| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೪. ಸರಭಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
4. Sarabhasuttavaṇṇanā
೬೫. ಚತುತ್ಥೇ ರಾಜಗಹೇತಿ ಏವಂನಾಮಕೇ ನಗರೇ। ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇತಿ ಗಿಜ್ಝಸದಿಸಾನಿಸ್ಸ ಕೂಟಾನಿ, ಗಿಜ್ಝಾ ವಾ ತಸ್ಸ ಕೂಟೇಸು ವಸನ್ತೀತಿ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೋ, ತಸ್ಮಿಂ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇ। ಏತೇನಸ್ಸ ರಾಜಗಹಂ ಗೋಚರಗಾಮಂ ಕತ್ವಾ ವಿಹರನ್ತಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ದಸ್ಸಿತಂ। ಗಿಜ್ಝಕೂಟಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ತಥಾಗತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ವಿಹಾರೋ ಕಾರಿತೋ, ಗಿಜ್ಝಕೂಟವಿಹಾರೋತ್ವೇವಸ್ಸ ನಾಮಂ। ತತ್ಥಾಯಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ವಿಹರತೀತಿ। ಸರಭೋ ನಾಮ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತೀತಿ ಸರಭೋತಿ ಏವಂನಾಮಕೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಪಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಅಧುನಾ ವಿಬ್ಭನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇ ಹಿ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ತಿತ್ಥಿಯಾ ನಟ್ಠಲಾಭಸಕ್ಕಾರಾ ಅಹೇಸುಂ, ತಿಣ್ಣಂ ರತನಾನಂ ಮಹಾಲಾಭಸಕ್ಕಾರೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿ। ಯಥಾಹ –
65. Catutthe rājagaheti evaṃnāmake nagare. Gijjhakūṭe pabbateti gijjhasadisānissa kūṭāni, gijjhā vā tassa kūṭesu vasantīti gijjhakūṭo, tasmiṃ gijjhakūṭe pabbate. Etenassa rājagahaṃ gocaragāmaṃ katvā viharantassa vasanaṭṭhānaṃ dassitaṃ. Gijjhakūṭasmiñhi tathāgataṃ uddissa vihāro kārito, gijjhakūṭavihārotvevassa nāmaṃ. Tatthāyaṃ tasmiṃ samaye viharatīti. Sarabho nāma paribbājako acirapakkanto hotīti sarabhoti evaṃnāmako paribbājako imasmiṃ sāsane pabbajitvā nacirasseva pakkanto hoti, adhunā vibbhantoti attho. Sammāsambuddhe hi loke uppanne titthiyā naṭṭhalābhasakkārā ahesuṃ, tiṇṇaṃ ratanānaṃ mahālābhasakkāro uppajji. Yathāha –
‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ಸಕ್ಕತೋ ಹೋತಿ ಗರುಕತೋ ಮಾನಿತೋ ಪೂಜಿತೋ ಅಪಚಿತೋ ಲಾಭೀ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನಂ। ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಾ ಪನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಅಸಕ್ಕತಾ ಹೋನ್ತಿ ಅಗರುಕತಾ ಅಮಾನಿತಾ ಅಪೂಜಿತಾ ನ ಲಾಭಿನೋ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಾನ’’ನ್ತಿ (ಉದಾ॰೧೪; ಸಂ॰ನಿ॰೧.೨.೭೦)।
‘‘Tena kho pana samayena bhagavā sakkato hoti garukato mānito pūjito apacito lābhī cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ. Aññatitthiyā pana paribbājakā asakkatā honti agarukatā amānitā apūjitā na lābhino cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti (udā.14; saṃ.ni.1.2.70).
ತೇ ಏವಂ ಪರಿಹೀನಲಾಭಸಕ್ಕಾರಾ ಪಞ್ಚಸತಮತ್ತಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೇ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮನ್ತಯಿಂಸು – ‘‘ಭೋ, ಮಯಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಉಪ್ಪನ್ನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಹತಲಾಭಸಕ್ಕಾರಾ ಜಾತಾ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕಾನಞ್ಚಸ್ಸ ಏಕಂ ಅವಣ್ಣಂ ಉಪಧಾರೇಥ, ಅವಣ್ಣಂ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ಏತಸ್ಸ ಸಾಸನಂ ಗರಹಿತ್ವಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಂ ಉಪ್ಪಾದೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ತೇ ವಜ್ಜಂ ಓಲೋಕೇನ್ತಾ – ‘‘ತೀಸು ದ್ವಾರೇಸು ಆಜೀವೇ ಚಾತಿ ಚತೂಸುಪಿ ಠಾನೇಸು ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ವಜ್ಜಂ ಪಸ್ಸಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಠಾನಾನಿ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಓಲೋಕೇಥಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು। ಅಥ ನೇಸಂ ಅನ್ತರೇ ಏಕೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅಹಂ ಅಞ್ಞಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮಿ, ಇಮೇ ಅನ್ವಡ್ಢಮಾಸಂ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾನಿ ಪಿಧಾಯ ಸಾಮಣೇರಾನಮ್ಪಿ ಪವೇಸನಂ ನ ದೇನ್ತಿ। ಜೀವಿತಸದಿಸಾಪಿ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ ದಟ್ಠುಂ ನ ಲಭನ್ತಿ, ಆವಟ್ಟನಿಮಾಯಂ ಓಸಾರೇತ್ವಾ ಓಸಾರೇತ್ವಾ ಜನಂ ಆವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಆವಟ್ಟೇತ್ವಾ ಖಾದನ್ತಿ। ಸಚೇ ತಂ ಮಯಂ ಆಹರಿತುಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮ, ಏವಂ ನೋ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರಉಳಾರೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಅಪರೋಪಿ ಏವಮೇವ ವದನ್ತೋ ಉಟ್ಠಾಸಿ। ಸಬ್ಬೇ ಏಕವಾದಾ ಅಹೇಸುಂ। ತತೋ ಆಹಂಸು – ‘‘ಯೋ ತಂ ಆಹರಿತುಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ, ತಂ ಮಯಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸಮಯೇ ಜೇಟ್ಠಕಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।
Te evaṃ parihīnalābhasakkārā pañcasatamattā ekasmiṃ paribbājakārāme sannipatitvā sammantayiṃsu – ‘‘bho, mayaṃ samaṇassa gotamassa uppannakālato paṭṭhāya hatalābhasakkārā jātā, samaṇassa gotamassa sāvakānañcassa ekaṃ avaṇṇaṃ upadhāretha, avaṇṇaṃ pattharitvā etassa sāsanaṃ garahitvā amhākaṃ lābhasakkāraṃ uppādessāmā’’ti. Te vajjaṃ olokentā – ‘‘tīsu dvāresu ājīve cāti catūsupi ṭhānesu samaṇassa gotamassa vajjaṃ passituṃ na sakkā, imāni cattāri ṭhānāni muñcitvā aññattha olokethā’’ti āhaṃsu. Atha nesaṃ antare eko evamāha – ‘‘ahaṃ aññaṃ na passāmi, ime anvaḍḍhamāsaṃ sannipatitvā dvāravātapānāni pidhāya sāmaṇerānampi pavesanaṃ na denti. Jīvitasadisāpi upaṭṭhākā daṭṭhuṃ na labhanti, āvaṭṭanimāyaṃ osāretvā osāretvā janaṃ āvaṭṭetvā āvaṭṭetvā khādanti. Sace taṃ mayaṃ āharituṃ sakkhissāma, evaṃ no lābhasakkārauḷāro bhavissatī’’ti. Aparopi evameva vadanto uṭṭhāsi. Sabbe ekavādā ahesuṃ. Tato āhaṃsu – ‘‘yo taṃ āharituṃ sakkhissati, taṃ mayaṃ amhākaṃ samaye jeṭṭhakaṃ karissāmā’’ti.
ತತೋ ಕೋಟಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ‘‘ತ್ವಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ, ತ್ವಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಅಹಂ ನ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ, ಅಹಂ ನ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಬಹೂಹಿ ವುತ್ತೇ ಸರಭಂ ಪುಚ್ಛಿಂಸು – ‘‘ತ್ವಂ ಸಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ಆಚರಿಯಾ’’ತಿ। ಸೋ ಆಹ – ‘‘ಅಗರು ಏತಂ ಆಹರಿತುಂ, ಸಚೇ ತುಮ್ಹೇ ಅತ್ತನೋ ಕಥಾಯ ಠತ್ವಾ ಮಂ ಜೇಟ್ಠಕಂ ಕರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ। ಅಗರು ಏತಮಾಚರಿಯ ಆಹರ, ತ್ವಂ ಕತೋಯೇವಾಸಿ ಅಮ್ಹೇಹಿ ಜೇಟ್ಠಕೋತಿ। ಸೋ ಆಹ – ‘‘ತಂ ಆಹರನ್ತೇನ ಥೇನೇತ್ವಾ ವಾ ವಿಲುಮ್ಪಿತ್ವಾ ವಾ ಆಹರಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಸಮಣಸ್ಸ ಪನ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾವಕಸದಿಸೇನ ಹುತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಸಾವಕೇ ವನ್ದಿತ್ವಾ ವತ್ತಪಟಿವತ್ತಂ ಕತ್ವಾ ತೇಸಂ ಪತ್ತೇ ಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಆಹರಿತುಂ ಸಕ್ಕಾ। ರುಚ್ಚತಿ ವೋ ಏತಸ್ಸ ಏತ್ತಕಸ್ಸ ಕಿರಿಯಾ’’ತಿ। ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕತ್ವಾ ಆಹರಿತ್ವಾ ಚ ನೋ ದೇಹೀತಿ। ತೇನ ಹಿ ಮಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಪಸ್ಸನ್ತಾ ವಿಯ ಭವೇಯ್ಯಾಥಾತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ಸಞ್ಞಂ ದತ್ವಾ ದುತಿಯದಿವಸೇ ಪಾತೋವ ಉಟ್ಠಾಯ ಗಿಜ್ಝಕೂಟಮಹಾವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ದಿಟ್ಠದಿಟ್ಠಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಞ್ಚಪತಿಟ್ಠಿತೇನ ಪಾದೇ ವನ್ದಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಆಹಂಸು – ‘‘ಅಞ್ಞೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಚಣ್ಡಾ ಫರುಸಾ, ಅಯಂ ಪನ ಸದ್ಧೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಪಸನ್ನೋ’’ತಿ। ಭನ್ತೇ, ತುಮ್ಹೇ ಞತ್ವಾ ಯುತ್ತಟ್ಠಾನಸ್ಮಿಂಯೇವ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ಮಯಂ ಪನ ಅನುಪಧಾರೇತ್ವಾ ಅತಿತ್ಥೇನೇವ ಪಕ್ಖನ್ತಾ ಅನಿಯ್ಯಾನಿಕಮಗ್ಗೇ ವಿಚರಾಮಾತಿ। ಸೋ ಏವಂ ವತ್ವಾ ದಿಟ್ಠೇ ದಿಟ್ಠೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ವನ್ದತಿ, ನ್ಹಾನೋದಕಾದೀನಿ ಪಟಿಯಾದೇತಿ, ದನ್ತಕಟ್ಠಂ ಕಪ್ಪಿಯಂ ಕರೋತಿ, ಪಾದೇ ಧೋವತಿ ಮಕ್ಖೇತಿ, ಅತಿರೇಕಭತ್ತಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜತಿ।
Tato koṭito paṭṭhāya ‘‘tvaṃ sakkhissasi, tvaṃ sakkhissasī’’ti pucchitvā ‘‘ahaṃ na sakkhissāmi, ahaṃ na sakkhissāmī’’ti bahūhi vutte sarabhaṃ pucchiṃsu – ‘‘tvaṃ sakkhissasi ācariyā’’ti. So āha – ‘‘agaru etaṃ āharituṃ, sace tumhe attano kathāya ṭhatvā maṃ jeṭṭhakaṃ karissathā’’ti. Agaru etamācariya āhara, tvaṃ katoyevāsi amhehi jeṭṭhakoti. So āha – ‘‘taṃ āharantena thenetvā vā vilumpitvā vā āharituṃ na sakkā, samaṇassa pana gotamassa sāvakasadisena hutvā tassa sāvake vanditvā vattapaṭivattaṃ katvā tesaṃ patte bhattaṃ bhuñjitvā āharituṃ sakkā. Ruccati vo etassa ettakassa kiriyā’’ti. Yaṃkiñci katvā āharitvā ca no dehīti. Tena hi maṃ disvā apassantā viya bhaveyyāthāti paribbājakānaṃ saññaṃ datvā dutiyadivase pātova uṭṭhāya gijjhakūṭamahāvihāraṃ gantvā diṭṭhadiṭṭhānaṃ bhikkhūnaṃ pañcapatiṭṭhitena pāde vandi. Bhikkhū āhaṃsu – ‘‘aññe paribbājakā caṇḍā pharusā, ayaṃ pana saddho bhavissati pasanno’’ti. Bhante, tumhe ñatvā yuttaṭṭhānasmiṃyeva pabbajitā, mayaṃ pana anupadhāretvā atittheneva pakkhantā aniyyānikamagge vicarāmāti. So evaṃ vatvā diṭṭhe diṭṭhe bhikkhū punappunaṃ vandati, nhānodakādīni paṭiyādeti, dantakaṭṭhaṃ kappiyaṃ karoti, pāde dhovati makkheti, atirekabhattaṃ labhitvā bhuñjati.
ತಂ ಇಮಿನಾ ನೀಹಾರೇನ ವಸನ್ತಂ ಏಕೋ ಮಹಾಥೇರೋ ದಿಸ್ವಾ, ‘‘ಪರಿಬ್ಬಾಜಕ, ತ್ವಂ ಸದ್ಧೋ ಪಸನ್ನೋ, ಕಿಂ ನ ಪಬ್ಬಜಸೀ’’ತಿ। ಕೋ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಪಬ್ಬಾಜೇಸ್ಸತಿ। ಮಯಞ್ಹಿ ಚಿರಕಾಲಂ ಭದನ್ತಾನಂ ಪಚ್ಚತ್ಥಿಕಾ ಹುತ್ವಾ ವಿಚರಿಮ್ಹಾತಿ। ಥೇರೋ ‘‘ಸಚೇ ತ್ವಂ ಪಬ್ಬಜಿತುಕಾಮೋ, ಅಹಂ ತಂ ಪಬ್ಬಾಜೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪಬ್ಬಾಜೇಸಿ। ಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ನಿರನ್ತರಂ ವತ್ತಪಟಿವತ್ತಮಕಾಸಿ। ಅಥ ನಂ ಥೇರೋ ವತ್ತೇ ಪಸೀದಿತ್ವಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಉಪಸಮ್ಪಾದೇಸಿ। ಸೋ ಉಪೋಸಥದಿವಸೇ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಉಪೋಸಥಗ್ಗಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಮಹನ್ತೇನ ಉಸ್ಸಾಹೇನ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಪಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೇ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಇಮಿನಾ ನೀಹಾರೇನ ಓಸಾರೇತ್ವಾ ಓಸಾರೇತ್ವಾ ಲೋಕಂ ಖಾದನ್ತಿ, ಕತಿಪಾಹೇನ ಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇಸಿ। ಸೋ ಪರಿವೇಣಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ, ‘‘ಭನ್ತೇ, ಕೋ ನಾಮೋ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿ। ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೋ ನಾಮ, ಆವುಸೋತಿ। ಉತ್ತಮಧಮ್ಮೋ ಏಸ, ಭನ್ತೇ, ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ। ಆಮ, ಆವುಸೋ, ಸಕಲಸಾಸನಧಾರಣೀ ಅಯಂ ಸಿಕ್ಖಾತಿ। ಭನ್ತೇ, ಸಚೇ ಏಸ ಸಿಕ್ಖಾಧಮ್ಮೋ ಉತ್ತಮೋ, ಇಮಮೇವ ಪಠಮಂ ಗಣ್ಹಾಮೀತಿ। ಗಣ್ಹಾವುಸೋತಿ ಥೇರೋ ಸಮ್ಪಟಿಚ್ಛಿ। ಸೋ ಗಣ್ಹನ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ‘‘ಕೀದಿಸಂ ಆಚರಿಯಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತೋ, ‘‘ಆವುಸೋ, ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿತ್ಥ, ಕತಿಪಾಹೇನ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಉಪಜ್ಝಾಯಂ ಆಹ – ‘‘ಏತ್ತಕಮೇವ, ಭನ್ತೇ, ಉದಾಹು ಅಞ್ಞಮ್ಪಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ। ಏತ್ತಕಮೇವ, ಆವುಸೋತಿ।
Taṃ iminā nīhārena vasantaṃ eko mahāthero disvā, ‘‘paribbājaka, tvaṃ saddho pasanno, kiṃ na pabbajasī’’ti. Ko maṃ, bhante, pabbājessati. Mayañhi cirakālaṃ bhadantānaṃ paccatthikā hutvā vicarimhāti. Thero ‘‘sace tvaṃ pabbajitukāmo, ahaṃ taṃ pabbājessāmī’’ti vatvā pabbājesi. So pabbajitakālato paṭṭhāya nirantaraṃ vattapaṭivattamakāsi. Atha naṃ thero vatte pasīditvā nacirasseva upasampādesi. So uposathadivase bhikkhūhi saddhiṃ uposathaggaṃ pavisitvā bhikkhū mahantena ussāhena pātimokkhaṃ paggaṇhante disvā ‘‘iminā nīhārena osāretvā osāretvā lokaṃ khādanti, katipāhena harissāmī’’ti cintesi. So pariveṇaṃ gantvā upajjhāyaṃ vanditvā, ‘‘bhante, ko nāmo ayaṃ dhammo’’ti pucchi. Pātimokkho nāma, āvusoti. Uttamadhammo esa, bhante, bhavissatīti. Āma, āvuso, sakalasāsanadhāraṇī ayaṃ sikkhāti. Bhante, sace esa sikkhādhammo uttamo, imameva paṭhamaṃ gaṇhāmīti. Gaṇhāvusoti thero sampaṭicchi. So gaṇhanto paribbājake passitvā ‘‘kīdisaṃ ācariyā’’ti pucchito, ‘‘āvuso, mā cintayittha, katipāhena āharissāmī’’ti vatvā nacirasseva uggaṇhitvā upajjhāyaṃ āha – ‘‘ettakameva, bhante, udāhu aññampi atthī’’ti. Ettakameva, āvusoti.
ಸೋ ಪುನದಿವಸೇ ಯಥಾನಿವತ್ಥಪಾರುತೋವ ಗಹಿತನೀಹಾರೇನೇವ ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಗಿಜ್ಝಕೂಟಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮಂ ಅಗಮಾಸಿ। ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಕೀದಿಸಂ, ಆಚರಿಯ, ನಾಸಕ್ಖಿತ್ಥ ಮಞ್ಞೇ ಆವಟ್ಟನಿಮಾಯಂ ಆಹರಿತು’’ನ್ತಿ ತಂ ಪರಿವಾರಯಿಂಸು। ಮಾ ಚಿನ್ತಯಿತ್ಥ, ಆವುಸೋ, ಆಹಟಾ ಮೇ ಆವಟ್ಟನಿಮಾಯಾ, ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರೋ ಮಹಾ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ತುಮ್ಹೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಮಗ್ಗಾ ಹೋಥ, ಮಾ ವಿವಾದಂ ಅಕತ್ಥಾತಿ। ಸಚೇ ತೇ, ಆಚರಿಯ, ಸುಗ್ಗಹಿತಾ, ಅಮ್ಹೇಪಿ ನಂ ವಾಚೇಹೀತಿ। ಸೋ ಆದಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಓಸಾರೇಸಿ। ಅಥ ತೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ – ‘‘ಏಥ, ಭೋ, ನಗರೇ ವಿಚರನ್ತಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಅವಣ್ಣಂ ಕಥೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಅನುಗ್ಘಾಟಿತೇಸುಯೇವ ನಗರದ್ವಾರೇಸು ದ್ವಾರಸಮೀಪಂ ಗನ್ತ್ವಾ ವಿವಟೇನ ದ್ವಾರೇನ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ಪವಿಸಿಂಸು। ಏವಂ ಸಲಿಙ್ಗೇನೇವ ಅಪಕ್ಕನ್ತಂ ತಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಸನ್ಧಾಯ – ‘‘ಸರಭೋ ನಾಮ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
So punadivase yathānivatthapārutova gahitanīhāreneva pattaṃ gahetvā gijjhakūṭā nikkhamma paribbājakārāmaṃ agamāsi. Paribbājakā disvā ‘‘kīdisaṃ, ācariya, nāsakkhittha maññe āvaṭṭanimāyaṃ āharitu’’nti taṃ parivārayiṃsu. Mā cintayittha, āvuso, āhaṭā me āvaṭṭanimāyā, ito paṭṭhāya amhākaṃ lābhasakkāro mahā bhavissati. Tumhe aññamaññaṃ samaggā hotha, mā vivādaṃ akatthāti. Sace te, ācariya, suggahitā, amhepi naṃ vācehīti. So ādito paṭṭhāya pātimokkhaṃ osāresi. Atha te sabbepi – ‘‘etha, bho, nagare vicarantā samaṇassa gotamassa avaṇṇaṃ kathessāmā’’ti anugghāṭitesuyeva nagaradvāresu dvārasamīpaṃ gantvā vivaṭena dvārena sabbapaṭhamaṃ pavisiṃsu. Evaṃ saliṅgeneva apakkantaṃ taṃ paribbājakaṃ sandhāya – ‘‘sarabho nāma paribbājako acirapakkanto hotī’’ti vuttaṃ.
ತಂ ದಿವಸಂ ಪನ ಭಗವಾ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಲೋಕಂ ಓಲೋಕೇನ್ತೋ ಇದಂ ಅದ್ದಸ – ‘‘ಅಜ್ಜ ಸರಭೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ನಗರೇ ವಿಚರಿತ್ವಾ ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ, ತಿಣ್ಣಂ ರತನಾನಂ ಅವಣ್ಣಂ ಕಥೇನ್ತೋ ವಿಸಂ ಸಿಞ್ಚಿತ್ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮಂ ಗಮಿಸ್ಸತಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ತತ್ಥೇವ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಪರಿಸಾ ತತ್ಥೇವ ಓಸರಿಸ್ಸನ್ತಿ। ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಗಮೇ ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಮತಪಾನಂ ಪಿವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ತತೋ ‘‘ತಸ್ಸ ಓಕಾಸೋ ಹೋತು, ಯಥಾರುಚಿಯಾ ಅವಣ್ಣಂ ಪತ್ಥರತೂ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಆನನ್ದತ್ಥೇರಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಆನನ್ದ, ಅಟ್ಠಾರಸಸು ಮಹಾವಿಹಾರೇಸು ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಮಯಾ ಸದ್ಧಿಂಯೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ। ಥೇರೋ ತಥಾ ಅಕಾಸಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸತ್ಥಾರಮೇವ ಪರಿವಾರಯಿಂಸು। ಸತ್ಥಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಂ ಆದಾಯ ದ್ವಾರಗಾಮಸಮೀಪೇಯೇವ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿ। ಸರಭೋಪಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ನಗರಂ ಪವಿಟ್ಠೋ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ರಾಜದ್ವಾರವೀಥಿಚತುಕ್ಕಾದೀಸು ಚ ಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞಾತೋ ಮಯಾ ಸಮಣಾನಂ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾನಂ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿಆದೀನಿ ಅಭಾಸಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಸೋ ರಾಜಗಹೇ ಪರಿಸತಿ ಏವಂ ವಾಚಂ ಭಾಸತೀತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಞ್ಞಾತೋತಿ ಞಾತೋ ಅವಬುದ್ಧೋ, ಪಾಕಟಂ ಕತ್ವಾ ಉಗ್ಗಹಿತೋತಿ ದೀಪೇತಿ। ಅಞ್ಞಾಯಾತಿ ಜಾನಿತ್ವಾ। ಅಪಕ್ಕನ್ತೋತಿ ಸಲಿಙ್ಗೇನೇವ ಅಪಕ್ಕನ್ತೋ। ಸಚೇ ಹಿ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸಾಸನೇ ಕೋಚಿ ಸಾರೋ ಅಭವಿಸ್ಸ, ನಾಹಂ ಅಪಕ್ಕಮಿಸ್ಸಂ। ತಸ್ಸ ಪನ ಸಾಸನಂ ಅಸಾರಂ ನಿಸ್ಸಾರಂ, ಆವಟ್ಟನಿಮಾಯಂ ಓಸಾರೇತ್ವಾ ಸಮಣಾ ಲೋಕಂ ಖಾದನ್ತೀತಿ ಏವಮತ್ಥಂ ದೀಪೇನ್ತೋ ಏವಮಾಹ।
Taṃ divasaṃ pana bhagavā paccūsasamaye lokaṃ olokento idaṃ addasa – ‘‘ajja sarabho paribbājako nagare vicaritvā pakāsanīyakammaṃ karissati, tiṇṇaṃ ratanānaṃ avaṇṇaṃ kathento visaṃ siñcitvā paribbājakārāmaṃ gamissati, ahampi tattheva gamissāmi, catassopi parisā tattheva osarissanti. Tasmiṃ samāgame caturāsīti pāṇasahassāni amatapānaṃ pivissantī’’ti. Tato ‘‘tassa okāso hotu, yathāruciyā avaṇṇaṃ pattharatū’’ti cintetvā ānandattheraṃ āmantesi – ‘‘ānanda, aṭṭhārasasu mahāvihāresu bhikkhusaṅghassa mayā saddhiṃyeva piṇḍāya carituṃ ārocehī’’ti. Thero tathā akāsi. Bhikkhū pattacīvaramādāya satthārameva parivārayiṃsu. Satthā bhikkhusaṅghaṃ ādāya dvāragāmasamīpeyeva piṇḍāya cari. Sarabhopi paribbājakehi saddhiṃ nagaraṃ paviṭṭho tattha tattha parisamajjhe rājadvāravīthicatukkādīsu ca gantvā ‘‘aññāto mayā samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ dhammo’’tiādīni abhāsi. Taṃ sandhāya so rājagahe parisati evaṃ vācaṃ bhāsatītiādi vuttaṃ. Tattha aññātoti ñāto avabuddho, pākaṭaṃ katvā uggahitoti dīpeti. Aññāyāti jānitvā. Apakkantoti saliṅgeneva apakkanto. Sace hi samaṇassa gotamassa sāsane koci sāro abhavissa, nāhaṃ apakkamissaṃ. Tassa pana sāsanaṃ asāraṃ nissāraṃ, āvaṭṭanimāyaṃ osāretvā samaṇā lokaṃ khādantīti evamatthaṃ dīpento evamāha.
ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅಥ ಏವಂ ತಸ್ಮಿಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇ ಭಾಸಮಾನೇ ಅರಞ್ಞವಾಸಿನೋ ಪಞ್ಚಸತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ‘‘ಅಸುಕಟ್ಠಾನಂ ನಾಮ ಸತ್ಥಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ ಗತೋ’’ತಿ ಅಜಾನನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖಾಚಾರವೇಲಾಯಂ ರಾಜಗಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಂಸು। ತೇ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ಅಸ್ಸೋಸುನ್ತಿ ಸುಣಿಂಸು। ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸೂತಿ ‘‘ಇಮಂ ಕಾರಣಂ ದಸಬಲಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು।
Atha kho sambahulā bhikkhūti atha evaṃ tasmiṃ paribbājake bhāsamāne araññavāsino pañcasatā bhikkhū ‘‘asukaṭṭhānaṃ nāma satthā piṇḍāya carituṃ gato’’ti ajānantā bhikkhācāravelāyaṃ rājagahaṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Te sandhāyetaṃ vuttaṃ. Assosunti suṇiṃsu. Yenabhagavā tenupasaṅkamiṃsūti ‘‘imaṃ kāraṇaṃ dasabalassa ārocessāmā’’ti upasaṅkamiṃsu.
ಸಿಪ್ಪಿನಿಕಾತೀರನ್ತಿ ಸಿಪ್ಪಿನಿಕಾತಿ ಏವಂನಾಮಿಕಾಯ ನದಿಯಾ ತೀರಂ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಭಗವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನಾತಿ ಕಾಯಙ್ಗವಾಚಙ್ಗಾನಿ ಅಚೋಪೇತ್ವಾ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಖನ್ತಿಂ ಧಾರೇತ್ವಾ ಚಿತ್ತೇನೇವ ಅಧಿವಾಸೇಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಂ ಅಧಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪುನ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಅಜ್ಜ ಮಯಾ ಸರಭಸ್ಸ ವಾದಂ ಮದ್ದಿತುಂ ಗಚ್ಛನ್ತೇನ ಏಕಕೇನ ಗನ್ತಬ್ಬಂ , ಉದಾಹು ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವುತೇನಾ’’ತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ಸಚಾಹಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪರಿವುತೋ ಗಮಿಸ್ಸಾಮಿ, ಮಹಾಜನೋ ಏವಂ ಚಿನ್ತೇಸ್ಸತಿ – ‘‘ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ವಾದುಪ್ಪತ್ತಿಟ್ಠಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತೋ ಪಕ್ಖಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಗನ್ತ್ವಾ ಪರಿಸಬಲೇನ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ವಾದಂ ಮದ್ದತಿ, ಪರವಾದೀನಂ ಸೀಸಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತುಂ ನ ದೇತೀ’’ತಿ। ನ ಖೋ ಪನ ಮಯ್ಹಂ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ವಾದೇ ಪರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಮದ್ದನಕಿಚ್ಚಂ ಅತ್ಥಿ, ಅಹಮೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ಮದ್ದಿಸ್ಸಾಮಿ। ಅನಚ್ಛರಿಯಂ ಚೇತಂ ಯ್ವಾಹಂ ಇದಾನಿ ಬುದ್ಧಭೂತೋ ಅತ್ತನೋ ಉಪ್ಪನ್ನಂ ವಾದಂ ಮದ್ದೇಯ್ಯಂ, ಚರಿಯಂ ಚರಣಕಾಲೇ ಅಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಯಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇನಾಪಿ ಹಿ ಮಯಾ ವಹಿತಬ್ಬಂ ಧುರಂ ಅಞ್ಞೋ ವಹಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ನಾಹೋಸಿ। ಇಮಸ್ಸ ಪನತ್ಥಸ್ಸ ಸಾಧನತ್ಥಂ –
Sippinikātīranti sippinikāti evaṃnāmikāya nadiyā tīraṃ. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvenāti kāyaṅgavācaṅgāni acopetvā abbhantare khantiṃ dhāretvā citteneva adhivāsesīti attho. Evaṃ adhivāsetvā puna cintesi – ‘‘kiṃ nu kho ajja mayā sarabhassa vādaṃ maddituṃ gacchantena ekakena gantabbaṃ , udāhu bhikkhusaṅghaparivutenā’’ti. Athassa etadahosi – sacāhaṃ bhikkhusaṅghaparivuto gamissāmi, mahājano evaṃ cintessati – ‘‘samaṇo gotamo vāduppattiṭṭhānaṃ gacchanto pakkhaṃ ukkhipitvā gantvā parisabalena uppannaṃ vādaṃ maddati, paravādīnaṃ sīsaṃ ukkhipituṃ na detī’’ti. Na kho pana mayhaṃ uppanne vāde paraṃ gahetvā maddanakiccaṃ atthi, ahameva gantvā maddissāmi. Anacchariyaṃ cetaṃ yvāhaṃ idāni buddhabhūto attano uppannaṃ vādaṃ maddeyyaṃ, cariyaṃ caraṇakāle ahetukapaṭisandhiyaṃ nibbattenāpi hi mayā vahitabbaṃ dhuraṃ añño vahituṃ samattho nāma nāhosi. Imassa panatthassa sādhanatthaṃ –
‘‘ಯತೋ ಯತೋ ಗರು ಧುರಂ, ಯತೋ ಗಮ್ಭೀರವತ್ತನೀ।
‘‘Yato yato garu dhuraṃ, yato gambhīravattanī;
ತದಾಸ್ಸು ಕಣ್ಹಂ ಯುಞ್ಜೇನ್ತಿ, ಸ್ವಾಸ್ಸು ತಂ ವಹತೇ ಧುರ’’ನ್ತಿ॥ (ಜಾ॰ ೧.೧.೨೯) –
Tadāssu kaṇhaṃ yuñjenti, svāssu taṃ vahate dhura’’nti. (jā. 1.1.29) –
ಇದಂ ಕಣ್ಹಜಾತಕಂ ಆಹರಿತಬ್ಬಂ। ಅತೀತೇ ಕಿರ ಏಕೋ ಸತ್ಥವಾಹೋ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಮಹಲ್ಲಿಕಾಯ ಗೇಹೇ ನಿವಾಸಂ ಗಣ್ಹಿ। ಅಥಸ್ಸ ಏಕಿಸ್ಸಾ ಧೇನುಯಾ ರತ್ತಿಭಾಗಸಮನನ್ತರೇ ಗಬ್ಭವುಟ್ಠಾನಂ ಅಹೋಸಿ। ಸಾ ಏಕಂ ವಚ್ಛಕಂ ವಿಜಾಯಿ। ಮಹಲ್ಲಿಕಾಯ ವಚ್ಛಕಂ ದಿಟ್ಠಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪುತ್ತಸಿನೇಹೋ ಉದಪಾದಿ। ಪುನದಿವಸೇ ಸತ್ಥವಾಹಪುತ್ತೋ – ‘‘ತವ ಗೇಹವೇತನಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಆಹ। ಮಹಲ್ಲಿಕಾ ‘‘ಮಯ್ಹಂ ಅಞ್ಞೇನ ಕಿಚ್ಚಂ ನ ಅತ್ಥಿ, ಇಮಮೇವ ವಚ್ಛಕಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ಆಹ। ಗಣ್ಹ, ಅಮ್ಮಾತಿ। ಸಾ ತಂ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಖೀರಂ ಪಾಯೇತ್ವಾ ಯಾಗುಭತ್ತತಿಣಾದೀನಿ ದದಮಾನಾ ಪೋಸೇಸಿ। ಸೋ ವುದ್ಧಿಮನ್ವಾಯ ಪರಿಪುಣ್ಣರೂಪೋ ಬಲವೀರಿಯಸಮ್ಪನ್ನೋ ಅಹೋಸಿ ಸಮ್ಪನ್ನಾಚಾರೋ, ಕಾಳಕೋ ನಾಮ ನಾಮೇನ। ಅಥೇಕಸ್ಸ ಸತ್ಥವಾಹಸ್ಸ ಪಞ್ಚಹಿ ಸಕಟಸತೇಹಿ ಆಗಚ್ಛನ್ತಸ್ಸ ಉದಕಭಿನ್ನಟ್ಠಾನೇ ಸಕಟಚಕ್ಕಂ ಲಗ್ಗಿ। ಸೋ ದಸಪಿ ವೀಸಮ್ಪಿ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ನೀಹರಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಕಾಳಕಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಹ – ‘‘ತಾತ, ತವ ವೇತನಂ ದಸ್ಸಾಮಿ, ಸಕಟಂ ಮೇ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದೇಹೀ’’ತಿ। ಏವಞ್ಚ ಪನ ವತ್ವಾ ತಂ ಆದಾಯ – ‘‘ಅಞ್ಞೋ ಇಮಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಧುರಂ ವಹಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ಧುರಸಕಟೇ ಯೋತ್ತಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ತಂ ಏಕಕಂಯೇವ ಯೋಜೇಸಿ। ಸೋ ತಂ ಸಕಟಂ ಉಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಥಲೇ ಪತಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಏತೇನೇವ ನಿಹಾರೇನ ಪಞ್ಚ ಸಕಟಸತಾನಿ ನೀಹರಿ। ಸೋ ಸಬ್ಬಪಚ್ಛಿಮಸಕಟಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಮೋಚಿಯಮಾನೋ ‘‘ಸು’’ನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ಸೀಸಂ ಉಕ್ಖಿಪಿ।
Idaṃ kaṇhajātakaṃ āharitabbaṃ. Atīte kira eko satthavāho ekissā mahallikāya gehe nivāsaṃ gaṇhi. Athassa ekissā dhenuyā rattibhāgasamanantare gabbhavuṭṭhānaṃ ahosi. Sā ekaṃ vacchakaṃ vijāyi. Mahallikāya vacchakaṃ diṭṭhakālato paṭṭhāya puttasineho udapādi. Punadivase satthavāhaputto – ‘‘tava gehavetanaṃ gaṇhāhī’’ti āha. Mahallikā ‘‘mayhaṃ aññena kiccaṃ na atthi, imameva vacchakaṃ dehī’’ti āha. Gaṇha, ammāti. Sā taṃ gaṇhitvā khīraṃ pāyetvā yāgubhattatiṇādīni dadamānā posesi. So vuddhimanvāya paripuṇṇarūpo balavīriyasampanno ahosi sampannācāro, kāḷako nāma nāmena. Athekassa satthavāhassa pañcahi sakaṭasatehi āgacchantassa udakabhinnaṭṭhāne sakaṭacakkaṃ laggi. So dasapi vīsampi tiṃsampi yojetvā nīharāpetuṃ asakkonto kāḷakaṃ upasaṅkamitvā āha – ‘‘tāta, tava vetanaṃ dassāmi, sakaṭaṃ me ukkhipitvā dehī’’ti. Evañca pana vatvā taṃ ādāya – ‘‘añño iminā saddhiṃ dhuraṃ vahituṃ samattho natthī’’ti dhurasakaṭe yottaṃ bandhitvā taṃ ekakaṃyeva yojesi. So taṃ sakaṭaṃ ukkhipitvā thale patiṭṭhāpetvā eteneva nihārena pañca sakaṭasatāni nīhari. So sabbapacchimasakaṭaṃ nīharitvā mociyamāno ‘‘su’’nti katvā sīsaṃ ukkhipi.
ಸತ್ಥವಾಹೋ ‘‘ಅಯಂ ಏತ್ತಕಾನಿ ಸಕಟಾನಿ ಉಕ್ಖಿಪನ್ತೋ ಏವಂ ನ ಅಕಾಸಿ, ವೇತನತ್ಥಂ ಮಞ್ಞೇ ಕರೋತೀ’’ತಿ ಸಕಟಗಣನಾಯ ಕಹಾಪಣೇ ಗಹೇತ್ವಾ ಪಞ್ಚಸತಭಣ್ಡಿಕಂ ತಸ್ಸ ಗೀವಾಯ ಬನ್ಧಾಪೇಸಿ। ಸೋ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕಂ ಅಲ್ಲೀಯಿತುಂ ಅದೇನ್ತೋ ಉಜುಕಂ ಗೇಹಮೇವ ಅಗಮಾಸಿ। ಮಹಲ್ಲಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಕಹಾಪಣಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ‘‘ಕಸ್ಮಾ, ಪುತ್ತ, ಏವಮಕಾಸಿ, ಮಾ ತ್ವಂ ‘ಮಯಾ ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಆಭತೇನ ಅಯಂ ಜೀವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ ಸಞ್ಞಮಕಾಸೀ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಗೋಣಂ ಉಣ್ಹೋದಕೇನ ನ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ತೇಲೇನ ಅಬ್ಭಞ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಇತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪುನ ಮಾ ಏವಮಕಾಸೀ’’ತಿ ಓವದಿ। ಏವಂ ಸತ್ಥಾ ‘‘ಚರಿಯಂ ಚರಣಕಾಲೇ ಅಹೇತುಕಪಟಿಸನ್ಧಿಯಂ ನಿಬ್ಬತ್ತೇನಾಪಿ ಹಿ ಮಯಾ ವಹಿತಬ್ಬಧುರಂ ಅಞ್ಞೋ ವಹಿತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ನಾಹೋಸೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಏಕಕೋವ ಅಗಮಾಸಿ। ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Satthavāho ‘‘ayaṃ ettakāni sakaṭāni ukkhipanto evaṃ na akāsi, vetanatthaṃ maññe karotī’’ti sakaṭagaṇanāya kahāpaṇe gahetvā pañcasatabhaṇḍikaṃ tassa gīvāya bandhāpesi. So aññesaṃ attano santikaṃ allīyituṃ adento ujukaṃ gehameva agamāsi. Mahallikā disvā mocetvā kahāpaṇabhāvaṃ ñatvā ‘‘kasmā, putta, evamakāsi, mā tvaṃ ‘mayā kammaṃ katvā ābhatena ayaṃ jīvissatī’ti saññamakāsī’’ti vatvā goṇaṃ uṇhodakena nhāpetvā telena abbhañjitvā ‘‘ito paṭṭhāya puna mā evamakāsī’’ti ovadi. Evaṃ satthā ‘‘cariyaṃ caraṇakāle ahetukapaṭisandhiyaṃ nibbattenāpi hi mayā vahitabbadhuraṃ añño vahituṃ samattho nāma nāhosī’’ti cintetvā ekakova agamāsi. Taṃ dassetuṃ atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhitotiādi vuttaṃ.
ತತ್ಥ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾತಿ ಪುಥುತ್ತಾರಮ್ಮಣೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ಪಟಿಸಂಹರಿತ್ವಾ ಸಲ್ಲಾನತೋ, ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇಸು ಸಕಲನಗರೇ ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ನಗರಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೇ ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ‘‘ಸಚೇ, ಆವುಸೋ ಸರಭ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಆಗಮಿಸ್ಸತಿ, ಕಿಂ ಕರಿಸ್ಸಸೀ’’ತಿ। ಸಮಣೇ ಗೋತಮೇ ಏಕಂ ಕರೋನ್ತೇ ಅಹಂ ದ್ವೇ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ದ್ವೇ ಕರೋನ್ತೇ ಚತ್ತಾರಿ, ಚತ್ತಾರಿ ಕರೋನ್ತೇ ಪಞ್ಚ, ಪಞ್ಚ ಕರೋನ್ತೇ ದಸ, ದಸ ಕರೋನ್ತೇ ವೀಸತಿ, ವೀಸತಿ ಕರೋನ್ತೇ ತಿಂಸಂ, ತಿಂಸಂ ಕರೋನ್ತೇ ಚತ್ತಾಲೀಸಂ, ಚತ್ತಾಲೀಸಂ ಕರೋನ್ತೇ ಪಞ್ಞಾಸಂ, ಪಞ್ಞಾಸಂ ಕರೋನ್ತೇ ಸತಂ, ಸತಂ ಕರೋನ್ತೇ ಸಹಸ್ಸಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಏವಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸೀಹನಾದಕಥಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೇಸು ಉಪಸಙ್ಕಮಿ।
Tattha paṭisallānāti puthuttārammaṇehi cittaṃ paṭisaṃharitvā sallānato, phalasamāpattitoti attho. Tenupasaṅkamīti paribbājakesu sakalanagare pakāsanīyakammaṃ katvā nagarā nikkhamma paribbājakārāme sannipatitvā ‘‘sace, āvuso sarabha, samaṇo gotamo āgamissati, kiṃ karissasī’’ti. Samaṇe gotame ekaṃ karonte ahaṃ dve karissāmi, dve karonte cattāri, cattāri karonte pañca, pañca karonte dasa, dasa karonte vīsati, vīsati karonte tiṃsaṃ, tiṃsaṃ karonte cattālīsaṃ, cattālīsaṃ karonte paññāsaṃ, paññāsaṃ karonte sataṃ, sataṃ karonte sahassaṃ karissāmīti evaṃ aññamaññaṃ sīhanādakathaṃ samuṭṭhāpetvā nisinnesu upasaṅkami.
ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತೋ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮಸ್ಸ ನಗರಮಜ್ಝೇನೇವ ಮಗ್ಗೋ, ತಸ್ಮಾ ಸುರತ್ತದುಪಟ್ಟಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಸುಗತಮಹಾಚೀವರಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಟ್ಠಬಲೋ ರಾಜಾ ವಿಯ ಏಕಕೋವ ನಗರಮಜ್ಝೇನ ಅಗಮಾಸಿ। ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತಾ ಅವಣ್ಣಂ ಪತ್ಥರಿಂಸು, ಸೋ ಏತೇ ಅನುವತ್ತಿತ್ವಾ ಸಞ್ಞಾಪೇತುಂ ಗಚ್ಛತಿ ಮಞ್ಞೇ’’ತಿ ಅನುಬನ್ಧಿಂಸು। ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಕಾಪಿ ‘‘ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪತ್ತಚೀವರಂ ಆದಾಯ ಏಕಕೋವ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ, ಅಜ್ಜ ಸರಭೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮಹಾಧಮ್ಮಸಙ್ಗಾಮೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಮಯಮ್ಪಿ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಾಗಮೇ ಕಾಯಸಕ್ಖಿನೋ ಭವಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಅನುಬನ್ಧಿಂಸು। ಸತ್ಥಾ ಪಸ್ಸನ್ತಸ್ಸೇವ ಮಹಾಜನಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿ।
Upasaṅkamanto pana yasmā paribbājakārāmassa nagaramajjheneva maggo, tasmā surattadupaṭṭaṃ nivāsetvā sugatamahācīvaraṃ pārupitvā vissaṭṭhabalo rājā viya ekakova nagaramajjhena agamāsi. Micchādiṭṭhikā disvā ‘‘paribbājakā samaṇassa gotamassa pakāsanīyakammaṃ karontā avaṇṇaṃ patthariṃsu, so ete anuvattitvā saññāpetuṃ gacchati maññe’’ti anubandhiṃsu. Sammādiṭṭhikāpi ‘‘sammāsambuddho pattacīvaraṃ ādāya ekakova nikkhanto, ajja sarabhena saddhiṃ mahādhammasaṅgāmo bhavissati. Mayampi tasmiṃ samāgame kāyasakkhino bhavissāmā’’ti anubandhiṃsu. Satthā passantasseva mahājanassa paribbājakārāmaṃ upasaṅkami.
ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ರುಕ್ಖಾನಂ ಖನ್ಧವಿಟಪಸಾಖನ್ತರೇಹಿ ಸಮುಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಛಬ್ಬಣ್ಣಘನಬುದ್ಧರಸ್ಮಿಯೋ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಞ್ಞದಾ ಏವರೂಪೋ ಓಭಾಸೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ಕಿಂ ನು ಖೋ ಏತ’’ನ್ತಿ ಉಲ್ಲೋಕೇತ್ವಾ ‘‘ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಆಹಂಸು। ತಂ ಸುತ್ವಾವ ಸರಭೋ ಜಾಣುಕನ್ತರೇ ಸೀಸಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಅಧೋಮುಖೋ ನಿಸೀದಿ। ಏವಂ ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇ ಭಗವಾ ತಂ ಆರಾಮಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ತಥಾಗತೋ ಹಿ ಜಮ್ಬುದೀಪತಲೇ ಅಗ್ಗಕುಲೇ ಜಾತತ್ತಾ ಅಗ್ಗಾಸನಾರಹೋತಿಸ್ಸ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಆಸನಂ ಪಞ್ಞತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ। ಏವಂ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಮಹಾರಹೇ ಬುದ್ಧಾಸನೇ ನಿಸೀದಿ।
Paribbājakā rukkhānaṃ khandhaviṭapasākhantarehi samuggacchantā chabbaṇṇaghanabuddharasmiyo disvā ‘‘aññadā evarūpo obhāso nāma natthi, kiṃ nu kho eta’’nti ulloketvā ‘‘samaṇo gotamo āgacchatī’’ti āhaṃsu. Taṃ sutvāva sarabho jāṇukantare sīsaṃ ṭhapetvā adhomukho nisīdi. Evaṃ tasmiṃ samaye bhagavā taṃ ārāmaṃ upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Tathāgato hi jambudīpatale aggakule jātattā aggāsanārahotissa sabbattha āsanaṃ paññattameva hoti. Evaṃ paññatte mahārahe buddhāsane nisīdi.
ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಸರಭಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಏತದವೋಚುನ್ತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇ ಕಿರ ಸರಭೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏತ್ತಕಂ ಕಥೇನ್ತೇಯೇವ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಸತ್ಥು ಪದಾನುಪದಿಕೋ ಹುತ್ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮಂ ಸಮ್ಪಾಪುಣಿ, ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಪರಿಸಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮೇಯೇವ ಓಸರಿಂಸು। ತತೋ ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಕಮ್ಮಂ, ಸಕಲನಗರಂ ವಿಚರಿತ್ವಾ ಅವಣ್ಣಂ ಪತ್ಥರಿತ್ವಾ ಪಕಾಸನೀಯಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಆಗತಾನಂ ವೇರೀನಂ ಪಟಿಸತ್ತೂನಂ ಪಚ್ಚಾಮಿತ್ತಾನಂ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಥೋಕಮ್ಪಿ ವಿಗ್ಗಾಹಿಕಕಥಂ ನ ಕಥೇಸಿ, ಆಗತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸತಪಾಕತೇಲೇನ ಮಕ್ಖೇನ್ತೋ ವಿಯ ಅಮತಪಾನಂ ಪಾಯೇನ್ತೋ ವಿಯ ಮಧುರಕಥಂ ಕಥೇತೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅನುವತ್ತನ್ತಾ ಏತದವೋಚುಂ।
Te paribbājakā sarabhaṃ paribbājakaṃ etadavocunti sammāsambuddhe kira sarabhena saddhiṃ ettakaṃ kathenteyeva bhikkhusaṅgho satthu padānupadiko hutvā paribbājakārāmaṃ sampāpuṇi, catassopi parisā paribbājakārāmeyeva osariṃsu. Tato te paribbājakā ‘‘acchariyaṃ samaṇassa gotamassa kammaṃ, sakalanagaraṃ vicaritvā avaṇṇaṃ pattharitvā pakāsanīyakammaṃ katvā āgatānaṃ verīnaṃ paṭisattūnaṃ paccāmittānaṃ santikaṃ āgantvā thokampi viggāhikakathaṃ na kathesi, āgatakālato paṭṭhāya satapākatelena makkhento viya amatapānaṃ pāyento viya madhurakathaṃ kathetī’’ti sabbepi sammāsambuddhaṃ anuvattantā etadavocuṃ.
ಯಾಚೇಯ್ಯಾಸೀತಿ ಆಯಾಚೇಯ್ಯಾಸಿ ಪತ್ಥೇಯ್ಯಾಸಿ ಪಿಹೇಯ್ಯಾಸಿ। ತುಣ್ಹೀಭೂತೋತಿ ತುಣ್ಹೀಭಾವಂ ಉಪಗತೋ। ಮಙ್ಕುಭೂತೋತಿ ನಿತ್ತೇಜತಂ ಆಪನ್ನೋ। ಪತ್ತಕ್ಖನ್ಧೋತಿ ಓನತಗೀವೋ। ಅಧೋಮುಖೋತಿ ಹೇಟ್ಠಾಮುಖೋ। ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತೇ ಪಟಿಜಾನತೋತಿ ‘‘ಅಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ಮಯಾ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಾ’’ತಿ ಏವಂ ಪಟಿಜಾನತೋ ತವ। ಅನಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಾತಿ ಇಮೇ ನಾಮ ಧಮ್ಮಾ ತಯಾ ಅನಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಾ। ತತ್ಥಾತಿ ತೇಸು ಅನಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧಾತಿ ಏವಂ ದಸ್ಸಿತಧಮ್ಮೇಸು। ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಪಟಿಚರಿಸ್ಸತೀತಿ ಅಞ್ಞೇನ ವಾ ವಚನೇನ ಅಞ್ಞಂ ವಚನಂ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತಿ, ಅಞ್ಞಂ ಪುಚ್ಛಿತೋ ಅಞ್ಞಂ ಕಥೇಸ್ಸತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಬಹಿದ್ಧಾ ಕಥಂ ಅಪನಾಮೇಸ್ಸತೀತಿ ಬಹಿದ್ಧಾ ಅಞ್ಞಂ ಆಗನ್ತುಕಕಥಂ ಆಹರನ್ತೋ ಪುರಿಮಕಥಂ ಅಪನಾಮೇಸ್ಸತಿ। ಅಪ್ಪಚ್ಚಯನ್ತಿ ಅನಭಿರದ್ಧಿಂ ಅತುಟ್ಠಾಕಾರಂ ಪಾತುಕರಿಸ್ಸತೀತಿ ಪಾಕಟಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಅಪ್ಪಚ್ಚಯೇನ ದೋಮನಸ್ಸಂ ವುತ್ತಂ, ಪುರಿಮೇಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಮನ್ದಬಲವಭೇದೋ ಕೋಧೋಯೇವ।
Yāceyyāsīti āyāceyyāsi pattheyyāsi piheyyāsi. Tuṇhībhūtoti tuṇhībhāvaṃ upagato. Maṅkubhūtoti nittejataṃ āpanno. Pattakkhandhoti onatagīvo. Adhomukhoti heṭṭhāmukho. Sammāsambuddhassa te paṭijānatoti ‘‘ahaṃ sammāsambuddho, sabbe dhammā mayā abhisambuddhā’’ti evaṃ paṭijānato tava. Anabhisambuddhāti ime nāma dhammā tayā anabhisambuddhā. Tatthāti tesu anabhisambuddhāti evaṃ dassitadhammesu. Aññena vā aññaṃ paṭicarissatīti aññena vā vacanena aññaṃ vacanaṃ paṭicchādessati, aññaṃ pucchito aññaṃ kathessatīti adhippāyo. Bahiddhā kathaṃ apanāmessatīti bahiddhā aññaṃ āgantukakathaṃ āharanto purimakathaṃ apanāmessati. Appaccayanti anabhiraddhiṃ atuṭṭhākāraṃ pātukarissatīti pākaṭaṃ karissati. Ettha ca appaccayena domanassaṃ vuttaṃ, purimehi dvīhi mandabalavabhedo kodhoyeva.
ಏವಂ ಭಗವಾ ಪಠಮವೇಸಾರಜ್ಜೇನ ಸೀಹನಾದಂ ನದಿತ್ವಾ ಪುನ ದುತಿಯಾದೀಹಿ ನದನ್ತೋ ಯೋ ಖೋ ಮಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ತೇ ಅತ್ಥಾಯ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸಿತೋತಿ ಯಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ವಾ ಫಲಸ್ಸ ವಾ ಅತ್ಥಾಯ ತಯಾ ಚತುಸಚ್ಚಧಮ್ಮೋ ದೇಸಿತೋ। ಸೋ ನ ನಿಯ್ಯಾತೀತಿ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ನ ನಿಯ್ಯಾತಿ ನ ನಿಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ನ ತಂ ಅತ್ಥಂ ಸಾಧೇತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತಕ್ಕರಸ್ಸಾತಿ ಯೋ ನಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ಪಟಿಪತ್ತಿಪೂರಕಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯಾತಿ ಹೇತುನಾ ನಯೇನ ಕಾರಣೇನ ಸಕಲಸ್ಸ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಖಯಾಯ। ಅಥ ವಾ ಯಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ತೇ ಅತ್ಥಾಯ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸಿತೋತಿ ಯಸ್ಸ ತೇ ಅತ್ಥಾಯ ಧಮ್ಮೋ ದೇಸಿತೋ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ರಾಗಪಟಿಘಾತತ್ಥಾಯ ಅಸುಭಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ, ದೋಸಪಟಿಘಾತತ್ಥಾಯ ಮೇತ್ತಾಭಾವನಾ, ಮೋಹಪಟಿಘಾತತ್ಥಾಯ ಪಞ್ಚ ಧಮ್ಮಾ, ವಿತಕ್ಕುಪಚ್ಛೇದಾಯ ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ। ಸೋ ನ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯಾತಿ ಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಯೋ ನಂ ಯಥಾದೇಸಿತಂ ಕರೋತಿ, ತಸ್ಸ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ ಹೇತುನಾ ನಯೇನ ಕಾರಣೇನ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಕ್ಖಯಾಯ ನ ನಿಯ್ಯಾತಿ ನ ನಿಗ್ಗಚ್ಛತಿ, ತಂ ಅತ್ಥಂ ನ ಸಾಧೇತೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಸರಭೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋತಿ ಯಥಾ ಅಯಂ ಸರಭೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಪಜ್ಝಾಯನ್ತೋ ಅಪ್ಪಟಿಭಾನೋ ನಿಸಿನ್ನೋ, ಏವಂ ನಿಸೀದಿಸ್ಸತೀತಿ।
Evaṃ bhagavā paṭhamavesārajjena sīhanādaṃ naditvā puna dutiyādīhi nadanto yo kho maṃ paribbājakātiādimāha. Tattha yassa kho pana te atthāya dhammo desitoti yassa maggassa vā phalassa vā atthāya tayā catusaccadhammo desito. So na niyyātīti so dhammo na niyyāti na niggacchati, na taṃ atthaṃ sādhetīti vuttaṃ hoti. Takkarassāti yo naṃ karoti, tassa paṭipattipūrakassa puggalassāti attho. Sammā dukkhakkhayāyāti hetunā nayena kāraṇena sakalassa vaṭṭadukkhassa khayāya. Atha vā yassa kho pana te atthāya dhammo desitoti yassa te atthāya dhammo desito. Seyyathidaṃ – rāgapaṭighātatthāya asubhakammaṭṭhānaṃ, dosapaṭighātatthāya mettābhāvanā, mohapaṭighātatthāya pañca dhammā, vitakkupacchedāya ānāpānassati. So na niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti so dhammo yo naṃ yathādesitaṃ karoti, tassa takkarassa sammā hetunā nayena kāraṇena vaṭṭadukkhakkhayāya na niyyāti na niggacchati, taṃ atthaṃ na sādhetīti ayamettha attho. Seyyathāpi sarabho paribbājakoti yathā ayaṃ sarabho paribbājako pajjhāyanto appaṭibhāno nisinno, evaṃ nisīdissatīti.
ಏವಂ ತೀಹಿ ಪದೇಹಿ ಸೀಹನಾದಂ ನದಿತ್ವಾ ದೇಸನಂ ನಿವತ್ತೇನ್ತಸ್ಸೇವ ತಥಾಗತಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಸನ್ನಿಪತಿತಾ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಪರಿಮಾಣಾ ಪರಿಸಾ ಅಮತಪಾನಂ ಪಿವಿ, ಸತ್ಥಾ ಪರಿಸಾಯ ಅಮತಪಾನಸ್ಸ ಪೀತಭಾವಂ ಞತ್ವಾ ವೇಹಾಸಂ ಅಬ್ಭುಗ್ಗನ್ತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಸೀಹನಾದನ್ತಿ ಸೇಟ್ಠನಾದಂ ಅಭೀತನಾದಂ ಅಪ್ಪಟಿನಾದಂ। ವೇಹಾಸಂ ಪಕ್ಕಾಮೀತಿ ಅಭಿಞ್ಞಾಪಾದಕಂ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ವುಟ್ಠಾಯ ಅಧಿಟ್ಠಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಆಕಾಸಂ ಪಕ್ಖನ್ದಿ। ಏವಂ ಪಕ್ಖನ್ದೋ ಚ ಪನ ತಂಖಣಞ್ಞೇವ ಗಿಜ್ಝಕೂಟಮಹಾವಿಹಾರೇ ಪತಿಟ್ಠಾಸಿ।
Evaṃ tīhi padehi sīhanādaṃ naditvā desanaṃ nivattentasseva tathāgatassa tasmiṃ ṭhāne sannipatitā caturāsītipāṇasahassaparimāṇā parisā amatapānaṃ pivi, satthā parisāya amatapānassa pītabhāvaṃ ñatvā vehāsaṃ abbhuggantvā pakkāmi. Tamatthaṃ dassetuṃ atha kho bhagavātiādi vuttaṃ. Tattha sīhanādanti seṭṭhanādaṃ abhītanādaṃ appaṭinādaṃ. Vehāsaṃ pakkāmīti abhiññāpādakaṃ catutthajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya adhiṭṭhāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena ākāsaṃ pakkhandi. Evaṃ pakkhando ca pana taṃkhaṇaññeva gijjhakūṭamahāvihāre patiṭṭhāsi.
ವಾಚಾಯ ಸನ್ನಿತೋದಕೇನಾತಿ ವಚನಪತೋದೇನ। ಸಞ್ಜಮ್ಭರಿಮಕಂಸೂತಿ ಸಮ್ಭರಿತಂ ನಿರನ್ತರಫುಟಂ ಅಕಂಸು, ಉಪರಿ ವಿಜ್ಝಿಂಸೂತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಬ್ರಹಾರಞ್ಞೇತಿ ಮಹಾರಞ್ಞೇ। ಸೀಹನಾದಂ ನದಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಸೀಹಸ್ಸ ನದತೋ ಆಕಾರಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಅಯಮ್ಪಿ ತಿರಚ್ಛಾನಗತೋ, ಅಹಮ್ಪಿ, ಇಮಸ್ಸ ಚತ್ತಾರೋ ಪಾದಾ, ಮಯ್ಹಮ್ಪಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಏವಮೇವ ಸೀಹನಾದಂ ನದಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇಸಿ। ಸೋ ಸೀಹಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾ ನದಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ತಸ್ಮಿಂ ಗೋಚರಾಯ ಪಕ್ಕನ್ತೇ ಏಕಕೋ ನದಿತುಂ ಆರಭಿ। ಅಥಸ್ಸ ಸಿಙ್ಗಾಲಸದ್ದೋಯೇವ ನಿಚ್ಛರಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ಸಿಙ್ಗಾಲಕಂಯೇವ ನದತೀತಿ। ಭೇರಣ್ಡಕನ್ತಿ ತಸ್ಸೇವ ವೇವಚನಂ। ಅಪಿಚ ಭಿನ್ನಸ್ಸರಂ ಅಮನಾಪಸದ್ದಂ ನದತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಓಪಮ್ಮೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ತಥಾಗತಂ ಸೀಹಸದಿಸಂ ಕತ್ವಾ ಸರಭಂ ಸಿಙ್ಗಾಲಸದಿಸಂ ಅಕಂಸು। ಅಮ್ಬುಕಸಞ್ಚರೀತಿ ಖುದ್ದಕಕುಕ್ಕುಟಿಕಾ। ಪುರಿಸಕರವಿತಂ ರವಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಮಹಾಕುಕ್ಕುಟಂ ರವನ್ತಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಇಮಸ್ಸಪಿ ದ್ವೇ ಪಾದಾ ದ್ವೇ ಪಕ್ಖಾ, ಮಯ್ಹಮ್ಪಿ ತಥೇವ, ಅಹಮ್ಪಿ ಏವರೂಪಂ ರವಿತಂ ರವಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಸಾ ತಸ್ಸ ಸಮ್ಮುಖಾ ರವಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೀ ತಸ್ಮಿಂ ಪಕ್ಕನ್ತೇ ರವಮಾನಾ ಕುಕ್ಕುಟಿಕಾರವಂಯೇವ ರವಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ಅಮ್ಬುಕಸಞ್ಚರಿರವಿತಂಯೇವ ರವತೀತಿ। ಉಸಭೋತಿ ಗೋಣೋ। ಸುಞ್ಞಾಯಾತಿ ತುಚ್ಛಾಯ ಜೇಟ್ಠಕವಸಭೇಹಿ ವಿರಹಿತಾಯ । ಗಮ್ಭೀರಂ ನದಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞತೀತಿ ಜೇಟ್ಠಕವಸಭಸ್ಸ ನಾದಸದಿಸಂ ಗಮ್ಭೀರನಾದಂ ನದಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞತಿ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವಾತಿ।
Vācāya sannitodakenāti vacanapatodena. Sañjambharimakaṃsūti sambharitaṃ nirantaraphuṭaṃ akaṃsu, upari vijjhiṃsūti vuttaṃ hoti. Brahāraññeti mahāraññe. Sīhanādaṃ nadissāmīti sīhassa nadato ākāraṃ disvā ‘‘ayampi tiracchānagato, ahampi, imassa cattāro pādā, mayhampi, ahampi evameva sīhanādaṃ nadissāmī’’ti cintesi. So sīhassa sammukhā nadituṃ asakkonto tasmiṃ gocarāya pakkante ekako nadituṃ ārabhi. Athassa siṅgālasaddoyeva nicchari. Tena vuttaṃ – siṅgālakaṃyeva nadatīti. Bheraṇḍakanti tasseva vevacanaṃ. Apica bhinnassaraṃ amanāpasaddaṃ nadatīti vuttaṃ hoti. Evameva kho tvanti iminā opammena paribbājakā tathāgataṃ sīhasadisaṃ katvā sarabhaṃ siṅgālasadisaṃ akaṃsu. Ambukasañcarīti khuddakakukkuṭikā. Purisakaravitaṃ ravissāmīti mahākukkuṭaṃ ravantaṃ disvā ‘‘imassapi dve pādā dve pakkhā, mayhampi tatheva, ahampi evarūpaṃ ravitaṃ ravissāmī’’ti sā tassa sammukhā ravituṃ asakkontī tasmiṃ pakkante ravamānā kukkuṭikāravaṃyeva ravi. Tena vuttaṃ – ambukasañcariravitaṃyeva ravatīti. Usabhoti goṇo. Suññāyāti tucchāya jeṭṭhakavasabhehi virahitāya . Gambhīraṃ naditabbaṃ maññatīti jeṭṭhakavasabhassa nādasadisaṃ gambhīranādaṃ naditabbaṃ maññati. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೪. ಸರಭಸುತ್ತಂ • 4. Sarabhasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೪. ಸರಭಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Sarabhasuttavaṇṇanā
