Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൩. സാരന്ദദസുത്തം

    3. Sārandadasuttaṃ

    ൧൪൩. ഏകം സമയം ഭഗവാ വേസാലിയം വിഹരതി മഹാവനേ കൂടാഗാരസാലായം. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ വേസാലിം പിണ്ഡായ പാവിസി. തേന ഖോ പന സമയേന പഞ്ചമത്താനം ലിച്ഛവിസതാനം സാരന്ദദേ ചേതിയേ സന്നിസിന്നാനം സന്നിപതിതാനം അയമന്തരാകഥാ ഉദപാദി – ‘‘പഞ്ചന്നം രതനാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം. കതമേസം പഞ്ചന്നം? ഹത്ഥിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, അസ്സരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, മണിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, ഇത്ഥിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, ഗഹപതിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം. ഇമേസം പഞ്ചന്നം രതനാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മി’’ന്തി.

    143. Ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Tena kho pana samayena pañcamattānaṃ licchavisatānaṃ sārandade cetiye sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘‘pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamesaṃ pañcannaṃ? Hatthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, assaratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, maṇiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, itthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, gahapatiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Imesaṃ pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’nti.

    അഥ ഖോ തേ ലിച്ഛവീ മഗ്ഗേ പുരിസം ഠപേസും 1 – ‘‘യദാ ത്വം 2, അമ്ഭോ പുരിസ, പസ്സേയ്യാസി ഭഗവന്തം, അഥ അമ്ഹാകം ആരോചേയ്യാസീ’’തി. അദ്ദസാ ഖോ സോ പുരിസോ ഭഗവന്തം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം; ദിസ്വാന യേന തേ ലിച്ഛവീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ തേ ലിച്ഛവീ ഏതദവോച – ‘‘അയം സോ, ഭന്തേ, ഭഗവാ ഗച്ഛതി അരഹം സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ; യസ്സദാനി കാലം മഞ്ഞഥാ’’തി.

    Atha kho te licchavī magge purisaṃ ṭhapesuṃ 3 – ‘‘yadā tvaṃ 4, ambho purisa, passeyyāsi bhagavantaṃ, atha amhākaṃ āroceyyāsī’’ti. Addasā kho so puriso bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvāna yena te licchavī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te licchavī etadavoca – ‘‘ayaṃ so, bhante, bhagavā gacchati arahaṃ sammāsambuddho; yassadāni kālaṃ maññathā’’ti.

    അഥ ഖോ തേ ലിച്ഛവീ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം അട്ഠംസു. ഏകമന്തം ഠിതാ ഖോ തേ ലിച്ഛവീ ഭഗവന്തം ഏതദവോചും –

    Atha kho te licchavī yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho te licchavī bhagavantaṃ etadavocuṃ –

    ‘‘സാധു, ഭന്തേ, യേന സാരന്ദദം ചേതിയം തേനുപസങ്കമതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. അധിവാസേസി ഭഗവാ തുണ്ഹീഭാവേന. അഥ ഖോ ഭഗവാ യേന സാരന്ദദം ചേതിയം തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. നിസജ്ജ ഖോ ഭഗവാ തേ ലിച്ഛവീ ഏതദവോച – ‘‘കായ നുത്ഥ, ലിച്ഛവീ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ, കാ ച പന വോ അന്തരാകഥാ വിപ്പകതാ’’തി? ‘‘ഇധ, ഭന്തേ, അമ്ഹാകം സന്നിസിന്നാനം സന്നിപതിതാനം അയമന്തരാകഥാ ഉദപാദി – ‘പഞ്ചന്നം രതനാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം. കതമേസം പഞ്ചന്നം ? ഹത്ഥിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, അസ്സരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, മണിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, ഇത്ഥിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, ഗഹപതിരതനസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം. ഇമേസം പഞ്ചന്നം രതനാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മി’’’ന്തി.

    ‘‘Sādhu, bhante, yena sārandadaṃ cetiyaṃ tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho bhagavā yena sārandadaṃ cetiyaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā te licchavī etadavoca – ‘‘kāya nuttha, licchavī, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Idha, bhante, amhākaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamesaṃ pañcannaṃ ? Hatthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, assaratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, maṇiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, itthiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, gahapatiratanassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Imesaṃ pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’’nti.

    ‘‘കാമാധിമുത്താനം വത, ഭോ, ലിച്ഛവീനം 5 കാമംയേവ ആരബ്ഭ അന്തരാകഥാ ഉദപാദി. പഞ്ചന്നം, ലിച്ഛവീ, രതനാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം. കതമേസം പഞ്ചന്നം? തഥാഗതസ്സ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, തഥാഗതപ്പവേദിതസ്സ ധമ്മവിനയസ്സ ദേസേതാ പുഗ്ഗലോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, തഥാഗതപ്പവേദിതസ്സ ധമ്മവിനയസ്സ ദേസിതസ്സ വിഞ്ഞാതാ പുഗ്ഗലോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, തഥാഗതപ്പവേദിതസ്സ ധമ്മവിനയസ്സ ദേസിതസ്സ വിഞ്ഞാതാ 6 ധമ്മാനുധമ്മപ്പടിപന്നോ പുഗ്ഗലോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം, കതഞ്ഞൂ കതവേദീ പുഗ്ഗലോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മിം. ഇമേസം ഖോ, ലിച്ഛവീ, പഞ്ചന്നം രതനാനം പാതുഭാവോ ദുല്ലഭോ ലോകസ്മി’’ന്തി. തതിയം.

    ‘‘Kāmādhimuttānaṃ vata, bho, licchavīnaṃ 7 kāmaṃyeva ārabbha antarākathā udapādi. Pañcannaṃ, licchavī, ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmiṃ. Katamesaṃ pañcannaṃ? Tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa pātubhāvo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desetā puggalo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desitassa viññātā puggalo dullabho lokasmiṃ, tathāgatappaveditassa dhammavinayassa desitassa viññātā 8 dhammānudhammappaṭipanno puggalo dullabho lokasmiṃ, kataññū katavedī puggalo dullabho lokasmiṃ. Imesaṃ kho, licchavī, pañcannaṃ ratanānaṃ pātubhāvo dullabho lokasmi’’nti. Tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. പേസേസും (സ്യാ॰ ക॰)
    2. യഥാ ത്വം (സീ॰ പീ॰)
    3. pesesuṃ (syā. ka.)
    4. yathā tvaṃ (sī. pī.)
    5. കാമാധിമുത്താനം വത വോ ലിച്ഛവീനം (സീ॰), കാമാധിമുത്താനം വത വോ ലിച്ഛവീ (സ്യാ॰), കാമാധിമുത്താനംവ വോ ലിച്ഛവീ (?)
    6. വിഞ്ഞാതസ്സ (സീ॰ പീ॰) അ॰ നി॰ ൫.൧൯൫
    7. kāmādhimuttānaṃ vata vo licchavīnaṃ (sī.), kāmādhimuttānaṃ vata vo licchavī (syā.), kāmādhimuttānaṃva vo licchavī (?)
    8. viññātassa (sī. pī.) a. ni. 5.195



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൩. സാരന്ദദസുത്തവണ്ണനാ • 3. Sārandadasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൨-൩. ആരഭതിസുത്താദിവണ്ണനാ • 2-3. Ārabhatisuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact