Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi |
౨. సారిపుత్తత్థేరగాథా
2. Sāriputtattheragāthā
౯౮౧.
981.
‘‘యథాచారీ యథాసతో సతీమా, యతసఙ్కప్పజ్ఝాయి అప్పమత్తో;
‘‘Yathācārī yathāsato satīmā, yatasaṅkappajjhāyi appamatto;
అజ్ఝత్తరతో సమాహితత్తో, ఏకో సన్తుసితో తమాహు భిక్ఖుం.
Ajjhattarato samāhitatto, eko santusito tamāhu bhikkhuṃ.
౯౮౨.
982.
‘‘అల్లం సుక్ఖం వా భుఞ్జన్తో, న బాళ్హం సుహితో సియా;
‘‘Allaṃ sukkhaṃ vā bhuñjanto, na bāḷhaṃ suhito siyā;
ఊనూదరో మితాహారో, సతో భిక్ఖు పరిబ్బజే.
Ūnūdaro mitāhāro, sato bhikkhu paribbaje.
౯౮౩.
983.
‘‘చత్తారో పఞ్చ ఆలోపే, అభుత్వా ఉదకం పివే;
‘‘Cattāro pañca ālope, abhutvā udakaṃ pive;
అలం ఫాసువిహారాయ, పహితత్తస్స భిక్ఖునో.
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
౯౮౪.
984.
అలం ఫాసువిహారాయ, పహితత్తస్స భిక్ఖునో.
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
౯౮౫.
985.
‘‘పల్లఙ్కేన నిసిన్నస్స, జణ్ణుకే నాభివస్సతి;
‘‘Pallaṅkena nisinnassa, jaṇṇuke nābhivassati;
అలం ఫాసువిహారాయ, పహితత్తస్స భిక్ఖునో.
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
౯౮౬.
986.
3 ‘‘యో సుఖం దుక్ఖతో అద్ద, దుక్ఖమద్దక్ఖి సల్లతో;
4 ‘‘Yo sukhaṃ dukkhato adda, dukkhamaddakkhi sallato;
౯౮౭.
987.
‘‘మా మే కదాచి పాపిచ్ఛో, కుసీతో హీనవీరియో;
‘‘Mā me kadāci pāpiccho, kusīto hīnavīriyo;
అప్పస్సుతో అనాదరో, కేన లోకస్మి కిం సియా.
Appassuto anādaro, kena lokasmi kiṃ siyā.
౯౮౮.
988.
‘‘బహుస్సుతో చ మేధావీ, సీలేసు సుసమాహితో;
‘‘Bahussuto ca medhāvī, sīlesu susamāhito;
చేతోసమథమనుయుత్తో, అపి ముద్ధని తిట్ఠతు.
Cetosamathamanuyutto, api muddhani tiṭṭhatu.
౯౮౯.
989.
‘‘యో పపఞ్చమనుయుత్తో, పపఞ్చాభిరతో మగో;
‘‘Yo papañcamanuyutto, papañcābhirato mago;
విరాధయీ సో నిబ్బానం, యోగక్ఖేమం అనుత్తరం.
Virādhayī so nibbānaṃ, yogakkhemaṃ anuttaraṃ.
౯౯౦.
990.
‘‘యో చ పపఞ్చం హిత్వాన, నిప్పపఞ్చపథే రతో;
‘‘Yo ca papañcaṃ hitvāna, nippapañcapathe rato;
ఆరాధయీ సో నిబ్బానం, యోగక్ఖేమం అనుత్తరం.
Ārādhayī so nibbānaṃ, yogakkhemaṃ anuttaraṃ.
౯౯౧.
991.
యత్థ అరహన్తో విహరన్తి, తం భూమిరామణేయ్యకం.
Yattha arahanto viharanti, taṃ bhūmirāmaṇeyyakaṃ.
౯౯౨.
992.
‘‘రమణీయాని అరఞ్ఞాని, యత్థ న రమతీ జనో;
‘‘Ramaṇīyāni araññāni, yattha na ramatī jano;
వీతరాగా రమిస్సన్తి, న తే కామగవేసినో.
Vītarāgā ramissanti, na te kāmagavesino.
౯౯౩.
993.
నిగ్గయ్హవాదిం మేధావిం, తాదిసం పణ్డితం భజే;
Niggayhavādiṃ medhāviṃ, tādisaṃ paṇḍitaṃ bhaje;
తాదిసం భజమానస్స, సేయ్యో హోతి న పాపియో.
Tādisaṃ bhajamānassa, seyyo hoti na pāpiyo.
౯౯౪.
994.
సతఞ్హి సో పియో హోతి, అసతం హోతి అప్పియో.
Satañhi so piyo hoti, asataṃ hoti appiyo.
౯౯౫.
995.
‘‘అఞ్ఞస్స భగవా బుద్ధో, ధమ్మం దేసేసి చక్ఖుమా;
‘‘Aññassa bhagavā buddho, dhammaṃ desesi cakkhumā;
ధమ్మే దేసియమానమ్హి, సోతమోధేసిమత్థికో;
Dhamme desiyamānamhi, sotamodhesimatthiko;
తం మే అమోఘం సవనం, విముత్తోమ్హి అనాసవో.
Taṃ me amoghaṃ savanaṃ, vimuttomhi anāsavo.
౯౯౬.
996.
‘‘నేవ పుబ్బేనివాసాయ, నపి దిబ్బస్స చక్ఖునో;
‘‘Neva pubbenivāsāya, napi dibbassa cakkhuno;
చేతోపరియాయ ఇద్ధియా, చుతియా ఉపపత్తియా;
Cetopariyāya iddhiyā, cutiyā upapattiyā;
౯౯౭.
997.
‘‘రుక్ఖమూలంవ నిస్సాయ, ముణ్డో సఙ్ఘాటిపారుతో;
‘‘Rukkhamūlaṃva nissāya, muṇḍo saṅghāṭipāruto;
౯౯౮.
998.
‘‘అవితక్కం సమాపన్నో, సమ్మాసమ్బుద్ధసావకో;
‘‘Avitakkaṃ samāpanno, sammāsambuddhasāvako;
అరియేన తుణ్హీభావేన, ఉపేతో హోతి తావదే.
Ariyena tuṇhībhāvena, upeto hoti tāvade.
౯౯౯.
999.
ఏవం మోహక్ఖయా భిక్ఖు, పబ్బతోవ న వేధతి.
Evaṃ mohakkhayā bhikkhu, pabbatova na vedhati.
౧౦౦౦.
1000.
‘‘అనఙ్గణస్స పోసస్స, నిచ్చం సుచిగవేసినో;
‘‘Anaṅgaṇassa posassa, niccaṃ sucigavesino;
వాలగ్గమత్తం పాపస్స, అబ్భమత్తంవ ఖాయతి.
Vālaggamattaṃ pāpassa, abbhamattaṃva khāyati.
౧౦౦౧.
1001.
‘‘నాభినన్దామి మరణం, నాభినన్దామి జీవితం;
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
నిక్ఖిపిస్సం ఇమం కాయం, సమ్పజానో పతిస్సతో.
Nikkhipissaṃ imaṃ kāyaṃ, sampajāno patissato.
౧౦౦౨.
1002.
‘‘నాభినన్దామి మరణం, నాభినన్దామి జీవితం;
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
కాలఞ్చ పటికఙ్ఖామి, నిబ్బిసం భతకో యథా.
Kālañca paṭikaṅkhāmi, nibbisaṃ bhatako yathā.
౧౦౦౩.
1003.
‘‘ఉభయేన మిదం మరణమేవ, నామరణం పచ్ఛా వా పురే వా;
‘‘Ubhayena midaṃ maraṇameva, nāmaraṇaṃ pacchā vā pure vā;
పటిపజ్జథ మా వినస్సథ, ఖణో వో మా ఉపచ్చగా.
Paṭipajjatha mā vinassatha, khaṇo vo mā upaccagā.
౧౦౦౪.
1004.
‘‘నగరం యథా పచ్చన్తం, గుత్తం సన్తరబాహిరం;
‘‘Nagaraṃ yathā paccantaṃ, guttaṃ santarabāhiraṃ;
ఏవం గోపేథ అత్తానం, ఖణో వో మా ఉపచ్చగా;
Evaṃ gopetha attānaṃ, khaṇo vo mā upaccagā;
ఖణాతీతా హి సోచన్తి, నిరయమ్హి సమప్పితా.
Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.
౧౦౦౫.
1005.
ధునాతి పాపకే ధమ్మే, దుమపత్తంవ మాలుతో.
Dhunāti pāpake dhamme, dumapattaṃva māluto.
౧౦౦౬.
1006.
‘‘ఉపసన్తో ఉపరతో, మన్తభాణీ అనుద్ధతో;
‘‘Upasanto uparato, mantabhāṇī anuddhato;
౧౦౦౭.
1007.
‘‘ఉపసన్తో అనాయాసో, విప్పసన్నో అనావిలో;
‘‘Upasanto anāyāso, vippasanno anāvilo;
కల్యాణసీలో మేధావీ, దుక్ఖస్సన్తకరో సియా.
Kalyāṇasīlo medhāvī, dukkhassantakaro siyā.
౧౦౦౮.
1008.
‘‘న విస్ససే ఏకతియేసు ఏవం, అగారిసు పబ్బజితేసు చాపి;
‘‘Na vissase ekatiyesu evaṃ, agārisu pabbajitesu cāpi;
సాధూపి హుత్వా న అసాధు హోన్తి, అసాధు హుత్వా పున సాధు హోన్తి.
Sādhūpi hutvā na asādhu honti, asādhu hutvā puna sādhu honti.
౧౦౦౯.
1009.
‘‘కామచ్ఛన్దో చ బ్యాపాదో, థినమిద్ధఞ్చ భిక్ఖునో;
‘‘Kāmacchando ca byāpādo, thinamiddhañca bhikkhuno;
ఉద్ధచ్చం విచికిచ్ఛా చ, పఞ్చేతే చిత్తకేలిసా.
Uddhaccaṃ vicikicchā ca, pañcete cittakelisā.
౧౦౧౦.
1010.
‘‘యస్స సక్కరియమానస్స, అసక్కారేన చూభయం;
‘‘Yassa sakkariyamānassa, asakkārena cūbhayaṃ;
సమాధి న వికమ్పతి, అప్పమాదవిహారినో.
Samādhi na vikampati, appamādavihārino.
౧౦౧౧.
1011.
‘‘తం ఝాయినం సాతతికం, సుఖుమదిట్ఠివిపస్సకం;
‘‘Taṃ jhāyinaṃ sātatikaṃ, sukhumadiṭṭhivipassakaṃ;
ఉపాదానక్ఖయారామం, ఆహు సప్పురిసో ఇతి.
Upādānakkhayārāmaṃ, āhu sappuriso iti.
౧౦౧౨.
1012.
‘‘మహాసముద్దో పథవీ, పబ్బతో అనిలోపి చ;
‘‘Mahāsamuddo pathavī, pabbato anilopi ca;
ఉపమాయ న యుజ్జన్తి, సత్థు వరవిముత్తియా.
Upamāya na yujjanti, satthu varavimuttiyā.
౧౦౧౩.
1013.
‘‘చక్కానువత్తకో థేరో, మహాఞాణీ సమాహితో;
‘‘Cakkānuvattako thero, mahāñāṇī samāhito;
పథవాపగ్గిసమానో, న రజ్జతి న దుస్సతి.
Pathavāpaggisamāno, na rajjati na dussati.
౧౦౧౪.
1014.
‘‘పఞ్ఞాపారమితం పత్తో, మహాబుద్ధి మహామతి;
‘‘Paññāpāramitaṃ patto, mahābuddhi mahāmati;
అజళో జళసమానో, సదా చరతి నిబ్బుతో.
Ajaḷo jaḷasamāno, sadā carati nibbuto.
౧౦౧౫.
1015.
‘‘పరిచిణ్ణో మయా సత్థా…పే॰… భవనేత్తి సమూహతా.
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā…pe… bhavanetti samūhatā.
౧౦౧౬.
1016.
‘‘సమ్పాదేథప్పమాదేన , ఏసా మే అనుసాసనీ;
‘‘Sampādethappamādena , esā me anusāsanī;
హన్దాహం పరినిబ్బిస్సం, విప్పముత్తోమ్హి సబ్బధీ’’తి.
Handāhaṃ parinibbissaṃ, vippamuttomhi sabbadhī’’ti.
… సారిపుత్తో థేరో….
… Sāriputto thero….
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā / ౨. సారిపుత్తత్థేరగాథావణ్ణనా • 2. Sāriputtattheragāthāvaṇṇanā