Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
౯. సాసఙ్కసిక్ఖాపదవణ్ణనా
9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
౬౫౨-౩. నవమే అన్తరన్తరా ఘరమేత్థాతి అన్తరఘరన్తి గామో వుత్తోతి ఆహ ‘‘అన్తోగామే’’తి. ‘‘పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతీ’’తి (విభ॰ ౬౨౪) ఇమస్స విభఙ్గే ‘‘ఉపసమ్పజ్జ’’న్తి సానుసారం ఉద్ధటం. తం సన్ధాయాహ ‘‘ఉపసమ్పజ్జన్తిఆదీసు వియా’’తి. తస్సాపీతి ‘‘వుత్థవస్సాన’’న్తి విభఙ్గపదస్సపి. వుత్థవస్సానన్తి చ నిద్ధారణే సామివచనం, ఏతేన చ పురిమసిక్ఖాపదే అనత్థతకథినానం కథినమాసేపి అసమాదానచారో న లబ్భతీతి సిద్ధం హోతి, ఇతరథా సిక్ఖాపదస్సేవ నిరత్థకత్తాతి దట్ఠబ్బం.
652-3. Navame antarantarā gharametthāti antaragharanti gāmo vuttoti āha ‘‘antogāme’’ti. ‘‘Paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharatī’’ti (vibha. 624) imassa vibhaṅge ‘‘upasampajja’’nti sānusāraṃ uddhaṭaṃ. Taṃ sandhāyāha ‘‘upasampajjantiādīsu viyā’’ti. Tassāpīti ‘‘vutthavassāna’’nti vibhaṅgapadassapi. Vutthavassānanti ca niddhāraṇe sāmivacanaṃ, etena ca purimasikkhāpade anatthatakathinānaṃ kathinamāsepi asamādānacāro na labbhatīti siddhaṃ hoti, itarathā sikkhāpadasseva niratthakattāti daṭṭhabbaṃ.
పరిక్ఖేపారహట్ఠానతోతి ఏత్థ గామపరియన్తే ఠితఘరూపచారతో పట్ఠాయ ఏకో లేడ్డుపాతో పరిక్ఖేపారహట్ఠానం నామ. విసుద్ధిమగ్గేపి ‘‘అపరిక్ఖిత్తస్స పఠమలేడ్డుపాతతో పట్ఠాయా’’తి (విసుద్ధి॰ ౧.౩౧) వుత్తం. తన్తి తం పఠమసేనాసనాదిం. మజ్ఝిమనికాయట్ఠకథాయం పన విహారస్సపి గామస్సేవ ఉపచారం నీహరిత్వా ఉభిన్నం లేడ్డుపాతానం అన్తరా మినితబ్బన్తి వుత్తం.
Parikkhepārahaṭṭhānatoti ettha gāmapariyante ṭhitagharūpacārato paṭṭhāya eko leḍḍupāto parikkhepārahaṭṭhānaṃ nāma. Visuddhimaggepi ‘‘aparikkhittassa paṭhamaleḍḍupātato paṭṭhāyā’’ti (visuddhi. 1.31) vuttaṃ. Tanti taṃ paṭhamasenāsanādiṃ. Majjhimanikāyaṭṭhakathāyaṃ pana vihārassapi gāmasseva upacāraṃ nīharitvā ubhinnaṃ leḍḍupātānaṃ antarā minitabbanti vuttaṃ.
‘‘కోసమ్బియం అఞ్ఞతరో భిక్ఖు గిలానో హోతీ’’తి ఆగతత్తా ‘‘కోసమ్బకసమ్ముతి అనుఞ్ఞాతా’’తి వుత్తం. ‘‘అయఞ్చ పచ్ఛిమదిసం గతో హోతీ’’తి ఇమినా అన్తరఘరే చీవరం నిక్ఖిపిత్వా తస్మిం విహారే వసన్తస్స సకలమ్పి చీవరమాసం విప్పవసితుం వట్టతి, తతో అఞ్ఞత్థ గమనకిచ్చే సతి విహారతో బహి ఛారత్తం విప్పవాసో అనుఞ్ఞాతోతి దీపేతి. తేనాహ ‘‘సేనాసనం ఆగన్త్వా సత్తమం అరుణం ఉట్ఠాపేతు’’న్తిఆది. వసిత్వాతి అరుణం ఉట్ఠాపేత్వా. తత్థేవాతి తస్మిఞ్ఞేవ గతట్ఠానే. అఙ్గాని పనేత్థ అట్ఠకథాయమేవ వుత్తాని.
‘‘Kosambiyaṃ aññataro bhikkhu gilāno hotī’’ti āgatattā ‘‘kosambakasammuti anuññātā’’ti vuttaṃ. ‘‘Ayañca pacchimadisaṃ gato hotī’’ti iminā antaraghare cīvaraṃ nikkhipitvā tasmiṃ vihāre vasantassa sakalampi cīvaramāsaṃ vippavasituṃ vaṭṭati, tato aññattha gamanakicce sati vihārato bahi chārattaṃ vippavāso anuññātoti dīpeti. Tenāha ‘‘senāsanaṃ āgantvā sattamaṃ aruṇaṃ uṭṭhāpetu’’ntiādi. Vasitvāti aruṇaṃ uṭṭhāpetvā. Tatthevāti tasmiññeva gataṭṭhāne. Aṅgāni panettha aṭṭhakathāyameva vuttāni.
సాసఙ్కసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౯. సాసఙ్కసిక్ఖాపదం • 9. Sāsaṅkasikkhāpadaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౯. సాసఙ్కసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౯. సాసఙ్కసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౯. సాసఙ్కసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā