| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៧. សារិបុត្តសុត្តំ
7. Sāriputtasuttaṃ
៧. អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ យេនាយស្មា សារិបុត្តោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មតា សារិបុត្តេន សទ្ធិំ សម្មោទិ។ សម្មោទនីយំ កថំ សារណីយំ វីតិសារេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ អាយស្មន្តំ សារិបុត្តំ ឯតទវោច –
7. Atha kho āyasmā ānando yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘សិយា នុ ខោ, អាវុសោ សារិបុត្ត, ភិក្ខុនោ តថារូបោ សមាធិបដិលាភោ យថា នេវ បថវិយំ បថវិសញ្ញី អស្ស, ន អាបស្មិំ អាបោសញ្ញី អស្ស, ន តេជស្មិំ តេជោសញ្ញី អស្ស, ន វាយស្មិំ វាយោសញ្ញី អស្ស, ន អាកាសានញ្ចាយតនេ អាកាសានញ្ចាយតនសញ្ញី អស្ស, ន វិញ្ញាណញ្ចាយតនេ វិញ្ញាណញ្ចាយតនសញ្ញី អស្ស, ន អាកិញ្ចញ្ញាយតនេ អាកិញ្ចញ្ញាយតនសញ្ញី អស្ស, ន នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនេ នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនសញ្ញី អស្ស, ន ឥធលោកេ ឥធលោកសញ្ញី អស្ស, ន បរលោកេ បរលោកសញ្ញី អស្ស; សញ្ញី ច បន អស្សា’’តិ?
‘‘Siyā nu kho, āvuso sāriputta, bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa, na āpasmiṃ āposaññī assa, na tejasmiṃ tejosaññī assa, na vāyasmiṃ vāyosaññī assa, na ākāsānañcāyatane ākāsānañcāyatanasaññī assa, na viññāṇañcāyatane viññāṇañcāyatanasaññī assa, na ākiñcaññāyatane ākiñcaññāyatanasaññī assa, na nevasaññānāsaññāyatane nevasaññānāsaññāyatanasaññī assa, na idhaloke idhalokasaññī assa, na paraloke paralokasaññī assa; saññī ca pana assā’’ti?
‘‘សិយា , អាវុសោ អានន្ទ, ភិក្ខុនោ តថារូបោ សមាធិបដិលាភោ យថា នេវ បថវិយំ បថវិសញ្ញី អស្ស…បេ.… ន បរលោកេ បរលោកសញ្ញី អស្ស; សញ្ញី ច បន អស្សា’’តិ។
‘‘Siyā , āvuso ānanda, bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa…pe… na paraloke paralokasaññī assa; saññī ca pana assā’’ti.
‘‘យថា កថំ បន, អាវុសោ សារិបុត្ត, សិយា ភិក្ខុនោ តថារូបោ សមាធិបដិលាភោ យថា នេវ បថវិយំ បថវិសញ្ញី អស្ស…បេ.… សញ្ញី ច បន អស្សា’’តិ? ‘‘ឯកមិទាហំ, អាវុសោ អានន្ទ, សមយំ ឥធេវ សាវត្ថិយំ វិហរាមិ អន្ធវនស្មិំ។ តត្ថាហំ 1 តថារូបំ សមាធិំ សមាបជ្ជិំ 2 យថា នេវ បថវិយំ បថវិសញ្ញី អហោសិំ, ន អាបស្មិំ អាបោសញ្ញី អហោសិំ, ន តេជស្មិំ តេជោសញ្ញី អហោសិំ, ន វាយស្មិំ វាយោសញ្ញី អហោសិំ, ន អាកាសានញ្ចាយតនេ អាកាសានញ្ចាយតនសញ្ញី អហោសិំ, ន វិញ្ញាណញ្ចាយតនេ វិញ្ញាណញ្ចាយតនសញ្ញី អហោសិំ, ន អាកិញ្ចញ្ញាយតនេ អាកិញ្ចញ្ញាយតនសញ្ញី អហោសិំ, ន នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនេ នេវសញ្ញានាសញ្ញាយតនសញ្ញី អហោសិំ, ន ឥធលោកេ ឥធលោកសញ្ញី អហោសិំ, ន បរលោកេ បរលោកសញ្ញី អហោសិំ; សញ្ញី ច បន អហោសិ’’ន្តិ។
‘‘Yathā kathaṃ pana, āvuso sāriputta, siyā bhikkhuno tathārūpo samādhipaṭilābho yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī assa…pe… saññī ca pana assā’’ti? ‘‘Ekamidāhaṃ, āvuso ānanda, samayaṃ idheva sāvatthiyaṃ viharāmi andhavanasmiṃ. Tatthāhaṃ 3 tathārūpaṃ samādhiṃ samāpajjiṃ 4 yathā neva pathaviyaṃ pathavisaññī ahosiṃ, na āpasmiṃ āposaññī ahosiṃ, na tejasmiṃ tejosaññī ahosiṃ, na vāyasmiṃ vāyosaññī ahosiṃ, na ākāsānañcāyatane ākāsānañcāyatanasaññī ahosiṃ, na viññāṇañcāyatane viññāṇañcāyatanasaññī ahosiṃ, na ākiñcaññāyatane ākiñcaññāyatanasaññī ahosiṃ, na nevasaññānāsaññāyatane nevasaññānāsaññāyatanasaññī ahosiṃ, na idhaloke idhalokasaññī ahosiṃ, na paraloke paralokasaññī ahosiṃ; saññī ca pana ahosi’’nti.
‘‘កិំសញ្ញី បនាយស្មា សារិបុត្តោ 5 តស្មិំ សមយេ អហោសី’’តិ? ‘‘ភវនិរោធោ និព្ពានំ ភវនិរោធោ និព្ពាន’’ន្តិ ខោ មេ, អាវុសោ, អញ្ញាវ សញ្ញា ឧប្បជ្ជតិ អញ្ញាវ សញ្ញា និរុជ្ឈតិ។ សេយ្យថាបិ, អាវុសោ, សកលិកគ្គិស្ស ឈាយមានស្ស អញ្ញាវ អច្ចិ ឧប្បជ្ជតិ អញ្ញាវ អច្ចិ និរុជ្ឈតិ; ឯវមេវំ ខោ, អាវុសោ, ‘ភវនិរោធោ និព្ពានំ ភវនិរោធោ និព្ពាន’ន្តិ អញ្ញាវ សញ្ញា ឧប្បជ្ជតិ អញ្ញាវ សញ្ញា និរុជ្ឈតិ។ ‘ភវនិរោធោ និព្ពាន’ន្តិ 6 សញ្ញី ច បនាហំ, អាវុសោ, តស្មិំ សមយេ អហោសិ’’ន្តិ។ សត្តមំ។
‘‘Kiṃsaññī panāyasmā sāriputto 7 tasmiṃ samaye ahosī’’ti? ‘‘Bhavanirodho nibbānaṃ bhavanirodho nibbāna’’nti kho me, āvuso, aññāva saññā uppajjati aññāva saññā nirujjhati. Seyyathāpi, āvuso, sakalikaggissa jhāyamānassa aññāva acci uppajjati aññāva acci nirujjhati; evamevaṃ kho, āvuso, ‘bhavanirodho nibbānaṃ bhavanirodho nibbāna’nti aññāva saññā uppajjati aññāva saññā nirujjhati. ‘Bhavanirodho nibbāna’nti 8 saññī ca panāhaṃ, āvuso, tasmiṃ samaye ahosi’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៧. សារិបុត្តសុត្តវណ្ណនា • 7. Sāriputtasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៧. អវិជ្ជាសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-7. Avijjāsuttādivaṇṇanā
