Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
သရဏဂမနသံကိလေသဘေဒကထာ
Saraṇagamanasaṃkilesabhedakathā
တတ္ထ စ လောကိယသရဏဂမနံ တီသု ဝတ္ထူသု အညာဏသံသယမိစ္ဆာဉာဏာဒီဟိ သံကိလိသ္သတိ, န မဟာဇုတိကံ, န ဥဇ္ဇလံ အပရိသုဒ္ဓံ အပရိယောဒာတံ ဟောတိ, န မဟာဝိပ္ဖာရံ အနုဠာရံ။ ဧတ္ထ စ အညာဏံ နာမ ဝတ္ထုတ္တယသ္သ ဂုဏာနံ အဇာနနံ တတ္ထ သမ္မောဟော။ ‘‘ဗုဒ္ဓော နု ခော, န နု ခော’’တိအာဒိနာ ဝိစိကိစ္ဆာ သံသယော။ မိစ္ဆာဉာဏံ နာမ တသ္သ ဂုဏာနံ အဂုဏဘာဝပရိကပ္ပနေန ဝိပရီတဂ္ဂာဟောတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ လောကုတ္တရသ္သ ပန သရဏဂမနသ္သ နတ္ထိ သံကိလေသော။ လောကိယသ္သ စ သရဏဂမနသ္သ ဒုဝိဓော ဘေဒော သာဝဇ္ဇော အနဝဇ္ဇော စ။ တတ္ထ သာဝဇ္ဇော အညသတ္ထာရာဒီသု အတ္တနိယ္ယာတနာဒီဟိ ဟောတိ, သော အနိဋ္ဌဖလော။ အနဝဇ္ဇော ပန ကာလကိရိယာယ ဟောတိ။ လောကိယဉ္ဟိ သရဏဂမနံ သိက္ခာပဒသမာဒာနံ ဝိယ အဂ္ဂဟိတကာလပရိစ္ဆေဒကံ ဇီဝိတပရိယန္တမေဝ ဟောတိ, တသ္မာ တသ္သ ခန္ဓဘေဒေန ဘေဒော, သော အဝိပာကတ္တာ အဖလော။ လောကုတ္တရသ္သ ပန နေဝတ္ထိ ဘေဒော။ ဘဝန္တရေပိ ဟိ အရိယသာဝကော အညံ သတ္ထာရံ န ဥဒ္ဒိသတီတိ။ ဧဝံ သရဏဂမနသ္သ သံကိလေသော စ ဘေဒော စ ဝေဒိတဗ္ဗော။
Tattha ca lokiyasaraṇagamanaṃ tīsu vatthūsu aññāṇasaṃsayamicchāñāṇādīhi saṃkilissati, na mahājutikaṃ, na ujjalaṃ aparisuddhaṃ apariyodātaṃ hoti, na mahāvipphāraṃ anuḷāraṃ. Ettha ca aññāṇaṃ nāma vatthuttayassa guṇānaṃ ajānanaṃ tattha sammoho. ‘‘Buddho nu kho, na nu kho’’tiādinā vicikicchā saṃsayo. Micchāñāṇaṃ nāma tassa guṇānaṃ aguṇabhāvaparikappanena viparītaggāhoti veditabbaṃ. Lokuttarassa pana saraṇagamanassa natthi saṃkileso. Lokiyassa ca saraṇagamanassa duvidho bhedo sāvajjo anavajjo ca. Tattha sāvajjo aññasatthārādīsu attaniyyātanādīhi hoti, so aniṭṭhaphalo. Anavajjo pana kālakiriyāya hoti. Lokiyañhi saraṇagamanaṃ sikkhāpadasamādānaṃ viya aggahitakālaparicchedakaṃ jīvitapariyantameva hoti, tasmā tassa khandhabhedena bhedo, so avipākattā aphalo. Lokuttarassa pana nevatthi bhedo. Bhavantarepi hi ariyasāvako aññaṃ satthāraṃ na uddisatīti. Evaṃ saraṇagamanassa saṃkileso ca bhedo ca veditabbo.
ကသ္မာ ပနေတ္ထ ဝောဒာနံ န ဂဟိတံ, နနု ဝောဒာနဝိဘာဝနာပိ တတ္ထ ကောသလ္လာယ ဟောတီတိ? သစ္စမေတံ, တံ ပန သံကိလေသဂ္ဂဟဏေန အတ္ထတော ဒီပိတံ ဟောတီတိ န ဂဟိတံ။ ယာနိ ဟိ တေသံ သံကိလေသကာရဏာနိ အညာဏာဒီနိ , တေသံ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ အနုပ္ပာဒနေန ဥပ္ပန္နာနဉ္စ ပဟာနေန ဝောဒာနံ ဟောတီတိ။ ဧဝမေတ္ထ ‘‘သရဏံ သရဏဂမန’’န္တိအာဒီနံ ပပဉ္စော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣမသ္သ ပန ယထာဝုတ္တပပဉ္စသ္သ ဣဓ အဝစနေ ကာရဏံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘သော ပန ဣဓ ဝုစ္စမာနော’’တိအာဒိ။ တတ္ထ သရဏဝဏ္ဏနတောတိ သာမညဖလသုတ္တေ ဝုတ္တသရဏဝဏ္ဏနတော။
Kasmā panettha vodānaṃ na gahitaṃ, nanu vodānavibhāvanāpi tattha kosallāya hotīti? Saccametaṃ, taṃ pana saṃkilesaggahaṇena atthato dīpitaṃ hotīti na gahitaṃ. Yāni hi tesaṃ saṃkilesakāraṇāni aññāṇādīni , tesaṃ sabbena sabbaṃ anuppādanena uppannānañca pahānena vodānaṃ hotīti. Evamettha ‘‘saraṇaṃ saraṇagamana’’ntiādīnaṃ papañco veditabbo. Imassa pana yathāvuttapapañcassa idha avacane kāraṇaṃ dassento āha ‘‘so pana idha vuccamāno’’tiādi. Tattha saraṇavaṇṇanatoti sāmaññaphalasutte vuttasaraṇavaṇṇanato.
သရဏဂမနသံကိလေသဘေဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။
Saraṇagamanasaṃkilesabhedakathā niṭṭhitā.