| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi |
१६. सारिपुत्तसुत्तं
16. Sāriputtasuttaṃ
९६१.
961.
‘‘न मे दिट्ठो इतो पुब्बे, (इच्चायस्मा सारिपुत्तो)
‘‘Na me diṭṭho ito pubbe, (iccāyasmā sāriputto)
न सुतो उद कस्सचि।
Na suto uda kassaci;
एवं वग्गुवदो सत्था,
Evaṃ vagguvado satthā,
तुसिता गणिमागतो॥
Tusitā gaṇimāgato.
९६२.
962.
‘‘सदेवकस्स लोकस्स, यथा दिस्सति चक्खुमा।
‘‘Sadevakassa lokassa, yathā dissati cakkhumā;
सब्बं तमं विनोदेत्वा, एकोव रतिमज्झगा॥
Sabbaṃ tamaṃ vinodetvā, ekova ratimajjhagā.
९६३.
963.
‘‘तं बुद्धं असितं तादिं, अकुहं गणिमागतं।
‘‘Taṃ buddhaṃ asitaṃ tādiṃ, akuhaṃ gaṇimāgataṃ;
बहूनमिध बद्धानं, अत्थि पञ्हेन आगमं॥
Bahūnamidha baddhānaṃ, atthi pañhena āgamaṃ.
९६४.
964.
‘‘भिक्खुनो विजिगुच्छतो, भजतो रित्तमासनं।
‘‘Bhikkhuno vijigucchato, bhajato rittamāsanaṃ;
रुक्खमूलं सुसानं वा, पब्बतानं गुहासु वा॥
Rukkhamūlaṃ susānaṃ vā, pabbatānaṃ guhāsu vā.
९६५.
965.
‘‘उच्चावचेसु सयनेसु, कीवन्तो तत्थ भेरवा।
‘‘Uccāvacesu sayanesu, kīvanto tattha bheravā;
येहि भिक्खु न वेधेय्य, निग्घोसे सयनासने॥
Yehi bhikkhu na vedheyya, nigghose sayanāsane.
९६६.
966.
‘‘कती परिस्सया लोके, गच्छतो अगतं दिसं।
‘‘Katī parissayā loke, gacchato agataṃ disaṃ;
ये भिक्खु अभिसम्भवे, पन्तम्हि सयनासने॥
Ye bhikkhu abhisambhave, pantamhi sayanāsane.
९६७.
967.
‘‘क्यास्स ब्यप्पथयो अस्सु, क्यास्सस्सु इध गोचरा।
‘‘Kyāssa byappathayo assu, kyāssassu idha gocarā;
कानि सीलब्बतानास्सु, पहितत्तस्स भिक्खुनो॥
Kāni sīlabbatānāssu, pahitattassa bhikkhuno.
९६८.
968.
‘‘कं सो सिक्खं समादाय, एकोदि निपको सतो।
‘‘Kaṃ so sikkhaṃ samādāya, ekodi nipako sato;
कम्मारो रजतस्सेव, निद्धमे मलमत्तनो’’॥
Kammāro rajatasseva, niddhame malamattano’’.
९६९.
969.
‘‘विजिगुच्छमानस्स यदिदं फासु, (सारिपुत्ताति भगवा)
‘‘Vijigucchamānassa yadidaṃ phāsu, (sāriputtāti bhagavā)
रित्तासनं सयनं सेवतो चे।
Rittāsanaṃ sayanaṃ sevato ce;
सम्बोधिकामस्स यथानुधम्मं,
Sambodhikāmassa yathānudhammaṃ,
तं ते पवक्खामि यथा पजानं॥
Taṃ te pavakkhāmi yathā pajānaṃ.
९७०.
970.
‘‘पञ्चन्नं धीरो भयानं न भाये, भिक्खु सतो सपरियन्तचारी।
‘‘Pañcannaṃ dhīro bhayānaṃ na bhāye, bhikkhu sato sapariyantacārī;
डंसाधिपातानं सरीसपानं, मनुस्सफस्सानं चतुप्पदानं॥
Ḍaṃsādhipātānaṃ sarīsapānaṃ, manussaphassānaṃ catuppadānaṃ.
९७१.
971.
‘‘परधम्मिकानम्पि न सन्तसेय्य, दिस्वापि तेसं बहुभेरवानि।
‘‘Paradhammikānampi na santaseyya, disvāpi tesaṃ bahubheravāni;
अथापरानि अभिसम्भवेय्य, परिस्सयानि कुसलानुएसी॥
Athāparāni abhisambhaveyya, parissayāni kusalānuesī.
९७२.
972.
‘‘आतङ्कफस्सेन खुदाय फुट्ठो, सीतं अतुण्हं 1 अधिवासयेय्य।
‘‘Ātaṅkaphassena khudāya phuṭṭho, sītaṃ atuṇhaṃ 2 adhivāsayeyya;
सो तेहि फुट्ठो बहुधा अनोको, वीरियं परक्कम्मदळ्हं करेय्य॥
So tehi phuṭṭho bahudhā anoko, vīriyaṃ parakkammadaḷhaṃ kareyya.
९७३.
973.
‘‘थेय्यं न कारे 3 न मुसा भणेय्य, मेत्ताय फस्से तसथावरानि।
‘‘Theyyaṃ na kāre 4 na musā bhaṇeyya, mettāya phasse tasathāvarāni;
यदाविलत्तं मनसो विजञ्ञा, कण्हस्स पक्खोति विनोदयेय्य॥
Yadāvilattaṃ manaso vijaññā, kaṇhassa pakkhoti vinodayeyya.
९७४.
974.
‘‘कोधातिमानस्स वसं न गच्छे, मूलम्पि तेसं पलिखञ्ञ तिट्ठे।
‘‘Kodhātimānassa vasaṃ na gacche, mūlampi tesaṃ palikhañña tiṭṭhe;
अथप्पियं वा पन अप्पियं वा, अद्धा भवन्तो अभिसम्भवेय्य॥
Athappiyaṃ vā pana appiyaṃ vā, addhā bhavanto abhisambhaveyya.
९७५.
975.
‘‘पञ्ञं पुरक्खत्वा कल्याणपीति, विक्खम्भये तानि परिस्सयानि।
‘‘Paññaṃ purakkhatvā kalyāṇapīti, vikkhambhaye tāni parissayāni;
अरतिं सहेथ सयनम्हि पन्ते, चतुरो सहेथ परिदेवधम्मे॥
Aratiṃ sahetha sayanamhi pante, caturo sahetha paridevadhamme.
९७६.
976.
‘‘किंसू असिस्सामि कुवं वा 5 असिस्सं, दुक्खं वत सेत्थ क्वज्ज सेस्सं।
‘‘Kiṃsū asissāmi kuvaṃ vā 6 asissaṃ, dukkhaṃ vata settha kvajja sessaṃ;
एते वितक्के परिदेवनेय्ये, विनयेथ सेखो अनिकेतचारी॥
Ete vitakke paridevaneyye, vinayetha sekho aniketacārī.
९७७.
977.
‘‘अन्नञ्च लद्धा वसनञ्च काले, मत्तं सो जञ्ञा इध तोसनत्थं।
‘‘Annañca laddhā vasanañca kāle, mattaṃ so jaññā idha tosanatthaṃ;
सो तेसु गुत्तो यतचारि गामे, रुसितोपि वाचं फरुसं न वज्जा॥
So tesu gutto yatacāri gāme, rusitopi vācaṃ pharusaṃ na vajjā.
९७८.
978.
‘‘ओक्खित्तचक्खु न च पादलोलो, झानानुयुत्तो बहुजागरस्स।
‘‘Okkhittacakkhu na ca pādalolo, jhānānuyutto bahujāgarassa;
उपेक्खमारब्भ समाहितत्तो, तक्कासयं कुक्कुच्चियूपछिन्दे॥
Upekkhamārabbha samāhitatto, takkāsayaṃ kukkucciyūpachinde.
९७९.
979.
‘‘चुदितो वचीभि सतिमाभिनन्दे, सब्रह्मचारीसु खिलं पभिन्दे।
‘‘Cudito vacībhi satimābhinande, sabrahmacārīsu khilaṃ pabhinde;
वाचं पमुञ्चे कुसलं नातिवेलं, जनवादधम्माय न चेतयेय्य॥
Vācaṃ pamuñce kusalaṃ nātivelaṃ, janavādadhammāya na cetayeyya.
९८०.
980.
‘‘अथापरं पञ्च रजानि लोके, येसं सतीमा विनयाय सिक्खे।
‘‘Athāparaṃ pañca rajāni loke, yesaṃ satīmā vinayāya sikkhe;
रूपेसु सद्देसु अथो रसेसु, गन्धेसु फस्सेसु सहेथ रागं॥
Rūpesu saddesu atho rasesu, gandhesu phassesu sahetha rāgaṃ.
९८१.
981.
‘‘एतेसु धम्मेसु विनेय्य छन्दं, भिक्खु सतिमा सुविमुत्तचित्तो।
‘‘Etesu dhammesu vineyya chandaṃ, bhikkhu satimā suvimuttacitto;
कालेन सो सम्मा धम्मं परिवीमंसमानो,
Kālena so sammā dhammaṃ parivīmaṃsamāno,
एकोदिभूतो विहने तमं सो’’ति॥
Ekodibhūto vihane tamaṃ so’’ti.
सारिपुत्तसुत्तं सोळसमं निट्ठितं। अट्ठकवग्गो चतुत्थो
Sāriputtasuttaṃ soḷasamaṃ niṭṭhitaṃ. Aṭṭhakavaggo catuttho
निट्ठितो।
Niṭṭhito.
तस्सुद्दानं –
Tassuddānaṃ –
कामं गुहञ्च दुट्ठा च, सुद्धञ्च परमा जरा।
Kāmaṃ guhañca duṭṭhā ca, suddhañca paramā jarā;
मेत्तेय्यो च पसूरो च, मागण्डि पुराभेदनं॥
Metteyyo ca pasūro ca, māgaṇḍi purābhedanaṃ.
इति एतानि सुत्तानि, सब्बानट्ठकवग्गिकाति॥
Iti etāni suttāni, sabbānaṭṭhakavaggikāti.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā / १६. सारिपुत्तसुत्तवण्णना • 16. Sāriputtasuttavaṇṇanā
