| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
5. සස්‌සතදිට්‌ඨිනිද්‌දෙසො
5. Sassatadiṭṭhiniddeso
138. සක්‌කායවත්‌ථුකාය සස්‌සතදිට්‌ඨියා කතමෙහි පන්‌නරසහි ආකාරෙහි අභිනිවෙසො හොති? ඉධ අස්‌සුතවා පුථුජ්‌ජනො අරියානං අදස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස අකොවිදො අරියධම්‌මෙ අවිනීතො සප්‌පුරිසානං අදස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස අකොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ අවිනීතො රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා රූපං රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං. වෙදනාවන්‌තං වා අත්‌තානං…පෙ.… සඤ්‌ඤාවන්‌තං වා අත්‌තානං… සඞ්‌ඛාරවන්‌තං වා අත්‌තානං… විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණස්‌මිං වා අත්‌තානං.
138. Sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā katamehi pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti? Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanāvantaṃ vā attānaṃ…pe… saññāvantaṃ vā attānaṃ… saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ… viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
කථං රූපවන්‌තං අත්‌තානං සමනුපස්‌සති? ඉධෙකච්‌චො වෙදනං… සඤ්‌ඤං… සඞ්‌ඛාරෙ… විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති. තස්‌ස එවං හොති – ‘‘අයං ඛො මෙ අත්‌තා. සො ඛො පන මෙ අයං අත්‌තා ඉමිනා රූපෙන රූපවා’’ති. රූපවන්‌තං අත්‌තානං සමනුපස්‌සති. සෙය්‍යථාපි රුක්‌ඛො ඡායාසම්‌පන්‌නො අස්‌ස. තමෙනං පුරිසො එවං වදෙය්‍ය – ‘‘අයං රුක්‌ඛො, අයං ඡායා; අඤ්‌ඤො රුක්‌ඛො, අඤ්‌ඤා ඡායා. සො ඛො පනායං රුක්‌ඛො ඉමාය ඡායාය ඡායාවා’’ති. ඡායාවන්‌තං රුක්‌ඛං සමනුපස්‌සති. එවමෙවං ඉධෙකච්‌චො වෙදනං…පෙ.… අයං පඨමා සක්‌කායවත්‌ථුකා සස්‌සතදිට්‌ඨි. සස්‌සතදිට්‌ඨි මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි…පෙ.… ඉමානි සඤ්‌ඤොජනානි, න ච දිට්‌ඨියො. එවං රූපවන්‌තං අත්‌තානං සමනුපස්‌සති…පෙ.… සක්‌කායවත්‌ථුකාය සස්‌සතදිට්‌ඨියා ඉමෙහි පන්‌නරසහි ආකාරෙහි අභිනිවෙසො හොති.
Kathaṃ rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati? Idhekacco vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ayaṃ kho me attā. So kho pana me ayaṃ attā iminā rūpena rūpavā’’ti. Rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati. Seyyathāpi rukkho chāyāsampanno assa. Tamenaṃ puriso evaṃ vadeyya – ‘‘ayaṃ rukkho, ayaṃ chāyā; añño rukkho, aññā chāyā. So kho panāyaṃ rukkho imāya chāyāya chāyāvā’’ti. Chāyāvantaṃ rukkhaṃ samanupassati. Evamevaṃ idhekacco vedanaṃ…pe… ayaṃ paṭhamā sakkāyavatthukā sassatadiṭṭhi. Sassatadiṭṭhi micchādiṭṭhi…pe… imāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo. Evaṃ rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati…pe… sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā imehi pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti.
සස්‌සතදිට්‌ඨිනිද්‌දෙසො පඤ්‌චමො.
Sassatadiṭṭhiniddeso pañcamo.
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 5. සස්‌සතදිට්‌ඨිනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 5. Sassatadiṭṭhiniddesavaṇṇanā
