva niyyānanti tappaṭikkhepena ‘‘so dhammo…pe… na niyyāti na niggacchatī’’ti āha.
யதி³ திரச்சா²னஸீஹஸ்ஸ நாதோ³ ஸப்³ப³திரச்சா²னஏகச்சமனுஸ்ஸாமனுஸ்ஸனாத³தோ ஸெட்ட²த்தா ஸெட்ட²னாதோ³, கிமங்க³ங் பன ததா²க³தஸீஹஸ்ஸ நாதோ³தி ஆஹ ‘‘ஸீஹனாத³ந்தி ஸெட்ட²னாத³’’ந்தி. யதி³ வா திரச்சா²னஸீஹனாத³ஸ்ஸ ஸெட்ட²னாத³தா நிப்³ப⁴யதாய அப்படிஸத்துதாய இச்சி²தா, ததா²க³தஸீஹனாத³ஸ்ஸேவ அயமத்தோ² ஸாதிஸயோதி ஆஹ ‘‘அபீ⁴தனாத³ங் அப்படினாத³’’ந்தி. ‘‘அட்டா²னமேதங் அனவகாஸோ’’திஆதி³னா (ம॰ நி॰ 3.129; அ॰ நி॰ 1.268-271) ஹி யோ அத்தோ² வுத்தோ, தஸ்ஸ பூ⁴ததாய அயங் நாதோ³ ஸெட்ட²னாதோ³ நாம ஹோதி உத்தமனாதோ³. பூ⁴தத்தோ² ஹி உத்தமத்தோ²தி. இமமத்த²ங் பன வத³ந்தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அஞ்ஞதோ ப⁴யங் வா ஆஸங்கா வா நத்தீ²தி அபீ⁴தனாதோ³ நாம ஹோதி. அபூ⁴தஞ்ஹி வத³தோ குதோசி ப⁴யங் வா ஆஸங்கா வா ஸியா, ஏவங் பன வத³ந்தங் ப⁴க³வந்தங் கோசி உட்ட²ஹித்வா படிபா³ஹிதுங் ஸமத்தோ² நாம நத்தீ²தி அயங் நாதோ³ அப்படினாதோ³ நாம ஹோதி.
Yadi tiracchānasīhassa nādo sabbatiracchānaekaccamanussāmanussanādato seṭṭhattā seṭṭhanādo, kimaṅgaṃ pana tathāgatasīhassa nādoti āha ‘‘sīhanādanti seṭṭhanāda’’nti. Yadi vā tiracchānasīhanādassa seṭṭhanādatā nibbhayatāya appaṭisattutāya icchitā, tathāgatasīhanādasseva ayamattho sātisayoti āha ‘‘abhītanādaṃ appaṭināda’’nti. ‘‘Aṭṭhānametaṃ anavakāso’’tiādinā (ma. ni. 3.129; a. ni. 1.268-271) hi yo attho vutto, tassa bhūtatāya ayaṃ nādo seṭṭhanādo nāma hoti uttamanādo. Bhūtattho hi uttamatthoti. Imamatthaṃ pana vadantassa bhagavato aññato bhayaṃ vā āsaṅkā vā natthīti abhītanādo nāma hoti. Abhūtañhi vadato kutoci bhayaṃ vā āsaṅkā vā siyā, evaṃ pana vadantaṃ bhagavantaṃ koci uṭṭhahitvā paṭibāhituṃ samattho nāma natthīti ayaṃ nādo appaṭinādo nāma hoti.
ஸமந்ததோ நிக்³க³ண்ஹனவஸேன தோத³னங் விஜ்ஜ²னங் ஸன்னிதோத³கங், ஸம்மா வா நிதுத³ந்தி பீளெந்தி ஏதேனாதி ஸன்னிதோத³கங். வாசாயாதி ச பச்சத்தே கரணவசனங். தேனாஹ ‘‘வசனபதோதே³னா’’தி. ஸஞ்ஜம்ப⁴ரிமகங்ஸூதி ஸமந்ததோ ஸம்ப⁴ரிதங் அகங்ஸு, ஸப்³பே³ பரிப்³பா³ஜகா வாசாதோத³னேஹி துதி³ங்ஸூதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘ஸம்ப⁴ரிதங்…பே॰… விஜ்ஜி²ங்ஸூ’’தி. ஸிங்கா³லகங்யேவாதி ஸிங்கா³லமேவ, ‘‘ஸேகா³லகங்யேவா’’திபி பாடோ². தஸ்ஸேவாதி ஸிங்கா³லரவஸ்ஸேவ. அத² வா பே⁴ரண்ட³கங்யேவாதி பே⁴த³ண்ட³ஸகுணிஸதி³ஸங்யேவாதி அத்தோ². பே⁴த³ண்ட³ங் நாம ஏகோ பக்கீ² த்³விமுகோ², தஸ்ஸ கிர ஸத்³தோ³ அதிவிய விரூபோ அமனாபோ. தேனாஹ ‘‘அபிச பி⁴ன்னஸ்ஸரங் அமனாபஸத்³த³ங் நத³தீ’’தி. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவ.
Samantato niggaṇhanavasena todanaṃ vijjhanaṃ sannitodakaṃ, sammā vā nitudanti pīḷenti etenāti sannitodakaṃ. Vācāyāti ca paccatte karaṇavacanaṃ. Tenāha ‘‘vacanapatodenā’’ti. Sañjambharimakaṃsūti samantato sambharitaṃ akaṃsu, sabbe paribbājakā vācātodanehi tudiṃsūti attho. Tenāha ‘‘sambharitaṃ…pe… vijjhiṃsū’’ti. Siṅgālakaṃyevāti siṅgālameva, ‘‘segālakaṃyevā’’tipi pāṭho. Tassevāti siṅgālaravasseva. Atha vā bheraṇḍakaṃyevāti bhedaṇḍasakuṇisadisaṃyevāti attho. Bhedaṇḍaṃ nāma eko pakkhī dvimukho, tassa kira saddo ativiya virūpo amanāpo. Tenāha ‘‘apica bhinnassaraṃ amanāpasaddaṃ nadatī’’ti. Sesamettha uttānameva.
ஸரப⁴ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Sarabhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 4. ஸரப⁴ஸுத்தங் • 4. Sarabhasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. ஸரப⁴ஸுத்தவண்ணனா • 4. Sarabhasuttavaṇṇanā
