Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya |
၉. သသင္ခာရသုတ္တံ
9. Sasaṅkhārasuttaṃ
၁၆၉. ‘‘စတ္တာရောမေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ကာယသ္သ ဘေဒာ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော ကာယသ္သ ဘေဒာ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။
169. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အသုဘာနုပသ္သီ ကာယေ ဝိဟရတိ, အာဟာရေ ပဋိကူလသညီ, သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတိသညီ, သဗ္ဗသင္ခာရေသု အနိစ္စာနုပသ္သီ။ မရဏသညာ ခော ပနသ္သ အဇ္ဈတ္တံ သူပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ သော ဣမာနိ ပဉ္စ သေခဗလာနိ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရတိ – သဒ္ဓာဗလံ, ဟိရိဗလံ, ဩတ္တပ္ပဗလံ, ဝီရိယဗလံ, ပညာဗလံ ။ တသ္သိမာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ အဓိမတ္တာနိ ပာတုဘဝန္တိ – သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ, ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ, သတိန္ဒ္ရိယံ, သမာဓိန္ဒ္ရိယံ, ပညိန္ဒ္ရိယံ။ သော ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ အဓိမတ္တတ္တာ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu asubhānupassī kāye viharati, āhāre paṭikūlasaññī, sabbaloke anabhiratisaññī, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī. Maraṇasaññā kho panassa ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā hoti. So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ . Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသ္သ ဘေဒာ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အသုဘာနုပသ္သီ ကာယေ ဝိဟရတိ, အာဟာရေ ပဋိကူလသညီ, သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတိသညီ, သဗ္ဗသင္ခာရေသု အနိစ္စာနုပသ္သီ။ မရဏသညာ ခော ပနသ္သ အဇ္ဈတ္တံ သူပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ သော ဣမာနိ ပဉ္စ သေခဗလာနိ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရတိ – သဒ္ဓာဗလံ, ဟိရိဗလံ, ဩတ္တပ္ပဗလံ, ဝီရိယဗလံ, ပညာဗလံ။ တသ္သိမာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ မုဒူနိ ပာတုဘဝန္တိ – သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ, ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ, သတိန္ဒ္ရိယံ, သမာဓိန္ဒ္ရိယံ, ပညိန္ဒ္ရိယံ။ သော ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ မုဒုတ္တာ ကာယသ္သ ဘေဒာ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသ္သ ဘေဒာ သသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu asubhānupassī kāye viharati, āhāre paṭikūlasaññī, sabbaloke anabhiratisaññī, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī. Maraṇasaññā kho panassa ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā hoti. So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ. Tassimāni pañcindriyāni mudūni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမာနိ ပဉ္စ သေခဗလာနိ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရတိ – သဒ္ဓာဗလံ။ပေ.။ ပညာဗလံ။ တသ္သိမာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ အဓိမတ္တာနိ ပာတုဘဝန္တိ – သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ။ပေ.။ ပညိန္ဒ္ရိယံ။ သော ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ အဓိမတ္တတ္တာ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ…pe… paññābalaṃ. Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ. So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသ္သ ဘေဒာ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမာနိ ပဉ္စ သေခဗလာနိ ဥပနိသ္သာယ ဝိဟရတိ – သဒ္ဓာဗလံ, ဟိရိဗလံ, ဩတ္တပ္ပဗလံ, ဝီရိယဗလံ, ပညာဗလံ။ တသ္သိမာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ။ပေ.။ ပညိန္ဒ္ရိယံ။ သော ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ မုဒုတ္တာ ကာယသ္သ ဘေဒာ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ကာယသ္သ ဘေဒာ အသင္ခာရပရိနိဗ္ဗာယီ ဟောတိ။ ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။ နဝမံ။
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti? Idha, bhikkhave , bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ. Tassimāni pañcindriyāni…pe… paññindriyaṃ. So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Navamaṃ.
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. သသင္ခာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Sasaṅkhārasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉. သသင္ခာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Sasaṅkhārasuttavaṇṇanā