| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
៨. សតិបដ្ឋានកថាវណ្ណនា
8. Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā
៣០១. ឥទានិ សតិបដ្ឋានកថា ហោតិ។ ‘‘តត្ថ – ចតុន្នំ, ភិក្ខវេ, សតិបដ្ឋានានំ សមុទយញ្ច អត្ថង្គមញ្ច ទេសេស្សាមី’’តិ (សំ. និ. ៥.៤០៨) សតិបដ្ឋានសំយុត្តេ វុត្តនយេនេវ យេសំ កាយាទយោ សតិយា អារម្មណធម្មេ គហេត្វា ‘‘សព្ពេ ធម្មា សតិបដ្ឋានា’’តិ លទ្ធិ, សេយ្យថាបិ ឯតរហិ អន្ធកានំ។ អន្ធកា នាម បុព្ពសេលិយា, អបរសេលិយា, រាជគិរិយា, សិទ្ធត្ថិកាតិ ឥមេ បច្ឆា ឧប្បន្ននិកាយា។ តេសំ លទ្ធិវិវេចនត្ថំ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, បដិញ្ញា បរវាទិស្ស។ តត្ថ យស្មា ‘‘បតិដ្ឋាតិ ឯតេសូតិ បដ្ឋានា ។ កា បតិដ្ឋាតិ? សតិ។ សតិយា បដ្ឋានា សតិបដ្ឋានា’’តិ ឥមិនា អត្ថេន សតិគោចរាបិ សតិបដ្ឋានា។ ‘‘បតិដ្ឋហន្តីតិ បដ្ឋានា។ កា បតិដ្ឋហន្តិ? សតិយោ។ សតិយោវ បដ្ឋានា សតិបដ្ឋានា’’តិ ឥមិនា អត្ថេន សតិយោវ សតិបដ្ឋានា។ តស្មា ទ្វេបិ វាទា បរិយាយេន យុជ្ជន្តិ។ យេ បន តំ បរិយាយំ បហាយ ឯកន្តេនេវ ‘‘សព្ពេ ធម្មា សតិបដ្ឋានា’’តិ វទន្តិ, តេ សន្ធាយ បុច្ឆា សកវាទិស្ស, អារម្មណវសេន បដិញ្ញា បរវាទិស្ស។ សព្ពេ ធម្មា សតីតិ អនុយុត្តស្ស បន សព្ពេសំ សតិសភាវាភាវតោ បដិក្ខេបោ តស្សេវ។ តត្ថ ខយគាមីតិអាទីនិ មគ្គវិសេសនានិ។ ឯកាយនមគ្គោ ហិ កិលេសានំ ខយភូតំ និព្ពានំ គច្ឆតីតិ ខយគាមី។ ចត្តារិ សច្ចានិ ពុជ្ឈន្តោ គច្ឆតីតិ ពោធគាមី។ វដ្ដំ អបចិនន្តោ គច្ឆតីតិ អបចយគាមី។ ឯវមេតេហិ បទេហិ ‘‘កិំ តេ សព្ពេ ធម្មា ឯវរូបោ តេ ឯកាយនោ មគ្គោ ហោតី’’តិ បុច្ឆតិ។ អនាសវា អសំយោជនិយាតិអាទីនិបិ លោកុត្តរភាវំ បុច្ឆនត្ថាយ វុត្តានិ។ ពុទ្ធានុស្សតីតិអាទីនិ បភេទបុច្ឆាវសេន វុត្តានិ។
301. Idāni satipaṭṭhānakathā hoti. ‘‘Tattha – catunnaṃ, bhikkhave, satipaṭṭhānānaṃ samudayañca atthaṅgamañca desessāmī’’ti (saṃ. ni. 5.408) satipaṭṭhānasaṃyutte vuttanayeneva yesaṃ kāyādayo satiyā ārammaṇadhamme gahetvā ‘‘sabbe dhammā satipaṭṭhānā’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānaṃ. Andhakā nāma pubbaseliyā, aparaseliyā, rājagiriyā, siddhatthikāti ime pacchā uppannanikāyā. Tesaṃ laddhivivecanatthaṃ pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Tattha yasmā ‘‘patiṭṭhāti etesūti paṭṭhānā. Kā patiṭṭhāti? Sati. Satiyā paṭṭhānā satipaṭṭhānā’’ti iminā atthena satigocarāpi satipaṭṭhānā. ‘‘Patiṭṭhahantīti paṭṭhānā. Kā patiṭṭhahanti? Satiyo. Satiyova paṭṭhānā satipaṭṭhānā’’ti iminā atthena satiyova satipaṭṭhānā. Tasmā dvepi vādā pariyāyena yujjanti. Ye pana taṃ pariyāyaṃ pahāya ekanteneva ‘‘sabbe dhammā satipaṭṭhānā’’ti vadanti, te sandhāya pucchā sakavādissa, ārammaṇavasena paṭiññā paravādissa. Sabbe dhammā satīti anuyuttassa pana sabbesaṃ satisabhāvābhāvato paṭikkhepo tasseva. Tattha khayagāmītiādīni maggavisesanāni. Ekāyanamaggo hi kilesānaṃ khayabhūtaṃ nibbānaṃ gacchatīti khayagāmī. Cattāri saccāni bujjhanto gacchatīti bodhagāmī. Vaṭṭaṃ apacinanto gacchatīti apacayagāmī. Evametehi padehi ‘‘kiṃ te sabbe dhammā evarūpo te ekāyano maggo hotī’’ti pucchati. Anāsavā asaṃyojaniyātiādīnipi lokuttarabhāvaṃ pucchanatthāya vuttāni. Buddhānussatītiādīni pabhedapucchāvasena vuttāni.
ចក្ខាយតនំ សតិបដ្ឋានន្តិអាទិ សព្ពធម្មានំ បភេទបុច្ឆាវសេន វុត្តំ។ តត្ថាបិ សតិវសេន បដិក្ខេបោ, អារម្មណវសេន បដិញ្ញាតិ។ ឯវំ សព្ពបញ្ហេសុ អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ សុត្តសាធនា ឧត្តានត្ថាយេវាតិ។
Cakkhāyatanaṃsatipaṭṭhānantiādi sabbadhammānaṃ pabhedapucchāvasena vuttaṃ. Tatthāpi sativasena paṭikkhepo, ārammaṇavasena paṭiññāti. Evaṃ sabbapañhesu attho veditabbo. Suttasādhanā uttānatthāyevāti.
សតិបដ្ឋានកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / កថាវត្ថុបាឡិ • Kathāvatthupāḷi / ៨. សតិបដ្ឋានកថា • 8. Satipaṭṭhānakathā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-មូលដីកា • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ៨. សតិបដ្ឋានកថាវណ្ណនា • 8. Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / អភិធម្មបិដក (ដីកា) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / បញ្ចបករណ-អនុដីកា • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ៨. សតិបដ្ឋានកថាវណ្ណនា • 8. Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā
