Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ

    Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā

    ೬೦. ಇದಾನಿ ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಞ್ಚಯೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ’’ತಿಆದೀಸು ಅಪುಬ್ಬಪದವಣ್ಣನಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಾರೀಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲೀಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪುತ್ತೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ। ಅಮ್ಹಾಕಂ ಕಿರ (ಅ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೧೮೯-೧೯೦; ಧ॰ ಪ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧೦ ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರವತ್ಥು) ಭಗವತೋ ನಿಬ್ಬತ್ತಿತೋ ಪುರೇತರಮೇವ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ರಾಜಗಹನಗರಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಉಪತಿಸ್ಸಗಾಮೇ ಸಾರೀಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ನಾಮ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿ। ತಂದಿವಸಮೇವಸ್ಸ ಸಹಾಯೋಪಿ ರಾಜಗಹಸ್ಸೇವ ಅವಿದೂರೇ ಕೋಲಿತಗಾಮೇ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲೀಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಕುಚ್ಛಿಯಂ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ ಗಣ್ಹಿ। ತಾನಿ ಕಿರ ದ್ವೇಪಿ ಕುಲಾನಿ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಕುಲಪರಿವಟ್ಟಾ ಆಬದ್ಧಪಟಿಬದ್ಧಸಹಾಯಾನೇವ। ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಏಕದಿವಸಮೇವ ಗಬ್ಭಪರಿಹಾರಂ ಅದಂಸು। ದಸಮಾಸಚ್ಚಯೇನ ಜಾತಾನಮ್ಪಿ ತೇಸಂ ಛಸಟ್ಠಿ ಧಾತಿಯೋ ಉಪನಯಿಂಸು। ನಾಮಗ್ಗಹಣದಿವಸೇ ಸಾರೀಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಉಪತಿಸ್ಸಗಾಮೇ ಜೇಟ್ಠಕುಲಸ್ಸ ಪುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಉಪತಿಸ್ಸೋ’’ತಿ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು, ಇತರಸ್ಸ ಕೋಲಿತಗಾಮೇ ಜೇಟ್ಠಕುಲಸ್ಸ ಪುತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಕೋಲಿತೋ’’ತಿ ನಾಮಂ ಅಕಂಸು। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಗಿಹಿಕಾಲೇ ಉಪತಿಸ್ಸೋ ಕೋಲಿತೋತಿ ಏವಂ ಪಞ್ಞಾಯಮಾನನಾಮಾ’’ತಿ।

    60. Idāni ‘‘tena kho pana samayena sañcayo paribbājako’’tiādīsu apubbapadavaṇṇanaṃ dassento ‘‘sāriputtamoggallānā’’tiādimāha. Tattha sārībrāhmaṇiyā putto sāriputto, moggallībrāhmaṇiyā putto moggallāno. Amhākaṃ kira (a. ni. aṭṭha. 1.1.189-190; dha. pa. aṭṭha. 1.10 sāriputtattheravatthu) bhagavato nibbattito puretarameva sāriputto rājagahanagarassa avidūre upatissagāme sārībrāhmaṇiyā nāma kucchiyaṃ paṭisandhiṃ gaṇhi. Taṃdivasamevassa sahāyopi rājagahasseva avidūre kolitagāme moggallībrāhmaṇiyā kucchiyaṃ paṭisandhiṃ gaṇhi. Tāni kira dvepi kulāni yāva sattamā kulaparivaṭṭā ābaddhapaṭibaddhasahāyāneva. Tesaṃ dvinnaṃ ekadivasameva gabbhaparihāraṃ adaṃsu. Dasamāsaccayena jātānampi tesaṃ chasaṭṭhi dhātiyo upanayiṃsu. Nāmaggahaṇadivase sārībrāhmaṇiyā puttassa upatissagāme jeṭṭhakulassa puttattā ‘‘upatisso’’ti nāmaṃ akaṃsu, itarassa kolitagāme jeṭṭhakulassa puttattā ‘‘kolito’’ti nāmaṃ akaṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘gihikāle upatisso kolitoti evaṃ paññāyamānanāmā’’ti.

    ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಸತಮಾಣವಕಪರಿವಾರಾತಿ ಏತ್ಥ ಪಞ್ಚಪಞ್ಚಸತಮಾಣವಕಪರಿವಾರಾತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯಂ (ಅ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೧೮೯-೧೯೦) –

    Aḍḍhateyyasatamāṇavakaparivārāti ettha pañcapañcasatamāṇavakaparivārātipi vadanti. Vuttañhetaṃ aṅguttaranikāyaṭṭhakathāyaṃ (a. ni. aṭṭha. 1.1.189-190) –

    ‘‘ಉಪತಿಸ್ಸಮಾಣವಕಸ್ಸ ಕೀಳನತ್ಥಾಯ ನದಿಂ ವಾ ಉಯ್ಯಾನಂ ವಾ ಗಮನಕಾಲೇ ಪಞ್ಚ ಸುವಣ್ಣಸಿವಿಕಾಸತಾನಿ ಪರಿವಾರಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಕೋಲಿತಮಾಣವಕಸ್ಸ ಪಞ್ಚ ಆಜಞ್ಞರಥಸತಾನಿ। ದ್ವೇಪಿ ಜನಾ ಪಞ್ಚಪಞ್ಚಮಾಣವಕಸತಪರಿವಾರಾ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿ।

    ‘‘Upatissamāṇavakassa kīḷanatthāya nadiṃ vā uyyānaṃ vā gamanakāle pañca suvaṇṇasivikāsatāni parivārāni honti, kolitamāṇavakassa pañca ājaññarathasatāni. Dvepi janā pañcapañcamāṇavakasataparivārā hontī’’ti.

    ರಾಜಗಹೇ ಚ ಅನುಸಂವಚ್ಛರಂ ಗಿರಗ್ಗಸಮಜ್ಜಂ ನಾಮ ಹೋತಿ। ತೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಮ್ಪಿ ಏಕಟ್ಠಾನೇಯೇವ ಮಞ್ಚಕಂ ಬನ್ಧನ್ತಿ। ದ್ವೇಪಿ ಏಕತೋವ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಸಮಜ್ಜಂ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಹಸಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ಹಸನ್ತಿ, ಸಂವೇಗಟ್ಠಾನೇ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ, ದಾಯಂ ದಾತುಂ ಯುತ್ತಟ್ಠಾನೇ ದಾಯಂ ದೇನ್ತಿ। ತೇಸಂ ಇಮಿನಾವ ನಿಯಾಮೇನ ಏಕದಿವಸಂ ಸಮಜ್ಜಂ ಪಸ್ಸನ್ತಾನಂ ಪರಿಪಾಕಗತತ್ತಾ ಞಾಣಸ್ಸ ಪುರಿಮದಿವಸೇಸು ವಿಯ ಹಸಿತಬ್ಬಟ್ಠಾನೇ ಹಾಸೋ ವಾ ಸಂವೇಗಟ್ಠಾನೇ ಸಂವಿಜ್ಜನಂ ವಾ ದಾಯಂ ದಾತುಂ ಯುತ್ತಟ್ಠಾನೇ ದಾಯದಾನಂ ವಾ ನಾಹೋಸಿ। ದ್ವೇಪಿ ಪನ ಜನಾ ಏವಂ ಚಿನ್ತಯಿಂಸು ‘‘ಕಿಂ ಏತ್ಥ ಓಲೋಕೇತಬ್ಬಂ ಅತ್ಥಿ, ಸಬ್ಬೇಪಿಮೇ ಅಪ್ಪತ್ತೇ ವಸ್ಸಸತೇ ಅಪಣ್ಣತ್ತಿಕಭಾವಂ ಗಮಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಪನ ಏಕಂ ಮೋಕ್ಖಧಮ್ಮಂ ಗವೇಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಆರಮ್ಮಣಂ ಗಹೇತ್ವಾ ನಿಸೀದಿಂಸು। ತತೋ ಕೋಲಿತೋ ಉಪತಿಸ್ಸಂ ಆಹ ‘‘ಸಮ್ಮ ಉಪತಿಸ್ಸ, ನ ತ್ವಂ ಅಞ್ಞದಿವಸೇಸು ವಿಯ ಹಟ್ಠಪಹಟ್ಠೋ, ಅನತ್ತಮನಧಾತುಕೋಸಿ, ಕಿಂ ತೇ ಸಲ್ಲಕ್ಖಿತ’’ನ್ತಿ। ‘‘ಸಮ್ಮ ಕೋಲಿತ, ಏತೇಸಂ ಓಲೋಕನೇ ಸಾರೋ ನತ್ಥಿ, ನಿರತ್ಥಕಮೇತಂ, ಅತ್ತನೋ ಮೋಕ್ಖಧಮ್ಮಂ ಗವೇಸಿತುಂ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ಇದಂ ಚಿನ್ತಯನ್ತೋ ನಿಸಿನ್ನೋಮ್ಹೀತಿ। ತ್ವಂ ಪನ ಕಸ್ಮಾ ಅನತ್ತಮನೋತಿ। ಸೋಪಿ ತಥೇವ ಆಹ। ಅಥಸ್ಸ ಅತ್ತನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಜ್ಝಾಸಯತಂ ಞತ್ವಾ ಉಪತಿಸ್ಸೋ ಏವಮಾಹ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಉಭಿನ್ನಂ ಸುಚಿನ್ತಿತಂ, ಮೋಕ್ಖಧಮ್ಮಂ ಪನ ಗವೇಸನ್ತೇಹಿ ಏಕಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಲದ್ಧುಂ ವಟ್ಟತಿ, ಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಾಮಾ’’ತಿ।

    Rājagahe ca anusaṃvaccharaṃ giraggasamajjaṃ nāma hoti. Tesaṃ dvinnampi ekaṭṭhāneyeva mañcakaṃ bandhanti. Dvepi ekatova nisīditvā samajjaṃ passitvā hasitabbaṭṭhāne hasanti, saṃvegaṭṭhāne saṃvijjanti, dāyaṃ dātuṃ yuttaṭṭhāne dāyaṃ denti. Tesaṃ imināva niyāmena ekadivasaṃ samajjaṃ passantānaṃ paripākagatattā ñāṇassa purimadivasesu viya hasitabbaṭṭhāne hāso vā saṃvegaṭṭhāne saṃvijjanaṃ vā dāyaṃ dātuṃ yuttaṭṭhāne dāyadānaṃ vā nāhosi. Dvepi pana janā evaṃ cintayiṃsu ‘‘kiṃ ettha oloketabbaṃ atthi, sabbepime appatte vassasate apaṇṇattikabhāvaṃ gamissanti, amhehi pana ekaṃ mokkhadhammaṃ gavesituṃ vaṭṭatī’’ti ārammaṇaṃ gahetvā nisīdiṃsu. Tato kolito upatissaṃ āha ‘‘samma upatissa, na tvaṃ aññadivasesu viya haṭṭhapahaṭṭho, anattamanadhātukosi, kiṃ te sallakkhita’’nti. ‘‘Samma kolita, etesaṃ olokane sāro natthi, niratthakametaṃ, attano mokkhadhammaṃ gavesituṃ vaṭṭatī’’ti idaṃ cintayanto nisinnomhīti. Tvaṃ pana kasmā anattamanoti. Sopi tatheva āha. Athassa attanā saddhiṃ ekajjhāsayataṃ ñatvā upatisso evamāha ‘‘amhākaṃ ubhinnaṃ sucintitaṃ, mokkhadhammaṃ pana gavesantehi ekā pabbajjā laddhuṃ vaṭṭati, kassa santike pabbajāmā’’ti.

    ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಞ್ಚಯೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ರಾಜಗಹೇ ಪಟಿವಸತಿ ಮಹತಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಪರಿಸಾಯ ಸದ್ಧಿಂ। ತೇ ‘‘ತಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಮಾಣವಕಸತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಸಞ್ಚಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿಂಸು। ತೇಸಂ ಪಬ್ಬಜಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಞ್ಚಯೋ ಅತಿರೇಕಲಾಭಗ್ಗಯಸಗ್ಗಪ್ಪತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ। ತೇ ಕತಿಪಾಹೇನೇವ ಸಬ್ಬಂ ಸಞ್ಚಯಸ್ಸ ಸಮಯಂ ಪರಿಮದ್ದಿತ್ವಾ ‘‘ಆಚರಿಯ, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಜಾನನಸಮಯೋ ಏತ್ತಕೋವ, ಉದಾಹು ಉತ್ತರಿಪಿ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿಂಸು। ಸಞ್ಚಯೋ ‘‘ಏತ್ತಕೋವ, ಸಬ್ಬಂ ತುಮ್ಹೇಹಿ ಞಾತ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ತಸ್ಸ ಕಥಂ ಸುತ್ವಾ ಚಿನ್ತಯಿಂಸು ‘‘ಏವಂ ಸತಿ ಇಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯವಾಸೋ ನಿರತ್ಥಕೋ, ಮಯಂ ಮೋಕ್ಖಧಮ್ಮಂ ಗವೇಸಿತುಂ ನಿಕ್ಖನ್ತಾ, ಸೋ ಇಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ಮಹಾ ಖೋ ಪನ ಜಮ್ಬುದೀಪೋ, ಗಾಮನಿಗಮರಾಜಧಾನಿಯೋ ಚರನ್ತಾ ಅವಸ್ಸಂ ಮೋಕ್ಖಧಮ್ಮದೇಸಕಂ ಆಚರಿಯಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ತೇ ತತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ‘‘ಯತ್ಥ ಯತ್ಥ ಪಣ್ಡಿತಾ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಸುಣನ್ತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಞ್ಹಸಾಕಚ್ಛಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತೇಹಿ ಪುಟ್ಠಂ ಪಞ್ಹಂ ಅಞ್ಞೋ ಕಥೇತುಂ ಸಮತ್ಥೋ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ತೇ ಪನ ತೇಸಂ ಪಞ್ಹಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಿ। ಏವಂ ಸಕಲಜಮ್ಬುದೀಪಂ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಸಕಟ್ಠಾನಮೇವ ಆಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ಸಮ್ಮ ಕೋಲಿತ, ಯೋ ಪಠಮಂ ಅಮತಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ , ಸೋ ಆರೋಚೇತೂ’’ತಿ ಕತಿಕಂ ಅಕಂಸು। ಇಮಮೇವ ವತ್ಥುಂ ಸಙ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತತ್ರ ನೇಸಂ ಮಹಾಜನಂ ದಿಸ್ವಾ…ಪೇ॰… ಕತಿಕಂ ಅಕಂಸೂ’’ತಿ ಆಹ।

    Tena kho pana samayena sañcayo paribbājako rājagahe paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ. Te ‘‘tassa santike pabbajissāmā’’ti pañcahi māṇavakasatehi saddhiṃ sañcayassa santike pabbajiṃsu. Tesaṃ pabbajitakālato paṭṭhāya sañcayo atirekalābhaggayasaggappatto ahosi. Te katipāheneva sabbaṃ sañcayassa samayaṃ parimadditvā ‘‘ācariya, tumhākaṃ jānanasamayo ettakova, udāhu uttaripi atthī’’ti pucchiṃsu. Sañcayo ‘‘ettakova, sabbaṃ tumhehi ñāta’’nti āha. Tassa kathaṃ sutvā cintayiṃsu ‘‘evaṃ sati imassa santike brahmacariyavāso niratthako, mayaṃ mokkhadhammaṃ gavesituṃ nikkhantā, so imassa santike uppādetuṃ na sakkā, mahā kho pana jambudīpo, gāmanigamarājadhāniyo carantā avassaṃ mokkhadhammadesakaṃ ācariyaṃ labhissāmā’’ti. Te tato paṭṭhāya ‘‘yattha yattha paṇḍitā samaṇabrāhmaṇā atthī’’ti suṇanti, tattha tattha gantvā pañhasākacchaṃ karonti, tehi puṭṭhaṃ pañhaṃ añño kathetuṃ samattho nāma natthi, te pana tesaṃ pañhaṃ vissajjenti. Evaṃ sakalajambudīpaṃ pariggaṇhitvā nivattitvā sakaṭṭhānameva āgantvā ‘‘samma kolita, yo paṭhamaṃ amataṃ adhigacchati , so ārocetū’’ti katikaṃ akaṃsu. Imameva vatthuṃ saṅkhipitvā dassento ‘‘tatra nesaṃ mahājanaṃ disvā…pe… katikaṃ akaṃsū’’ti āha.

    ತತ್ಥ ಛನ್ನಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸಾತಿ ಸೇತಪಟಧರಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ। ತೇನ ನಾಯಂ ನಗ್ಗಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಪಾಸಾದಿಕೇನ ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನಾತಿಆದೀಸು ಪಾಸಾದಿಕೇನಾತಿ ಪಸಾದಾವಹೇನ ಸಾರುಪ್ಪೇನ ಸಮಣಾನುಚ್ಛವಿಕೇನ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತೇನಾತಿ ಗಮನೇನ। ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೇನಾತಿ ನಿವತ್ತನೇನ। ಆಲೋಕಿತೇನಾತಿ ಪುರತೋ ದಸ್ಸನೇನ। ವಿಲೋಕಿತೇನಾತಿ ಇತೋ ಚಿತೋ ದಸ್ಸನೇನ। ಸಮಿಞ್ಜಿತೇನಾತಿ ಪಬ್ಬಸಙ್ಕೋಚನೇನ। ಪಸಾರಿತೇನಾತಿ ತೇಸಂಯೇವ ಪಸಾರಣೇನ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಇತ್ಥಮ್ಭೂತಲಕ್ಖಣೇ ಕರಣವಚನಂ, ತಸ್ಮಾ ಸತಿಸಮ್ಪಜಞ್ಞಕೇಹಿ ವಭಿಸಙ್ಖತತ್ತಾ ಪಾಸಾದಿಕಅಭಿಕ್ಕನ್ತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಆಲೋಕಿತವಿಲೋಕಿತಸಮಿಞ್ಜಿತಪಸಾರಿತೋ ಹುತ್ವಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಓಕ್ಖಿತ್ತಚಕ್ಖೂತಿ ಹೇಟ್ಠಾಖಿತ್ತಚಕ್ಖು। ಇರಿಯಾಪಥಸಮ್ಪನ್ನೋತಿ ತಾಯ ಪಾಸಾದಿಕಅಭಿಕ್ಕನ್ತಾದಿತಾಯ ಸಮ್ಪನ್ನಇರಿಯಾಪಥೋ। ಅತ್ಥಿಕೇಹಿ ಉಪಞ್ಞಾತನ್ತಿ ‘‘ಮರಣೇ ಸತಿ ಅಮತೇನಪಿ ಭವಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ಅನುಮಾನಞಾಣೇನ ‘‘ಅತ್ಥೀ’’ತಿ ಉಪಗತಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ನಾಮ, ತಂ ಮಗ್ಗನ್ತೋ ಪರಿಯೇಸನ್ತೋ ಯನ್ನೂನಾಹಂ ಇಮಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅನುಬನ್ಧೇಯ್ಯನ್ತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಸುದಿನ್ನಕಣ್ಡೇ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರನ್ತಿ ‘‘ದಾನಪತೀನಂ ಘರೇಸು ಸಾಲಾ ಹೋನ್ತಿ, ಆಸನಾನಿ ಚೇತ್ಥ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಉಪಟ್ಠಾಪಿತಂ ಉದಕಕಞ್ಜಿಯಂ, ತತ್ಥ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತ್ವಾ ನಿಸೀದಿತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಸಚೇ ಇಚ್ಛನ್ತಿ, ದಾನಪತೀನಮ್ಪಿ ಸನ್ತಕಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಮ್ಪಿ ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಕುಲಸ್ಸ ಈದಿಸಾಯ ಸಾಲಾಯ ಅಞ್ಞತರಂ ಕುಟ್ಟಮೂಲನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರಂ।

    Tattha channaparibbājakassāti setapaṭadharassa paribbājakassa. Tena nāyaṃ naggaparibbājakoti dasseti. Pāsādikena abhikkantenātiādīsu pāsādikenāti pasādāvahena sāruppena samaṇānucchavikena. Abhikkantenāti gamanena. Paṭikkantenāti nivattanena. Ālokitenāti purato dassanena. Vilokitenāti ito cito dassanena. Samiñjitenāti pabbasaṅkocanena. Pasāritenāti tesaṃyeva pasāraṇena. Sabbattha itthambhūtalakkhaṇe karaṇavacanaṃ, tasmā satisampajaññakehi vabhisaṅkhatattā pāsādikaabhikkantapaṭikkantaālokitavilokitasamiñjitapasārito hutvāti vuttaṃ hoti. Okkhittacakkhūti heṭṭhākhittacakkhu. Iriyāpathasampannoti tāya pāsādikaabhikkantāditāya sampannairiyāpatho. Atthikehi upaññātanti ‘‘maraṇe sati amatenapi bhavitabba’’nti evaṃ anumānañāṇena ‘‘atthī’’ti upagataṃ nibbānaṃ nāma, taṃ magganto pariyesanto yannūnāhaṃ imaṃ bhikkhuṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandheyyanti sambandho. Sudinnakaṇḍe vuttappakāranti ‘‘dānapatīnaṃ gharesu sālā honti, āsanāni cettha paññattāni honti, upaṭṭhāpitaṃ udakakañjiyaṃ, tattha pabbajitā piṇḍāya caritvā nisīditvā bhuñjanti. Sace icchanti, dānapatīnampi santakaṃ gaṇhanti, tasmā tampi aññatarassa kulassa īdisāya sālāya aññataraṃ kuṭṭamūlanti veditabba’’nti evaṃ vuttappakāraṃ.

    ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಬಹುಂ ವಾ ಭಾಸಸ್ಸೂತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ‘‘ಅಹಂ ಉಪತಿಸ್ಸೋ ನಾಮ, ತ್ವಂ ಯಥಾಸತ್ತಿಯಾ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಬಹುಂ ವಾ ಪಾವದ, ಏತಂ ನಯಸತೇನ ನಯಸಹಸ್ಸೇನ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತುಂ ಮಯ್ಹಂ ಭಾರೋ’’ತಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಏವಮಾಹ। ನಿರೋಧೋ ಚ ನಿರೋಧುಪಾಯೋ ಚ ಏಕದೇಸಸರೂಪೇಕಸೇಸನಯೇನ ‘‘ನಿರೋಧೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋತಿ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಅಥ ವಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ಪಟಿಪಾದೇನ್ತೋತಿ ನಿಗಮೇನ್ತೋ। ಇಮಂ ಧಮ್ಮಪರಿಯಾಯಂ ಸುತ್ವಾ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದೀತಿ ಏತ್ಥ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಪಠಮಪದದ್ವಯಮೇವ ಸುತ್ವಾ ಸಹಸ್ಸನಯಸಮ್ಪನ್ನೇ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿ। ಇತರಪದದ್ವಯಂ ಸೋತಾಪನ್ನಕಾಲೇ ನಿಟ್ಠಾಸೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।

    Appaṃ vā bahuṃ vā bhāsassūti paribbājako ‘‘ahaṃ upatisso nāma, tvaṃ yathāsattiyā appaṃ vā bahuṃ vā pāvada, etaṃ nayasatena nayasahassena paṭivijjhituṃ mayhaṃ bhāro’’ti cintetvā evamāha. Nirodho ca nirodhupāyo ca ekadesasarūpekasesanayena ‘‘nirodho’’ti vuttoti dassento ‘‘atha vā’’tiādimāha. Paṭipādentoti nigamento. Imaṃ dhammapariyāyaṃ sutvā virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādīti ettha paribbājako paṭhamapadadvayameva sutvā sahassanayasampanne sotāpattiphale patiṭṭhahi. Itarapadadvayaṃ sotāpannakāle niṭṭhāsīti veditabbaṃ.

    ಬಹುಕೇಹಿ ಕಪ್ಪನಹುತೇಹೀತಿ ಏತ್ಥ ದಸ ದಸಕಾನಿ ಸತಂ, ದಸ ಸತಾನಿ ಸಹಸ್ಸಂ, ಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸತಂ ಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸತಂ ಕೋಟಿ, ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸತಂ ಪಕೋಟಿ, ಪಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸತಂ ಕೋಟಿಪಕೋಟಿ, ಕೋಟಿಪಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಾನಂ ಸತಂ ಏಕನಹುತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।

    Bahukehi kappanahutehīti ettha dasa dasakāni sataṃ, dasa satāni sahassaṃ, sahassānaṃ sataṃ satasahassaṃ, satasahassānaṃ sataṃ koṭi, koṭisatasahassānaṃ sataṃ pakoṭi, pakoṭisatasahassānaṃ sataṃ koṭipakoṭi, koṭipakoṭisatasahassānaṃ sataṃ ekanahutanti veditabbaṃ.

    ೬೧. ಅಥ ಖೋ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಯೇನ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೧೮೯-೧೯೦; ಧ॰ ಪ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧೦ ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರವತ್ಥು) ಸೋತಾಪನ್ನೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪರಿವಿಸೇಸೇ ಅಪ್ಪವತ್ತನ್ತೇ ‘‘ಭವಿಸ್ಸತಿ ಏತ್ಥ ಕಾರಣ’’ನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಥೇರಂ ಆಹ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಮಾ ಉಪರಿ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ವಡ್ಢಯಿತ್ಥ, ಏತ್ತಕಮೇವ ಹೋತು, ಕಹಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸತ್ಥಾ ವಸತೀ’’ತಿ। ವೇಳುವನೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾತಿ। ‘‘ಭನ್ತೇ, ತುಮ್ಹೇ ಪುರತೋ ಯಾಥ, ಮಯ್ಹಂ ಏಕೋ ಸಹಾಯಕೋ ಅತ್ಥಿ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಚ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಕತಿಕಾ ಕತಾ ‘ಯೋ ಪಠಮಂ ಅಮತಂ ಅಧಿಗಚ್ಛತಿ, ಸೋ ಆರೋಚೇತೂ’ತಿ, ಅಹಂ ತಂ ಪಟಿಞ್ಞಂ ಮೋಚೇತ್ವಾ ಸಹಾಯಕಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಗತಮಗ್ಗೇನೇವ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗಮಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಪಞ್ಚಪತಿಟ್ಠಿತೇನ ಥೇರಸ್ಸ ಪಾದೇಸು ನಿಪತಿತ್ವಾ ತಿಕ್ಖತ್ತುಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಥೇರಂ ಉಯ್ಯೋಜೇತ್ವಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾರಾಮಾಭಿಮುಖೋ ಅಗಮಾಸಿ।

    61.Athakho sāriputto paribbājako yena moggallāno paribbājako tenupasaṅkamīti (a. ni. aṭṭha. 1.1.189-190; dha. pa. aṭṭha. 1.10 sāriputtattheravatthu) sotāpanno hutvā uparivisese appavattante ‘‘bhavissati ettha kāraṇa’’nti sallakkhetvā theraṃ āha ‘‘bhante, mā upari dhammadesanaṃ vaḍḍhayittha, ettakameva hotu, kahaṃ amhākaṃ satthā vasatī’’ti. Veḷuvane paribbājakāti. ‘‘Bhante, tumhe purato yātha, mayhaṃ eko sahāyako atthi, amhehi ca aññamaññaṃ katikā katā ‘yo paṭhamaṃ amataṃ adhigacchati, so ārocetū’ti, ahaṃ taṃ paṭiññaṃ mocetvā sahāyakaṃ gahetvā tumhākaṃ gatamaggeneva satthu santikaṃ āgamissāmī’’ti pañcapatiṭṭhitena therassa pādesu nipatitvā tikkhattuṃ padakkhiṇaṃ katvā theraṃ uyyojetvā paribbājakārāmābhimukho agamāsi.

    ೬೨. ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಏತದವೋಚಾತಿ ‘‘ಅಜ್ಜ ಮಯ್ಹಂ ಸಹಾಯಸ್ಸ ಮುಖವಣ್ಣೋ ನ ಅಞ್ಞದಿವಸೇಸು ವಿಯ, ಅದ್ಧಾ ಅನೇನ ಅಮತಂ ಅಧಿಗತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅಮತಾಧಿಗಮಂ ಪುಚ್ಛನ್ತೋ ಏತದವೋಚ। ಸೋಪಿಸ್ಸ ‘‘ಆಮಾವುಸೋ, ಅಮತಂ ಅಧಿಗತ’’ನ್ತಿ ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಂ ಪವತ್ತಿಂ ಆರೋಚೇತ್ವಾ ತಮೇವ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ। ಗಾಥಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದೀ’’ತಿ। ಗಚ್ಛಾಮ ಮಯಂ, ಆವುಸೋ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇತಿ ‘‘ಕಹಂ ಸಮ್ಮ ಸತ್ಥಾ ವಸತೀ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ವೇಳುವನೇ ಕಿರ ಸಮ್ಮ, ಏವಂ ನೋ ಆಚರಿಯೇನ ಅಸ್ಸಜಿತ್ಥೇರೇನ ಕಥಿತ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ಏವಮಾಹ।

    62.Sāriputtaṃ paribbājakaṃ etadavocāti ‘‘ajja mayhaṃ sahāyassa mukhavaṇṇo na aññadivasesu viya, addhā anena amataṃ adhigataṃ bhavissatī’’ti amatādhigamaṃ pucchanto etadavoca. Sopissa ‘‘āmāvuso, amataṃ adhigata’’nti paṭijānitvā sabbaṃ pavattiṃ ārocetvā tameva gāthaṃ abhāsi. Gāthāpariyosāne moggallāno paribbājako sotāpattiphale patiṭṭhahi. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho moggallānassa paribbājakassa…pe… dhammacakkhuṃ udapādī’’ti. Gacchāma mayaṃ, āvuso, bhagavato santiketi ‘‘kahaṃ samma satthā vasatī’’ti pucchitvā ‘‘veḷuvane kira samma, evaṃ no ācariyena assajittherena kathita’’nti vutte evamāha.

    ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರೋ ಚ ನಾಮೇಸ ಸದಾಪಿ ಆಚರಿಯಪೂಜಕೋವ, ತಸ್ಮಾ ಸಹಾಯಂ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಂ ಏವಮಾಹ ‘‘ಅಮ್ಹೇಹಿ ಅಧಿಗತಂ ಅಮತಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಆಚರಿಯಸ್ಸ ಸಞ್ಚಯಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸಪಿ ಕಥೇಸ್ಸಾಮ, ಬುಜ್ಝಮಾನೋ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿಸ್ಸತಿ, ಅಪ್ಪಟಿವಿಜ್ಝನ್ತೋ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸದ್ದಹಿತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗಮಿಸ್ಸತಿ, ಬುದ್ಧಾನಂ ದೇಸನಂ ಸುತ್ವಾ ಮಗ್ಗಫಲಪ್ಪಟಿವೇಧಂ ಕರಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ತತೋ ದ್ವೇಪಿ ಜನಾ ಸಞ್ಚಯಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಅಗಮಂಸು। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾ ಯೇನ ಸಞ್ಚಯೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸೂ’’ತಿ। ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಚ ‘‘ಆಚರಿಯ, ತ್ವಂ ಕಿಂ ಕರೋಸಿ, ಲೋಕೇ ಬುದ್ಧೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಸ್ವಾಕ್ಖಾತೋ ಧಮ್ಮೋ, ಸುಪ್ಪಟಿಪನ್ನೋ ಸಙ್ಘೋ, ಆಯಾಮ ದಸಬಲಂ ಪಸ್ಸಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ಸೋ ‘‘ಕಿಂ ವದಥ ತಾತಾ’’ತಿ ತೇಪಿ ವಾರೇತ್ವಾ ಲಾಭಗ್ಗಯಸಗ್ಗಪ್ಪವತ್ತಿಮೇವ ನೇಸಂ ದೀಪೇತಿ। ತೇ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ಏವರೂಪೋ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕವಾಸೋ ನಿಚ್ಚಮೇವ ಹೋತು, ತುಮ್ಹಾಕಂ ಪನ ಗಮನಂ ವಾ ಅಗಮನಂ ವಾ ಜಾನಾಥಾ’’ತಿ ಆಹಂಸು। ಸಞ್ಚಯೋ ‘‘ಇಮೇ ಏತ್ತಕಂ ಜಾನನ್ತಾ ಮಮ ವಚನಂ ನ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ ಞತ್ವಾ ‘‘ಗಚ್ಛಥ ತುಮ್ಹೇ ತಾತಾ, ಅಹಂ ಮಹಲ್ಲಕಕಾಲೇ ಅನ್ತೇವಾಸಿಕವಾಸಂ ವಸಿತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋಮೀ’’ತಿ ಆಹ। ತೇ ಅನೇಕೇಹಿಪಿ ಕಾರಣಸತೇಹಿ ತಂ ಬೋಧೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತಾ ಅತ್ತನೋ ಓವಾದೇ ವತ್ತಮಾನಂ ಜನಂ ಆದಾಯ ವೇಳುವನಂ ಅಗಮಂಸು। ಪಞ್ಚಸು ಅನ್ತೇವಾಸಿಕಸತೇಸು ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಸತಾ ನಿವತ್ತಿಂಸು, ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಸತಾ ತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಅಗಮಂಸು। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಾ ತಾನಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಾನಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸತಾನಿ ಆದಾಯ ಯೇನ ವೇಳುವನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸೂ’’ತಿ।

    Sāriputtatthero ca nāmesa sadāpi ācariyapūjakova, tasmā sahāyaṃ moggallānaṃ paribbājakaṃ evamāha ‘‘amhehi adhigataṃ amataṃ amhākaṃ ācariyassa sañcayaparibbājakassapi kathessāma, bujjhamāno paṭivijjhissati, appaṭivijjhanto amhākaṃ saddahitvā satthu santikaṃ gamissati, buddhānaṃ desanaṃ sutvā maggaphalappaṭivedhaṃ karissatī’’ti. Tato dvepi janā sañcayassa santikaṃ agamaṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho sāriputtamoggallānā yena sañcayo paribbājako tenupasaṅkamiṃsū’’ti. Upasaṅkamitvā ca ‘‘ācariya, tvaṃ kiṃ karosi, loke buddho uppanno, svākkhāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho, āyāma dasabalaṃ passissāmā’’ti. So ‘‘kiṃ vadatha tātā’’ti tepi vāretvā lābhaggayasaggappavattimeva nesaṃ dīpeti. Te ‘‘amhākaṃ evarūpo antevāsikavāso niccameva hotu, tumhākaṃ pana gamanaṃ vā agamanaṃ vā jānāthā’’ti āhaṃsu. Sañcayo ‘‘ime ettakaṃ jānantā mama vacanaṃ na karissantī’’ti ñatvā ‘‘gacchatha tumhe tātā, ahaṃ mahallakakāle antevāsikavāsaṃ vasituṃ na sakkomī’’ti āha. Te anekehipi kāraṇasatehi taṃ bodhetuṃ asakkontā attano ovāde vattamānaṃ janaṃ ādāya veḷuvanaṃ agamaṃsu. Pañcasu antevāsikasatesu aḍḍhateyyasatā nivattiṃsu, aḍḍhateyyasatā tehi saddhiṃ agamaṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho sāriputtamoggallānā tāni aḍḍhateyyāni paribbājakasatāni ādāya yena veḷuvanaṃ tenupasaṅkamiṃsū’’ti.

    ವಿಮುತ್ತೇತಿ ಯಥಾವುತ್ತಲಕ್ಖಣೇ ನಿಬ್ಬಾನೇ ತದಾರಮ್ಮಣಾಯ ಫಲವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಅಧಿಮುತ್ತೇ ನೇ ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇ ಬ್ಯಾಕಾಸೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।

    Vimutteti yathāvuttalakkhaṇe nibbāne tadārammaṇāya phalavimuttiyā adhimutte ne sāriputtamoggallāne byākāsīti sambandho.

    ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರಿತ್ವಾ ಚ ಸತ್ಥಾ ಚತುಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇನ್ತೋ ನೇಸಂ ಪರಿಸಾಯ ಚರಿಯವಸೇನ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ವಡ್ಢೇಸಿ, ಠಪೇತ್ವಾ ದ್ವೇ ಅಗ್ಗಸಾವಕೇ ಸಬ್ಬೇಪಿ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಸತಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಂಸು। ಸತ್ಥಾ ‘‘ಏಥ ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ ಹತ್ಥಂ ಪಸಾರೇಸಿ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ಕೇಸಮಸ್ಸು ಅನ್ತರಧಾಯಿ, ಇದ್ಧಿಮಯಪತ್ತಚೀವರಂ ಕಾಯಪಟಿಬದ್ಧಂ ಅಹೋಸಿ। ಅಗ್ಗಸಾವಕಾನಮ್ಪಿ ಇದ್ಧಿಮಯಪತ್ತಚೀವರಂ ಆಗತಂ, ಉಪರಿಮಗ್ಗತ್ತಯಕಿಚ್ಚಂ ಪನ ನ ನಿಟ್ಠಾತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಸಾವಕಪಾರಮೀಞಾಣಸ್ಸ ಮಹನ್ತತಾಯ। ಅಥಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಪಬ್ಬಜಿತದಿವಸತೋ ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇ ಮಗಧರಟ್ಠೇ ಕಲ್ಲವಾಳಗಾಮಕಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ಸಮಣಧಮ್ಮಂ ಕರೋನ್ತೋ ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ಓಕ್ಕಮನ್ತೋ ಸತ್ಥಾರಾ ಸಂವೇಜಿತೋ ಥಿನಮಿದ್ಧಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ತಥಾಗತೇನ ದಿನ್ನಂ ಧಾತುಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಂ ಸುಣನ್ತೋವ ಉಪರಿಮಗ್ಗತ್ತಯಕಿಚ್ಚಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಸಾವಕಪಾರಮೀಞಾಣಸ್ಸ ಮತ್ಥಕಂ ಪತ್ತೋ। ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರೋಪಿ ಪಬ್ಬಜಿತದಿವಸತೋ ಅದ್ಧಮಾಸಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಸತ್ಥಾರಾ ಸದ್ಧಿಂ ತಮೇವ ರಾಜಗಹಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ಸೂಕರಖತಲೇಣೇ ವಿಹರನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯಸ್ಸ ದೀಘನಖಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವೇದನಾಪರಿಗ್ಗಹಸುತ್ತನ್ತೇ ದೇಸಿಯಮಾನೇ ಸುತ್ತಾನುಸಾರೇನ ಞಾಣಂ ಪೇಸೇತ್ವಾ ಪರಸ್ಸ ವಡ್ಢಿತಭತ್ತಂ ಭುಞ್ಜನ್ತೋ ವಿಯ ಸಾವಕಪಾರಮೀಞಾಣಸ್ಸ ಮತ್ಥಕಂ ಪತ್ತೋ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರೋ ಸತ್ತಹಿ ದಿವಸೇಹಿ ಅರಹತ್ತೇ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರೋ ಅದ್ಧಮಾಸೇನಾ’’ತಿ।

    Evaṃ byākaritvā ca satthā catuparisamajjhe dhammaṃ desento nesaṃ parisāya cariyavasena dhammadesanaṃ vaḍḍhesi, ṭhapetvā dve aggasāvake sabbepi aḍḍhateyyasatā paribbājakā arahattaṃ pāpuṇiṃsu. Satthā ‘‘etha bhikkhavo’’ti hatthaṃ pasāresi, sabbesaṃ kesamassu antaradhāyi, iddhimayapattacīvaraṃ kāyapaṭibaddhaṃ ahosi. Aggasāvakānampi iddhimayapattacīvaraṃ āgataṃ, uparimaggattayakiccaṃ pana na niṭṭhāti. Kasmā? Sāvakapāramīñāṇassa mahantatāya. Athāyasmā mahāmoggallāno pabbajitadivasato sattame divase magadharaṭṭhe kallavāḷagāmakaṃ upanissāya samaṇadhammaṃ karonto thinamiddhaṃ okkamanto satthārā saṃvejito thinamiddhaṃ vinodetvā tathāgatena dinnaṃ dhātukammaṭṭhānaṃ suṇantova uparimaggattayakiccaṃ niṭṭhāpetvā sāvakapāramīñāṇassa matthakaṃ patto. Sāriputtattheropi pabbajitadivasato addhamāsaṃ atikkamitvā satthārā saddhiṃ tameva rājagahaṃ upanissāya sūkarakhataleṇe viharanto attano bhāgineyyassa dīghanakhaparibbājakassa vedanāpariggahasuttante desiyamāne suttānusārena ñāṇaṃ pesetvā parassa vaḍḍhitabhattaṃ bhuñjanto viya sāvakapāramīñāṇassa matthakaṃ patto. Tenevāha ‘‘mahāmoggallānatthero sattahi divasehi arahatte patiṭṭhito, sāriputtatthero addhamāsenā’’ti.

    ಯದಿಪಿ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರೋ ನ ಚಿರಸ್ಸೇವ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೋ, ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿ ತತೋ ಚಿರೇನ, ಏವಂ ಸನ್ತೇಪಿ ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರೋವ ಮಹಾಪಞ್ಞತರೋ। ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರೋ ಹಿ ಸಾವಕಾನಂ ಸಮ್ಮಸನಚಾರಂ ಯಟ್ಠಿಕೋಟಿಯಾ ಉಪ್ಪೀಳೇನ್ತೋ ವಿಯ ಏಕದೇಸಮೇವ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಸತ್ತ ದಿವಸೇ ವಾಯಮಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೋ। ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಞ್ಚ ಸಮ್ಮಸನಚಾರಂ ಸಾವಕಾನಂ ಸಮ್ಮಸನಚಾರಂ ನಿಪ್ಪದೇಸಂ ಸಮ್ಮಸಿ, ಏವಂ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ ಅದ್ಧಮಾಸಂ ವಾಯಮಿ। ಉಕ್ಕಂಸಗತಸ್ಸ ಸಾವಕಾನಂ ಸಮ್ಮಸನಚಾರಸ್ಸ ನಿಪ್ಪದೇಸೇನ ಪವತ್ತಿಯಮಾನತ್ತಾ ಸಾವಕಪಾರಮೀಞಾಣಸ್ಸ ಚ ತಥಾ ಪರಿಪಾಚೇತಬ್ಬತ್ತಾ। ಯಥಾ ಹಿ ಪುರಿಸೋ ‘‘ವೇಣುಯಟ್ಠಿಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಮಹಾಜಟಂ ವೇಣುಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಜಟಂ ಛಿನ್ದನ್ತಸ್ಸ ಪಪಞ್ಚೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ಅನ್ತರೇನ ಹತ್ಥಂ ಪವೇಸೇತ್ವಾ ಸಮ್ಪತ್ತಮೇವ ಯಟ್ಠಿಂ ಮೂಲೇ ಚ ಅಗ್ಗೇ ಚ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಆದಾಯ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಸೋ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಠಮತರಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಟ್ಠಿಂ ಪನ ಸಾರಂ ವಾ ಉಜುಂ ವಾ ನ ಲಭತಿ। ಅಪರೋ ತಥಾರೂಪಮೇವ ವೇಣುಂ ದಿಸ್ವಾ ಸಚೇ ಸಮ್ಪತ್ತಯಟ್ಠಿಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸಾರಂ ವಾ ಉಜುಂ ವಾ ನ ಲಭಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಕಚ್ಛಂ ಬನ್ಧಿತ್ವಾ ಮಹನ್ತೇನ ಸತ್ಥೇನ ವೇಣುಜಟಂ ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಸಾರಾ ಚೇವ ಉಜೂ ಚ ಯಟ್ಠಿಯೋ ಉಚ್ಚಿನಿತ್ವಾ ಆದಾಯ ಪಕ್ಕಮೇಯ್ಯ, ಅಯಂ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಚ್ಛಾ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಟ್ಠಿಯೋ ಪನ ಸಾರಾ ಚೇವ ಉಜೂ ಚ ಲಭತಿ, ಏವಂಸಮ್ಪದಮಿದಂ ಇಮೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಥೇರಾನಂ ಪಧಾನಂ।

    Yadipi mahāmoggallānatthero na cirasseva arahattaṃ patto, dhammasenāpati tato cirena, evaṃ santepi sāriputtattherova mahāpaññataro. Mahāmoggallānatthero hi sāvakānaṃ sammasanacāraṃ yaṭṭhikoṭiyā uppīḷento viya ekadesameva sammasanto satta divase vāyamitvā arahattaṃ patto. Sāriputtatthero ṭhapetvā buddhānaṃ paccekabuddhānañca sammasanacāraṃ sāvakānaṃ sammasanacāraṃ nippadesaṃ sammasi, evaṃ sammasanto addhamāsaṃ vāyami. Ukkaṃsagatassa sāvakānaṃ sammasanacārassa nippadesena pavattiyamānattā sāvakapāramīñāṇassa ca tathā paripācetabbattā. Yathā hi puriso ‘‘veṇuyaṭṭhiṃ gaṇhissāmī’’ti mahājaṭaṃ veṇuṃ disvā ‘‘jaṭaṃ chindantassa papañco bhavissatī’’ti antarena hatthaṃ pavesetvā sampattameva yaṭṭhiṃ mūle ca agge ca chinditvā ādāya pakkameyya, so kiñcāpi paṭhamataraṃ gacchati, yaṭṭhiṃ pana sāraṃ vā ujuṃ vā na labhati. Aparo tathārūpameva veṇuṃ disvā sace sampattayaṭṭhiṃ gaṇhissāmi, sāraṃ vā ujuṃ vā na labhissāmīti kacchaṃ bandhitvā mahantena satthena veṇujaṭaṃ chinditvā sārā ceva ujū ca yaṭṭhiyo uccinitvā ādāya pakkameyya, ayaṃ kiñcāpi pacchā gacchati, yaṭṭhiyo pana sārā ceva ujū ca labhati, evaṃsampadamidaṃ imesaṃ dvinnaṃ therānaṃ padhānaṃ.

    ಸಮ್ಮಸನಚಾರೋ ಚ ನಾಮೇತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸನಾಭೂಮಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ ಸಮ್ಮಸನಂ ಚರತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಸಮ್ಮಸನಚಾರೋತಿ ಕತ್ವಾ। ತತ್ಥ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಮ್ಮಸನಚಾರೋ ದಸಸಹಸ್ಸಲೋಕಧಾತುಯಂ ಸತ್ತಸನ್ತಾನಗತಾ ಅನಿನ್ದ್ರಿಯಬದ್ಧಾ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾತಿ ವದನ್ತಿ। ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಚಕ್ಕವಾಳೇಸೂತಿ ಅಪರೇ। ತಥಾ ಹಿ ಅತ್ತನಿಯವಸೇನ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದನಯಂ ಓತರಿತ್ವಾ ಛತ್ತಿಂಸಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಮುಖೇನ ಬುದ್ಧಾನಂ ಮಹಾವಜಿರಞಾಣಂ ಪವತ್ತಂ। ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಸಸನ್ತಾನಗತೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಮಜ್ಝಿಮದೇಸವಾಸೀಸತ್ತಸನ್ತಾನಗತಾ ಅನಿನ್ದ್ರಿಯಬದ್ಧಾ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾ ಸಮ್ಮಸನಚಾರೋತಿ ವದನ್ತಿ। ಜಮ್ಬುದೀಪವಾಸೀಸನ್ತಾನಗತಾತಿ ಕೇಚಿ। ಸಸನ್ತಾನಗತೇ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇ ಪರಸನ್ತಾನಗತೇ ಚ ಸನ್ತಾನವಿಭಾಗಂ ಅಕತ್ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾಭಾವಸಾಮಞ್ಞತೋ ಸಮ್ಮಸನಂ, ಅಯಂ ಸಾವಕಾನಂ ಸಮ್ಮಸನಚಾರೋ। ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರೋ ಪನ ಬಹಿದ್ಧಾ ಧಮ್ಮೇಪಿ ಸಸನ್ತಾನವಿಭಾಗೇನ ಕೇಚಿ ಕೇಚಿ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ಸಮ್ಮಸಿ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಞಾಣೇನ ಫುಟ್ಠಮತ್ತಂ ಕತ್ವಾ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಯಟ್ಠಿಕೋಟಿಯಾ ಉಪ್ಪೀಳೇನ್ತೋ ವಿಯ ಏಕದೇಸಮೇವ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ’’ತಿ। ತತ್ಥ ಞಾಣೇನ ನಾಮ ಯಾವತಾ ನೇಯ್ಯಂ ವತ್ತಿತಬ್ಬಂ, ತಾವತಾ ಅವತ್ತನತೋ ‘‘ಯಟ್ಠಿಕೋಟಿಯಾ ಉಪ್ಪೀಳೇನ್ತೋ ವಿಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ಅನುಪದಧಮ್ಮವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಅಭಾವತೋ ‘‘ಏಕದೇಸಮೇವ ಸಮ್ಮಸನ್ತೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಧಮ್ಮಸೇನಾಪತಿನೋಪಿ ಯಥಾವುತ್ತಸಾವಕಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಭೂಮಿಯೇವ ಸಮ್ಮಸನಚಾರೋ। ತತ್ಥ ಪನ ಥೇರೋ ಸಾತಿಸಯಂ ನಿರವಸೇಸಂ ಅನುಪದಞ್ಚ ಸಮ್ಮಾ ವಿಪಸ್ಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸಾವಕಾನಂ ಸಮ್ಮಸನಚಾರಂ ನಿಪ್ಪದೇಸಂ ಸಮ್ಮಸೀ’’ತಿ।

    Sammasanacāro ca nāmettha vipassanābhūmi veditabbā sammasanaṃ carati etthāti sammasanacāroti katvā. Tattha buddhānaṃ sammasanacāro dasasahassalokadhātuyaṃ sattasantānagatā anindriyabaddhā ca saṅkhārāti vadanti. Koṭisatasahassacakkavāḷesūti apare. Tathā hi attaniyavasena paṭiccasamuppādanayaṃ otaritvā chattiṃsakoṭisatasahassamukhena buddhānaṃ mahāvajirañāṇaṃ pavattaṃ. Paccekabuddhānaṃ sasantānagatehi saddhiṃ majjhimadesavāsīsattasantānagatā anindriyabaddhā ca saṅkhārā sammasanacāroti vadanti. Jambudīpavāsīsantānagatāti keci. Sasantānagate sabbadhamme parasantānagate ca santānavibhāgaṃ akatvā bahiddhābhāvasāmaññato sammasanaṃ, ayaṃ sāvakānaṃ sammasanacāro. Moggallānatthero pana bahiddhā dhammepi sasantānavibhāgena keci keci uddharitvā sammasi, tañca kho ñāṇena phuṭṭhamattaṃ katvā. Tena vuttaṃ ‘‘yaṭṭhikoṭiyā uppīḷento viya ekadesameva sammasanto’’ti. Tattha ñāṇena nāma yāvatā neyyaṃ vattitabbaṃ, tāvatā avattanato ‘‘yaṭṭhikoṭiyā uppīḷento viyā’’ti vuttaṃ, anupadadhammavipassanāya abhāvato ‘‘ekadesameva sammasanto’’ti vuttaṃ. Dhammasenāpatinopi yathāvuttasāvakānaṃ vipassanāya bhūmiyeva sammasanacāro. Tattha pana thero sātisayaṃ niravasesaṃ anupadañca sammā vipassi. Tena vuttaṃ ‘‘sāvakānaṃ sammasanacāraṃ nippadesaṃ sammasī’’ti.

    ಏತ್ಥ ಚ ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಾ ಲೋಕಿಯಾಭಿಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಾ ಪಕತಿಸಾವಕಾ ಮಹಾಸಾವಕಾ ಅಗ್ಗಸಾವಕಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾತಿ ಛಸು ಜನೇಸು ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಾನಂ ಝಾನಾಭಿಞ್ಞಾಹಿ ಅನಧಿಗತಪಞ್ಞಾನೇಪುಞ್ಞತ್ತಾ ಅನ್ಧಾನಂ ವಿಯ ಇಚ್ಛಿತಪದೇಸೋಕ್ಕಮನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಕಾಲೇ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಧಮ್ಮಭಾವನಾ ನತ್ಥಿ, ತೇ ಯಥಾಪರಿಗ್ಗಹಿತಧಮ್ಮಮತ್ತೇಯೇವ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಡ್ಢೇನ್ತಿ। ಲೋಕಿಯಾಭಿಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಾ ಪನ ಪಕತಿಸಾವಕಾ ಯೇನ ಮುಖೇನ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಆರಭನ್ತಿ, ತತೋ ಅಞ್ಞೇನಪಿ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಿತ್ಥಾರಿಕಂ ಕಾತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ ವಿಪುಲಞಾಣತ್ತಾ। ಮಹಾಸಾವಕಾ ಅಭಿನೀಹಾರಸಮ್ಪನ್ನತ್ತಾ ತತೋ ಸಾತಿಸಯಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಿತ್ಥಾರಿಕಂ ಕಾತುಂ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ। ಅಗ್ಗಸಾವಕೇಸು ದುತಿಯೋ ಅಭಿನೀಹಾರಸಮ್ಪತ್ತಿಯಾ ಸಮಾಧಾನಸ್ಸ ಸಾತಿಸಯತ್ತಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ತತೋಪಿ ವಿತ್ಥಾರಿಕಂ ಕರೋತಿ। ಪಠಮೋ ಪನ ತತೋಪಿ ಮಹಾಪಞ್ಞತಾಯ ಸಾವಕೇಹಿ ಅಸಾಧಾರಣಂ ಕತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸನಂ ವಿತ್ಥಾರಿಕಂ ಕರೋತಿ। ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾ ತೇಹಿಪಿ ಮಹಾಭಿನೀಹಾರತಾಯ ಅತ್ತನೋ ಅಭಿನೀಹಾರಾನುರೂಪಂ ತತೋಪಿ ವಿತ್ಥಾರಿಕಂ ವಿಪಸ್ಸನಂ ಕರೋನ್ತಿ। ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಮ್ಮದೇವ ಪರಿಪೂರಿತಪಞ್ಞಾಪಾರಮೀಪಭಾವಿತಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಾಧಿಗಮಸ್ಸ ಅನುರೂಪಾ ಯಥಾ ನಾಮ ಕತವಾಲವೇಧಪರಿಚಯೇನ ಸರಭಙ್ಗಸದಿಸೇನ ಧನುಗ್ಗಹೇನ ಖಿತ್ತೋ ಸರೋ ಅನ್ತರಾ ರುಕ್ಖಲತಾದೀಸು ಅಸಜ್ಜಮಾನೋ ಲಕ್ಖೇಯೇವ ಪತತಿ, ನ ಸಜ್ಜತಿ ನ ವಿರಜ್ಜತಿ, ಏವಂ ಅನ್ತರಾ ಅಸಜ್ಜಮಾನಾ ಅವಿರಜ್ಜಮಾನಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಸಮ್ಮಸನೀಯಧಮ್ಮೇಸು ಯಾಥಾವತೋ ನಾನಾನಯೇಹಿ ಪವತ್ತತಿ, ಯಂ ‘‘ಮಹಾವಜಿರಞಾಣ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತಿ।

    Ettha ca sukkhavipassakā lokiyābhiññappattā pakatisāvakā mahāsāvakā aggasāvakā paccekabuddhā sammāsambuddhāti chasu janesu sukkhavipassakānaṃ jhānābhiññāhi anadhigatapaññānepuññattā andhānaṃ viya icchitapadesokkamanaṃ vipassanākāle icchiticchitadhammabhāvanā natthi, te yathāpariggahitadhammamatteyeva vipassanaṃ vaḍḍhenti. Lokiyābhiññappattā pana pakatisāvakā yena mukhena vipassanaṃ ārabhanti, tato aññenapi vipassanaṃ vitthārikaṃ kātuṃ sakkonti vipulañāṇattā. Mahāsāvakā abhinīhārasampannattā tato sātisayaṃ vipassanaṃ vitthārikaṃ kātuṃ sakkonti. Aggasāvakesu dutiyo abhinīhārasampattiyā samādhānassa sātisayattā vipassanaṃ tatopi vitthārikaṃ karoti. Paṭhamo pana tatopi mahāpaññatāya sāvakehi asādhāraṇaṃ katvā vipassanaṃ vitthārikaṃ karoti. Paccekabuddhā tehipi mahābhinīhāratāya attano abhinīhārānurūpaṃ tatopi vitthārikaṃ vipassanaṃ karonti. Buddhānaṃ sammadeva paripūritapaññāpāramīpabhāvitā sabbaññutaññāṇādhigamassa anurūpā yathā nāma katavālavedhaparicayena sarabhaṅgasadisena dhanuggahena khitto saro antarā rukkhalatādīsu asajjamāno lakkheyeva patati, na sajjati na virajjati, evaṃ antarā asajjamānā avirajjamānā vipassanā sammasanīyadhammesu yāthāvato nānānayehi pavattati, yaṃ ‘‘mahāvajirañāṇa’’nti vuccati.

    ಏತೇಸು ಚ ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಚಾರೋ ಖಜ್ಜೋತಪ್ಪಭಾಸದಿಸೋ, ಅಭಿಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಪಕತಿಸಾವಕಾನಂ ದೀಪಪ್ಪಭಾಸದಿಸೋ, ಮಹಾಸಾವಕಾನಂ ಉಕ್ಕಾಪ್ಪಭಾಸದಿಸೋ, ಅಗ್ಗಸಾವಕಾನಂ ಓಸಧಿತಾರಕಪ್ಪಭಾಸದಿಸೋ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಚನ್ದಪ್ಪಭಾಸದಿಸೋ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾನಂ ರಸ್ಮಿಸಹಸ್ಸಪಟಿಮಣ್ಡಿತಸರದಸೂರಿಯಮಣ್ಡಲಸದಿಸೋ ಹುತ್ವಾ ಉಪಟ್ಠಾತಿ। ತಥಾ ಸುಕ್ಖವಿಪಸ್ಸಕಾನಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಚಾರೋ ಅನ್ಧಾನಂ ಯಟ್ಠಿಕೋಟಿಯಾ ಗಮನಸದಿಸೋ, ಲೋಕಿಯಾಭಿಞ್ಞಪ್ಪತ್ತಪಕತಿಸಾವಕಾನಂ ದಣ್ಡಕಸೇತುಗಮನಸದಿಸೋ, ಮಹಾಸಾವಕಾನಂ ಜಙ್ಘಸೇತುಗಮನಸದಿಸೋ, ಅಗ್ಗಸಾವಕಾನಂ ಸಕಟಸೇತುಗಮನಸದಿಸೋ, ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಂ ಮಹಾಜಙ್ಘಮಗ್ಗಗಮನಸದಿಸೋ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಾನಂ ಮಹಾಸಕಟಮಗ್ಗಗಮನಸದಿಸೋ। ತಥಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಾನಞ್ಚ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಚಿನ್ತಾಮಯಞಾಣಸಂವಡ್ಢಿತತ್ತಾ ಸಯಮ್ಭೂಞಾಣಭೂತಾ, ಇತರೇಸಂ ಸುತಮಯಞಾಣಸಂವಡ್ಢಿತತ್ತಾ ಪರೋಪದೇಸಸಮ್ಭೂತಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಾ।

    Etesu ca sukkhavipassakānaṃ vipassanācāro khajjotappabhāsadiso, abhiññappattapakatisāvakānaṃ dīpappabhāsadiso, mahāsāvakānaṃ ukkāppabhāsadiso, aggasāvakānaṃ osadhitārakappabhāsadiso, paccekabuddhānaṃ candappabhāsadiso, sammāsambuddhānaṃ rasmisahassapaṭimaṇḍitasaradasūriyamaṇḍalasadiso hutvā upaṭṭhāti. Tathā sukkhavipassakānaṃ vipassanācāro andhānaṃ yaṭṭhikoṭiyā gamanasadiso, lokiyābhiññappattapakatisāvakānaṃ daṇḍakasetugamanasadiso, mahāsāvakānaṃ jaṅghasetugamanasadiso, aggasāvakānaṃ sakaṭasetugamanasadiso, paccekabuddhānaṃ mahājaṅghamaggagamanasadiso, sammāsambuddhānaṃ mahāsakaṭamaggagamanasadiso. Tathā buddhānaṃ paccekabuddhānañca vipassanā cintāmayañāṇasaṃvaḍḍhitattā sayambhūñāṇabhūtā, itaresaṃ sutamayañāṇasaṃvaḍḍhitattā paropadesasambhūtāti veditabbā.

    ಇದಾನಿ ಉಭಿನ್ನಮ್ಪಿ ಥೇರಾನಂ ಪುಬ್ಬಯೋಗಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅತೀತೇ ಕಿರಾ’’ತಿಆದಿಮಾಹ। ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।

    Idāni ubhinnampi therānaṃ pubbayogaṃ dassetuṃ ‘‘atīte kirā’’tiādimāha. Taṃ sabbaṃ uttānatthameva.

    ೬೩. ಗಿರಿಬ್ಬಜನಗರನ್ತಿ ಸಮನ್ತಾ ಪಬ್ಬತಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಜಸದಿಸಂ ಹುತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ಗಿರಿಬ್ಬಜನ್ತಿ ಏವಂಲದ್ಧನಾಮಂ ರಾಜಗಹನಗರಂ। ಉಸೂಯನಕಿರಿಯಾಯ ಕಮ್ಮಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಉಪಯೋಗತ್ಥೇ ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।

    63.Giribbajanagaranti samantā pabbataparikkhittaṃ vajasadisaṃ hutvā tiṭṭhatīti giribbajanti evaṃladdhanāmaṃ rājagahanagaraṃ. Usūyanakiriyāya kammabhāvaṃ sandhāya ‘‘upayogatthe vā’’ti vuttaṃ.

    ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।

    Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೧೪. ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • 14. Sāriputtamoggallānapabbajjākathā

    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Sāriputtamoggallānapabbajjākathāvaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧೪. ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾಕಥಾ • 14. Sāriputtamoggallāna pabbajjākathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact