Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga |
൯. സാസങ്കസിക്ഖാപദം
9. Sāsaṅkasikkhāpadaṃ
൬൫൨. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ വുത്ഥവസ്സാ ആരഞ്ഞകേസു സേനാസനേസു വിഹരന്തി. കത്തികചോരകാ ഭിക്ഖൂ – ‘‘ലദ്ധലാഭാ’’തി പരിപാതേന്തി. ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. അഥ ഖോ ഭഗവാ ഏതസ്മിം നിദാനേ ഏതസ്മിം പകരണേ ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘അനുജാനാമി, ഭിക്ഖവേ, ആരഞ്ഞകേസു സേനാസനേസു വിഹരന്തേന തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപിതു’’ന്തി.
652. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena bhikkhū vutthavassā āraññakesu senāsanesu viharanti. Kattikacorakā bhikkhū – ‘‘laddhalābhā’’ti paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, āraññakesu senāsanesu viharantena tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitu’’nti.
തേന ഖോ പന സമയേന ഭിക്ഖൂ – ‘‘ഭഗവതാ അനുഞ്ഞാതം ആരഞ്ഞകേസു സേനാസനേസു വിഹരന്തേന തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപിതു’’ന്തി തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപിത്വാ അതിരേകഛാരത്തം വിപ്പവസന്തി. താനി ചീവരാനി നസ്സന്തിപി വിനസ്സന്തിപി ഡയ്ഹന്തിപി ഉന്ദൂരേഹിപി ഖജ്ജന്തി. ഭിക്ഖൂ ദുച്ചോളാ ഹോന്തി ലൂഖചീവരാ. ഭിക്ഖൂ ഏവമാഹംസു – ‘‘കിസ്സ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, ദുച്ചോളാ ലൂഖചീവരാ’’തി? അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസും. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഭിക്ഖൂ തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപിത്വാ അതിരേകഛാരത്തം വിപ്പവസിസ്സന്തീ’’തി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ തേ അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ , ഭിക്ഖൂ തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപിത്വാ അതിരേകഛാരത്തം വിപ്പവസന്തീതി? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ…പേ॰… കഥഞ്ഹി നാമ തേ, ഭിക്ഖവേ, മോഘപുരിസാ തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപിത്വാ അതിരേകഛാരത്തം വിപ്പവസിസ്സന്തി! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസേയ്യാഥ –
Tena kho pana samayena bhikkhū – ‘‘bhagavatā anuññātaṃ āraññakesu senāsanesu viharantena tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitu’’nti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasanti. Tāni cīvarāni nassantipi vinassantipi ḍayhantipi undūrehipi khajjanti. Bhikkhū duccoḷā honti lūkhacīvarā. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘kissa tumhe, āvuso, duccoḷā lūkhacīvarā’’ti? Atha kho te bhikkhū bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Ye te bhikkhū appicchā… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasissantī’’ti! Atha kho te bhikkhū te anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave , bhikkhū tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasantīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipitvā atirekachārattaṃ vippavasissanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
൬൫൩. ‘‘ഉപവസ്സം ഖോ പന കത്തികപുണ്ണമം യാനി ഖോ പന താനി ആരഞ്ഞകാനി സേനാസനാനി സാസങ്കസമ്മതാനി സപ്പടിഭയാനി തഥാരൂപേസു ഭിക്ഖു സേനാസനേസു വിഹരന്തോ ആകങ്ഖമാനോ തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരം അന്തരഘരേ നിക്ഖിപേയ്യ, സിയാ ച തസ്സ ഭിക്ഖുനോ കോചിദേവ പച്ചയോ തേന ചീവരേന വിപ്പവാസായ. ഛാരത്തപരമം തേന ഭിക്ഖുനാ തേന ചീവരേന വിപ്പവസിതബ്ബം. തതോ ചേ ഉത്തരി വിപ്പവസേയ്യ, അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയ’’ന്തി.
653.‘‘Upavassaṃ kho pana kattikapuṇṇamaṃ yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanāni sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayāni tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto ākaṅkhamāno tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ antaraghare nikkhipeyya, siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāya. Chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbaṃ. Tato ce uttari vippavaseyya, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
൬൫൪. ഉപവസ്സം ഖോ പനാതി വുട്ഠവസ്സാനം.
654.Upavassaṃ kho panāti vuṭṭhavassānaṃ.
കത്തികപുണ്ണമന്തി കത്തികചാതുമാസിനീ വുച്ചതി.
Kattikapuṇṇamanti kattikacātumāsinī vuccati.
1 യാനി ഖോ പന താനി ആരഞ്ഞകാനി സേനാസനാനീതി ആരഞ്ഞകം നാമ സേനാസനം പഞ്ചധനുസതികം പച്ഛിമം.
2Yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanānīti āraññakaṃ nāma senāsanaṃ pañcadhanusatikaṃ pacchimaṃ.
3 സാസങ്കം നാമ ആരാമേ ആരാമൂപചാരേ ചോരാനം നിവിട്ഠോകാസോ ദിസ്സതി, ഭുത്തോകാസോ ദിസ്സതി, ഠിതോകാസോ ദിസ്സതി, നിസിന്നോകാസോ ദിസ്സതി, നിപന്നോകാസോ ദിസ്സതി.
4Sāsaṅkaṃ nāma ārāme ārāmūpacāre corānaṃ niviṭṭhokāso dissati, bhuttokāso dissati, ṭhitokāso dissati, nisinnokāso dissati, nipannokāso dissati.
5 സപ്പടിഭയം നാമ ആരാമേ ആരാമൂപചാരേ ചോരേഹി മനുസ്സാ ഹതാ ദിസ്സന്തി, വിലുത്താ ദിസ്സന്തി, ആകോടിതാ ദിസ്സന്തി .
6Sappaṭibhayaṃ nāma ārāme ārāmūpacāre corehi manussā hatā dissanti, viluttā dissanti, ākoṭitā dissanti .
7 തഥാരൂപേസു ഭിക്ഖു സേനാസനേസു വിഹരന്തോതി ഏവരൂപേസു ഭിക്ഖു സേനാസനേസു വിഹരന്തോ.
8Tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharantoti evarūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto.
ആകങ്ഖമാനോതി ഇച്ഛമാനോ.
Ākaṅkhamānoti icchamāno.
തിണ്ണം ചീവരാനം അഞ്ഞതരം ചീവരന്തി സങ്ഘാടിം വാ ഉത്തരാസങ്ഗം വാ അന്തരവാസകം വാ.
Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaranti saṅghāṭiṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā antaravāsakaṃ vā.
അന്തരഘരേ നിക്ഖിപേയ്യാതി സമന്താ ഗോചരഗാമേ നിക്ഖിപേയ്യ.
Antaraghare nikkhipeyyāti samantā gocaragāme nikkhipeyya.
സിയാ ച തസ്സ ഭിക്ഖുനോ കോചിദേവ പച്ചയോ തേന ചീവരേന വിപ്പവാസായാതി സിയാ പച്ചയോ സിയാ കരണീയം.
Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāyāti siyā paccayo siyā karaṇīyaṃ.
ഛാരത്തപരമം തേന ഭിക്ഖുനാ തേന ചീവരേന വിപ്പവസിതബ്ബന്തി ഛാരത്തപരമതാ വിപ്പവസിതബ്ബം.
Chārattaparamaṃtena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbanti chārattaparamatā vippavasitabbaṃ.
അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാതി ഠപേത്വാ ഭിക്ഖുസമ്മുതിം.
Aññatra bhikkhusammutiyāti ṭhapetvā bhikkhusammutiṃ.
തതോ ചേ ഉത്തരി വിപ്പവസേയ്യാതി സത്തമേ അരുണുഗ്ഗമനേ നിസ്സഗ്ഗിയം ഹോതി. നിസ്സജ്ജിതബ്ബം സങ്ഘസ്സ വാ ഗണസ്സ വാ പുഗ്ഗലസ്സ വാ. ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, നിസ്സജ്ജിതബ്ബം. ‘‘ഇദം മേ, ഭന്തേ, ചീവരം അതിരേകഛാരത്തം വിപ്പവുട്ഠം, അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, നിസ്സഗ്ഗിയം. ഇമാഹം സങ്ഘസ്സ നിസ്സജ്ജാമീ’’തി…പേ॰… ദദേയ്യാതി…പേ॰… ദദേയ്യുന്തി…പേ॰… ആയസ്മതോ ദമ്മീതി.
Tato ce uttari vippavaseyyāti sattame aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ. ‘‘Idaṃ me, bhante, cīvaraṃ atirekachārattaṃ vippavuṭṭhaṃ, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṅghassa nissajjāmī’’ti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
൬൫൫. അതിരേകഛാരത്തേ അതിരേകസഞ്ഞീ വിപ്പവസതി, അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അതിരേകഛാരത്തേ വേമതികോ വിപ്പവസതി, അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അതിരേകഛാരത്തേ ഊനകസഞ്ഞീ വിപ്പവസതി, അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം. അപ്പച്ചുദ്ധടേ പച്ചുദ്ധടസഞ്ഞീ…പേ॰… അവിസ്സജ്ജിതേ വിസ്സജ്ജിതസഞ്ഞീ… അനട്ഠേ നട്ഠസഞ്ഞീ… അവിനട്ഠേ വിനട്ഠസഞ്ഞീ… അദഡ്ഢേ ദഡ്ഢസഞ്ഞീ … അവിലുത്തേ വിലുത്തസഞ്ഞീ വിപ്പവസതി, അഞ്ഞത്ര ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, നിസ്സഗ്ഗിയം പാചിത്തിയം.
655. Atirekachāratte atirekasaññī vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekachāratte vematiko vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atirekachāratte ūnakasaññī vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Appaccuddhaṭe paccuddhaṭasaññī…pe… avissajjite vissajjitasaññī… anaṭṭhe naṭṭhasaññī… avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī… adaḍḍhe daḍḍhasaññī … avilutte viluttasaññī vippavasati, aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
നിസ്സഗ്ഗിയം ചീവരം അനിസ്സജ്ജിത്വാ പരിഭുഞ്ജതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഊനകഛാരത്തേ അതിരേകസഞ്ഞീ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഊനകഛാരത്തേ വേമതികോ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഊനകഛാരത്തേ ഊനകസഞ്ഞീ, അനാപത്തി.
Nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Ūnakachāratte atirekasaññī, āpatti dukkaṭassa. Ūnakachāratte vematiko, āpatti dukkaṭassa. Ūnakachāratte ūnakasaññī, anāpatti.
൬൫൬. അനാപത്തി – ഛാരത്തം വിപ്പവസതി, ഊനകഛാരത്തം വിപ്പവസതി, ഛാരത്തം വിപ്പവസിത്വാ പുന ഗാമസീമം ഓക്കമിത്വാ വസിത്വാ പക്കമതി, അന്തോ ഛാരത്തം പച്ചുദ്ധരതി, വിസ്സജ്ജേതി, നസ്സതി, വിനസ്സതി, ഡയ്ഹതി, അച്ഛിന്ദിത്വാ ഗണ്ഹന്തി, വിസ്സാസം ഗണ്ഹന്തി, ഭിക്ഖുസമ്മുതിയാ, ഉമ്മത്തകസ്സ, ആദികമ്മികസ്സാതി.
656. Anāpatti – chārattaṃ vippavasati, ūnakachārattaṃ vippavasati, chārattaṃ vippavasitvā puna gāmasīmaṃ okkamitvā vasitvā pakkamati, anto chārattaṃ paccuddharati, vissajjeti, nassati, vinassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, bhikkhusammutiyā, ummattakassa, ādikammikassāti.
സാസങ്കസിക്ഖാപദം നിട്ഠിതം നവമം.
Sāsaṅkasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൯. സാസങ്കസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൯. സാസങ്കസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൯. സാസങ്കസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൯. സാസങ്കസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā