| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
၉. သာသင္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
၆၅၂. ‘‘တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရန္တိ ဣဒံ တိစီဝရေ ဧဝ အယံ ဝိဓိ, ဣတရသ္မိံ ယထာသုခန္တိ ဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ ‘‘အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တီ’’တိ တသ္မိံယေဝ သေနာသနေ ဝာသော န ဝိပ္ပဝာသောတိ ကတ္ဝာ ဝုတ္တံ။ ကသ္မာ? စီဝရပ္ပဝတ္တိဇာနနတော။ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ‘‘အာရညကံ နာမ သေနာသနံ ပဉ္စဓနုသတိကံ ပစ္ဆိမ’’န္တိ ဝစနတော အတိရေကတောပိ ဝုတ္တံ, အာရညကမေဝ ပန သေနာသနံ ဟောတိ, ဓုတင္ဂံ ရက္ခတိ စီဝရပ္ပဝတ္တိဇာနနပလိဗောဓသမ္ဘဝတော။
652.‘‘Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaranti idaṃ ticīvare eva ayaṃ vidhi, itarasmiṃ yathāsukhanti dassanatthaṃ vutta’’nti vadanti. ‘‘Atirekachārattaṃ vippavasantī’’ti tasmiṃyeva senāsane vāso na vippavāsoti katvā vuttaṃ. Kasmā? Cīvarappavattijānanato. Ettha kiñcāpi ‘‘āraññakaṃ nāma senāsanaṃ pañcadhanusatikaṃ pacchima’’nti vacanato atirekatopi vuttaṃ, āraññakameva pana senāsanaṃ hoti, dhutaṅgaṃ rakkhati cīvarappavattijānanapalibodhasambhavato.
၆၅၃. ‘‘ဂာဝုတတော အတိရေကပ္ပမာဏေန လဘတီ’’တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ ကထံ ပညာယတီတိ စေ? ‘‘သိယာ စ တသ္သ ဘိက္ခုနော ကောစိဒေဝ ပစ္စယော တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝာသာယာ’’တိ ဝစနတော။ ယောဇနပ္ပမာဏေပိ သိယာတိ စေ? န, ‘‘ပုန ဂာမသီမံ ဩက္ကမိတ္ဝာ ဝသိတ္ဝာ ပက္ကမတီ’’တိ အနာပတ္တိဝာရေ အနုညာတတ္တာ။ ယဒိ ဧဝံ ‘‘ယောဇနပ္ပမာဏေ န လဘတီ’’တိ ဣဒံ ကိန္တိ? ဣဒံ နိဗဒ္ဓာဝာသဝသေနေဝ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဓုတင္ဂံ ဘိဇ္ဇတီတိ? န ဘိဇ္ဇတိ, ကိန္တု န ဣဓ ဓုတင္ဂာဓိကာရော အတ္ထီတိ။ အထ ကသ္မာ ‘‘အယံ ဓုတင္ဂစောရောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော’’တိ ဝုတ္တန္တိ? အသမ္ဘဝတော။ ကထံ ပညာယတီတိ? အင္ဂေသု အဘာဝတော။ ဓုတင္ဂဓရသ္သ ပတိရူပသေနာသနဒီပနတော ဓုတင္ဂဓရတာ တသ္သ သိဒ္ဓာ။ ဝစနပ္ပမာဏတောတိ စေ? န, ဝစနပ္ပမာဏတော စ ပာဠိယေဝ ပမာဏံ။ ‘‘အနာပတ္တိ ပုန ဂာမသီမံ ဩက္ကမိတ္ဝာ ဝသိတ္ဝာ ပက္ကမတီ’’တိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဂာမသီမာ နိက္ခမိတ္ဝာ ကိတ္တကံ ကာလံ ဝသိတ္ဝာ ပက္ကမိတဗ္ဗန္တိ စေ? ပုနဒိဝသေယေဝ, တသ္မာ အဋ္ဌမော အရုဏော နိဗဒ္ဓာဝာသေ ဝာ ဂန္တဗ္ဗဋ္ဌာနေ ဝာ ဥဋ္ဌေတဗ္ဗောတိ ဧကေ။ အန္တောဆာရတ္တန္တိ ဧကေ။ ယာဝ နိဗဒ္ဓာဝာသံ န ကပ္ပေတီတိ ဧကေ။ ယာဝ မဂ္ဂပရိသ္သမဝိနောဒနာတိ ဧကေ။ သတိ အန္တရာယေ အန္တောဆာရတ္တံ ဝသတိ, အနာပတ္တိ။ နိဗဒ္ဓာဝာသကပ္ပနေ သတိ အရုဏုဂ္ဂမနေ အာပတ္တိ။ သစေ တံသတ္တမော ဒိဝသော, တဒဟေဝ နိက္ခိတ္တစီဝရံ ဂဟေတဗ္ဗံ, ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗံ ဝာတိ ဧကေ။ သစေ အန္တရာ နဝမဂ္ဂပာတုဘာဝေန ဝာ နဝဂာမသန္နိဝေသေန ဝာ, တံ သေနာသနံ အင္ဂသမ္ပတ္တိတော ပရိဟာယတိ။ တဒဟေဝ စီဝရံ ဂဟေတဗ္ဗံ ဝာ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗံ ဝာ။ ဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တသ္သ စေ ပရိဟာယတိ, အနာပတ္တိ အနုညာတဒိဝသတ္တာတိ ဧကေ။ အာပတ္တိ ဧဝ အနင္ဂသမ္ပတ္တိတောတိ ဧကေ။ ယုတ္တတရံ ပနေတ္ထ ဝိစာရေတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ဓုတင္ဂဓရော ဟောတိ, ဂာမသီမာယံ အဝသိတ္ဝာ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏယုတ္တေ ဌာနေ ဝသိတ္ဝာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ ပဌမံ ဗဒ္ဓအဝိပ္ပဝာသသီမော စေ ဂာမော ဟောတိ, အညသ္မိမ္ပိ မာသေ အန္တောသီမာယ ဝသတော အနာပတ္တိ။ ပောရာဏဂဏ္ဌိပဒေ ‘‘ယထာဝုတ္တသေနာသနေ ဝသန္တေနာပိ ဆာရတ္တမေဝ စီဝရံ ဂာမေ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ အဓိပ္ပာယေန အညံ အန္တောဆာရတ္တမ္ပိ အညမ္ပိ ဝသတော အာပတ္တိယေဝာ’’တိ ဝုတ္တံ။
653. ‘‘Gāvutato atirekappamāṇena labhatī’’ti yaṃ vuttaṃ, taṃ kathaṃ paññāyatīti ce? ‘‘Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāyā’’ti vacanato. Yojanappamāṇepi siyāti ce? Na, ‘‘puna gāmasīmaṃ okkamitvā vasitvā pakkamatī’’ti anāpattivāre anuññātattā. Yadi evaṃ ‘‘yojanappamāṇe na labhatī’’ti idaṃ kinti? Idaṃ nibaddhāvāsavaseneva vuttaṃ. Tattha dhutaṅgaṃ bhijjatīti? Na bhijjati, kintu na idha dhutaṅgādhikāro atthīti. Atha kasmā ‘‘ayaṃ dhutaṅgacoroti veditabbo’’ti vuttanti? Asambhavato. Kathaṃ paññāyatīti? Aṅgesu abhāvato. Dhutaṅgadharassa patirūpasenāsanadīpanato dhutaṅgadharatā tassa siddhā. Vacanappamāṇatoti ce? Na, vacanappamāṇato ca pāḷiyeva pamāṇaṃ. ‘‘Anāpatti puna gāmasīmaṃ okkamitvā vasitvā pakkamatī’’ti hi vuttaṃ. Gāmasīmā nikkhamitvā kittakaṃ kālaṃ vasitvā pakkamitabbanti ce? Punadivaseyeva, tasmā aṭṭhamo aruṇo nibaddhāvāse vā gantabbaṭṭhāne vā uṭṭhetabboti eke. Antochārattanti eke. Yāva nibaddhāvāsaṃ na kappetīti eke. Yāva maggaparissamavinodanāti eke. Sati antarāye antochārattaṃ vasati, anāpatti. Nibaddhāvāsakappane sati aruṇuggamane āpatti. Sace taṃsattamo divaso, tadaheva nikkhittacīvaraṃ gahetabbaṃ, paccuddharitabbaṃ vāti eke. Sace antarā navamaggapātubhāvena vā navagāmasannivesena vā, taṃ senāsanaṃ aṅgasampattito parihāyati. Tadaheva cīvaraṃ gahetabbaṃ vā paccuddharitabbaṃ vā. Chārattaṃ vippavasantassa ce parihāyati, anāpatti anuññātadivasattāti eke. Āpatti eva anaṅgasampattitoti eke. Yuttataraṃ panettha vicāretvā gahetabbaṃ. Sace dhutaṅgadharo hoti, gāmasīmāyaṃ avasitvā pacchimappamāṇayutte ṭhāne vasitvā pakkamitabbaṃ. Paṭhamaṃ baddhaavippavāsasīmo ce gāmo hoti, aññasmimpi māse antosīmāya vasato anāpatti. Porāṇagaṇṭhipade ‘‘yathāvuttasenāsane vasantenāpi chārattameva cīvaraṃ gāme nikkhipitabbanti adhippāyena aññaṃ antochārattampi aññampi vasato āpattiyevā’’ti vuttaṃ.
သာသင္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၉. သာသင္ကသိက္ခာပဒံ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၉. သာသင္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၉. သာသင္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၉. သာသင္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
