| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៦. សារិបុត្តសុត្តវណ្ណនា
6. Sāriputtasuttavaṇṇanā
២១៤. វាក្ករណចាតុរិយតោ វចនគុណហេតូនំ បូរិយា បូរេ ភវាតិ បោរី, តាយ បោរិយា។ តេនាហ ‘‘អក្ខរាទិបរិបុណ្ណាយា’’តិ។ អវិពទ្ធាយាតិ បិត្តាទីហិ ន វិពទ្ធាយ អនុបទ្ទុតាយ។ តេនាហ ‘‘អបលិពុទ្ធាយា’’តិអាទិ។ និទ្ទោសាយាតិ អត្ថតោ ព្យញ្ជនតោ វិគតទោសាយ។ អក្ខលិតបទព្យញ្ជនាយាតិ អគលិតបទព្យញ្ជនាយ, អត្ថស្ស វិញ្ញាបនិយាតិ ទិដ្ឋធម្មិកាទិអត្ថស្ស ពោធនេ បរិយត្តាយ។ ភិក្ខុនន្តិ គាថាសុខត្ថំ រស្សំ កត្វា វុត្តំ។
214. Vākkaraṇacāturiyato vacanaguṇahetūnaṃ pūriyā pūre bhavāti porī, tāya poriyā. Tenāha ‘‘akkharādiparipuṇṇāyā’’ti. Avibaddhāyāti pittādīhi na vibaddhāya anupaddutāya. Tenāha ‘‘apalibuddhāyā’’tiādi. Niddosāyāti atthato byañjanato vigatadosāya. Akkhalitapadabyañjanāyāti agalitapadabyañjanāya, atthassa viññāpaniyāti diṭṭhadhammikādiatthassa bodhane pariyattāya. Bhikkhunanti gāthāsukhatthaṃ rassaṃ katvā vuttaṃ.
‘‘សំខិត្តេនបិ ទេសេតិ, វិត្ថារេនបិ ភាសតី’’តិ នយិទំ បឋមំ ឧទ្ទិសិត្វា តស្ស អត្ថស្ស កិត្តនវសេន បវត្តិតំ វចនំ សន្ធាយ វុត្តំ។ សា ហិ វិត្ថារទេសនា ឯវ ហោតិ។ យា បន ទេសនា កទាចិ ធម្មបដិគ្គាហកានំ អជ្ឈាសយវសេន សំខិត្តេនេវ ទស្សេត្វា និក្ខិបតិ, យា ច កទាចិ វិត្ថារេន, តទុភយំ សន្ធាយ វុត្តំ។ តេនាហ ‘‘ចត្តារិមានី’’តិអាទិ។ សភាវមធុរោ បច្ចយវសេន មធុរតរោ ហោតីតិ ទស្សេតុំ ‘‘យថា’’តិអាទិ វុត្តំ។ វិវិធាការំ កត្វា ធម្មំ កថេតុំ បដិភាតីតិ បដិភានំ, ទេសនាបការញាណំ។ តេនាហ ‘‘សមុទ្ទតោ’’តិអាទិ។ ឱទហន្តីតិ អវជាននវសេន គមេន្តិ។
‘‘Saṃkhittenapi deseti, vitthārenapi bhāsatī’’ti nayidaṃ paṭhamaṃ uddisitvā tassa atthassa kittanavasena pavattitaṃ vacanaṃ sandhāya vuttaṃ. Sā hi vitthāradesanā eva hoti. Yā pana desanā kadāci dhammapaṭiggāhakānaṃ ajjhāsayavasena saṃkhitteneva dassetvā nikkhipati, yā ca kadāci vitthārena, tadubhayaṃ sandhāya vuttaṃ. Tenāha ‘‘cattārimānī’’tiādi. Sabhāvamadhuro paccayavasena madhurataro hotīti dassetuṃ ‘‘yathā’’tiādi vuttaṃ. Vividhākāraṃ katvā dhammaṃ kathetuṃ paṭibhātīti paṭibhānaṃ, desanāpakārañāṇaṃ. Tenāha ‘‘samuddato’’tiādi. Odahantīti avajānanavasena gamenti.
សារិបុត្តសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Sāriputtasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៦. សារិបុត្តសុត្តំ • 6. Sāriputtasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៦. សារិបុត្តសុត្តវណ្ណនា • 6. Sāriputtasuttavaṇṇanā
