Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൮. സതിപട്ഠാനകഥാവണ്ണനാ
8. Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā
൩൦൧. ഇദാനി സതിപട്ഠാനകഥാ ഹോതി. ‘‘തത്ഥ – ചതുന്നം, ഭിക്ഖവേ, സതിപട്ഠാനാനം സമുദയഞ്ച അത്ഥങ്ഗമഞ്ച ദേസേസ്സാമീ’’തി (സം॰ നി॰ ൫.൪൦൮) സതിപട്ഠാനസംയുത്തേ വുത്തനയേനേവ യേസം കായാദയോ സതിയാ ആരമ്മണധമ്മേ ഗഹേത്വാ ‘‘സബ്ബേ ധമ്മാ സതിപട്ഠാനാ’’തി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി ഏതരഹി അന്ധകാനം. അന്ധകാ നാമ പുബ്ബസേലിയാ, അപരസേലിയാ, രാജഗിരിയാ, സിദ്ധത്ഥികാതി ഇമേ പച്ഛാ ഉപ്പന്നനികായാ. തേസം ലദ്ധിവിവേചനത്ഥം പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ, പടിഞ്ഞാ പരവാദിസ്സ. തത്ഥ യസ്മാ ‘‘പതിട്ഠാതി ഏതേസൂതി പട്ഠാനാ . കാ പതിട്ഠാതി? സതി. സതിയാ പട്ഠാനാ സതിപട്ഠാനാ’’തി ഇമിനാ അത്ഥേന സതിഗോചരാപി സതിപട്ഠാനാ. ‘‘പതിട്ഠഹന്തീതി പട്ഠാനാ. കാ പതിട്ഠഹന്തി? സതിയോ. സതിയോവ പട്ഠാനാ സതിപട്ഠാനാ’’തി ഇമിനാ അത്ഥേന സതിയോവ സതിപട്ഠാനാ. തസ്മാ ദ്വേപി വാദാ പരിയായേന യുജ്ജന്തി. യേ പന തം പരിയായം പഹായ ഏകന്തേനേവ ‘‘സബ്ബേ ധമ്മാ സതിപട്ഠാനാ’’തി വദന്തി, തേ സന്ധായ പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ, ആരമ്മണവസേന പടിഞ്ഞാ പരവാദിസ്സ. സബ്ബേ ധമ്മാ സതീതി അനുയുത്തസ്സ പന സബ്ബേസം സതിസഭാവാഭാവതോ പടിക്ഖേപോ തസ്സേവ. തത്ഥ ഖയഗാമീതിആദീനി മഗ്ഗവിസേസനാനി. ഏകായനമഗ്ഗോ ഹി കിലേസാനം ഖയഭൂതം നിബ്ബാനം ഗച്ഛതീതി ഖയഗാമീ. ചത്താരി സച്ചാനി ബുജ്ഝന്തോ ഗച്ഛതീതി ബോധഗാമീ. വട്ടം അപചിനന്തോ ഗച്ഛതീതി അപചയഗാമീ. ഏവമേതേഹി പദേഹി ‘‘കിം തേ സബ്ബേ ധമ്മാ ഏവരൂപോ തേ ഏകായനോ മഗ്ഗോ ഹോതീ’’തി പുച്ഛതി. അനാസവാ അസംയോജനിയാതിആദീനിപി ലോകുത്തരഭാവം പുച്ഛനത്ഥായ വുത്താനി. ബുദ്ധാനുസ്സതീതിആദീനി പഭേദപുച്ഛാവസേന വുത്താനി.
301. Idāni satipaṭṭhānakathā hoti. ‘‘Tattha – catunnaṃ, bhikkhave, satipaṭṭhānānaṃ samudayañca atthaṅgamañca desessāmī’’ti (saṃ. ni. 5.408) satipaṭṭhānasaṃyutte vuttanayeneva yesaṃ kāyādayo satiyā ārammaṇadhamme gahetvā ‘‘sabbe dhammā satipaṭṭhānā’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi andhakānaṃ. Andhakā nāma pubbaseliyā, aparaseliyā, rājagiriyā, siddhatthikāti ime pacchā uppannanikāyā. Tesaṃ laddhivivecanatthaṃ pucchā sakavādissa, paṭiññā paravādissa. Tattha yasmā ‘‘patiṭṭhāti etesūti paṭṭhānā. Kā patiṭṭhāti? Sati. Satiyā paṭṭhānā satipaṭṭhānā’’ti iminā atthena satigocarāpi satipaṭṭhānā. ‘‘Patiṭṭhahantīti paṭṭhānā. Kā patiṭṭhahanti? Satiyo. Satiyova paṭṭhānā satipaṭṭhānā’’ti iminā atthena satiyova satipaṭṭhānā. Tasmā dvepi vādā pariyāyena yujjanti. Ye pana taṃ pariyāyaṃ pahāya ekanteneva ‘‘sabbe dhammā satipaṭṭhānā’’ti vadanti, te sandhāya pucchā sakavādissa, ārammaṇavasena paṭiññā paravādissa. Sabbe dhammā satīti anuyuttassa pana sabbesaṃ satisabhāvābhāvato paṭikkhepo tasseva. Tattha khayagāmītiādīni maggavisesanāni. Ekāyanamaggo hi kilesānaṃ khayabhūtaṃ nibbānaṃ gacchatīti khayagāmī. Cattāri saccāni bujjhanto gacchatīti bodhagāmī. Vaṭṭaṃ apacinanto gacchatīti apacayagāmī. Evametehi padehi ‘‘kiṃ te sabbe dhammā evarūpo te ekāyano maggo hotī’’ti pucchati. Anāsavā asaṃyojaniyātiādīnipi lokuttarabhāvaṃ pucchanatthāya vuttāni. Buddhānussatītiādīni pabhedapucchāvasena vuttāni.
ചക്ഖായതനം സതിപട്ഠാനന്തിആദി സബ്ബധമ്മാനം പഭേദപുച്ഛാവസേന വുത്തം. തത്ഥാപി സതിവസേന പടിക്ഖേപോ, ആരമ്മണവസേന പടിഞ്ഞാതി. ഏവം സബ്ബപഞ്ഹേസു അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. സുത്തസാധനാ ഉത്താനത്ഥായേവാതി.
Cakkhāyatanaṃsatipaṭṭhānantiādi sabbadhammānaṃ pabhedapucchāvasena vuttaṃ. Tatthāpi sativasena paṭikkhepo, ārammaṇavasena paṭiññāti. Evaṃ sabbapañhesu attho veditabbo. Suttasādhanā uttānatthāyevāti.
സതിപട്ഠാനകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / ൮. സതിപട്ഠാനകഥാ • 8. Satipaṭṭhānakathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൮. സതിപട്ഠാനകഥാവണ്ണനാ • 8. Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൮. സതിപട്ഠാനകഥാവണ്ണനാ • 8. Satipaṭṭhānakathāvaṇṇanā