Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ൩. സാരിപുത്തസുത്തവണ്ണനാ

    3. Sāriputtasuttavaṇṇanā

    ൩൩. തതിയേ സംഖിത്തേനാതി മാതികാഠപനേന. വിത്ഥാരേനാതി ഠപിതമാതികാവിഭജനേന. സംഖിത്തവിത്ഥാരേനാതി കാലേ സംഖിത്തേന കാലേ വിത്ഥാരേന. അഞ്ഞാതാരോ ച ദുല്ലഭാതി പടിവിജ്ഝനകപുഗ്ഗലാ പന ദുല്ലഭാ. ഇദം ഭഗവാ ‘‘സാരിപുത്തത്ഥേരസ്സ ഞാണം ഘട്ടേമീ’’തി അധിപ്പായേന കഥേസി. തം സുത്വാ ഥേരോ കിഞ്ചാപി ‘‘അഹം, ഭന്തേ, ആജാനിസ്സാമീ’’തി ന വദതി, അധിപ്പായേന പന ‘‘വിസ്സത്ഥാ തുമ്ഹേ, ഭന്തേ, ദേസേഥ, അഹം തുമ്ഹേഹി ദേസിതം ധമ്മം നയസതേന നയസഹസ്സേന പടിവിജ്ഝിസ്സാമി, മമേസ ഭാരോ ഹോതൂ’’തി സത്ഥാരം ദേസനായ ഉസ്സാഹേന്തോ ഏതസ്സ ഭഗവാ കാലോതിആദിമാഹ.

    33. Tatiye saṃkhittenāti mātikāṭhapanena. Vitthārenāti ṭhapitamātikāvibhajanena. Saṃkhittavitthārenāti kāle saṃkhittena kāle vitthārena. Aññātāro ca dullabhāti paṭivijjhanakapuggalā pana dullabhā. Idaṃ bhagavā ‘‘sāriputtattherassa ñāṇaṃ ghaṭṭemī’’ti adhippāyena kathesi. Taṃ sutvā thero kiñcāpi ‘‘ahaṃ, bhante, ājānissāmī’’ti na vadati, adhippāyena pana ‘‘vissatthā tumhe, bhante, desetha, ahaṃ tumhehi desitaṃ dhammaṃ nayasatena nayasahassena paṭivijjhissāmi, mamesa bhāro hotū’’ti satthāraṃ desanāya ussāhento etassa bhagavā kālotiādimāha.

    അഥസ്സ സത്ഥാ തസ്മാതിഹാതി ദേസനം ആരഭി. തത്ഥ ഇമസ്മിഞ്ച സവിഞ്ഞാണകേതിആദി വുത്തനയമേവ. അച്ഛേച്ഛി തണ്ഹന്തി മഗ്ഗഞാണസത്ഥേന തണ്ഹം ഛിന്ദി. വിവത്തയി സംയോജനന്തി ദസവിധമ്പി സംയോജനം സമൂലകം ഉബ്ബത്തേത്വാ ഛഡ്ഡേസി. സമ്മാ മാനാഭിസമയാ അന്തമകാസി ദുക്ഖസ്സാതി സമ്മാ ഉപായേന സമ്മാ പടിപത്തിയാ നവവിധസ്സ മാനസ്സ പഹാനാഭിസമയേന വട്ടദുക്ഖസ്സ അന്തമകാസി. ഇദഞ്ച പന മേതം, സാരിപുത്ത, സന്ധായ ഭാസിതന്തി, സാരിപുത്ത, മയാ പാരായനേ ഉദയപഞ്ഹേ ഇദം ഫലസമാപത്തിമേവ സന്ധായ ഏതം ഭാസിതം.

    Athassa satthā tasmātihāti desanaṃ ārabhi. Tattha imasmiñca saviññāṇaketiādi vuttanayameva. Acchecchitaṇhanti maggañāṇasatthena taṇhaṃ chindi. Vivattayi saṃyojananti dasavidhampi saṃyojanaṃ samūlakaṃ ubbattetvā chaḍḍesi. Sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassāti sammā upāyena sammā paṭipattiyā navavidhassa mānassa pahānābhisamayena vaṭṭadukkhassa antamakāsi. Idañca pana metaṃ, sāriputta, sandhāya bhāsitanti, sāriputta, mayā pārāyane udayapañhe idaṃ phalasamāpattimeva sandhāya etaṃ bhāsitaṃ.

    ഇദാനി യം തം ഭഗവതാ ഭാസിതം, തം ദസ്സേന്തോ പഹാനം കാമസഞ്ഞാനന്തിആദി ആരദ്ധം. ഉദയപഞ്ഹേ ച ഏതം പദം ‘‘പഹാനം കാമച്ഛന്ദാന’’ന്തി (സു॰ നി॰ ൧൧൧൨; ചൂളനി॰ ഉദയമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസോ ൭൫) ആഗതം, ഇധ പന അങ്ഗുത്തരഭാണകേഹി ‘‘കാമസഞ്ഞാന’’ന്തി ആരോപിതം. തത്ഥ ബ്യഞ്ജനമേവ നാനം, അത്ഥോ പന ഏകോയേവ. കാമസഞ്ഞാനന്തി കാമേ ആരബ്ഭ ഉപ്പന്നസഞ്ഞാനം, അട്ഠഹി വാ ലോഭസഹഗതചിത്തേഹി സഹജാതസഞ്ഞാനം. ദോമനസ്സാന ചൂഭയന്തി ഏതാസഞ്ച കാമസഞ്ഞാനം ചേതസികദോമനസ്സാനഞ്ചാതി ഉഭിന്നമ്പി പഹാനം പടിപ്പസ്സദ്ധിപഹാനസങ്ഖാതം അരഹത്തഫലം അഞ്ഞാവിമോക്ഖം പബ്രൂമീതി അത്ഥോ. നിദ്ദേസേ പന ‘‘കാമച്ഛന്ദസ്സ ച ദോമനസ്സസ്സ ച ഉഭിന്നം പഹാനം വൂപസമം പടിനിസ്സഗ്ഗം പടിപ്പസ്സദ്ധിം അമതം നിബ്ബാന’’ന്തി (ചൂളനി॰ ഉദയമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസോ ൭൫) വുത്തം, തം അത്ഥുദ്ധാരവസേന വുത്തം. പഹാനന്തി ഹി ഖീണാകാരസങ്ഖാതോ വൂപസമോപി വുച്ചതി, കിലേസേ പടിനിസ്സജ്ജന്തോ മഗ്ഗോപി, കിലേസപടിപ്പസ്സദ്ധിസങ്ഖാതം ഫലമ്പി , യം ആഗമ്മ കിലേസാ പഹീയന്തി, തം അമതം നിബ്ബാനമ്പി. തസ്മാ തത്ഥ താനി പദാനി ആഗതാനി. ‘‘അഞ്ഞാവിമോക്ഖം പബ്രൂമീ’’തി വചനതോ പന അരഹത്തഫലമേവ അധിപ്പേതം. ഥിനസ്സ ച പനൂദനന്തിപി ഥിനസ്സ ച പനൂദനന്തേ ഉപ്പന്നത്താ അരഹത്തഫലമേവ അധിപ്പേതം . കുക്കുച്ചാനം നിവാരണന്തി കുക്കുച്ചനിവാരണസ്സ മഗ്ഗസ്സ അനന്തരം ഉപ്പന്നത്താ ഫലമേവ അധിപ്പേതം.

    Idāni yaṃ taṃ bhagavatā bhāsitaṃ, taṃ dassento pahānaṃ kāmasaññānantiādi āraddhaṃ. Udayapañhe ca etaṃ padaṃ ‘‘pahānaṃ kāmacchandāna’’nti (su. ni. 1112; cūḷani. udayamāṇavapucchāniddeso 75) āgataṃ, idha pana aṅguttarabhāṇakehi ‘‘kāmasaññāna’’nti āropitaṃ. Tattha byañjanameva nānaṃ, attho pana ekoyeva. Kāmasaññānanti kāme ārabbha uppannasaññānaṃ, aṭṭhahi vā lobhasahagatacittehi sahajātasaññānaṃ. Domanassāna cūbhayanti etāsañca kāmasaññānaṃ cetasikadomanassānañcāti ubhinnampi pahānaṃ paṭippassaddhipahānasaṅkhātaṃ arahattaphalaṃ aññāvimokkhaṃ pabrūmīti attho. Niddese pana ‘‘kāmacchandassa ca domanassassa ca ubhinnaṃ pahānaṃ vūpasamaṃ paṭinissaggaṃ paṭippassaddhiṃ amataṃ nibbāna’’nti (cūḷani. udayamāṇavapucchāniddeso 75) vuttaṃ, taṃ atthuddhāravasena vuttaṃ. Pahānanti hi khīṇākārasaṅkhāto vūpasamopi vuccati, kilese paṭinissajjanto maggopi, kilesapaṭippassaddhisaṅkhātaṃ phalampi , yaṃ āgamma kilesā pahīyanti, taṃ amataṃ nibbānampi. Tasmā tattha tāni padāni āgatāni. ‘‘Aññāvimokkhaṃ pabrūmī’’ti vacanato pana arahattaphalameva adhippetaṃ. Thinassaca panūdanantipi thinassa ca panūdanante uppannattā arahattaphalameva adhippetaṃ . Kukkuccānaṃ nivāraṇanti kukkuccanivāraṇassa maggassa anantaraṃ uppannattā phalameva adhippetaṃ.

    ഉപേക്ഖാസതിസംസുദ്ധന്തി ചതുത്ഥജ്ഝാനികേ ഫലേ ഉപ്പന്നായ ഉപേക്ഖായ ച സതിയാ ച സംസുദ്ധം. ധമ്മതക്കപുരേജവന്തി ധമ്മതക്കോ വുച്ചതി സമ്മാസങ്കപ്പോ, സോ ആദിതോ ഹോതി, പുരതോ ഹോതി, പുബ്ബങ്ഗമോ ഹോതി അഞ്ഞാവിമോക്ഖസ്സാതി ധമ്മതക്കപുരേജവോ. തം ധമ്മതക്കപുരേജവം. അഞ്ഞാവിമോക്ഖന്തി അഞ്ഞിന്ദ്രിയപരിയോസാനേ ഉപ്പന്നം വിമോക്ഖം, അഞ്ഞായ വാ വിമോക്ഖം അഞ്ഞാവിമോക്ഖം, പഞ്ഞാവിമുത്തന്തി അത്ഥോ. അവിജ്ജായ പഭേദനന്തി അവിജ്ജായ പഭേദനന്തേ ഉപ്പന്നത്താ, അവിജ്ജായ പഭേദനസങ്ഖാതം വാ നിബ്ബാനം ആരബ്ഭ ഉപ്പന്നത്താ ഏവംലദ്ധനാമം അരഹത്തഫലമേവ. ഇതി സബ്ബേഹിപി ഇമേഹി പഹാനന്തിആദീഹി പദേഹി അരഹത്തഫലമേവ പകാസിതന്തി വേദിതബ്ബം.

    Upekkhāsatisaṃsuddhanti catutthajjhānike phale uppannāya upekkhāya ca satiyā ca saṃsuddhaṃ. Dhammatakkapurejavanti dhammatakko vuccati sammāsaṅkappo, so ādito hoti, purato hoti, pubbaṅgamo hoti aññāvimokkhassāti dhammatakkapurejavo. Taṃ dhammatakkapurejavaṃ. Aññāvimokkhanti aññindriyapariyosāne uppannaṃ vimokkhaṃ, aññāya vā vimokkhaṃ aññāvimokkhaṃ, paññāvimuttanti attho. Avijjāya pabhedananti avijjāya pabhedanante uppannattā, avijjāya pabhedanasaṅkhātaṃ vā nibbānaṃ ārabbha uppannattā evaṃladdhanāmaṃ arahattaphalameva. Iti sabbehipi imehi pahānantiādīhi padehi arahattaphalameva pakāsitanti veditabbaṃ.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൩. സാരിപുത്തസുത്തം • 3. Sāriputtasuttaṃ

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൩. സാരിപുത്തസുത്തവണ്ണനാ • 3. Sāriputtasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact