Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
[279] 9. ஸதபத்தஜாதகவண்ணனா
[279] 9. Satapattajātakavaṇṇanā
யதா² மாணவகோ பந்தே²தி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ பண்டு³கலோஹிதகே ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. ச²ப்³ப³க்³கி³யானஞ்ஹி த்³வே ஜனா மெத்தியபூ⁴மஜகா ராஜக³ஹங் உபனிஸ்ஸாய விஹரிங்ஸு, த்³வே அஸ்ஸஜிபுனப்³ப³ஸுகா கீடாகி³ரிங் உபனிஸ்ஸாய விஹரிங்ஸு, பண்டு³கலோஹிதகா இமே பன த்³வே ஸாவத்தி²ங் உபனிஸ்ஸாய ஜேதவனே விஹரிங்ஸு. தே த⁴ம்மேன நீஹடங் அதி⁴கரணங் உக்கோடெந்தி. யேபி தேஸங் ஸந்தி³ட்ட²ஸம்ப⁴த்தா ஹொந்தி, தேஸங் உபத்த²ம்பா⁴ ஹுத்வா ‘‘ந, ஆவுஸோ, தும்ஹே ஏதேஹி ஜாதியா வா கொ³த்தேன வா ஸீலேன வா நிஹீனதரா. ஸசே தும்ஹே அத்தனோ கா³ஹங் விஸ்ஸஜ்ஜேத², ஸுட்டு²தரங் வோ ஏதே அதி⁴ப⁴விஸ்ஸந்தீ’’திஆதீ³னி வத்வா கா³ஹங் விஸ்ஸஜ்ஜேதுங் ந தெ³ந்தி. தேன ப⁴ண்ட³னானி சேவ கலஹவிக்³க³ஹவிவாதா³ ச பவத்தந்தி. பி⁴க்கூ² ஏதமத்த²ங் ப⁴க³வதோ ஆரோசேஸுங். அத² ப⁴க³வா ஏதஸ்மிங் நிதா³னே ஏதஸ்மிங் பகரணே பி⁴க்கூ² ஸன்னிபாதாபெத்வா பண்டு³கலோஹிதகே பக்கோஸாபெத்வா ‘‘ஸச்சங் கிர தும்ஹே, பி⁴க்க²வே, அத்தனாபி அதி⁴கரணங் உக்கோடேத², அஞ்ஞேஸம்பி கா³ஹங் விஸ்ஸஜ்ஜேதுங் ந தே³தா²’’தி புச்சி²த்வா ‘‘ஸச்சங், ப⁴ந்தே’’தி வுத்தே ‘‘ஏவங் ஸந்தே, பி⁴க்க²வே, தும்ஹாகங் கிரியா ஸதபத்தமாணவஸ்ஸ கிரியா விய ஹோதீ’’தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Yathā māṇavako pantheti idaṃ satthā jetavane viharanto paṇḍukalohitake ārabbha kathesi. Chabbaggiyānañhi dve janā mettiyabhūmajakā rājagahaṃ upanissāya vihariṃsu, dve assajipunabbasukā kīṭāgiriṃ upanissāya vihariṃsu, paṇḍukalohitakā ime pana dve sāvatthiṃ upanissāya jetavane vihariṃsu. Te dhammena nīhaṭaṃ adhikaraṇaṃ ukkoṭenti. Yepi tesaṃ sandiṭṭhasambhattā honti, tesaṃ upatthambhā hutvā ‘‘na, āvuso, tumhe etehi jātiyā vā gottena vā sīlena vā nihīnatarā. Sace tumhe attano gāhaṃ vissajjetha, suṭṭhutaraṃ vo ete adhibhavissantī’’tiādīni vatvā gāhaṃ vissajjetuṃ na denti. Tena bhaṇḍanāni ceva kalahaviggahavivādā ca pavattanti. Bhikkhū etamatthaṃ bhagavato ārocesuṃ. Atha bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhū sannipātāpetvā paṇḍukalohitake pakkosāpetvā ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, attanāpi adhikaraṇaṃ ukkoṭetha, aññesampi gāhaṃ vissajjetuṃ na dethā’’ti pucchitvā ‘‘saccaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘evaṃ sante, bhikkhave, tumhākaṃ kiriyā satapattamāṇavassa kiriyā viya hotī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தே ரஜ்ஜங் காரெந்தே போ³தி⁴ஸத்தோ அஞ்ஞதரஸ்மிங் காஸிகா³மகே ஏகஸ்மிங் குலே நிப்³ப³த்தித்வா வயப்பத்தோ கஸிவணிஜ்ஜாதீ³ஹி ஜீவிகங் அகப்பெத்வா பஞ்சஸதமத்தே சோரே க³ஹெத்வா தேஸங் ஜெட்ட²கோ ஹுத்வா பந்த²தூ³ஹனஸந்தி⁴ச்சே²தா³தீ³னி கரொந்தோ ஜீவிகங் கப்பேஸி. ததா³ பா³ராணஸியங் ஏகோ குடும்பி³கோ ஏகஸ்ஸ ஜானபத³ஸ்ஸ கஹாபணஸஹஸ்ஸங் த³த்வா புன அக்³க³ஹெத்வாவ காலமகாஸி. அத²ஸ்ஸ ப⁴ரியா அபரபா⁴கே³ கி³லானா மரணமஞ்சே நிபன்னா புத்தங் ஆமந்தெத்வா ‘‘தாத, பிதா தே ஏகஸ்ஸ ஸஹஸ்ஸங் த³த்வா அனாஹராபெத்வாவ மதோ, ஸசே அஹம்பி மரிஸ்ஸாமி, ந ஸோ துய்ஹங் த³ஸ்ஸதி, க³ச்ச² நங் மயி ஜீவந்தியா ஆஹராபெத்வா க³ண்ஹா’’தி ஆஹ. ஸோ ‘‘ஸாதூ⁴’’தி ஸம்படிச்சி²த்வா தத்த² க³ந்த்வா கஹாபணே லபி⁴. அத²ஸ்ஸ மாதா காலகிரியங் கத்வா புத்தஸினேஹேன தஸ்ஸ ஆக³மனமக்³கே³ ஓபபாதிகஸிங்கா³லீ ஹுத்வா நிப்³ப³தி.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto aññatarasmiṃ kāsigāmake ekasmiṃ kule nibbattitvā vayappatto kasivaṇijjādīhi jīvikaṃ akappetvā pañcasatamatte core gahetvā tesaṃ jeṭṭhako hutvā panthadūhanasandhicchedādīni karonto jīvikaṃ kappesi. Tadā bārāṇasiyaṃ eko kuṭumbiko ekassa jānapadassa kahāpaṇasahassaṃ datvā puna aggahetvāva kālamakāsi. Athassa bhariyā aparabhāge gilānā maraṇamañce nipannā puttaṃ āmantetvā ‘‘tāta, pitā te ekassa sahassaṃ datvā anāharāpetvāva mato, sace ahampi marissāmi, na so tuyhaṃ dassati, gaccha naṃ mayi jīvantiyā āharāpetvā gaṇhā’’ti āha. So ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā tattha gantvā kahāpaṇe labhi. Athassa mātā kālakiriyaṃ katvā puttasinehena tassa āgamanamagge opapātikasiṅgālī hutvā nibbati.
ததா³ ஸோ சோரஜெட்ட²கோ மக்³க³படிபன்னே விலும்பமானோ ஸபரிஸோ தஸ்மிங் மக்³கே³ அட்டா²ஸி. அத² ஸா ஸிங்கா³லீ புத்தே அடவீமுக²ங் ஸம்பத்தே ‘‘தாத, மா அடவிங் அபி⁴ருஹி, சோரா எத்த² டி²தா, தே தங் மாரெத்வா கஹாபணே க³ண்ஹிஸ்ஸந்தீ’’தி புனப்புனங் மக்³க³ங் ஒச்சி²ந்த³மானா நிவாரேதி. ஸோ தங் காரணங் அஜானந்தோ ‘‘அயங் காளகண்ணீ ஸிங்கா³லீ மய்ஹங் மக்³க³ங் ஒச்சி²ந்த³தீ’’தி லெட்³டு³த³ண்ட³ங் க³ஹெத்வா மாதரங் பலாபெத்வா அடவிங் படிபஜ்ஜி. அதே²கோ ஸதபத்தஸகுணோ ‘‘இமஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஹத்தே² கஹாபணஸஹஸ்ஸங் அத்தி², இமங் மாரெத்வா தங் கஹாபணங் க³ண்ஹதா²’’தி விரவந்தோ சோராபி⁴முகோ² பக்க²ந்தி³. மாணவோ தேன கதகாரணங் அஜானந்தோ ‘‘அயங் மங்க³லஸகுணோ, இதா³னி மே ஸொத்தி² ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி சிந்தெத்வா ‘‘வஸ்ஸ, ஸாமி, வஸ்ஸ, ஸாமீ’’தி வத்வா அஞ்ஜலிங் பக்³க³ண்ஹி.
Tadā so corajeṭṭhako maggapaṭipanne vilumpamāno sapariso tasmiṃ magge aṭṭhāsi. Atha sā siṅgālī putte aṭavīmukhaṃ sampatte ‘‘tāta, mā aṭaviṃ abhiruhi, corā ettha ṭhitā, te taṃ māretvā kahāpaṇe gaṇhissantī’’ti punappunaṃ maggaṃ occhindamānā nivāreti. So taṃ kāraṇaṃ ajānanto ‘‘ayaṃ kāḷakaṇṇī siṅgālī mayhaṃ maggaṃ occhindatī’’ti leḍḍudaṇḍaṃ gahetvā mātaraṃ palāpetvā aṭaviṃ paṭipajji. Atheko satapattasakuṇo ‘‘imassa purisassa hatthe kahāpaṇasahassaṃ atthi, imaṃ māretvā taṃ kahāpaṇaṃ gaṇhathā’’ti viravanto corābhimukho pakkhandi. Māṇavo tena katakāraṇaṃ ajānanto ‘‘ayaṃ maṅgalasakuṇo, idāni me sotthi bhavissatī’’ti cintetvā ‘‘vassa, sāmi, vassa, sāmī’’ti vatvā añjaliṃ paggaṇhi.
போ³தி⁴ஸத்தோ ஸப்³ப³ருதஞ்ஞூ தேஸங் த்³வின்னங் கிரியங் தி³ஸ்வா சிந்தேஸி – இமாய ஸிங்கா³லியா ஏதஸ்ஸ மாதரா ப⁴விதப்³ப³ங், தேன ஸா ‘‘இமங் மாரெத்வா கஹாபணே க³ண்ஹந்தீ’’தி ப⁴யேன வாரேதி. இமினா பன ஸதபத்தேன பச்சாமித்தேன ப⁴விதப்³ப³ங், தேன ஸோ ‘‘இமங் மாரெத்வா கஹாபணே க³ண்ஹதா²’’தி அம்ஹாகங் ஆரோசேஸி. அயங் பன ஏதமத்த²ங் அஜானந்தோ அத்த²காமங் மாதரங் தஜ்ஜெத்வா பலாபேஸி, அனத்த²காமஸ்ஸ ஸதபத்தஸ்ஸ ‘‘அத்த²காமோ மே’’தி ஸஞ்ஞாய அஞ்ஜலிங் பக்³க³ண்ஹாதி, அஹோ வதாயங் பா³லோதி . போ³தி⁴ஸத்தானஞ்ஹி ஏவங் மஹாபுரிஸானம்பி ஸதங் பரஸந்தகக்³க³ஹணங் விஸமபடிஸந்தி⁴க்³க³ஹணவஸேன ஹோதி, ‘‘நக்க²த்ததோ³ஸேனா’’திபி வத³ந்தி.
Bodhisatto sabbarutaññū tesaṃ dvinnaṃ kiriyaṃ disvā cintesi – imāya siṅgāliyā etassa mātarā bhavitabbaṃ, tena sā ‘‘imaṃ māretvā kahāpaṇe gaṇhantī’’ti bhayena vāreti. Iminā pana satapattena paccāmittena bhavitabbaṃ, tena so ‘‘imaṃ māretvā kahāpaṇe gaṇhathā’’ti amhākaṃ ārocesi. Ayaṃ pana etamatthaṃ ajānanto atthakāmaṃ mātaraṃ tajjetvā palāpesi, anatthakāmassa satapattassa ‘‘atthakāmo me’’ti saññāya añjaliṃ paggaṇhāti, aho vatāyaṃ bāloti . Bodhisattānañhi evaṃ mahāpurisānampi sataṃ parasantakaggahaṇaṃ visamapaṭisandhiggahaṇavasena hoti, ‘‘nakkhattadosenā’’tipi vadanti.
மாணவோ ஆக³ந்த்வா சோரானங் ஸீமந்தரங் பாபுணி. போ³தி⁴ஸத்தோ தங் கா³ஹாபெத்வா ‘‘கத்த² வாஸிகோஸீ’’தி புச்சி². ‘‘பா³ராணஸிவாஸிகொம்ஹீ’’தி. ‘‘கஹங் அக³மாஸீ’’தி? ‘‘ஏகஸ்மிங் கா³மகே ஸஹஸ்ஸங் லத்³த⁴ப்³ப³ங் அத்தி², தத்த² அக³மாஸி’’ந்தி. ‘‘லத்³த⁴ங் பன தே’’தி? ‘‘ஆம, லத்³த⁴’’ந்தி . ‘‘கேன த்வங் பேஸிதோஸீ’’தி? ‘‘ஸாமி, பிதா மே மதோ, மாதாபி மே கி³லானா, ஸா ‘மயி மதாய ஏஸ ந லபி⁴ஸ்ஸதீ’தி மஞ்ஞமானா மங் பேஸேஸீ’’தி. ‘‘இதா³னி தவ மாது பவத்திங் ஜானாஸீ’’தி? ‘‘ந ஜானாமி, ஸாமீ’’தி. ‘‘மாதா தே தயி நிக்க²ந்தே காலங் கத்வா புத்தஸினேஹேன ஸிங்கா³லீ ஹுத்வா தவ மரணப⁴யபீ⁴தா மக்³க³ங் தே ஒச்சி²ந்தி³த்வா தங் வாரேஸி, தங் த்வங் தஜ்ஜெத்வா பலாபேஸி, ஸதபத்தஸகுணோ பன தே பச்சாமித்தோ. ஸோ ‘இமங் மாரெத்வா கஹாபணே க³ண்ஹதா²’தி அம்ஹாகங் ஆசிக்கி², த்வங் அத்தனோ பா³லதாய அத்த²காமங் மாதரங் ‘அனத்த²காமா மே’தி மஞ்ஞஸி, அனத்த²காமங் ஸதபத்தங் ‘அத்த²காமோ மே’தி. தஸ்ஸ தும்ஹாகங் கதகு³ணோ நாம நத்தி², மாதா பன தே மஹாகு³ணா, கஹாபணே க³ஹெத்வா க³ச்சா²’’தி விஸ்ஸஜ்ஜேஸி.
Māṇavo āgantvā corānaṃ sīmantaraṃ pāpuṇi. Bodhisatto taṃ gāhāpetvā ‘‘kattha vāsikosī’’ti pucchi. ‘‘Bārāṇasivāsikomhī’’ti. ‘‘Kahaṃ agamāsī’’ti? ‘‘Ekasmiṃ gāmake sahassaṃ laddhabbaṃ atthi, tattha agamāsi’’nti. ‘‘Laddhaṃ pana te’’ti? ‘‘Āma, laddha’’nti . ‘‘Kena tvaṃ pesitosī’’ti? ‘‘Sāmi, pitā me mato, mātāpi me gilānā, sā ‘mayi matāya esa na labhissatī’ti maññamānā maṃ pesesī’’ti. ‘‘Idāni tava mātu pavattiṃ jānāsī’’ti? ‘‘Na jānāmi, sāmī’’ti. ‘‘Mātā te tayi nikkhante kālaṃ katvā puttasinehena siṅgālī hutvā tava maraṇabhayabhītā maggaṃ te occhinditvā taṃ vāresi, taṃ tvaṃ tajjetvā palāpesi, satapattasakuṇo pana te paccāmitto. So ‘imaṃ māretvā kahāpaṇe gaṇhathā’ti amhākaṃ ācikkhi, tvaṃ attano bālatāya atthakāmaṃ mātaraṃ ‘anatthakāmā me’ti maññasi, anatthakāmaṃ satapattaṃ ‘atthakāmo me’ti. Tassa tumhākaṃ kataguṇo nāma natthi, mātā pana te mahāguṇā, kahāpaṇe gahetvā gacchā’’ti vissajjesi.
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா அபி⁴ஸம்பு³த்³தோ⁴ ஹுத்வா இமா கா³தா² அவோச –
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā abhisambuddho hutvā imā gāthā avoca –
85.
85.
‘‘யதா² மாணவகோ பந்தே², ஸிங்கா³லிங் வனகோ³சரிங்;
‘‘Yathā māṇavako panthe, siṅgāliṃ vanagocariṃ;
அத்த²காமங் பவேதெ³ந்திங், அனத்த²காமாதி மஞ்ஞதி;
Atthakāmaṃ pavedentiṃ, anatthakāmāti maññati;
அனத்த²காமங் ஸதபத்தங், அத்த²காமோதி மஞ்ஞதி.
Anatthakāmaṃ satapattaṃ, atthakāmoti maññati.
86.
86.
‘‘ஏவமேவ இதே⁴கச்சோ, புக்³க³லோ ஹோதி தாதி³ஸோ;
‘‘Evameva idhekacco, puggalo hoti tādiso;
ஹிதேஹி வசனங் வுத்தோ, படிக்³க³ண்ஹாதி வாமதோ.
Hitehi vacanaṃ vutto, paṭiggaṇhāti vāmato.
87.
87.
‘‘யே ச கோ² நங் பஸங்ஸந்தி, ப⁴யா உக்கங்ஸயந்தி வா;
‘‘Ye ca kho naṃ pasaṃsanti, bhayā ukkaṃsayanti vā;
தஞ்ஹி ஸோ மஞ்ஞதே மித்தங், ஸதபத்தங்வ மாணவோ’’தி.
Tañhi so maññate mittaṃ, satapattaṃva māṇavo’’ti.
தத்த² ஹிதேஹீதி ஹிதங் வுட்³டி⁴ங் இச்ச²மானேஹி. வசனங் வுத்தோதி ஹிதஸுகா²வஹங் ஓவாதா³னுஸாஸனங் வுத்தோ. படிக்³க³ண்ஹாதி வாமதோதி ஓவாத³ங் அக³ண்ஹந்தோ ‘‘அயங் மே ந அத்தா²வஹோ ஹோதி, அனத்தா²வஹோ மே அய’’ந்தி க³ண்ஹந்தோ வாமதோ படிக்³க³ண்ஹாதி நாம.
Tattha hitehīti hitaṃ vuḍḍhiṃ icchamānehi. Vacanaṃ vuttoti hitasukhāvahaṃ ovādānusāsanaṃ vutto. Paṭiggaṇhāti vāmatoti ovādaṃ agaṇhanto ‘‘ayaṃ me na atthāvaho hoti, anatthāvaho me aya’’nti gaṇhanto vāmato paṭiggaṇhāti nāma.
யே ச கோ² நந்தி யே ச கோ² தங் அத்தனோ கா³ஹங் க³ஹெத்வா டி²தபுக்³க³லங் ‘‘அதி⁴கரணங் க³ஹெத்வா டி²தேஹி நாம தும்ஹாதி³ஸேஹி ப⁴விதப்³ப³’’ந்தி வண்ணெந்தி. ப⁴யா உக்கங்ஸயந்தி வாதி இமஸ்ஸ கா³ஹஸ்ஸ விஸ்ஸட்ட²பச்சயா தும்ஹாகங் இத³ஞ்சித³ஞ்ச ப⁴யங் உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதி, மா விஸ்ஸஜ்ஜயித்த², ந ஏதே பா³ஹுஸச்சகுலபரிவாராதீ³ஹி தும்ஹே ஸம்பாபுணந்தீதி ஏவங் விஸ்ஸஜ்ஜனபச்சயா ப⁴யங் த³ஸ்ஸெத்வா உக்கி²பந்தி. தஞ்ஹி ஸோ மஞ்ஞதே மித்தந்தி யே ஏவரூபா ஹொந்தி, தேஸு யங்கிஞ்சி ஸோ ஏகச்சோ பா³லபுக்³க³லோ அத்தனோ பா³லதாய மித்தங் மஞ்ஞதி, ‘‘அயங் மே அத்த²காமோ மித்தோ’’தி மஞ்ஞதி. ஸதபத்தங்வ மாணவோதி யதா² அனத்த²காமஞ்ஞேவ ஸதபத்தங் ஸோ மாணவோ அத்தனோ பா³லதாய ‘‘அத்த²காமோ மே’’தி மஞ்ஞதி, பண்டி³தோ பன ஏவரூபங் ‘‘அனுப்பியபா⁴ணீ மித்தோ’’தி அக³ஹெத்வா தூ³ரதோவ நங் விவஜ்ஜேதி. தேன வுத்தங் –
Yeca kho nanti ye ca kho taṃ attano gāhaṃ gahetvā ṭhitapuggalaṃ ‘‘adhikaraṇaṃ gahetvā ṭhitehi nāma tumhādisehi bhavitabba’’nti vaṇṇenti. Bhayā ukkaṃsayanti vāti imassa gāhassa vissaṭṭhapaccayā tumhākaṃ idañcidañca bhayaṃ uppajjissati, mā vissajjayittha, na ete bāhusaccakulaparivārādīhi tumhe sampāpuṇantīti evaṃ vissajjanapaccayā bhayaṃ dassetvā ukkhipanti. Tañhi so maññate mittanti ye evarūpā honti, tesu yaṃkiñci so ekacco bālapuggalo attano bālatāya mittaṃ maññati, ‘‘ayaṃ me atthakāmo mitto’’ti maññati. Satapattaṃva māṇavoti yathā anatthakāmaññeva satapattaṃ so māṇavo attano bālatāya ‘‘atthakāmo me’’ti maññati, paṇḍito pana evarūpaṃ ‘‘anuppiyabhāṇī mitto’’ti agahetvā dūratova naṃ vivajjeti. Tena vuttaṃ –
‘‘அஞ்ஞத³த்து²ஹரோ மித்தோ, யோ ச மித்தோ வசீபரோ;
‘‘Aññadatthuharo mitto, yo ca mitto vacīparo;
அனுப்பியஞ்ச யோ ஆஹ, அபாயேஸு ச யோ ஸகா².
Anuppiyañca yo āha, apāyesu ca yo sakhā.
‘‘ஏதே அமித்தே சத்தாரோ, இதி விஞ்ஞாய பண்டி³தோ;
‘‘Ete amitte cattāro, iti viññāya paṇḍito;
ஆரகா பரிவஜ்ஜெய்ய, மக்³க³ங் படிப⁴யங் யதா²’’தி. (தீ³॰ நி॰ 3.259);
Ārakā parivajjeyya, maggaṃ paṭibhayaṃ yathā’’ti. (dī. ni. 3.259);
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ சோரஜெட்ட²கோ அஹமேவ அஹோஸி’’ந்தி.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā corajeṭṭhako ahameva ahosi’’nti.
ஸதபத்தஜாதகவண்ணனா நவமா.
Satapattajātakavaṇṇanā navamā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 279. ஸதபத்தஜாதகங் • 279. Satapattajātakaṃ