Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā

    സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാ

    Sāriputtamoggallānapabbajjākathā

    ൬൦. സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനാതി സാരിപുത്തോ ച മോഗ്ഗല്ലാനോ ച. തേഹി കതികാ കതാ ഹോതി ‘‘യോ പഠമം അമതം അധിഗച്ഛതി, സോ ആരോചേതൂ’’തി തേ കിര ഉഭോപി ഗിഹികാലേ ഉപതിസ്സോ കോലിതോതി ഏവം പഞ്ഞായമാനനാമാ അഡ്ഢതേയ്യസതമാണവകപരിവാരാ ഗിരഗ്ഗസമജ്ജം അഗമംസു. തത്ര നേസം മഹാജനം ദിസ്വാ ഏതദഹോസി – ‘‘അയം നാമ ഏവം മഹാസത്തനികായോ അപ്പത്തേ വസ്സസതേ മരണമുഖേ പതിസ്സതീ’’തി. അഥ ഉഭോപി ഉട്ഠിതായ പരിസായ അഞ്ഞമഞ്ഞം പുച്ഛിത്വാ ഏകജ്ഝാസയാ പച്ചുപട്ഠിതമരണസഞ്ഞാ സമ്മന്തയിംസു ‘‘സമ്മ മരണേ സതി അമതേനാപി ഭവിതബ്ബം, ഹന്ദ മയം അമതം പരിയേസാമാ’’തി അമതപരിയേസനത്ഥം സഞ്ചയസ്സ ഛന്നപരിബ്ബാജകസ്സ സന്തികേ സപരിസാ പബ്ബജിത്വാ കതിപാഹേനേവ തസ്സ ഞാണവിസയേ പാരം ഗന്ത്വാ അമതം അപസ്സന്താ പുച്ഛിംസു ‘‘കിം നു ഖോ, ആചരിയ, അഞ്ഞോപേത്ഥ സാരോ അത്ഥീ’’തി? ‘‘നത്ഥാവുസോ, ഏത്തകമേവ ഇദ’’ന്തി ച സുത്വാ ‘‘തുച്ഛം ഇദം ആവുസോ നിസ്സാരം, യോ ദാനി അമ്ഹേസു പഠമം അമതം അധിഗച്ഛതി, സോ ഇതരസ്സ ആരോചേതൂ’’തി കതികം അകംസു. തേന വുത്തം – ‘‘തേഹി കതികാ കതാ ഹോതീ’’തിആദി.

    60.Sāriputtamoggallānāti sāriputto ca moggallāno ca. Tehi katikā katā hoti‘‘yo paṭhamaṃ amataṃ adhigacchati, so ārocetū’’ti te kira ubhopi gihikāle upatisso kolitoti evaṃ paññāyamānanāmā aḍḍhateyyasatamāṇavakaparivārā giraggasamajjaṃ agamaṃsu. Tatra nesaṃ mahājanaṃ disvā etadahosi – ‘‘ayaṃ nāma evaṃ mahāsattanikāyo appatte vassasate maraṇamukhe patissatī’’ti. Atha ubhopi uṭṭhitāya parisāya aññamaññaṃ pucchitvā ekajjhāsayā paccupaṭṭhitamaraṇasaññā sammantayiṃsu ‘‘samma maraṇe sati amatenāpi bhavitabbaṃ, handa mayaṃ amataṃ pariyesāmā’’ti amatapariyesanatthaṃ sañcayassa channaparibbājakassa santike saparisā pabbajitvā katipāheneva tassa ñāṇavisaye pāraṃ gantvā amataṃ apassantā pucchiṃsu ‘‘kiṃ nu kho, ācariya, aññopettha sāro atthī’’ti? ‘‘Natthāvuso, ettakameva ida’’nti ca sutvā ‘‘tucchaṃ idaṃ āvuso nissāraṃ, yo dāni amhesu paṭhamaṃ amataṃ adhigacchati, so itarassa ārocetū’’ti katikaṃ akaṃsu. Tena vuttaṃ – ‘‘tehi katikā katā hotī’’tiādi.

    പാസാദികേന അഭിക്കന്തേനാതിആദീസു ഇത്ഥമ്ഭൂതലക്ഖണേ കരണവചനം വേദിതബ്ബം. അത്ഥികേഹി ഉപഞ്ഞാതം മഗ്ഗന്തി ഏതം അനുബന്ധനസ്സ കാരണവചനം; ഇദഞ്ഹി വുത്തം ഹോതി – ‘‘യംനൂനാഹം ഇമം ഭിക്ഖും പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധേയ്യം, കസ്മാ ? യസ്മാ ഇദം പിട്ഠിതോ പിട്ഠിതോ അനുബന്ധനം നാമ അത്ഥികേഹി ഉപഞ്ഞാതം മഗ്ഗം ഞാതോ ചേവ ഉപഗതോ ച മഗ്ഗോ’’തി അത്ഥോ. അഥ വാ അത്ഥികേഹി അമ്ഹേഹി ‘‘മരണേ സതി അമതേനാപി ഭവിതബ്ബ’’ന്തി ഏവം കേവലം അത്ഥീതി ഉപഞ്ഞാതം നിബ്ബാനം നാമ, തം മഗ്ഗന്തോ പരിയേസന്തോതി ഏവമ്പേത്ഥ അത്ഥോ ദട്ഠബ്ബോ.

    Pāsādikena abhikkantenātiādīsu itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ veditabbaṃ. Atthikehi upaññātaṃ magganti etaṃ anubandhanassa kāraṇavacanaṃ; idañhi vuttaṃ hoti – ‘‘yaṃnūnāhaṃ imaṃ bhikkhuṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandheyyaṃ, kasmā ? Yasmā idaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhanaṃ nāma atthikehi upaññātaṃ maggaṃ ñāto ceva upagato ca maggo’’ti attho. Atha vā atthikehi amhehi ‘‘maraṇe sati amatenāpi bhavitabba’’nti evaṃ kevalaṃ atthīti upaññātaṃ nibbānaṃ nāma, taṃ magganto pariyesantoti evampettha attho daṭṭhabbo.

    പിണ്ഡപാതം ആദായ പടിക്കമീതി സുദിന്നകണ്ഡേ വുത്തപ്പകാരം അഞ്ഞതരം കുട്ടമൂലം ഉപസങ്കമിത്വാ നിസീദി. സാരിപുത്തോപി ഖോ ‘‘അകാലോ ഖോ താവ പഞ്ഹം പുച്ഛിതു’’ന്തി കാലം ആഗമയമാനോ ഏകമന്തം ഠത്വാ വത്തപടിപത്തിപൂരണത്ഥം കതഭത്തകിച്ചസ്സ ഥേരസ്സ അത്തനോ കമണ്ഡലുതോ ഉദകം ദത്വാ ധോതഹത്ഥപാദേന ഥേരേന സദ്ധിം പടിസന്ഥാരം കത്വാ പഞ്ഹം പുച്ഛി. തേന വുത്തം – ‘‘അഥ ഖോ സാരിപുത്തോ പരിബ്ബാജകോ’’തിആദി. ന താഹം സക്കോമീതി ന തേ അഹം സക്കോമി. ഏത്ഥ ച പടിസമ്ഭിദാപ്പത്തോ ഥേരോ ന ഏത്തകം ന സക്കോതി. അഥ ഖോ ഇമസ്സ ധമ്മഗാരവം ഉപ്പാദേസ്സാമീതി സബ്ബാകാരേന ബുദ്ധവിസയേ അവിസയഭാവം ഗഹേത്വാ ഏവമാഹ.

    Piṇḍapātaṃ ādāya paṭikkamīti sudinnakaṇḍe vuttappakāraṃ aññataraṃ kuṭṭamūlaṃ upasaṅkamitvā nisīdi. Sāriputtopi kho ‘‘akālo kho tāva pañhaṃ pucchitu’’nti kālaṃ āgamayamāno ekamantaṃ ṭhatvā vattapaṭipattipūraṇatthaṃ katabhattakiccassa therassa attano kamaṇḍaluto udakaṃ datvā dhotahatthapādena therena saddhiṃ paṭisanthāraṃ katvā pañhaṃ pucchi. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho sāriputto paribbājako’’tiādi. Na tāhaṃ sakkomīti na te ahaṃ sakkomi. Ettha ca paṭisambhidāppatto thero na ettakaṃ na sakkoti. Atha kho imassa dhammagāravaṃ uppādessāmīti sabbākārena buddhavisaye avisayabhāvaṃ gahetvā evamāha.

    യേ ധമ്മാ ഹേതുപ്പഭവാതി ഹേതുപ്പഭവാ നാമ പഞ്ചക്ഖന്ധാ; തേനസ്സ ദുക്ഖസച്ചം ദസ്സേതി. തേസം ഹേതും തഥാഗതോ ആഹാതി തേസം ഹേതു നാമ സമുദയസച്ചം; തഞ്ച തഥാഗതോ ആഹാതി ദസ്സേതി. തേസഞ്ച യോ നിരോധോതി തേസം ഉഭിന്നമ്പി സച്ചാനം യോ അപ്പവത്തിനിരോധോ; തഞ്ച തഥാഗതോ ആഹാതി അത്ഥോ. തേനസ്സ നിരോധസച്ചം ദസ്സേതി. മഗ്ഗസച്ചം പനേത്ഥ സരൂപതോ അദസ്സിതമ്പി നയതോ ദസ്സിതം ഹോതി, നിരോധേ ഹി വുത്തേ തസ്സ സമ്പാപകോ മഗ്ഗോ വുത്തോവ ഹോതി. അഥ വാ തേസഞ്ച യോ നിരോധോതി ഏത്ഥ തേസം യോ നിരോധോ ച നിരോധുപായോ ചാതി ഏവം ദ്വേപി സച്ചാനി ദസ്സിതാനി ഹോന്തീതി. ഇദാനി തമേവത്ഥം പടിപാദേന്തോ ആഹ – ‘‘ഏവംവാദീ മഹാസമണോ’’തി.

    Ye dhammā hetuppabhavāti hetuppabhavā nāma pañcakkhandhā; tenassa dukkhasaccaṃ dasseti. Tesaṃ hetuṃ tathāgato āhāti tesaṃ hetu nāma samudayasaccaṃ; tañca tathāgato āhāti dasseti. Tesañca yo nirodhoti tesaṃ ubhinnampi saccānaṃ yo appavattinirodho; tañca tathāgato āhāti attho. Tenassa nirodhasaccaṃ dasseti. Maggasaccaṃ panettha sarūpato adassitampi nayato dassitaṃ hoti, nirodhe hi vutte tassa sampāpako maggo vuttova hoti. Atha vā tesañca yo nirodhoti ettha tesaṃ yo nirodho ca nirodhupāyo cāti evaṃ dvepi saccāni dassitāni hontīti. Idāni tamevatthaṃ paṭipādento āha – ‘‘evaṃvādī mahāsamaṇo’’ti.

    ഏസേവ ധമ്മോ യദി താവദേവാതി സചേപി ഇതോ ഉത്തരി നത്ഥി, ഏത്തകമേവ ഇദം സോതാപത്തിഫലമത്തമേവ പത്തബ്ബം, തഥാപി ഏസോ ഏവ ധമ്മോതി അത്ഥോ. പച്ചബ്യത്ഥ പദമസോകന്തി യം മയം പരിയേസമാനാ വിചരാമ, തം പദമസോകം പടിവിദ്ധാത്ഥ തുമ്ഹേ; പത്തം തം തുമ്ഹേഹീതി അത്ഥോ. അദിട്ഠം അബ്ഭതീതം ബഹുകേഹി കപ്പനഹുതേഹീതി അമ്ഹേഹി നാമ ഇദം പദം ബഹുകേഹി കപ്പനഹുതേഹി അദിട്ഠമേവ അബ്ഭതീതം; ഇതി തസ്സ പദസ്സ അദിട്ഠഭാവേന ദീഘരത്തം അത്തനോ മഹാജാനിഭാവം ദീപേതി.

    Eseva dhammo yadi tāvadevāti sacepi ito uttari natthi, ettakameva idaṃ sotāpattiphalamattameva pattabbaṃ, tathāpi eso eva dhammoti attho. Paccabyattha padamasokanti yaṃ mayaṃ pariyesamānā vicarāma, taṃ padamasokaṃ paṭividdhāttha tumhe; pattaṃ taṃ tumhehīti attho. Adiṭṭhaṃ abbhatītaṃ bahukehi kappanahutehīti amhehi nāma idaṃ padaṃ bahukehi kappanahutehi adiṭṭhameva abbhatītaṃ; iti tassa padassa adiṭṭhabhāvena dīgharattaṃ attano mahājānibhāvaṃ dīpeti.

    ൬൨. ഗമ്ഭീരേ ഞാണവിസയേതി ഗമ്ഭീരേ ചേവ ഗമ്ഭീരസ്സ ച ഞാണസ്സ വിസയഭൂതേ. അനുത്തരേ ഉപധിസങ്ഖയേതി നിബ്ബാനേ. വിമുത്തേതി തദാരമ്മണായ വിമുത്തിയാ വിമുത്തേ. ബ്യാകാസീതി ‘‘ഏതം മേ സാവകയുഗം ഭവിസ്സതി അഗ്ഗം ഭദ്ദയുഗ’’ന്തി വദന്തോ സാവകപാരമിഞ്ഞാണേ ബ്യാകാസി. സാവ തേസം ആയസ്മന്താനം ഉപസമ്പദാ അഹോസീതി സാ ഏഹിഭിക്ഖൂപസമ്പദായേവ തേസം ഉപസമ്പദാ അഹോസി. ഏവം ഉപസമ്പന്നേസു ച തേസു മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരോ സത്തഹി ദിവസേഹി അരഹത്തേ പതിട്ഠിതോ, സാരിപുത്തത്ഥേരോ അഡ്ഢമാസേന.

    62.Gambhīre ñāṇavisayeti gambhīre ceva gambhīrassa ca ñāṇassa visayabhūte. Anuttare upadhisaṅkhayeti nibbāne. Vimutteti tadārammaṇāya vimuttiyā vimutte. Byākāsīti ‘‘etaṃ me sāvakayugaṃ bhavissati aggaṃ bhaddayuga’’nti vadanto sāvakapāramiññāṇe byākāsi. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosīti sā ehibhikkhūpasampadāyeva tesaṃ upasampadā ahosi. Evaṃ upasampannesu ca tesu mahāmoggallānatthero sattahi divasehi arahatte patiṭṭhito, sāriputtatthero aḍḍhamāsena.

    അതീതേ കിര അനോമദസ്സീ നാമ ബുദ്ധോ ലോകേ ഉദപാദി. തസ്സ സരദോ നാമ താപസോ സകേ അസ്സമേ നാനാപുപ്ഫേഹി മണ്ഡപം കത്വാ പുപ്ഫാസനേയേവ ഭഗവന്തം നിസീദാപേത്വാ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സാപി തഥേവ മണ്ഡപം കത്വാ പുപ്ഫാസനാനി പഞ്ഞപേത്വാ അഗ്ഗസാവകഭാവം പത്ഥേസി. പത്ഥയിത്വാ ച സിരീവഡ്ഢസ്സ നാമ സേട്ഠിനോ പേസേസി ‘‘മയാ അഗ്ഗസാവകട്ഠാനം പത്ഥിതം, ത്വമ്പി ആഗന്ത്വാ ഏകം ഠാനം പത്ഥേഹീ’’തി. സേട്ഠി നീലുപ്പലമണ്ഡപം കത്വാ ബുദ്ധപ്പമുഖം ഭിക്ഖുസങ്ഘം, തത്ഥ ഭോജേത്വാ ദുതിയസാവകഭാവം പത്ഥേസി. തേസു സരദതാപസോ സാരിപുത്തത്ഥേരോ ജാതോ, സിരീവഡ്ഢോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരോതി ഇദം നേസം പുബ്ബകമ്മം.

    Atīte kira anomadassī nāma buddho loke udapādi. Tassa sarado nāma tāpaso sake assame nānāpupphehi maṇḍapaṃ katvā pupphāsaneyeva bhagavantaṃ nisīdāpetvā bhikkhusaṅghassāpi tatheva maṇḍapaṃ katvā pupphāsanāni paññapetvā aggasāvakabhāvaṃ patthesi. Patthayitvā ca sirīvaḍḍhassa nāma seṭṭhino pesesi ‘‘mayā aggasāvakaṭṭhānaṃ patthitaṃ, tvampi āgantvā ekaṃ ṭhānaṃ patthehī’’ti. Seṭṭhi nīluppalamaṇḍapaṃ katvā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ, tattha bhojetvā dutiyasāvakabhāvaṃ patthesi. Tesu saradatāpaso sāriputtatthero jāto, sirīvaḍḍho mahāmoggallānattheroti idaṃ nesaṃ pubbakammaṃ.

    ൬൩. അപുത്തകതായാതിആദീസു യേസം പുത്താ പബ്ബജന്തി, തേസം അപുത്തകതായ. യാസം പതീ പബ്ബജന്തി, താസം വേധബ്യായ വിധവാഭാവായ. ഉഭയേനാപി കുലുപച്ഛേദായ. സഞ്ചയാനീതി സഞ്ചയസ്സ അന്തേവാസികാനി. മഗധാനം ഗിരിബ്ബജന്തി മഗധാനം ജനപദസ്സ ഗിരിബ്ബജം നഗരം. മഹാവീരാതി മഹാവീരിയവന്തോ. നയമാനാനന്തി നയമാനേസു. ഭുമ്മത്ഥേ സാമിവചനം, ഉപയോഗത്ഥേ വാ. കാ ഉസൂയാ വിജാനതന്തി ധമ്മേന നയന്തീതി ഏവം വിജാനന്താനം കാ ഇസ്സാ.

    63.Aputtakatāyātiādīsu yesaṃ puttā pabbajanti, tesaṃ aputtakatāya. Yāsaṃ patī pabbajanti, tāsaṃ vedhabyāya vidhavābhāvāya. Ubhayenāpi kulupacchedāya. Sañcayānīti sañcayassa antevāsikāni. Magadhānaṃ giribbajanti magadhānaṃ janapadassa giribbajaṃ nagaraṃ. Mahāvīrāti mahāvīriyavanto. Nayamānānanti nayamānesu. Bhummatthe sāmivacanaṃ, upayogatthe vā. Kā usūyā vijānatanti dhammena nayantīti evaṃ vijānantānaṃ kā issā.

    സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാ നിട്ഠിതാ.

    Sāriputtamoggallānapabbajjākathā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൧൪. സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാ • 14. Sāriputtamoggallānapabbajjākathā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാനപബ്ബജ്ജാകഥാവണ്ണനാ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧൪. സാരിപുത്തമോഗ്ഗല്ലാന പബ്ബജ്ജാകഥാ • 14. Sāriputtamoggallāna pabbajjākathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact