Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਪਾਲ਼ਿ • Suttanipātapāḷi |
੧੬. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ
16. Sāriputtasuttaṃ
੯੬੧.
961.
‘‘ਨ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠੋ ਇਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ, (ਇਚ੍ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ)
‘‘Na me diṭṭho ito pubbe, (iccāyasmā sāriputto)
ਨ ਸੁਤੋ ਉਦ ਕਸ੍ਸਚਿ।
Na suto uda kassaci;
ਏવਂ વਗ੍ਗੁવਦੋ ਸਤ੍ਥਾ,
Evaṃ vagguvado satthā,
ਤੁਸਿਤਾ ਗਣਿਮਾਗਤੋ॥
Tusitā gaṇimāgato.
੯੬੨.
962.
‘‘ਸਦੇવਕਸ੍ਸ ਲੋਕਸ੍ਸ, ਯਥਾ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ।
‘‘Sadevakassa lokassa, yathā dissati cakkhumā;
ਸਬ੍ਬਂ ਤਮਂ વਿਨੋਦੇਤ੍વਾ, ਏਕੋવ ਰਤਿਮਜ੍ਝਗਾ॥
Sabbaṃ tamaṃ vinodetvā, ekova ratimajjhagā.
੯੬੩.
963.
‘‘ਤਂ ਬੁਦ੍ਧਂ ਅਸਿਤਂ ਤਾਦਿਂ, ਅਕੁਹਂ ਗਣਿਮਾਗਤਂ।
‘‘Taṃ buddhaṃ asitaṃ tādiṃ, akuhaṃ gaṇimāgataṃ;
ਬਹੂਨਮਿਧ ਬਦ੍ਧਾਨਂ, ਅਤ੍ਥਿ ਪਞ੍ਹੇਨ ਆਗਮਂ॥
Bahūnamidha baddhānaṃ, atthi pañhena āgamaṃ.
੯੬੪.
964.
‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ વਿਜਿਗੁਚ੍ਛਤੋ, ਭਜਤੋ ਰਿਤ੍ਤਮਾਸਨਂ।
‘‘Bhikkhuno vijigucchato, bhajato rittamāsanaṃ;
ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਸੁਸਾਨਂ વਾ, ਪਬ੍ਬਤਾਨਂ ਗੁਹਾਸੁ વਾ॥
Rukkhamūlaṃ susānaṃ vā, pabbatānaṃ guhāsu vā.
੯੬੫.
965.
‘‘ਉਚ੍ਚਾવਚੇਸੁ ਸਯਨੇਸੁ, ਕੀવਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਭੇਰવਾ।
‘‘Uccāvacesu sayanesu, kīvanto tattha bheravā;
ਯੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨ વੇਧੇਯ੍ਯ, ਨਿਗ੍ਘੋਸੇ ਸਯਨਾਸਨੇ॥
Yehi bhikkhu na vedheyya, nigghose sayanāsane.
੯੬੬.
966.
‘‘ਕਤੀ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾ ਲੋਕੇ, ਗਚ੍ਛਤੋ ਅਗਤਂ ਦਿਸਂ।
‘‘Katī parissayā loke, gacchato agataṃ disaṃ;
ਯੇ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਸਮ੍ਭવੇ, ਪਨ੍ਤਮ੍ਹਿ ਸਯਨਾਸਨੇ॥
Ye bhikkhu abhisambhave, pantamhi sayanāsane.
੯੬੭.
967.
‘‘ਕ੍ਯਾਸ੍ਸ ਬ੍ਯਪ੍ਪਥਯੋ ਅਸ੍ਸੁ, ਕ੍ਯਾਸ੍ਸਸ੍ਸੁ ਇਧ ਗੋਚਰਾ।
‘‘Kyāssa byappathayo assu, kyāssassu idha gocarā;
ਕਾਨਿ ਸੀਲਬ੍ਬਤਾਨਾਸ੍ਸੁ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ॥
Kāni sīlabbatānāssu, pahitattassa bhikkhuno.
੯੬੮.
968.
‘‘ਕਂ ਸੋ ਸਿਕ੍ਖਂ ਸਮਾਦਾਯ, ਏਕੋਦਿ ਨਿਪਕੋ ਸਤੋ।
‘‘Kaṃ so sikkhaṃ samādāya, ekodi nipako sato;
ਕਮ੍ਮਾਰੋ ਰਜਤਸ੍ਸੇવ, ਨਿਦ੍ਧਮੇ ਮਲਮਤ੍ਤਨੋ’’॥
Kammāro rajatasseva, niddhame malamattano’’.
੯੬੯.
969.
‘‘વਿਜਿਗੁਚ੍ਛਮਾਨਸ੍ਸ ਯਦਿਦਂ ਫਾਸੁ, (ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਭਗવਾ)
‘‘Vijigucchamānassa yadidaṃ phāsu, (sāriputtāti bhagavā)
ਰਿਤ੍ਤਾਸਨਂ ਸਯਨਂ ਸੇવਤੋ ਚੇ।
Rittāsanaṃ sayanaṃ sevato ce;
ਸਮ੍ਬੋਧਿਕਾਮਸ੍ਸ ਯਥਾਨੁਧਮ੍ਮਂ,
Sambodhikāmassa yathānudhammaṃ,
ਤਂ ਤੇ ਪવਕ੍ਖਾਮਿ ਯਥਾ ਪਜਾਨਂ॥
Taṃ te pavakkhāmi yathā pajānaṃ.
੯੭੦.
970.
‘‘ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਧੀਰੋ ਭਯਾਨਂ ਨ ਭਾਯੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਸਪਰਿਯਨ੍ਤਚਾਰੀ।
‘‘Pañcannaṃ dhīro bhayānaṃ na bhāye, bhikkhu sato sapariyantacārī;
ਡਂਸਾਧਿਪਾਤਾਨਂ ਸਰੀਸਪਾਨਂ, ਮਨੁਸ੍ਸਫਸ੍ਸਾਨਂ ਚਤੁਪ੍ਪਦਾਨਂ॥
Ḍaṃsādhipātānaṃ sarīsapānaṃ, manussaphassānaṃ catuppadānaṃ.
੯੭੧.
971.
‘‘ਪਰਧਮ੍ਮਿਕਾਨਮ੍ਪਿ ਨ ਸਨ੍ਤਸੇਯ੍ਯ, ਦਿਸ੍વਾਪਿ ਤੇਸਂ ਬਹੁਭੇਰવਾਨਿ।
‘‘Paradhammikānampi na santaseyya, disvāpi tesaṃ bahubheravāni;
ਅਥਾਪਰਾਨਿ ਅਭਿਸਮ੍ਭવੇਯ੍ਯ, ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਿ ਕੁਸਲਾਨੁਏਸੀ॥
Athāparāni abhisambhaveyya, parissayāni kusalānuesī.
੯੭੨.
972.
‘‘ਆਤਙ੍ਕਫਸ੍ਸੇਨ ਖੁਦਾਯ ਫੁਟ੍ਠੋ, ਸੀਤਂ ਅਤੁਣ੍ਹਂ 1 ਅਧਿવਾਸਯੇਯ੍ਯ।
‘‘Ātaṅkaphassena khudāya phuṭṭho, sītaṃ atuṇhaṃ 2 adhivāsayeyya;
ਸੋ ਤੇਹਿ ਫੁਟ੍ਠੋ ਬਹੁਧਾ ਅਨੋਕੋ, વੀਰਿਯਂ ਪਰਕ੍ਕਮ੍ਮਦਲ਼੍ਹਂ ਕਰੇਯ੍ਯ॥
So tehi phuṭṭho bahudhā anoko, vīriyaṃ parakkammadaḷhaṃ kareyya.
੯੭੩.
973.
‘‘ਥੇਯ੍ਯਂ ਨ ਕਾਰੇ 3 ਨ ਮੁਸਾ ਭਣੇਯ੍ਯ, ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਫਸ੍ਸੇ ਤਸਥਾવਰਾਨਿ।
‘‘Theyyaṃ na kāre 4 na musā bhaṇeyya, mettāya phasse tasathāvarāni;
ਯਦਾવਿਲਤ੍ਤਂ ਮਨਸੋ વਿਜਞ੍ਞਾ, ਕਣ੍ਹਸ੍ਸ ਪਕ੍ਖੋਤਿ વਿਨੋਦਯੇਯ੍ਯ॥
Yadāvilattaṃ manaso vijaññā, kaṇhassa pakkhoti vinodayeyya.
੯੭੪.
974.
‘‘ਕੋਧਾਤਿਮਾਨਸ੍ਸ વਸਂ ਨ ਗਚ੍ਛੇ, ਮੂਲਮ੍ਪਿ ਤੇਸਂ ਪਲਿਖਞ੍ਞ ਤਿਟ੍ਠੇ।
‘‘Kodhātimānassa vasaṃ na gacche, mūlampi tesaṃ palikhañña tiṭṭhe;
ਅਥਪ੍ਪਿਯਂ વਾ ਪਨ ਅਪ੍ਪਿਯਂ વਾ, ਅਦ੍ਧਾ ਭવਨ੍ਤੋ ਅਭਿਸਮ੍ਭવੇਯ੍ਯ॥
Athappiyaṃ vā pana appiyaṃ vā, addhā bhavanto abhisambhaveyya.
੯੭੫.
975.
‘‘ਪਞ੍ਞਂ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ ਕਲ੍ਯਾਣਪੀਤਿ, વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਯੇ ਤਾਨਿ ਪਰਿਸ੍ਸਯਾਨਿ।
‘‘Paññaṃ purakkhatvā kalyāṇapīti, vikkhambhaye tāni parissayāni;
ਅਰਤਿਂ ਸਹੇਥ ਸਯਨਮ੍ਹਿ ਪਨ੍ਤੇ, ਚਤੁਰੋ ਸਹੇਥ ਪਰਿਦੇવਧਮ੍ਮੇ॥
Aratiṃ sahetha sayanamhi pante, caturo sahetha paridevadhamme.
੯੭੬.
976.
‘‘ਕਿਂਸੂ ਅਸਿਸ੍ਸਾਮਿ ਕੁવਂ વਾ 5 ਅਸਿਸ੍ਸਂ, ਦੁਕ੍ਖਂ વਤ ਸੇਤ੍ਥ ਕ੍વਜ੍ਜ ਸੇਸ੍ਸਂ।
‘‘Kiṃsū asissāmi kuvaṃ vā 6 asissaṃ, dukkhaṃ vata settha kvajja sessaṃ;
ਏਤੇ વਿਤਕ੍ਕੇ ਪਰਿਦੇવਨੇਯ੍ਯੇ, વਿਨਯੇਥ ਸੇਖੋ ਅਨਿਕੇਤਚਾਰੀ॥
Ete vitakke paridevaneyye, vinayetha sekho aniketacārī.
੯੭੭.
977.
‘‘ਅਨ੍ਨਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧਾ વਸਨਞ੍ਚ ਕਾਲੇ, ਮਤ੍ਤਂ ਸੋ ਜਞ੍ਞਾ ਇਧ ਤੋਸਨਤ੍ਥਂ।
‘‘Annañca laddhā vasanañca kāle, mattaṃ so jaññā idha tosanatthaṃ;
ਸੋ ਤੇਸੁ ਗੁਤ੍ਤੋ ਯਤਚਾਰਿ ਗਾਮੇ, ਰੁਸਿਤੋਪਿ વਾਚਂ ਫਰੁਸਂ ਨ વਜ੍ਜਾ॥
So tesu gutto yatacāri gāme, rusitopi vācaṃ pharusaṃ na vajjā.
੯੭੮.
978.
‘‘ਓਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਕ੍ਖੁ ਨ ਚ ਪਾਦਲੋਲੋ, ਝਾਨਾਨੁਯੁਤ੍ਤੋ ਬਹੁਜਾਗਰਸ੍ਸ।
‘‘Okkhittacakkhu na ca pādalolo, jhānānuyutto bahujāgarassa;
ਉਪੇਕ੍ਖਮਾਰਬ੍ਭ ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤੋ, ਤਕ੍ਕਾਸਯਂ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਿਯੂਪਛਿਨ੍ਦੇ॥
Upekkhamārabbha samāhitatto, takkāsayaṃ kukkucciyūpachinde.
੯੭੯.
979.
‘‘ਚੁਦਿਤੋ વਚੀਭਿ ਸਤਿਮਾਭਿਨਨ੍ਦੇ, ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਖਿਲਂ ਪਭਿਨ੍ਦੇ।
‘‘Cudito vacībhi satimābhinande, sabrahmacārīsu khilaṃ pabhinde;
વਾਚਂ ਪਮੁਞ੍ਚੇ ਕੁਸਲਂ ਨਾਤਿવੇਲਂ, ਜਨવਾਦਧਮ੍ਮਾਯ ਨ ਚੇਤਯੇਯ੍ਯ॥
Vācaṃ pamuñce kusalaṃ nātivelaṃ, janavādadhammāya na cetayeyya.
੯੮੦.
980.
‘‘ਅਥਾਪਰਂ ਪਞ੍ਚ ਰਜਾਨਿ ਲੋਕੇ, ਯੇਸਂ ਸਤੀਮਾ વਿਨਯਾਯ ਸਿਕ੍ਖੇ।
‘‘Athāparaṃ pañca rajāni loke, yesaṃ satīmā vinayāya sikkhe;
ਰੂਪੇਸੁ ਸਦ੍ਦੇਸੁ ਅਥੋ ਰਸੇਸੁ, ਗਨ੍ਧੇਸੁ ਫਸ੍ਸੇਸੁ ਸਹੇਥ ਰਾਗਂ॥
Rūpesu saddesu atho rasesu, gandhesu phassesu sahetha rāgaṃ.
੯੮੧.
981.
‘‘ਏਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਨੇਯ੍ਯ ਛਨ੍ਦਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤਿਮਾ ਸੁવਿਮੁਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ।
‘‘Etesu dhammesu vineyya chandaṃ, bhikkhu satimā suvimuttacitto;
ਕਾਲੇਨ ਸੋ ਸਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਰਿવੀਮਂਸਮਾਨੋ,
Kālena so sammā dhammaṃ parivīmaṃsamāno,
ਏਕੋਦਿਭੂਤੋ વਿਹਨੇ ਤਮਂ ਸੋ’’ਤਿ॥
Ekodibhūto vihane tamaṃ so’’ti.
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ ਸੋਲ਼ਸਮਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ। ਅਟ੍ਠਕવਗ੍ਗੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ
Sāriputtasuttaṃ soḷasamaṃ niṭṭhitaṃ. Aṭṭhakavaggo catuttho
ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Niṭṭhito.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਕਾਮਂ ਗੁਹਞ੍ਚ ਦੁਟ੍ਠਾ ਚ, ਸੁਦ੍ਧਞ੍ਚ ਪਰਮਾ ਜਰਾ।
Kāmaṃ guhañca duṭṭhā ca, suddhañca paramā jarā;
ਮੇਤ੍ਤੇਯ੍ਯੋ ਚ ਪਸੂਰੋ ਚ, ਮਾਗਣ੍ਡਿ ਪੁਰਾਭੇਦਨਂ॥
Metteyyo ca pasūro ca, māgaṇḍi purābhedanaṃ.
ਇਤਿ ਏਤਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਾਨਿ, ਸਬ੍ਬਾਨਟ੍ਠਕવਗ੍ਗਿਕਾਤਿ॥
Iti etāni suttāni, sabbānaṭṭhakavaggikāti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ੧੬. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 16. Sāriputtasuttavaṇṇanā