| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā |
9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා
9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
652. ‘‘තිණ්‌ණං චීවරානං අඤ්‌ඤතරං චීවරන්‌ති ඉදං තිචීවරෙ එව අයං විධි, ඉතරස්‌මිං යථාසුඛන්‌ති දස්‌සනත්‌ථං වුත්‌ත’’න්‌ති වදන්‌ති. ‘‘අතිරෙකඡාරත්‌තං විප්‌පවසන්‌තී’’ති තස්‌මිංයෙව සෙනාසනෙ වාසො න විප්‌පවාසොති කත්‌වා වුත්‌තං. කස්‌මා? චීවරප්‌පවත්‌තිජානනතො. එත්‌ථ කිඤ්‌චාපි ‘‘ආරඤ්‌ඤකං නාම සෙනාසනං පඤ්‌චධනුසතිකං පච්‌ඡිම’’න්‌ති වචනතො අතිරෙකතොපි වුත්‌තං, ආරඤ්‌ඤකමෙව පන සෙනාසනං හොති, ධුතඞ්‌ගං රක්‌ඛති චීවරප්‌පවත්‌තිජානනපලිබොධසම්‌භවතො.
652.‘‘Tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaranti idaṃ ticīvare eva ayaṃ vidhi, itarasmiṃ yathāsukhanti dassanatthaṃ vutta’’nti vadanti. ‘‘Atirekachārattaṃ vippavasantī’’ti tasmiṃyeva senāsane vāso na vippavāsoti katvā vuttaṃ. Kasmā? Cīvarappavattijānanato. Ettha kiñcāpi ‘‘āraññakaṃ nāma senāsanaṃ pañcadhanusatikaṃ pacchima’’nti vacanato atirekatopi vuttaṃ, āraññakameva pana senāsanaṃ hoti, dhutaṅgaṃ rakkhati cīvarappavattijānanapalibodhasambhavato.
653. ‘‘ගාවුතතො අතිරෙකප්‌පමාණෙන ලභතී’’ති යං වුත්‌තං, තං කථං පඤ්‌ඤායතීති චෙ? ‘‘සියා ච තස්‌ස භික්‌ඛුනො කොචිදෙව පච්‌චයො තෙන චීවරෙන විප්‌පවාසායා’’ති වචනතො. යොජනප්‌පමාණෙපි සියාති චෙ? න, ‘‘පුන ගාමසීමං ඔක්‌කමිත්‌වා වසිත්‌වා පක්‌කමතී’’ති අනාපත්‌තිවාරෙ අනුඤ්‌ඤාතත්‌තා. යදි එවං ‘‘යොජනප්‌පමාණෙ න ලභතී’’ති ඉදං කින්‌ති? ඉදං නිබද්‌ධාවාසවසෙනෙව වුත්‌තං. තත්‌ථ ධුතඞ්‌ගං භිජ්‌ජතීති? න භිජ්‌ජති, කින්‌තු න ඉධ ධුතඞ්‌ගාධිකාරො අත්‌ථීති. අථ කස්‌මා ‘‘අයං ධුතඞ්‌ගචොරොති වෙදිතබ්‌බො’’ති වුත්‌තන්‌ති? අසම්‌භවතො. කථං පඤ්‌ඤායතීති? අඞ්‌ගෙසු අභාවතො. ධුතඞ්‌ගධරස්‌ස පතිරූපසෙනාසනදීපනතො ධුතඞ්‌ගධරතා තස්‌ස සිද්‌ධා. වචනප්‌පමාණතොති චෙ? න, වචනප්‌පමාණතො ච පාළියෙව පමාණං. ‘‘අනාපත්‌ති පුන ගාමසීමං ඔක්‌කමිත්‌වා වසිත්‌වා පක්‌කමතී’’ති හි වුත්‌තං. ගාමසීමා නික්‌ඛමිත්‌වා කිත්‌තකං කාලං වසිත්‌වා පක්‌කමිතබ්‌බන්‌ති චෙ? පුනදිවසෙයෙව, තස්‌මා අට්‌ඨමො අරුණො නිබද්‌ධාවාසෙ වා ගන්‌තබ්‌බට්‌ඨානෙ වා උට්‌ඨෙතබ්‌බොති එකෙ. අන්‌තොඡාරත්‌තන්‌ති එකෙ. යාව නිබද්‌ධාවාසං න කප්‌පෙතීති එකෙ. යාව මග්‌ගපරිස්‌සමවිනොදනාති එකෙ. සති අන්‌තරායෙ අන්‌තොඡාරත්‌තං වසති, අනාපත්‌ති. නිබද්‌ධාවාසකප්‌පනෙ සති අරුණුග්‌ගමනෙ ආපත්‌ති. සචෙ තංසත්‌තමො දිවසො, තදහෙව නික්‌ඛිත්‌තචීවරං ගහෙතබ්‌බං, පච්‌චුද්‌ධරිතබ්‌බං වාති එකෙ. සචෙ අන්‌තරා නවමග්‌ගපාතුභාවෙන වා නවගාමසන්‌නිවෙසෙන වා, තං සෙනාසනං අඞ්‌ගසම්‌පත්‌තිතො පරිහායති. තදහෙව චීවරං ගහෙතබ්‌බං වා පච්‌චුද්‌ධරිතබ්‌බං වා. ඡාරත්‌තං විප්‌පවසන්‌තස්‌ස චෙ පරිහායති, අනාපත්‌ති අනුඤ්‌ඤාතදිවසත්‌තාති එකෙ. ආපත්‌ති එව අනඞ්‌ගසම්‌පත්‌තිතොති එකෙ. යුත්‌තතරං පනෙත්‌ථ විචාරෙත්‌වා ගහෙතබ්‌බං. සචෙ ධුතඞ්‌ගධරො හොති, ගාමසීමායං අවසිත්‌වා පච්‌ඡිමප්‌පමාණයුත්‌තෙ ඨානෙ වසිත්‌වා පක්‌කමිතබ්‌බං. පඨමං බද්‌ධඅවිප්‌පවාසසීමො චෙ ගාමො හොති, අඤ්‌ඤස්‌මිම්‌පි මාසෙ අන්‌තොසීමාය වසතො අනාපත්‌ති. පොරාණගණ්‌ඨිපදෙ ‘‘යථාවුත්‌තසෙනාසනෙ වසන්‌තෙනාපි ඡාරත්‌තමෙව චීවරං ගාමෙ නික්‌ඛිපිතබ්‌බන්‌ති අධිප්‌පායෙන අඤ්‌ඤං අන්‌තොඡාරත්‌තම්‌පි අඤ්‌ඤම්‌පි වසතො ආපත්‌තියෙවා’’ති වුත්‌තං.
653. ‘‘Gāvutato atirekappamāṇena labhatī’’ti yaṃ vuttaṃ, taṃ kathaṃ paññāyatīti ce? ‘‘Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāyā’’ti vacanato. Yojanappamāṇepi siyāti ce? Na, ‘‘puna gāmasīmaṃ okkamitvā vasitvā pakkamatī’’ti anāpattivāre anuññātattā. Yadi evaṃ ‘‘yojanappamāṇe na labhatī’’ti idaṃ kinti? Idaṃ nibaddhāvāsavaseneva vuttaṃ. Tattha dhutaṅgaṃ bhijjatīti? Na bhijjati, kintu na idha dhutaṅgādhikāro atthīti. Atha kasmā ‘‘ayaṃ dhutaṅgacoroti veditabbo’’ti vuttanti? Asambhavato. Kathaṃ paññāyatīti? Aṅgesu abhāvato. Dhutaṅgadharassa patirūpasenāsanadīpanato dhutaṅgadharatā tassa siddhā. Vacanappamāṇatoti ce? Na, vacanappamāṇato ca pāḷiyeva pamāṇaṃ. ‘‘Anāpatti puna gāmasīmaṃ okkamitvā vasitvā pakkamatī’’ti hi vuttaṃ. Gāmasīmā nikkhamitvā kittakaṃ kālaṃ vasitvā pakkamitabbanti ce? Punadivaseyeva, tasmā aṭṭhamo aruṇo nibaddhāvāse vā gantabbaṭṭhāne vā uṭṭhetabboti eke. Antochārattanti eke. Yāva nibaddhāvāsaṃ na kappetīti eke. Yāva maggaparissamavinodanāti eke. Sati antarāye antochārattaṃ vasati, anāpatti. Nibaddhāvāsakappane sati aruṇuggamane āpatti. Sace taṃsattamo divaso, tadaheva nikkhittacīvaraṃ gahetabbaṃ, paccuddharitabbaṃ vāti eke. Sace antarā navamaggapātubhāvena vā navagāmasannivesena vā, taṃ senāsanaṃ aṅgasampattito parihāyati. Tadaheva cīvaraṃ gahetabbaṃ vā paccuddharitabbaṃ vā. Chārattaṃ vippavasantassa ce parihāyati, anāpatti anuññātadivasattāti eke. Āpatti eva anaṅgasampattitoti eke. Yuttataraṃ panettha vicāretvā gahetabbaṃ. Sace dhutaṅgadharo hoti, gāmasīmāyaṃ avasitvā pacchimappamāṇayutte ṭhāne vasitvā pakkamitabbaṃ. Paṭhamaṃ baddhaavippavāsasīmo ce gāmo hoti, aññasmimpi māse antosīmāya vasato anāpatti. Porāṇagaṇṭhipade ‘‘yathāvuttasenāsane vasantenāpi chārattameva cīvaraṃ gāme nikkhipitabbanti adhippāyena aññaṃ antochārattampi aññampi vasato āpattiyevā’’ti vuttaṃ.
සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්‌ග • Mahāvibhaṅga / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදං • 9. Sāsaṅkasikkhāpadaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 9. සාසඞ්‌කසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 9. Sāsaṅkasikkhāpadavaṇṇanā
