Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi |
၂. သာရိပုတ္တတ္ထေရဂာထာ
2. Sāriputtattheragāthā
၉၈၁.
981.
‘‘ယထာစာရီ ယထာသတော သတီမာ၊ ယတသင္ကပ္ပဇ္ဈာယိ အပ္ပမတ္တော။
‘‘Yathācārī yathāsato satīmā, yatasaṅkappajjhāyi appamatto;
အဇ္ဈတ္တရတော သမာဟိတတ္တော၊ ဧကော သန္တုသိတော တမာဟု ဘိက္ခုံ။
Ajjhattarato samāhitatto, eko santusito tamāhu bhikkhuṃ.
၉၈၂.
982.
‘‘အလ္လံ သုက္ခံ ဝာ ဘုဉ္ဇန္တော၊ န ဗာဠ္ဟံ သုဟိတော သိယာ။
‘‘Allaṃ sukkhaṃ vā bhuñjanto, na bāḷhaṃ suhito siyā;
ဦနူဒရော မိတာဟာရော၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ။
Ūnūdaro mitāhāro, sato bhikkhu paribbaje.
၉၈၃.
983.
‘‘စတ္တာရော ပဉ္စ အာလောပေ၊ အဘုတ္ဝာ ဥဒကံ ပိဝေ။
‘‘Cattāro pañca ālope, abhutvā udakaṃ pive;
အလံ ဖာသုဝိဟာရာယ၊ ပဟိတတ္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
၉၈၄.
984.
အလံ ဖာသုဝိဟာရာယ၊ ပဟိတတ္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
၉၈၅.
985.
‘‘ပလ္လင္ကေန နိသိန္နသ္သ၊ ဇဏ္ဏုကေ နာဘိဝသ္သတိ။
‘‘Pallaṅkena nisinnassa, jaṇṇuke nābhivassati;
အလံ ဖာသုဝိဟာရာယ၊ ပဟိတတ္တသ္သ ဘိက္ခုနော။
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
၉၈၆.
986.
3 ‘‘ယော သုခံ ဒုက္ခတော အဒ္ဒ၊ ဒုက္ခမဒ္ဒက္ခိ သလ္လတော။
4 ‘‘Yo sukhaṃ dukkhato adda, dukkhamaddakkhi sallato;
၉၈၇.
987.
‘‘မာ မေ ကဒာစိ ပာပိစ္ဆော၊ ကုသီတော ဟီနဝီရိယော။
‘‘Mā me kadāci pāpiccho, kusīto hīnavīriyo;
အပ္ပသ္သုတော အနာဒရော၊ ကေန လောကသ္မိ ကိံ သိယာ။
Appassuto anādaro, kena lokasmi kiṃ siyā.
၉၈၈.
988.
‘‘ဗဟုသ္သုတော စ မေဓာဝီ၊ သီလေသု သုသမာဟိတော။
‘‘Bahussuto ca medhāvī, sīlesu susamāhito;
စေတောသမထမနုယုတ္တော၊ အပိ မုဒ္ဓနိ တိဋ္ဌတု။
Cetosamathamanuyutto, api muddhani tiṭṭhatu.
၉၈၉.
989.
‘‘ယော ပပဉ္စမနုယုတ္တော၊ ပပဉ္စာဘိရတော မဂော။
‘‘Yo papañcamanuyutto, papañcābhirato mago;
ဝိရာဓယီ သော နိဗ္ဗာနံ၊ ယောဂက္ခေမံ အနုတ္တရံ။
Virādhayī so nibbānaṃ, yogakkhemaṃ anuttaraṃ.
၉၉၀.
990.
‘‘ယော စ ပပဉ္စံ ဟိတ္ဝာန၊ နိပ္ပပဉ္စပထေ ရတော။
‘‘Yo ca papañcaṃ hitvāna, nippapañcapathe rato;
အာရာဓယီ သော နိဗ္ဗာနံ၊ ယောဂက္ခေမံ အနုတ္တရံ။
Ārādhayī so nibbānaṃ, yogakkhemaṃ anuttaraṃ.
၉၉၁.
991.
ယတ္ထ အရဟန္တော ဝိဟရန္တိ၊ တံ ဘူမိရာမဏေယ္ယကံ။
Yattha arahanto viharanti, taṃ bhūmirāmaṇeyyakaṃ.
၉၉၂.
992.
‘‘ရမဏီယာနိ အရညာနိ၊ ယတ္ထ န ရမတီ ဇနော။
‘‘Ramaṇīyāni araññāni, yattha na ramatī jano;
ဝီတရာဂာ ရမိသ္သန္တိ၊ န တေ ကာမဂဝေသိနော။
Vītarāgā ramissanti, na te kāmagavesino.
၉၉၃.
993.
နိဂ္ဂယ္ဟဝာဒိံ မေဓာဝိံ၊ တာဒိသံ ပဏ္ဍိတံ ဘဇေ။
Niggayhavādiṃ medhāviṃ, tādisaṃ paṇḍitaṃ bhaje;
တာဒိသံ ဘဇမာနသ္သ၊ သေယ္ယော ဟောတိ န ပာပိယော။
Tādisaṃ bhajamānassa, seyyo hoti na pāpiyo.
၉၉၄.
994.
သတဉ္ဟိ သော ပိယော ဟောတိ၊ အသတံ ဟောတိ အပ္ပိယော။
Satañhi so piyo hoti, asataṃ hoti appiyo.
၉၉၅.
995.
‘‘အညသ္သ ဘဂဝာ ဗုဒ္ဓော၊ ဓမ္မံ ဒေသေသိ စက္ခုမာ။
‘‘Aññassa bhagavā buddho, dhammaṃ desesi cakkhumā;
ဓမ္မေ ဒေသိယမာနမ္ဟိ၊ သောတမောဓေသိမတ္ထိကော။
Dhamme desiyamānamhi, sotamodhesimatthiko;
တံ မေ အမောဃံ သဝနံ၊ ဝိမုတ္တောမ္ဟိ အနာသဝော။
Taṃ me amoghaṃ savanaṃ, vimuttomhi anāsavo.
၉၉၆.
996.
‘‘နေဝ ပုဗ္ဗေနိဝာသာယ၊ နပိ ဒိဗ္ဗသ္သ စက္ခုနော။
‘‘Neva pubbenivāsāya, napi dibbassa cakkhuno;
စေတောပရိယာယ ဣဒ္ဓိယာ၊ စုတိယာ ဥပပတ္တိယာ။
Cetopariyāya iddhiyā, cutiyā upapattiyā;
၉၉၇.
997.
‘‘ရုက္ခမူလံဝ နိသ္သာယ၊ မုဏ္ဍော သင္ဃာဋိပာရုတော။
‘‘Rukkhamūlaṃva nissāya, muṇḍo saṅghāṭipāruto;
၉၉၈.
998.
‘‘အဝိတက္ကံ သမာပန္နော၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသာဝကော။
‘‘Avitakkaṃ samāpanno, sammāsambuddhasāvako;
အရိယေန တုဏ္ဟီဘာဝေန၊ ဥပေတော ဟောတိ တာဝဒေ။
Ariyena tuṇhībhāvena, upeto hoti tāvade.
၉၉၉.
999.
ဧဝံ မောဟက္ခယာ ဘိက္ခု၊ ပဗ္ဗတောဝ န ဝေဓတိ။
Evaṃ mohakkhayā bhikkhu, pabbatova na vedhati.
၁၀၀၀.
1000.
‘‘အနင္ဂဏသ္သ ပောသသ္သ၊ နိစ္စံ သုစိဂဝေသိနော။
‘‘Anaṅgaṇassa posassa, niccaṃ sucigavesino;
ဝာလဂ္ဂမတ္တံ ပာပသ္သ၊ အဗ္ဘမတ္တံဝ ခာယတိ။
Vālaggamattaṃ pāpassa, abbhamattaṃva khāyati.
၁၀၀၁.
1001.
‘‘နာဘိနန္ဒာမိ မရဏံ၊ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတံ။
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
နိက္ခိပိသ္သံ ဣမံ ကာယံ၊ သမ္ပဇာနော ပတိသ္သတော။
Nikkhipissaṃ imaṃ kāyaṃ, sampajāno patissato.
၁၀၀၂.
1002.
‘‘နာဘိနန္ဒာမိ မရဏံ၊ နာဘိနန္ဒာမိ ဇီဝိတံ။
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
ကာလဉ္စ ပဋိကင္ခာမိ၊ နိဗ္ဗိသံ ဘတကော ယထာ။
Kālañca paṭikaṅkhāmi, nibbisaṃ bhatako yathā.
၁၀၀၃.
1003.
‘‘ဥဘယေန မိဒံ မရဏမေဝ၊ နာမရဏံ ပစ္ဆာ ဝာ ပုရေ ဝာ။
‘‘Ubhayena midaṃ maraṇameva, nāmaraṇaṃ pacchā vā pure vā;
ပဋိပဇ္ဇထ မာ ဝိနသ္သထ၊ ခဏော ဝော မာ ဥပစ္စဂာ။
Paṭipajjatha mā vinassatha, khaṇo vo mā upaccagā.
၁၀၀၄.
1004.
‘‘နဂရံ ယထာ ပစ္စန္တံ၊ ဂုတ္တံ သန္တရဗာဟိရံ။
‘‘Nagaraṃ yathā paccantaṃ, guttaṃ santarabāhiraṃ;
ဧဝံ ဂောပေထ အတ္တာနံ၊ ခဏော ဝော မာ ဥပစ္စဂာ။
Evaṃ gopetha attānaṃ, khaṇo vo mā upaccagā;
ခဏာတီတာ ဟိ သောစန္တိ၊ နိရယမ္ဟိ သမပ္ပိတာ။
Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.
၁၀၀၅.
1005.
ဓုနာတိ ပာပကေ ဓမ္မေ၊ ဒုမပတ္တံဝ မာလုတော။
Dhunāti pāpake dhamme, dumapattaṃva māluto.
၁၀၀၆.
1006.
‘‘ဥပသန္တော ဥပရတော၊ မန္တဘာဏီ အနုဒ္ဓတော။
‘‘Upasanto uparato, mantabhāṇī anuddhato;
၁၀၀၇.
1007.
‘‘ဥပသန္တော အနာယာသော၊ ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော။
‘‘Upasanto anāyāso, vippasanno anāvilo;
ကလ္ယာဏသီလော မေဓာဝီ၊ ဒုက္ခသ္သန္တကရော သိယာ။
Kalyāṇasīlo medhāvī, dukkhassantakaro siyā.
၁၀၀၈.
1008.
‘‘န ဝိသ္သသေ ဧကတိယေသု ဧဝံ၊ အဂာရိသု ပဗ္ဗဇိတေသု စာပိ။
‘‘Na vissase ekatiyesu evaṃ, agārisu pabbajitesu cāpi;
သာဓူပိ ဟုတ္ဝာ န အသာဓု ဟောန္တိ၊ အသာဓု ဟုတ္ဝာ ပုန သာဓု ဟောန္တိ။
Sādhūpi hutvā na asādhu honti, asādhu hutvā puna sādhu honti.
၁၀၀၉.
1009.
‘‘ကာမစ္ဆန္ဒော စ ဗ္ယာပာဒော၊ ထိနမိဒ္ဓဉ္စ ဘိက္ခုနော။
‘‘Kāmacchando ca byāpādo, thinamiddhañca bhikkhuno;
ဥဒ္ဓစ္စံ ဝိစိကိစ္ဆာ စ၊ ပဉ္စေတေ စိတ္တကေလိသာ။
Uddhaccaṃ vicikicchā ca, pañcete cittakelisā.
၁၀၁၀.
1010.
‘‘ယသ္သ သက္ကရိယမာနသ္သ၊ အသက္ကာရေန စူဘယံ။
‘‘Yassa sakkariyamānassa, asakkārena cūbhayaṃ;
သမာဓိ န ဝိကမ္ပတိ၊ အပ္ပမာဒဝိဟာရိနော။
Samādhi na vikampati, appamādavihārino.
၁၀၁၁.
1011.
‘‘တံ ဈာယိနံ သာတတိကံ၊ သုခုမဒိဋ္ဌိဝိပသ္သကံ။
‘‘Taṃ jhāyinaṃ sātatikaṃ, sukhumadiṭṭhivipassakaṃ;
ဥပာဒာနက္ခယာရာမံ၊ အာဟု သပ္ပုရိသော ဣတိ။
Upādānakkhayārāmaṃ, āhu sappuriso iti.
၁၀၁၂.
1012.
‘‘မဟာသမုဒ္ဒော ပထဝီ၊ ပဗ္ဗတော အနိလောပိ စ။
‘‘Mahāsamuddo pathavī, pabbato anilopi ca;
ဥပမာယ န ယုဇ္ဇန္တိ၊ သတ္ထု ဝရဝိမုတ္တိယာ။
Upamāya na yujjanti, satthu varavimuttiyā.
၁၀၁၃.
1013.
‘‘စက္ကာနုဝတ္တကော ထေရော၊ မဟာဉာဏီ သမာဟိတော။
‘‘Cakkānuvattako thero, mahāñāṇī samāhito;
ပထဝာပဂ္ဂိသမာနော၊ န ရဇ္ဇတိ န ဒုသ္သတိ။
Pathavāpaggisamāno, na rajjati na dussati.
၁၀၁၄.
1014.
‘‘ပညာပာရမိတံ ပတ္တော၊ မဟာဗုဒ္ဓိ မဟာမတိ။
‘‘Paññāpāramitaṃ patto, mahābuddhi mahāmati;
အဇဠော ဇဠသမာနော၊ သဒာ စရတိ နိဗ္ဗုတော။
Ajaḷo jaḷasamāno, sadā carati nibbuto.
၁၀၁၅.
1015.
‘‘ပရိစိဏ္ဏော မယာ သတ္ထာ။ပေ.။ ဘဝနေတ္တိ သမူဟတာ။
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā…pe… bhavanetti samūhatā.
၁၀၁၆.
1016.
‘‘သမ္ပာဒေထပ္ပမာဒေန ၊ ဧသာ မေ အနုသာသနီ။
‘‘Sampādethappamādena , esā me anusāsanī;
ဟန္ဒာဟံ ပရိနိဗ္ဗိသ္သံ၊ ဝိပ္ပမုတ္တောမ္ဟိ သဗ္ဗဓီ’’တိ။
Handāhaṃ parinibbissaṃ, vippamuttomhi sabbadhī’’ti.
။ သာရိပုတ္တော ထေရော။။
… Sāriputto thero….
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ၂. သာရိပုတ္တတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ • 2. Sāriputtattheragāthāvaṇṇanā