Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៣. សារិបុត្តសុត្តំ
3. Sāriputtasuttaṃ
៣៣. អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘សំខិត្តេនបិ ខោ អហំ, សារិបុត្ត, ធម្មំ ទេសេយ្យំ; វិត្ថារេនបិ ខោ អហំ, សារិបុត្ត, ធម្មំ ទេសេយ្យំ; សំខិត្តវិត្ថារេនបិ ខោ អហំ, សារិបុត្ត, ធម្មំ ទេសេយ្យំ; អញ្ញាតារោ ច ទុល្លភា’’តិ។ ‘‘ឯតស្ស, ភគវា, កាលោ, ឯតស្ស, សុគត, កាលោ យំ ភគវា សំខិត្តេនបិ ធម្មំ ទេសេយ្យ, វិត្ថារេនបិ ធម្មំ ទេសេយ្យ, សំខិត្តវិត្ថារេនបិ ធម្មំ ទេសេយ្យ។ ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោ’’តិ។
33. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ sāriputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saṃkhittenapi kho ahaṃ, sāriputta, dhammaṃ deseyyaṃ; vitthārenapi kho ahaṃ, sāriputta, dhammaṃ deseyyaṃ; saṃkhittavitthārenapi kho ahaṃ, sāriputta, dhammaṃ deseyyaṃ; aññātāro ca dullabhā’’ti. ‘‘Etassa, bhagavā, kālo, etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā saṃkhittenapi dhammaṃ deseyya, vitthārenapi dhammaṃ deseyya, saṃkhittavitthārenapi dhammaṃ deseyya. Bhavissanti dhammassa aññātāro’’ti.
‘‘តស្មាតិហ, សារិបុត្ត, ឯវំ សិក្ខិតព្ពំ – ‘ឥមស្មិញ្ច សវិញ្ញាណកេ កាយេ អហង្ការមមង្ការមានានុសយា ន ភវិស្សន្តិ, ពហិទ្ធា ច សព្ពនិមិត្តេសុ អហង្ការមមង្ការមានានុសយា ន ភវិស្សន្តិ, យញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតោ អហង្ការមមង្ការមានានុសយា ន ហោន្តិ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរិស្សាមា’តិ។ ឯវញ្ហិ ខោ, សារិបុត្ត, សិក្ខិតព្ពំ។
‘‘Tasmātiha, sāriputta, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘imasmiñca saviññāṇake kāye ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na bhavissanti, bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na bhavissanti, yañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharato ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharissāmā’ti. Evañhi kho, sāriputta, sikkhitabbaṃ.
‘‘យតោ ច ខោ, សារិបុត្ត, ភិក្ខុនោ ឥមស្មិញ្ច សវិញ្ញាណកេ កាយេ អហង្ការមមង្ការមានានុសយា ន ហោន្តិ, ពហិទ្ធា ច សព្ពនិមិត្តេសុ អហង្ការមមង្ការមានានុសយា ន ហោន្តិ, យញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតោ អហង្ការមមង្ការមានានុសយា ន ហោន្តិ តញ្ច ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ; អយំ វុច្ចតិ, សារិបុត្ត – ‘ភិក្ខុ អច្ឆេច្ឆិ 1 តណ្ហំ, វិវត្តយិ 2 សំយោជនំ, សម្មា មានាភិសមយា អន្តមកាសិ ទុក្ខស្ស’។ ឥទញ្ច បន មេតំ, សារិបុត្ត, សន្ធាយ ភាសិតំ បារាយនេ 3 ឧទយបញ្ហេ –
‘‘Yato ca kho, sāriputta, bhikkhuno imasmiñca saviññāṇake kāye ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti, bahiddhā ca sabbanimittesu ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti, yañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharato ahaṅkāramamaṅkāramānānusayā na honti tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ upasampajja viharati; ayaṃ vuccati, sāriputta – ‘bhikkhu acchecchi 4 taṇhaṃ, vivattayi 5 saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassa’. Idañca pana metaṃ, sāriputta, sandhāya bhāsitaṃ pārāyane 6 udayapañhe –
‘‘បហានំ កាមសញ្ញានំ, ទោមនស្សាន ចូភយំ;
‘‘Pahānaṃ kāmasaññānaṃ, domanassāna cūbhayaṃ;
ថិនស្ស ច បនូទនំ, កុក្កុច្ចានំ និវារណំ។
Thinassa ca panūdanaṃ, kukkuccānaṃ nivāraṇaṃ.
‘‘ឧបេក្ខាសតិសំសុទ្ធំ , ធម្មតក្កបុរេជវំ;
‘‘Upekkhāsatisaṃsuddhaṃ , dhammatakkapurejavaṃ;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៣. សារិបុត្តសុត្តវណ្ណនា • 3. Sāriputtasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៣. សារិបុត្តសុត្តវណ្ណនា • 3. Sāriputtasuttavaṇṇanā