| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੫. ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
5. Sassatadiṭṭhiniddeso
੧੩੮. ਸਕ੍ਕਾਯવਤ੍ਥੁਕਾਯ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਕਤਮੇਹਿ ਪਨ੍ਨਰਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਭਿਨਿવੇਸੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ ਅਸ੍ਸੁਤવਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨੋ ਅਰਿਯਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾવੀ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋવਿਦੋ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮੇ ਅવਿਨੀਤੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਾਨਂ ਅਦਸ੍ਸਾવੀ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਕੋવਿਦੋ ਸਪ੍ਪੁਰਿਸਧਮ੍ਮੇ ਅવਿਨੀਤੋ ਰੂਪવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ ਰੂਪਂ ਰੂਪਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ। વੇਦਨਾવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ…ਪੇ॰… ਸਞ੍ਞਾવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ… ਸਙ੍ਖਾਰવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ… વਿਞ੍ਞਾਣવਨ੍ਤਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਂ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਤ੍ਤਾਨਂ।
138. Sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā katamehi pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti? Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpavantaṃ vā attānaṃ attani vā rūpaṃ rūpasmiṃ vā attānaṃ. Vedanāvantaṃ vā attānaṃ…pe… saññāvantaṃ vā attānaṃ… saṅkhāravantaṃ vā attānaṃ… viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
ਕਥਂ ਰੂਪવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ વੇਦਨਂ… ਸਞ੍ਞਂ… ਸਙ੍ਖਾਰੇ… વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਤ੍ਤਤੋ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਮੇ ਅਤ੍ਤਾ। ਸੋ ਖੋ ਪਨ ਮੇ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਾ ਇਮਿਨਾ ਰੂਪੇਨ ਰੂਪવਾ’’ਤਿ। ਰੂਪવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਰੁਕ੍ਖੋ ਛਾਯਾਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਸ੍ਸ। ਤਮੇਨਂ ਪੁਰਿਸੋ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘‘ਅਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਅਯਂ ਛਾਯਾ; ਅਞ੍ਞੋ ਰੁਕ੍ਖੋ, ਅਞ੍ਞਾ ਛਾਯਾ। ਸੋ ਖੋ ਪਨਾਯਂ ਰੁਕ੍ਖੋ ਇਮਾਯ ਛਾਯਾਯ ਛਾਯਾવਾ’’ਤਿ। ਛਾਯਾવਨ੍ਤਂ ਰੁਕ੍ਖਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ વੇਦਨਂ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਪਠਮਾ ਸਕ੍ਕਾਯવਤ੍ਥੁਕਾ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ। ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ…ਪੇ॰… ਇਮਾਨਿ ਸਞ੍ਞੋਜਨਾਨਿ, ਨ ਚ ਦਿਟ੍ਠਿਯੋ। ਏવਂ ਰੂਪવਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਤਿ…ਪੇ॰… ਸਕ੍ਕਾਯવਤ੍ਥੁਕਾਯ ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਇਮੇਹਿ ਪਨ੍ਨਰਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਅਭਿਨਿવੇਸੋ ਹੋਤਿ।
Kathaṃ rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati? Idhekacco vedanaṃ… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati. Tassa evaṃ hoti – ‘‘ayaṃ kho me attā. So kho pana me ayaṃ attā iminā rūpena rūpavā’’ti. Rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati. Seyyathāpi rukkho chāyāsampanno assa. Tamenaṃ puriso evaṃ vadeyya – ‘‘ayaṃ rukkho, ayaṃ chāyā; añño rukkho, aññā chāyā. So kho panāyaṃ rukkho imāya chāyāya chāyāvā’’ti. Chāyāvantaṃ rukkhaṃ samanupassati. Evamevaṃ idhekacco vedanaṃ…pe… ayaṃ paṭhamā sakkāyavatthukā sassatadiṭṭhi. Sassatadiṭṭhi micchādiṭṭhi…pe… imāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo. Evaṃ rūpavantaṃ attānaṃ samanupassati…pe… sakkāyavatthukāya sassatadiṭṭhiyā imehi pannarasahi ākārehi abhiniveso hoti.
ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Sassatadiṭṭhiniddeso pañcamo.
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੫. ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 5. Sassatadiṭṭhiniddesavaṇṇanā
