| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೩. ಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Sāriputtasuttavaṇṇanā
೩೩. ತತಿಯೇ, ‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಮಯಾ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ದೇಸಿತಂ ಧಮ್ಮಂ ತಾದಿಸೇನಪಿ ನ ಸುಕರಂ ವಿಞ್ಞಾತು’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನೇವ ವದನ್ತೋ ಥೇರಸ್ಸ ಞಾಣಂ ಸಬ್ಬಮತಿಕ್ಕಮಂ। ಅಞ್ಞಾತಾರೋ ಚ ದುಲ್ಲಭಾತಿ ಹಿ ಇಮಿನಾ ಸಾಮಞ್ಞವಚನೇನ ಸಾರಿಪುತ್ತತ್ಥೇರಮ್ಪಿ ಅನ್ತೋಗಧಂ ಕತ್ವಾ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ತೇನಪಿ ಅತ್ತನೋ ದೇಸನಾಯ ದುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ।
33. Tatiye, ‘‘sāriputta, mayā saṃkhittena desitaṃ dhammaṃ tādisenapi na sukaraṃ viññātu’’nti iminā adhippāyeneva vadanto therassa ñāṇaṃ sabbamatikkamaṃ. Aññātāro ca dullabhāti hi iminā sāmaññavacanena sāriputtattherampi antogadhaṃ katvā dassento tenapi attano desanāya duppaṭividdhabhāvaṃ dasseti.
ಸಮ್ಮಾತಿ ಹೇತುನಾ ಕಾರಣೇನ। ತೇನಾಹ ‘‘ಉಪಾಯೇನಾ’’ತಿಆದಿ। ಮಾನಾಭಿಸಮಯಾತಿ ಮಾನಸ್ಸ ದಸ್ಸನಾಭಿಸಮಯಾ। ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯೋತಿ ಚ ದಸ್ಸನಾಭಿಸಮಯೋತಿ ಚ ಪರಿಞ್ಞಾಭಿಸಮಯೋ ವುತ್ತೋ। ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೋ ಹಿ ಪರಿಞ್ಞಾಕಿಚ್ಚಸಿದ್ಧಿಯಾ ಕಿಚ್ಚವಸೇನ ಮಾನಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಅಸಮ್ಮೋಹಪ್ಪಟಿವೇಧವಸೇನಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ, ಅಯಮಸ್ಸ ದಸ್ಸನಾಭಿಸಮಯೋ। ತೇನ ದಿಟ್ಠೋ ಪನ ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯೋ ಚ। ದಸ್ಸನಾಭಿಸಮಯೇನ ಹಿ ಪರಿಞ್ಞಾಭಿಸಮಯಮೇವ ಪಹೀಯತಿ। ದಿಟ್ಠವಿಸೇನ ದಿಟ್ಠಸತ್ತಾನಂ ಜೀವಿತಂ ವಿಯ ಅಯಮಸ್ಸ ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯೋ । ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯಸ್ಸ ದಸ್ಸನಾಭಿಸಮಯನಾನನ್ತರಿಯಕತ್ತಾ ‘‘ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯೇನ’’ಇಚ್ಚೇವ ವುತ್ತಂ। ಪಹಾನಾಭಿಸಮಯೇ ಹಿ ಗಹಿತೇ ದಸ್ಸನಾಭಿಸಮಯೋ ಗಹಿತೋವ ಹೋತಿ।
Sammāti hetunā kāraṇena. Tenāha ‘‘upāyenā’’tiādi. Mānābhisamayāti mānassa dassanābhisamayā. Pahānābhisamayoti ca dassanābhisamayoti ca pariññābhisamayo vutto. Arahattamaggo hi pariññākiccasiddhiyā kiccavasena mānaṃ passati, asammohappaṭivedhavasenāti vuttaṃ hoti, ayamassa dassanābhisamayo. Tena diṭṭho pana pahānābhisamayo ca. Dassanābhisamayena hi pariññābhisamayameva pahīyati. Diṭṭhavisena diṭṭhasattānaṃ jīvitaṃ viya ayamassa pahānābhisamayo . Aṭṭhakathāyaṃ pana pahānābhisamayassa dassanābhisamayanānantariyakattā ‘‘pahānābhisamayena’’icceva vuttaṃ. Pahānābhisamaye hi gahite dassanābhisamayo gahitova hoti.
ಅನ್ತಮಕಾಸಿ ದುಕ್ಖಸ್ಸಾತಿ ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಮಾನಸ್ಸ ಪಹೀನತ್ತಾ ಯೇ ಇಮೇ ‘‘ಕಾಯಬನ್ಧನಸ್ಸ ಅನ್ತೋ ಜೀರತಿ (ಚೂಳವ॰ ೨೭೮), ಹರಿತನ್ತಂ ವಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೦೪) ಏವಂ ವುತ್ತಅನ್ತಿಮಮರಿಯಾದನ್ತೋ ಚ ‘‘ಅನ್ತಮಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜೀವಿಕಾನ’’ನ್ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೮೦; ಇತಿವು॰ ೯೧) ಏವಂ ವುತ್ತಲಾಮಕನ್ತೋ ಚ ‘‘ಸಕ್ಕಾಯೋ ಏಕೋ ಅನ್ತೋ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೧೦೩) ಏವಂ ವುತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸನ್ತೋ ಚ ‘‘ಏಸೇವನ್ತೋ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಪಚ್ಚಯಸಙ್ಖಯಾ’’ತಿ ಏವಂ ವುತ್ತಕೋಟ್ಠಾಸನ್ತೋ ಚಾತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಅನ್ತಾ, ತೇಸು ಸಬ್ಬಸ್ಸೇವ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅದುಂ ಚತುತ್ಥಕೋಟಿಸಙ್ಖಾತಂ ಅನ್ತಮಕಾಸಿ, ಪರಿಚ್ಛೇದಂ ಪರಿವಟುಮಂ ಅಕಾಸಿ, ಅನ್ತಿಮಸಮುದಯಮತ್ತಾವಸೇಸಂ ದುಕ್ಖಮಕಾಸೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ವಟ್ಟದುಕ್ಖಸ್ಸ ಅನ್ತಮಕಾಸೀ’’ತಿ।
Antamakāsidukkhassāti arahattamaggena mānassa pahīnattā ye ime ‘‘kāyabandhanassa anto jīrati (cūḷava. 278), haritantaṃ vā’’ti (ma. ni. 1.304) evaṃ vuttaantimamariyādanto ca ‘‘antamidaṃ, bhikkhave, jīvikāna’’nti (saṃ. ni. 3.80; itivu. 91) evaṃ vuttalāmakanto ca ‘‘sakkāyo eko anto’’ti (saṃ. ni. 3.103) evaṃ vuttakoṭṭhāsanto ca ‘‘esevanto dukkhassa sapaccayasaṅkhayā’’ti evaṃ vuttakoṭṭhāsanto cāti cattāro antā, tesu sabbasseva vaṭṭadukkhassa aduṃ catutthakoṭisaṅkhātaṃ antamakāsi, paricchedaṃ parivaṭumaṃ akāsi, antimasamudayamattāvasesaṃ dukkhamakāsīti vuttaṃ hoti. Tenāha ‘‘vaṭṭadukkhassa antamakāsī’’ti.
ನನು ಚ ‘‘ಪಹಾನ’’ನ್ತಿ ಇಮಸ್ಸ ನಿದ್ದೇಸೇ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಆಗತಂ? ಇಧ ಪಟಿಪ್ಪಸ್ಸದ್ಧಿಪ್ಪಹಾನಸಙ್ಖಾತಂ ಅರಹತ್ತಫಲಂ ವುತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ನಿದ್ದೇಸೇನಾಯಂ ವಣ್ಣನಾ ವಿರುಜ್ಝತೀತಿ ಆಹ ‘‘ನಿದ್ದೇಸೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ। ತತ್ಥ ತಾನಿ ಪದಾನಿ ಆಗತಾನೀತಿ ತಸ್ಮಿಂ ನಿದ್ದೇಸೇ ‘‘ಪಹಾನಂ ವೂಪಸಮಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗ’’ನ್ತಿಆದೀನಿ (ಚೂಳನಿ॰ ೭೫ ಉದಯಮಾಣವಪುಚ್ಛಾನಿದ್ದೇಸೋ) ಪದಾನಿ ಆಗತಾನಿ।
Nanu ca ‘‘pahāna’’nti imassa niddese nibbānaṃ āgataṃ? Idha paṭippassaddhippahānasaṅkhātaṃ arahattaphalaṃ vuttaṃ, tasmā niddesenāyaṃ vaṇṇanā virujjhatīti āha ‘‘niddese panā’’tiādi. Tattha tāni padāni āgatānīti tasmiṃ niddese ‘‘pahānaṃ vūpasamaṃ paṭinissagga’’ntiādīni (cūḷani. 75 udayamāṇavapucchāniddeso) padāni āgatāni.
ಧಮ್ಮತಕ್ಕಪುರೇಜವನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ತಸ್ಮಿಂ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನವಿಮೋಕ್ಖೇ ಠತ್ವಾ ಝಾನಙ್ಗಾನಿ ವಿಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಅಧಿಗತಂ ಅರಹತ್ತವಿಮೋಕ್ಖಂ ವದತಿ। ಅರಹತ್ತವಿಮೋಕ್ಖಸ್ಸ ಹಿ ಮಗ್ಗಸಮ್ಪಯುತ್ತಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪಸಙ್ಖಾತೋ ಧಮ್ಮತಕ್ಕೋ ಪುರೇಜವೋ ಹೋತಿ।
Dhammatakkapurejavanti iminā tasmiṃ catutthajjhānavimokkhe ṭhatvā jhānaṅgāni vipassitvā adhigataṃ arahattavimokkhaṃ vadati. Arahattavimokkhassa hi maggasampayuttasammāsaṅkappasaṅkhāto dhammatakko purejavo hoti.
ಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sāriputtasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೩. ಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತಂ • 3. Sāriputtasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಸಾರಿಪುತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Sāriputtasuttavaṇṇanā
