Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi |
੨. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ
2. Sāriputtattheragāthā
੯੮੧.
981.
‘‘ਯਥਾਚਾਰੀ ਯਥਾਸਤੋ ਸਤੀਮਾ, ਯਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪਜ੍ਝਾਯਿ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ।
‘‘Yathācārī yathāsato satīmā, yatasaṅkappajjhāyi appamatto;
ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋ ਸਮਾਹਿਤਤ੍ਤੋ, ਏਕੋ ਸਨ੍ਤੁਸਿਤੋ ਤਮਾਹੁ ਭਿਕ੍ਖੁਂ॥
Ajjhattarato samāhitatto, eko santusito tamāhu bhikkhuṃ.
੯੮੨.
982.
‘‘ਅਲ੍ਲਂ ਸੁਕ੍ਖਂ વਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ, ਨ ਬਾਲ਼੍ਹਂ ਸੁਹਿਤੋ ਸਿਯਾ।
‘‘Allaṃ sukkhaṃ vā bhuñjanto, na bāḷhaṃ suhito siyā;
ਊਨੂਦਰੋ ਮਿਤਾਹਾਰੋ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ॥
Ūnūdaro mitāhāro, sato bhikkhu paribbaje.
੯੮੩.
983.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਞ੍ਚ ਆਲੋਪੇ, ਅਭੁਤ੍વਾ ਉਦਕਂ ਪਿવੇ।
‘‘Cattāro pañca ālope, abhutvā udakaṃ pive;
ਅਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ॥
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
੯੮੪.
984.
ਅਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ॥
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
੯੮੫.
985.
‘‘ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਨਿਸਿਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਜਣ੍ਣੁਕੇ ਨਾਭਿવਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Pallaṅkena nisinnassa, jaṇṇuke nābhivassati;
ਅਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਾਯ, ਪਹਿਤਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ॥
Alaṃ phāsuvihārāya, pahitattassa bhikkhuno.
੯੮੬.
986.
3 ‘‘ਯੋ ਸੁਖਂ ਦੁਕ੍ਖਤੋ ਅਦ੍ਦ, ਦੁਕ੍ਖਮਦ੍ਦਕ੍ਖਿ ਸਲ੍ਲਤੋ।
4 ‘‘Yo sukhaṃ dukkhato adda, dukkhamaddakkhi sallato;
੯੮੭.
987.
‘‘ਮਾ ਮੇ ਕਦਾਚਿ ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ, ਕੁਸੀਤੋ ਹੀਨવੀਰਿਯੋ।
‘‘Mā me kadāci pāpiccho, kusīto hīnavīriyo;
ਅਪ੍ਪਸ੍ਸੁਤੋ ਅਨਾਦਰੋ, ਕੇਨ ਲੋਕਸ੍ਮਿ ਕਿਂ ਸਿਯਾ॥
Appassuto anādaro, kena lokasmi kiṃ siyā.
੯੮੮.
988.
‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਚ ਮੇਧਾવੀ, ਸੀਲੇਸੁ ਸੁਸਮਾਹਿਤੋ।
‘‘Bahussuto ca medhāvī, sīlesu susamāhito;
ਚੇਤੋਸਮਥਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਅਪਿ ਮੁਦ੍ਧਨਿ ਤਿਟ੍ਠਤੁ॥
Cetosamathamanuyutto, api muddhani tiṭṭhatu.
੯੮੯.
989.
‘‘ਯੋ ਪਪਞ੍ਚਮਨੁਯੁਤ੍ਤੋ, ਪਪਞ੍ਚਾਭਿਰਤੋ ਮਗੋ।
‘‘Yo papañcamanuyutto, papañcābhirato mago;
વਿਰਾਧਯੀ ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ॥
Virādhayī so nibbānaṃ, yogakkhemaṃ anuttaraṃ.
੯੯੦.
990.
‘‘ਯੋ ਚ ਪਪਞ੍ਚਂ ਹਿਤ੍વਾਨ, ਨਿਪ੍ਪਪਞ੍ਚਪਥੇ ਰਤੋ।
‘‘Yo ca papañcaṃ hitvāna, nippapañcapathe rato;
ਆਰਾਧਯੀ ਸੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, ਯੋਗਕ੍ਖੇਮਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ॥
Ārādhayī so nibbānaṃ, yogakkhemaṃ anuttaraṃ.
੯੯੧.
991.
ਯਤ੍ਥ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਭੂਮਿਰਾਮਣੇਯ੍ਯਕਂ॥
Yattha arahanto viharanti, taṃ bhūmirāmaṇeyyakaṃ.
੯੯੨.
992.
‘‘ਰਮਣੀਯਾਨਿ ਅਰਞ੍ਞਾਨਿ, ਯਤ੍ਥ ਨ ਰਮਤੀ ਜਨੋ।
‘‘Ramaṇīyāni araññāni, yattha na ramatī jano;
વੀਤਰਾਗਾ ਰਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨ ਤੇ ਕਾਮਗવੇਸਿਨੋ॥
Vītarāgā ramissanti, na te kāmagavesino.
੯੯੩.
993.
ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹવਾਦਿਂ ਮੇਧਾવਿਂ, ਤਾਦਿਸਂ ਪਣ੍ਡਿਤਂ ਭਜੇ।
Niggayhavādiṃ medhāviṃ, tādisaṃ paṇḍitaṃ bhaje;
ਤਾਦਿਸਂ ਭਜਮਾਨਸ੍ਸ, ਸੇਯ੍ਯੋ ਹੋਤਿ ਨ ਪਾਪਿਯੋ॥
Tādisaṃ bhajamānassa, seyyo hoti na pāpiyo.
੯੯੪.
994.
ਸਤਞ੍ਹਿ ਸੋ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ, ਅਸਤਂ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਿਯੋ॥
Satañhi so piyo hoti, asataṃ hoti appiyo.
੯੯੫.
995.
‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਬੁਦ੍ਧੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ।
‘‘Aññassa bhagavā buddho, dhammaṃ desesi cakkhumā;
ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸਿਯਮਾਨਮ੍ਹਿ, ਸੋਤਮੋਧੇਸਿਮਤ੍ਥਿਕੋ।
Dhamme desiyamānamhi, sotamodhesimatthiko;
ਤਂ ਮੇ ਅਮੋਘਂ ਸવਨਂ, વਿਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਅਨਾਸવੋ॥
Taṃ me amoghaṃ savanaṃ, vimuttomhi anāsavo.
੯੯੬.
996.
‘‘ਨੇવ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਾਯ, ਨਪਿ ਦਿਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚਕ੍ਖੁਨੋ।
‘‘Neva pubbenivāsāya, napi dibbassa cakkhuno;
ਚੇਤੋਪਰਿਯਾਯ ਇਦ੍ਧਿਯਾ, ਚੁਤਿਯਾ ਉਪਪਤ੍ਤਿਯਾ।
Cetopariyāya iddhiyā, cutiyā upapattiyā;
੯੯੭.
997.
‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂવ ਨਿਸ੍ਸਾਯ, ਮੁਣ੍ਡੋ ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਾਰੁਤੋ।
‘‘Rukkhamūlaṃva nissāya, muṇḍo saṅghāṭipāruto;
੯੯੮.
998.
‘‘ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸਾવਕੋ।
‘‘Avitakkaṃ samāpanno, sammāsambuddhasāvako;
ਅਰਿਯੇਨ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ, ਉਪੇਤੋ ਹੋਤਿ ਤਾવਦੇ॥
Ariyena tuṇhībhāvena, upeto hoti tāvade.
੯੯੯.
999.
ਏવਂ ਮੋਹਕ੍ਖਯਾ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਪਬ੍ਬਤੋવ ਨ વੇਧਤਿ॥
Evaṃ mohakkhayā bhikkhu, pabbatova na vedhati.
੧੦੦੦.
1000.
‘‘ਅਨਙ੍ਗਣਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਨਿਚ੍ਚਂ ਸੁਚਿਗવੇਸਿਨੋ।
‘‘Anaṅgaṇassa posassa, niccaṃ sucigavesino;
વਾਲਗ੍ਗਮਤ੍ਤਂ ਪਾਪਸ੍ਸ, ਅਬ੍ਭਮਤ੍ਤਂવ ਖਾਯਤਿ॥
Vālaggamattaṃ pāpassa, abbhamattaṃva khāyati.
੧੦੦੧.
1001.
‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀવਿਤਂ।
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਂ ਇਮਂ ਕਾਯਂ, ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਪਤਿਸ੍ਸਤੋ॥
Nikkhipissaṃ imaṃ kāyaṃ, sampajāno patissato.
੧੦੦੨.
1002.
‘‘ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਮਰਣਂ, ਨਾਭਿਨਨ੍ਦਾਮਿ ਜੀવਿਤਂ।
‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;
ਕਾਲਞ੍ਚ ਪਟਿਕਙ੍ਖਾਮਿ, ਨਿਬ੍ਬਿਸਂ ਭਤਕੋ ਯਥਾ॥
Kālañca paṭikaṅkhāmi, nibbisaṃ bhatako yathā.
੧੦੦੩.
1003.
‘‘ਉਭਯੇਨ ਮਿਦਂ ਮਰਣਮੇવ, ਨਾਮਰਣਂ ਪਚ੍ਛਾ વਾ ਪੁਰੇ વਾ।
‘‘Ubhayena midaṃ maraṇameva, nāmaraṇaṃ pacchā vā pure vā;
ਪਟਿਪਜ੍ਜਥ ਮਾ વਿਨਸ੍ਸਥ, ਖਣੋ વੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ॥
Paṭipajjatha mā vinassatha, khaṇo vo mā upaccagā.
੧੦੦੪.
1004.
‘‘ਨਗਰਂ ਯਥਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਂ, ਗੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਤਰਬਾਹਿਰਂ।
‘‘Nagaraṃ yathā paccantaṃ, guttaṃ santarabāhiraṃ;
ਏવਂ ਗੋਪੇਥ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਖਣੋ વੋ ਮਾ ਉਪਚ੍ਚਗਾ।
Evaṃ gopetha attānaṃ, khaṇo vo mā upaccagā;
ਖਣਾਤੀਤਾ ਹਿ ਸੋਚਨ੍ਤਿ, ਨਿਰਯਮ੍ਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਾ॥
Khaṇātītā hi socanti, nirayamhi samappitā.
੧੦੦੫.
1005.
ਧੁਨਾਤਿ ਪਾਪਕੇ ਧਮ੍ਮੇ, ਦੁਮਪਤ੍ਤਂવ ਮਾਲੁਤੋ॥
Dhunāti pāpake dhamme, dumapattaṃva māluto.
੧੦੦੬.
1006.
‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਉਪਰਤੋ, ਮਨ੍ਤਭਾਣੀ ਅਨੁਦ੍ਧਤੋ।
‘‘Upasanto uparato, mantabhāṇī anuddhato;
੧੦੦੭.
1007.
‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਅਨਾਯਾਸੋ, વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ।
‘‘Upasanto anāyāso, vippasanno anāvilo;
ਕਲ੍ਯਾਣਸੀਲੋ ਮੇਧਾવੀ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਸਿਯਾ॥
Kalyāṇasīlo medhāvī, dukkhassantakaro siyā.
੧੦੦੮.
1008.
‘‘ਨ વਿਸ੍ਸਸੇ ਏਕਤਿਯੇਸੁ ਏવਂ, ਅਗਾਰਿਸੁ ਪਬ੍ਬਜਿਤੇਸੁ ਚਾਪਿ।
‘‘Na vissase ekatiyesu evaṃ, agārisu pabbajitesu cāpi;
ਸਾਧੂਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਨ ਅਸਾਧੁ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਸਾਧੁ ਹੁਤ੍વਾ ਪੁਨ ਸਾਧੁ ਹੋਨ੍ਤਿ॥
Sādhūpi hutvā na asādhu honti, asādhu hutvā puna sādhu honti.
੧੦੦੯.
1009.
‘‘ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦੋ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ, ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ।
‘‘Kāmacchando ca byāpādo, thinamiddhañca bhikkhuno;
ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾ ਚ, ਪਞ੍ਚੇਤੇ ਚਿਤ੍ਤਕੇਲਿਸਾ॥
Uddhaccaṃ vicikicchā ca, pañcete cittakelisā.
੧੦੧੦.
1010.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕਰਿਯਮਾਨਸ੍ਸ, ਅਸਕ੍ਕਾਰੇਨ ਚੂਭਯਂ।
‘‘Yassa sakkariyamānassa, asakkārena cūbhayaṃ;
ਸਮਾਧਿ ਨ વਿਕਮ੍ਪਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਦવਿਹਾਰਿਨੋ॥
Samādhi na vikampati, appamādavihārino.
੧੦੧੧.
1011.
‘‘ਤਂ ਝਾਯਿਨਂ ਸਾਤਤਿਕਂ, ਸੁਖੁਮਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਸ੍ਸਕਂ।
‘‘Taṃ jhāyinaṃ sātatikaṃ, sukhumadiṭṭhivipassakaṃ;
ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਯਾਰਾਮਂ, ਆਹੁ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੋ ਇਤਿ॥
Upādānakkhayārāmaṃ, āhu sappuriso iti.
੧੦੧੨.
1012.
‘‘ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ ਪਥવੀ, ਪਬ੍ਬਤੋ ਅਨਿਲੋਪਿ ਚ।
‘‘Mahāsamuddo pathavī, pabbato anilopi ca;
ਉਪਮਾਯ ਨ ਯੁਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਥੁ વਰવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ॥
Upamāya na yujjanti, satthu varavimuttiyā.
੧੦੧੩.
1013.
‘‘ਚਕ੍ਕਾਨੁવਤ੍ਤਕੋ ਥੇਰੋ, ਮਹਾਞਾਣੀ ਸਮਾਹਿਤੋ।
‘‘Cakkānuvattako thero, mahāñāṇī samāhito;
ਪਥવਾਪਗ੍ਗਿਸਮਾਨੋ, ਨ ਰਜ੍ਜਤਿ ਨ ਦੁਸ੍ਸਤਿ॥
Pathavāpaggisamāno, na rajjati na dussati.
੧੦੧੪.
1014.
‘‘ਪਞ੍ਞਾਪਾਰਮਿਤਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਮਹਾਬੁਦ੍ਧਿ ਮਹਾਮਤਿ।
‘‘Paññāpāramitaṃ patto, mahābuddhi mahāmati;
ਅਜਲ਼ੋ ਜਲ਼ਸਮਾਨੋ, ਸਦਾ ਚਰਤਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੋ॥
Ajaḷo jaḷasamāno, sadā carati nibbuto.
੧੦੧੫.
1015.
‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ…ਪੇ॰… ਭવਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ॥
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā…pe… bhavanetti samūhatā.
੧੦੧੬.
1016.
‘‘ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਪ੍ਪਮਾਦੇਨ , ਏਸਾ ਮੇ ਅਨੁਸਾਸਨੀ।
‘‘Sampādethappamādena , esā me anusāsanī;
ਹਨ੍ਦਾਹਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਿਸ੍ਸਂ, વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੋਮ੍ਹਿ ਸਬ੍ਬਧੀ’’ਤਿ॥
Handāhaṃ parinibbissaṃ, vippamuttomhi sabbadhī’’ti.
… ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਥੇਰੋ…।
… Sāriputto thero….
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ੨. ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 2. Sāriputtattheragāthāvaṇṇanā