| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga |
9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදං
9. Sāsaṅkasikkhāpadaṃ
652. තෙන සමයෙන බුද්‌ධො භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භික්‌ඛූ වුත්‌ථවස්‌සා ආරඤ්‌ඤකෙසු සෙනාසනෙසු විහරන්‌ති. කත්‌තිකචොරකා භික්‌ඛූ – ‘‘ලද්‌ධලාභා’’ති පරිපාතෙන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. අථ ඛො භගවා එතස්‌මිං නිදානෙ එතස්‌මිං පකරණෙ ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘අනුජානාමි, භික්‌ඛවෙ, ආරඤ්‌ඤකෙසු සෙනාසනෙසු විහරන්‌තෙන තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපිතු’’න්‌ති.
652. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhikkhū vutthavassā āraññakesu senāsanesu viharanti. Kattikacorakā bhikkhū – ‘‘laddhalābhā’’ti paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, āraññakesu senāsanesu viharantena tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitu’’nti.
තෙන ඛො පන සමයෙන භික්‌ඛූ – ‘‘භගවතා අනුඤ්‌ඤාතං ආරඤ්‌ඤකෙසු සෙනාසනෙසු විහරන්‌තෙන තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපිතු’’න්‌ති තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපිත්‌වා අතිරෙකඡාරත්‌තං විප්‌පවසන්‌ති. තානි චීවරානි නස්‌සන්‌තිපි විනස්‌සන්‌තිපි ඩය්‌හන්‌තිපි උන්‌දූරෙහිපි ඛජ්‌ජන්‌ති. භික්‌ඛූ දුච්‌චොළා හොන්‌ති ලූඛචීවරා. භික්‌ඛූ එවමාහංසු – ‘‘කිස්‌ස තුම්‌හෙ, ආවුසො, දුච්‌චොළා ලූඛචීවරා’’ති? අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ භික්‌ඛූනං එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. යෙ තෙ භික්‌ඛූ අප්‌පිච්‌ඡා… තෙ උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම භික්‌ඛූ තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපිත්‌වා අතිරෙකඡාරත්‌තං විප්‌පවසිස්‌සන්‌තී’’ති! අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ තෙ අනෙකපරියායෙන විගරහිත්‌වා භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං…පෙ.… සච්‌චං කිර, භික්‌ඛවෙ , භික්‌ඛූ තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපිත්‌වා අතිරෙකඡාරත්‌තං විප්‌පවසන්‌තීති? ‘‘සච්‌චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්‌ධො භගවා…පෙ.… කථඤ්‌හි නාම තෙ, භික්‌ඛවෙ, මොඝපුරිසා තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපිත්‌වා අතිරෙකඡාරත්‌තං විප්‌පවසිස්‌සන්‌ති! නෙතං, භික්‌ඛවෙ, අප්‌පසන්‌නානං වා පසාදාය…පෙ.… එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, ඉමං සික්‌ඛාපදං උද්‌දිසෙය්‍යාථ –
Tena kho pana samayena bhikkhū – ‘‘bhagavatā anuññātaṃ āraññakesu senāsanesu viharantena tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitu’’nti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasanti. Tāni cīvarāni nassantipi vinassantipi ḍayhantipi undūrehipi khajjanti. Bhikkhū duccoḷā honti lūkhacīvarā. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘kissa tumhe, āvuso, duccoḷā lūkhacīvarā’’ti? Atha kho te bhikkhū bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Ye te bhikkhū appicchā… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū te anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave , bhikkhū tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasantīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasissanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
653. ‘‘උපවස්‌සං ඛො පන කත්‌තිකපුණ්‌ණමං යානි ඛො පන තානි ආරඤ්‌ඤකානි සෙනාසනානි සාසඞ්‌කසම්‌මතානි සප්‌පටිභයානි තථාරූපෙසු භික්‌ඛු සෙනාසනෙසු විහරන්‌තො ආකඞ්‌ඛමානො තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරං අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපෙය්‍ය, සියා ච තස්‌ස භික්‌ඛුනො කොචිදෙව පච්‌චයො තෙන චීවරෙන විප්‌පවාසාය. ඡාරත්‌තපරමං තෙන භික්‌ඛුනා තෙන චීවරෙන විප්‌පවසිතබ්‌බං. තතො චෙ උත්‌තරි විප්‌පවසෙය්‍ය, අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තිය’’න්‌ති.
653.‘‘Upavassaṃ kho pana kattikapuṇṇamaṃ yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanāni sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayāni tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto ākaṅkhamāno tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipeyya, siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāya. Chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbaṃ. Tato ce uttari vippavaseyya, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
654. උපවස්‌සං ඛො පනාති වුට්‌ඨවස්‌සානං.
654.Upavassaṃ kho panāti vuṭṭhavassānaṃ.
කත්‌තිකපුණ්‌ණමන්‌ති කත්‌තිකචාතුමාසිනී වුච්‌චති.
Kattikapuṇṇamanti kattikacātumāsinī vuccati.
1 යානි ඛො පන තානි ආරඤ්‌ඤකානි සෙනාසනානීති ආරඤ්‌ඤකං නාම සෙනාසනං පඤ්‌චධනුසතිකං පච්‌ඡිමං.
2Yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanānīti āraññakaṃ nāma senāsanaṃ pañcadhanusatikaṃ pacchimaṃ.
3 සාසඞ්‌කං නාම ආරාමෙ ආරාමූපචාරෙ චොරානං නිවිට්‌ඨොකාසො දිස්‌සති, භුත්‌තොකාසො දිස්‌සති, ඨිතොකාසො දිස්‌සති, නිසින්‌නොකාසො දිස්‌සති, නිපන්‌නොකාසො දිස්‌සති.
4Sāsaṅkaṃ nāma ārāme ārāmūpacāre corānaṃ niviṭṭhokāso dissati, bhuttokāso dissati, ṭhitokāso dissati, nisinnokāso dissati, nipannokāso dissati.
5 සප්‌පටිභයං නාම ආරාමෙ ආරාමූපචාරෙ චොරෙහි මනුස්‌සා හතා දිස්‌සන්‌ති, විලුත්‌තා දිස්‌සන්‌ති, ආකොටිතා දිස්‌සන්‌ති .
6Sappaṭibhayaṃ nāma ārāme ārāmūpacāre corehi manussā hatā dissanti, viluttā dissanti, ākoṭitā dissanti .
7 තථාරූපෙසු භික්‌ඛු සෙනාසනෙසු විහරන්‌තොති එවරූපෙසු භික්‌ඛු සෙනාසනෙසු විහරන්‌තො.
8Tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharantoti evarūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto.
ආකඞ්‌ඛමානොති ඉච්‌ඡමානො.
Ākaṅkhamānoti icchamāno.
තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරන්‌ති සඞ්‌ඝාටිං වා උත්‌තරාසඞ්‌ගං වා අන්‌තරවාසකං වා.
Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaranti saṅghāṭiṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā antaravāsakaṃ vā.
අන්‌තරඝරෙ නික්‌ඛිපෙය්‍යාති සමන්‌තා ගොචරගාමෙ නික්‌ඛිපෙය්‍ය.
Antaraghare nikkhipeyyāti samantā gocaragāme nikkhipeyya.
සියා ච තස්‌ස භික්‌ඛුනො කොචිදෙව පච්‌චයො තෙන චීවරෙන විප්‌පවාසායාති සියා පච්‌චයො සියා කරණීයං.
Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāyāti siyā paccayo siyā karaṇīyaṃ.
ඡාරත්‌තපරමං තෙන භික්‌ඛුනා තෙන චීවරෙන විප්‌පවසිතබ්‌බන්‌ති ඡාරත්‌තපරමතා විප්‌පවසිතබ්‌බං.
Chārattaparamaṃtena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbanti chārattaparamatā vippavasitabbaṃ.
අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියාති ඨපෙත්‌වා භික්‌ඛුසම්‌මුතිං.
Aññatra bhikkhusammutiyāti ṭhapetvā bhikkhusammutiṃ.
තතො චෙ උත්‌තරි විප්‌පවසෙය්‍යාති සත්‌තමෙ අරුණුග්‌ගමනෙ නිස්‌සග්‌ගියං හොති. නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං සඞ්‌ඝස්‌ස වා ගණස්‌ස වා පුග්‌ගලස්‌ස වා. එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, නිස්‌සජ්‌ජිතබ්‌බං. ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, චීවරං අතිරෙකඡාරත්‌තං විප්‌පවුට්‌ඨං, අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, නිස්‌සග්‌ගියං. ඉමාහං සඞ්‌ඝස්‌ස නිස්‌සජ්‌ජාමී’’ති…පෙ.… දදෙය්‍යාති…පෙ.… දදෙය්‍යුන්‌ති…පෙ.… ආයස්‌මතො දම්‌මීති.
Tato ce uttari vippavaseyyāti sattame aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ. ‘‘Idaṃ me, bhante, cīvaraṃ atirekachārattaṃ vippavuṭṭhaṃ, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
655. අතිරෙකඡාරත්‌තෙ අතිරෙකසඤ්‌ඤී විප්‌පවසති, අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අතිරෙකඡාරත්‌තෙ වෙමතිකො විප්‌පවසති, අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අතිරෙකඡාරත්‌තෙ ඌනකසඤ්‌ඤී විප්‌පවසති, අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං. අප්‌පච්‌චුද්‌ධටෙ පච්‌චුද්‌ධටසඤ්‌ඤී…පෙ.… අවිස්‌සජ්‌ජිතෙ විස්‌සජ්‌ජිතසඤ්‌ඤී… අනට්‌ඨෙ නට්‌ඨසඤ්‌ඤී… අවිනට්‌ඨෙ විනට්‌ඨසඤ්‌ඤී… අදඩ්‌ඪෙ දඩ්‌ඪසඤ්‌ඤී … අවිලුත්‌තෙ විලුත්‌තසඤ්‌ඤී විප්‌පවසති, අඤ්‌ඤත්‍ර භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, නිස්‌සග්‌ගියං පාචිත්‌තියං.
655. Atirekachāratte atirekasaññī vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekachāratte vematiko vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekachāratte ūnakasaññī vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Appaccuddhaṭe paccuddhaṭasaññī…pe… avissajjite vissajjitasaññī… anaṭṭhe naṭṭhasaññī… avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī… adaḍḍhe daḍḍhasaññī … avilutte viluttasaññī vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
නිස්‌සග්‌ගියං චීවරං අනිස්‌සජ්‌ජිත්‌වා පරිභුඤ්‌ජති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. ඌනකඡාරත්‌තෙ අතිරෙකසඤ්‌ඤී, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. ඌනකඡාරත්‌තෙ වෙමතිකො, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. ඌනකඡාරත්‌තෙ ඌනකසඤ්‌ඤී, අනාපත්‌ති.
Nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Ūnakachāratte atirekasaññī, āpatti dukkaṭassa. Ūnakachāratte vematiko, āpatti dukkaṭassa. Ūnakachāratte ūnakasaññī, anāpatti.
656. අනාපත්‌ති – ඡාරත්‌තං විප්‌පවසති, ඌනකඡාරත්‌තං විප්‌පවසති, ඡාරත්‌තං විප්‌පවසිත්‌වා පුන ගාමසීමං ඔක්‌කමිත්‌වා වසිත්‌වා පක්‌කමති, අන්‌තො ඡාරත්‌තං පච්‌චුද්‌ධරති, විස්‌සජ්‌ජෙති, නස්‌සති, විනස්‌සති, ඩය්‌හති, අච්‌ඡින්‌දිත්‌වා ගණ්‌හන්‌ති, විස්‌සාසං ගණ්‌හන්‌ති, භික්‌ඛුසම්‌මුතියා, උම්‌මත්‌තකස්‌ස, ආදිකම්‌මිකස්‌සාති.
656. Anāpatti – chārattaṃ vippavasati, ūnakachārattaṃ vippavasati, chārattaṃ vippavasitvā puna gāmasīmaṃ okkamitvā vasitvā pakkamati, anto chārattaṃ paccuddharati, vissajjeti, nassati, vinassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, bhikkhusammutiyā, ummattakassa, ādikammikassāti.
සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදං නිට්‌ඨිතං නවමං.
Sāsaṅkasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
